تعداد اخبار:۶
وضع شناسی نظریات پیرامون جامعه ایران معاصر، از تجدد عریان تا تمدن اسلامی
زنان و تجددی که از روی سر آغاز شد!
دوازدهم خرداد ۱۳۱۳ شمسی، تنها مسافرت خارجی رضاخان به ترکیه آغاز شد. این سفر یک ماهه، انگیزه‌های او را برای تقلید ناقص از آتاتورک تشدید کرد. رضاشاه پس از بازگشت از ترکیه دست به اقدامات زیادی زد تا به‌اصطلاح ایران نیز همانند ترکیه به تمدن و پیشرفت رهنمون شود.
آیا فرهنگ ایرانی سرانجام راه خود را در دل تجدد باز می‌کند؟
ادبیات توسعه در جهان سوم بسیار گره خورده با مقوله هویت و فرهنگ است. به هر صورت توسعه از ناحیه کشور‌هایی طراحی شده بود که به لحاظ فرهنگی، نقش بیگانه را برای جهان سوم ایفا می‌کردند. همچنین توسعه نیز در سیر تطور خود به آن پی برد که بدون توجه به أمر فرهنگ نمی‌تواند امیدی به تحقق خود داشته باشد.
عاقبت کار ما با غرب چیست؟
یک جریان با عنوان منورالفکری و روشنفکری، تجدد را نوش دارو و اکسیر حیات جامعه ما می‌دانستند. جریان دوم در واقع جریان دربار بود که راه‌حل مشکلات را در تمدن می‌دانست. از منظر آنان فرهنگ ایرانی-اسلامی عاری از هرگونه خطا بوده و همچنین در قیاس با غرب فرهنگ برتری است، اما مشکل ما در تمدن و یا به بیان ساده‌تر فن است. جریان سوم، اما ریشه مشکلات را در دوری جوامع اسلامی از باور‌های خود می‌دانست. آنان راه‌حل مشکلات را در بازگشت به اسلام، وحدت کشور‌های اسلامی و... جست‌وجو می‌کردند.
چگونه می‌بایست ایرانی بود؟
مسائل کشور ما پاسخ درست خود را نیافته و حل نمی‌شوند، چرا که مسئله کیستی خود ما و آینده ما پاسخ نیافته است. اما می‌توانیم بگوییم که بحث از «وضع شناسی جامعه ایران معاصر» یا همان پرسش از چگونه ایرانی زیستن و از اساس ماهیت و چیستی ایرانی بودن أمری بسیار ضروری و مهم است.
جامعه ایرانی پساانقلاب اسلامی دارای چه مختصاتی است؟
هنگام صحبت کردن از وضع شناسی جامعه ایران امروز، سر و کار ما با مختصاتی است که در این برهه از زمان و مکان تعین یافته، لذا حتی اگر به تاریخ و وجوه ثابت هویت ایرانی نظر کنیم، برای معنادار کردن امروز آن است. ما می‌خواهیم بفهمیم جامعه‌ای که اکنون وارد قرن جدید چهاردهم میلادی شده دارای چه مختصاتی است.
حکایت تجدد ایرانی و همسایه غربی آن
فهم روشنفکران ما از تجدد نیز برگرفته از امپراطوری عثمانی است. بسیاری از روشنفکران ما در استانبول زیسته و آثار قلمی خود را در آنجا نگاشته‌اند، همچنین درک و تلقی آنان از تنظیمات، اصلاحات و تجدد نیز بر اساس آن چیزی اتفاق می‌افتاده که در استانبول مشاهده کرده‌اند. برای نمونه زین العابدین مراغه‌ای، نویسنده کتاب سیاحت‌نامه ابراهیم بیگ، یکی از این شخصیت‌ها است. نسبت کتاب سیاحت نامه ابراهیم بیگ برای مشروطه از منظر برخی همچون نسبت مبحث قرارداد‌های اجتماعی روسو برای انقلاب فرانسه است.