مدرس و سازنده ساز‌های سنتی مطرح کرد؛
طی چند سال گذشته و در پی فعالیت‌هایی که همکارانم، چه در فضای مجازی و چه کنسرت‌ها و چه در شرایط نمایشگاه‌ها انجام دادند، کمک زیادی به جان گرفتن این عرصه شد؛ البته نه‌چندان چشمگیر، ولی قوت دوباره‌ای به پیکره موسیقی سنتی تزریق شد.
به گزارش «سدید»؛ سازندگان ساز‌ها از مهم‌ترین اثرگذاران نوای ساز‌ها هستند چراکه آن‌ها با رعایت سازوکار‌های استاندارد و بجا در خلق و ساخت یک ساز، جدا از آسیب‌های جسمی ناشی از ساخت ساز در صف اول خالقان اثر قرار می‌گیرند؛ اما به جرات می‌توان گفت این خالقان هنری با عدم‌توجه جزو فراموش‌شدگان خواهند بود. با علی روستا که از سنین کم در ساخت ساز و حالا در تدریس آن فعالیت دارد، گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
با توجه به تخصصی که در زمینه نواختن و ساخت ساز دارید، تار و سه‌تار چه تفاوت‌هایی دارند؟ زیرا اغلب فکر می‌کنند این دو ساز خیلی از هم دور نیستند.
تار و سه‌تار جزو ساز‌های اصیل ایرانی هستند که در دسته‌بندی ساز‌های زهی و مضرابی قرار می‌گیرند و از نظر صوتی و نوازندگی شباهت‌های بسیاری به هم دارند؛ اگرچه از نظر ساخت ساز در قسمت کاسه، شکل و فرم آن، انواع مختلفی دارند، اما از نظر زوایا و اتصالات، طول دسته و خیلی از مسائل فنی شباهت‌های زیادی دارند. این دو ساز جزو ساز‌هایی محسوب می‌شوند که به‌شدت مورد استقبال اغلب افراد جامعه است. به علاوه در این مقوله به‌دلیل شباهت‌های زیادی که این دو ساز در فرم نوازندگی با یکدیگر دارند، به‌طور معمول کتاب‌هایی که برایشان نگارش می‌شود، یکی است و به دلیل همین شباهت است که برخی نوازنده‌ها بر هر دوی این ساز‌ها تسلط دارند.
در حال حاضر و در شرایطی که طرفداران موسیقی پاپ بسیار هستند، استقبال هنرآموزان برای یادگیری ساز‌های سنتی چگونه است؟
چند سالی است که با توجه به سیاست‌گذاری حاکم بر جامعه ما، فرهنگ سازی و مسائل مالی که وارد مارکت شده، موسیقی پاپ مورد توجه بیشتری قرار گرفته و موسیقی اصیل و کلاسیک ایرانی به انزوا کشیده شده است و شرایط مساعدی ندارد و این خود باعث تاسف است چراکه بخش عمده‌ای از فرهنگ هر کشور به تاریخ، موسیقی، معماری و... آن بازمی‌گردد و اگر به این موارد پرداخته نشود، به طور حتم بخش عمده‌ای از فرهنگ، قدمت و تاریخ کشور از بین خواهد رفت؛ اما با توجه به این موارد طی چند سال گذشته و در پی فعالیت‌هایی که همکارانم، چه در فضای مجازی و چه کنسرت‌ها و چه در شرایط نمایشگاه‌ها انجام دادند، کمک زیادی به جان گرفتن این عرصه شد؛ البته نه‌چندان چشمگیر، ولی قوت دوباره‌ای به پیکره موسیقی سنتی تزریق شد.
