بررسی تاریخی قحطی بزرگ ایران با توجه به اسناد موجود
تعداد اخبار:۶

بررسی تاریخی قحطی بزرگ ایران با توجه به اسناد موجود

سال‌های منتهی به ۱۲۹۹، اوضاع ایران به‌شدت تحت تأثیر جنگ جهانی اول بود و دولت ضعیف ایران از تأمین دو مسئله عاجز بود؛ یکی امنیت در ابعاد مختلف و دیگری معیشت مردم. درواقع قحطی بزرگ ایران، یکی از مصادیق نفوذ قدرت‌های بزرگ در امور داخلی ماست. بی‌تردید قحطی فراگیر در سال‌های جنگ جهانی اول از جمله حوادثی است که به دلیل فقر تاریخ‌نگاری معاصر، اعتنایی درخور به آن نشده است. در پرونده با استناد به داده‌های وجود، خرده روایت‌هایی از ابعاد و زوایای گسترده این قحطی مرور می‌شود.
بانیان یک کشتار

بانیان یک کشتار

داناهو می‌نویسد: «اجساد چروکیده‌ی زنان و مردان، پشته شده و در معابر عمومی افتاده‌اند. در میان انگشتان چروکیده‌ی آنان همچنان مشتی علف که از کنار جاده کنده‌اند یا ریشه‌هایی که از مزارع درآورده‌اند به چشم می‌خورد؛ با این علف‌ها می‌خواستند رنج ناشی از قحطی و مرگ را تاب بیاورند.»
قحطی رجال بزرگ

قحطی رجال بزرگ

مشروطه‌ای نیم‌بند و نصفه و توخالی بر کشور ایران حکومت می‌کرد که عملاً نتیجه‌اش دولت ضعیفی بوده است که نه تنها توان اداره‌ی خود و دفاع از خود را نداشته بلکه نمی‌توانسته مردم را اداره کند، لذا بحران قحطی در کشور عمیق‌تر شد. اگر رجال ایرانی و نخبگان سیاسی را که در این سال‌ها کشور را اداره می‌کردند در نظر بگیریم، درمی‌یابیم که وابستگی ذهنی آن‌ها اجازه نمی‌داد کشور را به‌درستی اداره کنند.
قحطی بزرگ در آیینه‌ی اسناد

قحطی بزرگ در آیینه‌ی اسناد

تاکنون آمار مشخصی از تلفات فاجعه بحران سال‌های ۱۲۹۶-۱۲۹۸ به‌دست نیامده است. آمار تلفات و فشار اقتصادی‌ای را که بر مردم رفته باید پژوهشگران با تیزبینی و هوشیاری از دل این اسناد بیرون بکشند. اما با توجه به جمعیت ایران در آن روزگار «تلفاتمان در دوره‌ی جنگ زیاد است البته نه در حد گزافه‌گویی‌هایی که باب شده است.»
هولوکاست ایرانی در بوته فراموشی تاریخ

هولوکاست ایرانی در بوته فراموشی تاریخ

قحطی همیشه در ایران بوده، ولی طی جنگ‌های اول و دوم جهانی با ورود نیرو‌های بیگانه تشدید شد. جمعیت ایران در سال ۱۸۰۰ م/ ۱۱۷۸ هـ.ش بر اساس آمار‌های نسبی بین ۵.۵ تا شش میلیون نفر بود و اوایل قرن بیستم به نه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسید. هیچ عاملی نبود تا جمعیت را بالا ببرد. علت کمرنگ شدن این فاجعه در تاریخ ما، بی‌علاقگی و عدم توجه است.
دوران سکوت تاریخ

دوران سکوت تاریخ

در تاریخ‌نگاری ما -حتی در تاریخ‌نگاری‌های جدید- وقتی جریان‌ها به بررسی موضوعات و مسائل تاریخ‌نگاری خود می‌پرداختند، بیشتر سراغ وقایع و حوادثی می‌رفتند که اغلب از جنس سیاسی بود. یعنی همان‌طور که درگذشته تاریخ‌نگاری ما وجود داشت، «سیاسی‌نگاری» همچنان رویکرد غالب جریان‌های تاریخ‌نگاری بود.
کتاب‌شناسی هولوکاست ایرانی

کتاب‌شناسی هولوکاست ایرانی

هرچند به‌دلیل نبود منابع کافی، نمی‌توان آمار صحیح و دقیقی از میزان جان‌باختگان حادثه قحطی بزرگ ارائه داد اما برخی معتقدند «تلفات ایران به‌روشنی بسیار فراتر از تلفات ارامنه در ترکیه و حتی بسیار فراتر از نسل‌کشی یهودیان توسط نازی‌هاست» بااین‌حال معرفی کتبی که به این موضوع پرداخته‌اند می‌تواند راهنمای خوبی برای آشنایی بیشتر و تبیین و تحلیل دقیق‌تر آن باشد.