وضعیت سنجی عدالت اجتماعی و اقتصادی در برنامه های توسعه ایران
تعداد اخبار:۸

وضعیت سنجی عدالت اجتماعی و اقتصادی در برنامه های توسعه ایران

اگر طبق اندیشه‌ی سوسیالیست‌ها و نئوکلاسیک‌ها تخصیص بهینه‌ی منابع محدود را به عنوان یک معیار عدالت تعریف کنیم، نتایج ارزیابی اهداف برنامه‌های توسعه و عملکرد این برنامه‌ها نشان می‌دهد که شکاف بسیار عمیقی بین اهداف و عملکرد وجود دارد و تخصیص بهینه‌ی منابع به‌ هیچ‌وجه رخ نداده است، بلکه نتیجه‌ی برنامه‌های توسعه تخریب، تخلیه و انحراف منابع بوده و عدالت تخصیصی و توزیعی در عملکرد برنامه‌ها وجود نداشته است.
عدالت در محاق

عدالت در محاق

آمار ثبت‌نام‌شدگان کمیته‌ی امداد امام خمینی (ره) با اجرای برنامه‌های توسعه نتایج تلخی را آشکار می‌کند. روند ضریب جینی نیز تاییدی است بر صحت این ادعا! همچنین مطالعه‌ی برنامه‌ی ششم نشان می‌دهد که اقتصاد ایران پس از تحریر و اجرای پنج برنامه‌ی توسعه در کشور، در برنامه‌نویسی نیز پیشرفتی نداشته است به طوری که به اذعان برخی اقتصاددانان، برنامه‌ی ششم بدترین برنامه‌ی هفت دهه‌ی گذشته در اقتصاد ایران بوده است و کشور کماکان از نبود سیستم برنامه‌ریزی رنج می‌برد.
ارتقای عدالت یا توزیع فقر

ارتقای عدالت یا توزیع فقر

با وجود آن‌که وضعیت عدالت از ابتدای شروع برنامه (سال ۸۹) تا سال ۹۴ بهتر شده است، بدتر شدن تولید اقتصادی و به‌تبع آن، وضعیت اقتصادی سرانه و خانوار‌ها گویای این مهم است که بهبود شاخص عدالت در طول برنامه نه از جهت بهبود طبقات فقیر بلکه احتمالا از جهت تزلزل طبقات ثروتمند بوده است.
ضعف در الگوسازی عدالت

ضعف در الگوسازی عدالت

برنامه‌ی چهارم به‌عنوان نخستین گام در رسیدن به اهداف تعیین‌شده در چشم‌انداز درازمدت کشور به گونه‌ای تدوین شد که بتواند نرخ بیکاری و نرخ تورم را یک‌رقمی کند. ماموریت اصلی برنامه نیز رشد پایدار اقتصادی دانایی‌محور اعلام شد. این برنامه برای سایر برنامه‌های آتی کشور نیز ماموریت تعریف کرد.
حفظ وضع موجود برای نسل موجود

حفظ وضع موجود برای نسل موجود

در این دوره وضعیت تمرکز ثروت یعنی توزیع درآمد بهبود قابل توجهی پیدا نکرد. ضریب جینی هم بهبود چندانی نیافت. همچنین نسبت ثروتمندترین دهک جامعه به فقیرترین دهک نیز حدود ۱.۲ درصد کاهش پیدا کرد که نشان‌دهنده‌ی کاهش فاصله بین فقیرترین و ثروتمندترین افراد در کشور است.
تحقق عدالت شاید بعدا!

تحقق عدالت شاید بعدا!

وضعیت توزیع درآمد در طول برنامه دوم توسعه دارای تحولات قابل توجه نبوده و از منظر گردش درآمد در جامعه، تغییرات قابل توجهی به نفع طبقات فرودست رقم نخورده است. از منظر درآمد و هزینه، خانوار‌های شهری و روستایی رشد قابل توجهی را تجربه نموده اند. همچنین روند تغییرات نسبت هزینه‌های خوراکی به غیرخوراکی نیز بیانگر افزایش رفاه خانوار‌های ایرانی بوده است.
اولویت رشد بر توزیع

اولویت رشد بر توزیع

با اجرای برنامه‌ی اول این فکر که در صورت رشد درآمد ملی می‌توان با استفاده از سیاست‌های توزیع مجدد درآمد (مانند سیاست‌های مالیاتی)، اقدام به منطقی کردن توزیع رشد بین اقشار مختلف اجتماعی کرد، جامه‌ی عمل به خود نپوشید.
نمره نامطلوب دولت‌ها در باب عدالت

نمره نامطلوب دولت‌ها در باب عدالت

«باید اذعان کنیم که در دهه پیشرفت و عدالت، نمره مطلوبی در باب عدالت به دست نیاورده‌ایم.» این اشاره صریح رهبر انقلاب در توصیف وضعیت عدالت اجتماعی در چهل‌ودومین سال انقلاب اسلامی حکایت از آن دارد که علی‌رغم گردش قدرت و حضور نگاه‌های مختلف مدیریتی در حوزه سیاستگذاری و اجرا، آرمان عدالت همچنان آن‌گونه که باید محقق نشده و هنوز راه زیادی تا تحقق آن باقی مانده است.