استقبال از ساز‌های ایرانی طی ۵ یا ۱۰ سال گذشته بیشتر شده است که بخشی از آن به دلیل تاثیر فضای مجازی و سلیقه مردم است و بخش دیگر آن به فعالیت‌های افرادی، چون همایون شجریان، علی زندوکیلی، محمد معتمدی و دیگر بزرگانی که در این زمینه فعالیت کردند و به برگزاری کنسرت پرداختند، برمی‌گردد. در همین راستا اتفاقات مثبتی رقم خورد که به عنوان مثال موسیقی سنتی و تلفیقی در تیتراژ سریال کمک شایانی به آن کرد و در مجموع استقبال هنرآموزان برای یادگیری ساز سنتی رو به افزایش بود که با مقوله کرونا روبه‌رو شدیم و امیدوارم بعد از گذراندن این مساله، شرایط برای استقبال عموم از ساز‌های اصیل ایرانی فراهم شود.
برای ساخت و تولید این ساز‌ها در کشور چه مشکلاتی وجود دارد؟
از چند نگاه می‌توان به این مهم پرداخت؛ ساخت ساز در کشور ما آنچنان که باید به صورت آکادمیک یعنی وجود رشته دانشگاهی یا کلاس‌هایی که در این زمینه دایر باشند، نیست؛ بنابراین به صورت مدون و جدی به این مهم پرداخته نشده است. به طور کلی مهارت ساز‌هایی که در کشور ساخته می‌شوند، سینه به سینه از استاد به شاگرد انتقال پیدا کرده و در مقایسه با ساز‌های بین‌المللی دارای ضعف‌هایی هستیم؛ درواقع هر کسی به شیوه خودش ساز می‌سازد، حتی به‌صورت مختصر تفاوت‌هایی در ساخته‌های اساتید بزرگ دیده می‌شود که در نهایت استاندارد و چارچوب قطعی برای ساز‌ها نداریم. به عنوان مثال برای ساز سه‌تار جدا از اینکه حتی در طول دسته پرده‌بندی محسوب می‌شود، اختلافاتی بین برخی مکاتب وجود دارد که بعضی‌ها آن را ۴۶ و برخی دیگر ۴۵ بگیرند و حتی حد فاصله بین شیطانک و خرک دارای تفاوت‌هایی است که اعمال سلیقه شخصی در آن وجود دارد و بهتر است که یک مجمع، ارگان یا دانشگاه این موضوع را سروسامان بدهد. برخی کشور‌ها به این بخش توجه بیشتری دارند، یعنی به پیکره موسیقی‌شان و درواقع به بخش اعظم پیکره موسیقی که هنر والای ساخت ساز است، توجه بیشتری دارند.
چگونه به سمت‌و‌سوی موسیقی سنتی و موسیقی ناب اصیل ایرانی رفتید؟
در سنین کودکی در خانواده‌ای بزرگ شدم که همگی نوازنده موسیقی اصیل و ناب ایرانی بودند و گرایشاتی به این موضوع داشتم تا نوازندگی را از همان سنین نزد خانواده‌ام فرا بگیرم و به همین سبب عشق و علاقه‌ام به ساختن ساز از کودکی به صورت خودآموز و آزمون و خطا درونم رشد کرد.
چه اقداماتی می‌توان در سطح بین‌الملل و در راستای شناخت هنر ایرانی در خارج از مرز‌ها داشت؟
بخش عمده‌ای از تولیدات من و ساز‌هایی که ساخته‌ام، در دستان اساتیدی در خارج از این مرز و بوم بوده و به‌شدت مورد استقبال آن‌ها قرار گرفته و به جهت متریال خاص و صنعتی که در ساخت ساز‌ها رعایت شده، اتفاق خوبی در جهت معرفی ساز‌ها در سطح بین‌الملل رقم خورده است. همچنین در مورد معرفی و شناخت موسیقی ایرانی به کشور‌های دیگر نیز ما اقداماتی انجام دادیم؛ ازجمله دوستانی در دانشگاه استانبول داریم، جلساتی در دانشگاه ادبیات و هنر در راستای معرفی ساز‌ها و موسیقی ایرانی و کلاس‌هایی در کشور‌های مختلف برگزار شد، به این امید که موسیقی اصیل ایرانی به جایگاه واقعی خود برگردد. در کشورهایی، چون آذربایجان، ترکیه، حوزه خلیج‌فارس و ارمنستان که موسیقی به شدت در سال‌های گذشته پیشرفت کرده نیز امیدواریم موسیقی ایرانی جایگاه خود را پیدا کند.
