مرور سرگذشت موسیقی مقاومت در ایران
تعداد اخبار:۵

مرور سرگذشت موسیقی مقاومت در ایران

موسیقی ایرانی از دیرباز جایگاه ویژه‌ای نزد مخاطبان خود داشته و دارد. گذر زمان نشان داده که موسیقی ایرانی در ژانرهای مختلفِ خود، برخلاف تصور عامه، در نوآوری و به‌روزرسانی همچنان فعال و زنده است. پیام‌رسانی که تنها محصور به بزم‌سرایی و محافل درباری و موقعیت‌های طربناک نبوده، بلکه گاه با صدایی پرشور، تبدیل به ندای ایستادگی و آرمانی جامعه نیز شده است. از جمله جریان‌هایی که در همین راستا می‌توان موردتوجه قرار داد، «موسیقی مقاومت» است. موسیقی مقاومت را در ادوار مختلف تاریخی از دوران قاجار به بعد می‌توان موردتوجه و بررسی قرار داد. اما امکان بررسی آثار متقدم و البته همه‌ی آثار مربوط به این ژانر در مجالِ این پرونده ممکن نیست. چه از ین رو بازه‌ زمانی مدنظر را به سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب محدود کرده‌ایم و از آثار گروه‌هایی نظیر گروه شیدا آغاز می‌کنیم. ژانری که از این دوران برای چندمین بار در تاریخ موسیقی ایرانی پدیدار شد، در دوران دفاع مقدس به اوج خود رسید و در سال‌های پس از آن نیز کماکان فرازوفرود داشت. رخدادهایی نظیر بازگشت مدافعان حرم، شهادت سرداران ایرانی، و حتی موفقیت‌های ورزشی، هرچند توانست جانی تازه به این کالبد کم‌جان بدمد، اما روزهای اوج را نیافریده است. اکنون، پرسش این است که؛ چرا «موسیقی مقاومت ایران» در دوره معاصر به‌اندازه گذشته فعال و پررنگ نیست؟ و چه عواملی در افول یا بازگشت آن نقش داشته‌اند؟ در این پرونده تلاش داریم برای محورهای زیر پاسخ‌هایی بیابیم.
«کاروان شهید» را پخش نمی‌کنید؟
بازخوانی افت‌وخیز‌های موسیقی مقاومت ایران در گفت‌و‌گو با رضا مهدوی/ بخش دوم؛

«کاروان شهید» را پخش نمی‌کنید؟

امروز ضرورت جامعه ما موسیقی مقاومت است. البته که شادی و جشنواره هم باید باشد. اما چرا ناگهان صورت‌مسئله را پاک می‌کنید؟ اگر منِ نوعی مدیر بودم، به وزارت امور خارجه می‌رفتم و می‌گفتم رایزن‌های فرهنگی خود را موظف کنید که هنرمندان موسیقی مقاومت را در مناسبت‌های هفتگی فرهنگی ببرند و یک بخش را هم به این هنرمندان اختصاص دهید.
«موسیقی مقاومت» ریتمی که خاموش شد
بررسی وضعیت تاریخی موسیقی مقاومت در سپهر هنر ایران‌زمین در گفت‌و‌گو با ایرج نعیمایی؛

«موسیقی مقاومت» ریتمی که خاموش شد

 اولین موسیقی که در جهان بر اساس شکل و ساختار درستی تشکیل شده، موسیقی حماسی است که اتفاقاً در ایران هم شکل‌گرفته و ما در این خصوص، ساز «کرنا» و «طبل» را داریم که مربوط به جنگ بوده است. در یک برهه‌ای از زمان عامل پیروزی لشکر ایران شیوه جنگ‌آوری آنها بر اساس نوع موسیقی بوده است.
پایان دوران موسیقیِ لاله‌زاری!
بازخوانی افت‌وخیز‌های موسیقی مقاومت و اعتراض در گفت‌و‌گو با رضا مهدوی/ بخش اول؛

پایان دوران موسیقیِ لاله‌زاری!

اتفاقاً خوب شد که انقلاب شد. چون حالا شرایط برای همه فراهم شده تا خودشان را نشان دهند. قبل از انقلاب هر کسی اجازه نداشت که به رادیو برود. حتی اگر نخبه هم بود، اجازه ورود به رادیو نداشت. بلکه باید از طریق کانال‌های خاصی عبور می‌کرد تا وارد چنین برنامه‌هایی شود و از این جهت، انقلاب برای هنر و هنرمندان خوب شد.
نتِ ناکوکِ اعتراض
مروری بر موسیقی اجتماعی در ایرانِ معاصر در گفت‌وگو با حامد سیاسی راد/ بخش اول؛

نتِ ناکوکِ اعتراض

در موسیقی اعتراضی افغانستان، ردپای تأثیرات موسیقی ایران مشهود است. در اواخر دوره حکومت «ظاهر شاه» در افغانستان که به دهه دموکراسی افغانستان معروف است، احمد ظاهر، آهنگ زندگی «داریوش» را بازخوانی می‌کند. به نظر نمی‌آید که افغانستان در پیش و پس از آن برهه، چنین دوره درخشانی را بخصوص در حوزه فرهنگ و ادب تجربه کرده باشد، اما این حلقه وصل، به شکلی است که به افغانستان می‌رسد و در آنجا هم صدای اعتراض، شنیده می‌شود.
گوش و هوشِ جامعه به موسیقی است
مروری بر موسیقی اجتماعی در ایرانِ معاصر در گفت‌وگو با حامد سیاسی راد/ بخش دوم؛

گوش و هوشِ جامعه به موسیقی است

موسیقی «یار دبستانی» را آقای «تهرانی» ساخته و بر روی فیلم «از فریاد تا ترور» می‌گذارد، اما آن فیلم شنیده و دیده نشده است و البته فیلم خوبی هم نیست. سال ۱۳۷۳، ترانه یار دبستانی را پیدا می‌کنند و در مراسم ۱۶ آذر پخش می‌کنند. بعد از ۱۰ سال، یک موسیقی تبدیل به نمادی می‌شود و چند ماه بعد در مراسم ختم آقای بازرگان توسط جنبش دانشجویی پخش می‌شود.