وجوه اقتصادی روانشناسی عمومی و مشاوره در ایران
تعداد اخبار:۴

وجوه اقتصادی روانشناسی عمومی و مشاوره در ایران

این روزها بازار روانشناسی موفقیت در رسانه‌های مجازی گرم است. مهم‌ترین نکته در رابطه با سخنرانی‌ها و کتب روانشناسی موفقیت آن است که هدف اولیه این محصولات، کسب اهدافی ابژکتیو و بیرونی همچون ثروتمند شدن و موفقیت‌های شغلی و تحصیلی نیست؛ بلکه هدف اصلی، یک هدف سوبژکتیو و درونی است: «نیروی درونتان را کشف کنید». خودی که می‌بایست نیروی درونی را فعال کند؛ که اگر توانست به این مهم برسد، آن‌گاه است که می‌تواند هر موفقیت بیرونی‌ای را نیز کسب کند. در واقع روانشناسان موفقیت مدام در تبلیغاتشان این گزاره را مورد تأکید قرار می‌دهند که انسان از پس تلاش‌های شبانه‌روزی موفق خواهد بود و این موفقیت الگوهای فراگیر و رواج یافته‌ای دارد که اغلب مخاطبان در خودآگاه یا ناخودآگاهشان، میل حرکت به آن سمت‌وسو را دارند. در این پرونده پیرامون روانشناسی موفقیت، عامه‌پسند یا آنچه این روزها با عنوان روانشناسی زرد مورد نقد قرار می‌گیرد، صحبت می‌کنیم.
تیغ کُند طرفداران شبه علم در نقد روانشناسی عامه پسند
درباره امکان نقد روان‌شناسی عامه‌پسند در گفت‌وگو با محمدحسن مرصعی/ بخش اول؛

تیغ کُند طرفداران شبه علم در نقد روانشناسی عامه پسند

عبارت روان‌شناسی عامه‌پسند یا پاپ، مفهومی ناهمگن است که طیف وسیعی از آثار را در بر می‌گیرد و نمی‌توان همه را با یک معیار سنجید. درحالی‌که دسته اول می‌تواند با موازین علمی و آکادمیک همخوانی داشته باشد، دسته‌های دوم و سوم ممکن است محل تأمل باشند.
روان‌شناسی عامه‌پسند و خودآگاهی کاذب
نقد و بررسی روان‌شناسی عامه‌پسند در گفت‌و‌گو با سیدجواد میری/ بخش اول؛

روان‌شناسی عامه‌پسند و خودآگاهی کاذب

ساده‌سازی و ندیدن ریشه‌ها، علل و عوامل تاریخی و اجتماعی، نپرداختن به پیچیدگی‌های سازه «Structure» باعث می‌شود راه‌حل‌هایی که روان‌شناسی ساده‌سازی شده و روان‌شناسی زرد ارائه می‌دهند، بیش از آنکه ما را به فهم پیچیدگی پدیدار‌ها کمک کند، از ما به نوعی آگاهی زدایی می‌کند.
نمی‌دانم کیستی اما درمانت نزد من است!
بررسی شاخص‌های تشخیص روان‌شناسی ابتذال از علم در گفت‌و‌گو با یحیی داوری/ بخش اول؛

نمی‌دانم کیستی اما درمانت نزد من است!

ما در روان‌شناسی علمی تأکید داریم که تمام درمان، بر مبنای فرد چیده می‌شود. به‌واقع درمان «idiosyncratic» یا فرد ویژه است. یک فردی به ما مراجعه می‌کند. ما بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، سرشتی و... مشکل او را بررسی کرده، ویژگی‌های فیزیکی، ویژگی‌های روانی، اجتماعی، محیطی و... را می‌بینیم و در نهایت یک برنامه درمان برای او طراحی می‌کنیم. این برنامه درمان از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است. اما روان‌شناسی زرد، یک نسخه را تکثیر کرده و به نحو کلی آن را برای همه صادق می‌داند. این سبک از مواجهه قطعاً غلط است.
چرخ‌دنده‌های سرمایه‌داری؛ از بازار تا ذهن ما
نقد و بررسی روان‌شناسی عامه‌پسند در گفت‌و‌گو با سیدجواد میری/ بخش دوم؛

چرخ‌دنده‌های سرمایه‌داری؛ از بازار تا ذهن ما

در جامعه ما نیز پس از دهه هشتاد، شاهدیم که آن جریان روشنفکری دینی که می‌خواست نهاد‌ها را متحول کند، بزرگان آن همچون «سروش»، «کدیور»، «عبدالعلی بازرگان»، «ملکیان» و... همگی به سمت عرفان رفته‌اند. یعنی از الهیات اجتماعی «شریعتی»، «جلال» و... به سمت الهیات فردی رفته‌اند. خلاصه سخن این شده که «جامعه را نمی‌شود نجات داد، خودت را نجات بده.» پس بزرگان روان‌شناسی عامه پسندد این را متوجه شده‌اند؛ لذا به سراغ «فرد» رفته‌اند.