برای ساخت و تولید این ساز‌ها در کشور چه مشکلاتی وجود دارد؟
از چند نگاه می‌توان به این مهم پرداخت؛ ساخت ساز در کشور ما آنچنان که باید به صورت آکادمیک یعنی وجود رشته دانشگاهی یا کلاس‌هایی که در این زمینه دایر باشند، نیست؛ بنابراین به صورت مدون و جدی به این مهم پرداخته نشده است. به طور کلی مهارت ساز‌هایی که در کشور ساخته می‌شوند، سینه به سینه از استاد به شاگرد انتقال پیدا کرده و در مقایسه با ساز‌های بین‌المللی دارای ضعف‌هایی هستیم؛ درواقع هر کسی به شیوه خودش ساز می‌سازد، حتی به‌صورت مختصر تفاوت‌هایی در ساخته‌های اساتید بزرگ دیده می‌شود که در نهایت استاندارد و چارچوب قطعی برای ساز‌ها نداریم. به عنوان مثال برای ساز سه‌تار جدا از اینکه حتی در طول دسته پرده‌بندی محسوب می‌شود، اختلافاتی بین برخی مکاتب وجود دارد که بعضی‌ها آن را ۴۶ و برخی دیگر ۴۵ بگیرند و حتی حد فاصله بین شیطانک و خرک دارای تفاوت‌هایی است که اعمال سلیقه شخصی در آن وجود دارد و بهتر است که یک مجمع، ارگان یا دانشگاه این موضوع را سروسامان بدهد. برخی کشور‌ها به این بخش توجه بیشتری دارند، یعنی به پیکره موسیقی‌شان و درواقع به بخش اعظم پیکره موسیقی که هنر والای ساخت ساز است، توجه بیشتری دارند.
چگونه به سمت‌و‌سوی موسیقی سنتی و موسیقی ناب اصیل ایرانی رفتید؟
در سنین کودکی در خانواده‌ای بزرگ شدم که همگی نوازنده موسیقی اصیل و ناب ایرانی بودند و گرایشاتی به این موضوع داشتم تا نوازندگی را از همان سنین نزد خانواده‌ام فرا بگیرم و به همین سبب عشق و علاقه‌ام به ساختن ساز از کودکی به صورت خودآموز و آزمون و خطا درونم رشد کرد.
چه اقداماتی می‌توان در سطح بین‌الملل و در راستای شناخت هنر ایرانی در خارج از مرز‌ها داشت؟
بخش عمده‌ای از تولیدات من و ساز‌هایی که ساخته‌ام، در دستان اساتیدی در خارج از این مرز و بوم بوده و به‌شدت مورد استقبال آن‌ها قرار گرفته و به جهت متریال خاص و صنعتی که در ساخت ساز‌ها رعایت شده، اتفاق خوبی در جهت معرفی ساز‌ها در سطح بین‌الملل رقم خورده است. همچنین در مورد معرفی و شناخت موسیقی ایرانی به کشور‌های دیگر نیز ما اقداماتی انجام دادیم؛ ازجمله دوستانی در دانشگاه استانبول داریم، جلساتی در دانشگاه ادبیات و هنر در راستای معرفی ساز‌ها و موسیقی ایرانی و کلاس‌هایی در کشور‌های مختلف برگزار شد، به این امید که موسیقی اصیل ایرانی به جایگاه واقعی خود برگردد. در کشورهایی، چون آذربایجان، ترکیه، حوزه خلیج‌فارس و ارمنستان که موسیقی به شدت در سال‌های گذشته پیشرفت کرده نیز امیدواریم موسیقی ایرانی جایگاه خود را پیدا کند.
انتهای پیام/
منبع: صبح نو
اخبار مرتبط
ارسال نظر
