گروه اجتماعی فرهنگ سدید- علیرضا محمدعلی زاده: نمایشگاه بینالمللی اقتصاد و سرمایهگذاری در حوزه گردشگری (شهر گردشگر) برای نخستین بار در یک بازه زمانی کوتاه (۴ تا ۷ شهریور ۱۳۹۷) در محل دائمی نمایشگاههای بازار ایران (ایرانمال) و با تبلیغات گسترده در رسانهها از جمله صداوسیما شروع به کار کرد، اما محل برگزاری نمایشگاه برای بسیاری از بازدیدکنندگان که در مراجعه به نمایشگاههایی نظیر مصلی، شهر آفتاب، محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران و... با دسترسی گسترده به وسایل حمل و نقل عمومی عادت داشتند، ناشناخته بود که نتیجهای جز کاهش آمار بازدیدکنندگان به همراه نداشت.
این نمایشگاه دارای نقاط قوتی همچون حضور فعال بخش خصوصی، تولیدات اپلیکیشنهای گردشگری، ساماندهی خدمات سفر، توجه به ارزانسازی سفر و توزیع در جهت پراکندگی مقاصد مسافرتی و... بود اما همچنان فضای نمایشگاه بر جذب گردشگران خروجی (جهانگردان ایرانی) حاکم بود. در این نمایشگاه که فعالان گردشگری زیادی را دور هم جمع کرده بود متولیان، فرصت ایجاد حساسیت نسبت به تراز منفی گردشگری کشور را به راحتی از دست دادند. غفلت از فرصت پیش آمده برای جذب گردشگران ورودی (خارجی) با توجه به نوسانات ارزی اخیر که هزینه سفر به ایران را برای خارجیان ارزان کرده است اصلا توجیه پذیر نیست.
یکی از راهکارهایی که در جذب گردشگر ورودی باید بر آن تأکید میشد تولید اپلیکیشنهایی به زبانهای همسایگان در معرفی جاذبههای گردشگری ایران است، چراکه عمده گردشگران ورودی به کشور از همسایگان هستند که بالغ بر ۴۳ درصد از سهم گردشگران خارجی را به خود اختصاص دادهاند.
سفیران، فعالان غیرایرانی گردشگری و گردشگران خارجی در نمایشگاه حضور بسیار ناچیزی داشتند که این مسئله میتواند بین اللملی بودن نمایشگاه را تحت الشعاع قرار دهد؛ البته شاید، چون نخستین بار این نمایشگاه برگزار شد چنین ضعفی توجیه پذیر باشد، ولی در ادوار بعدی نباید شاهد چنین مسائلی باشیم.
در تولیدات مکتوب مرتبط با گردشگری، عمده آثار یا ترجمه بود و یا در حوزه نظری و مبانی و با آن که هدف از برگزاری چنین نمایشگاههایی حل چالش یا مسئلهای در کشور است متأسفانه محصولات مکتوب اصلا راهبردی نبودند و به آسیبشناسی وضعیت گردشگری ایران و ارائه راهکارهایی برای بهبود گردشگری کشور نپرداخته بودند که این زنگ خطری است که صاحبنظران گردشگری برای کمک به این حوزه دست به قلم نشدند لذا متولیان گردشگری باید تدبیری را در این خصوص بیندیشند.
از دیگر اقدامات مطلوب نمایشگاه، برگزاری نشستهای علمی در عرصه گردشگری توسط مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران بود که باید آن را به فال نیک گرفت و چنین حرکات تخصصی را ارج نهاد، زیرا که باید متخصصان، صاحبنظران و دانشگاهیان را تشویق به حضور در میدان گردشگری کرد. ارائه نظرات تخصصی قطعا معضلات گردشگری را حل میکند پس مسئولین باید برگزاری این نشستهای علمی را نهادینه کنند تا چنین اقداماتی در نمایشگاههای گردشگری به خوبی جا بیافتد.
در نمایشگاه شهر گردشگر، خلاقیت و نوآوری بود ولکین راضی کننده نبود، زیرا برای رسیدن به وضع مطلوب به ابتکار عمل بیشتری نیاز است مثلا پرداختن به گردشگری تعالیبخش به عنوان حلقه مفقوده این نمایشگاه است. با اینکه گردشگری تعالیبخش شامل کلیه انواع گردشگری میشود، اما به وضوح، بیتوجهی به گردشگری زیارتی- فرهنگی- معنوی- انقلابی و دفاعمقدس و... توسط متصدیان نمایشگاه ملموس بود.
امید است با برگزاری مداوم چنین نمایشگاههایی در حوزه گردشگری، شاهد توجه بیشتر برگزارکنندگان به این عرصه باشیم تا شاهد تبدیل ضعفها به قوتها و تهدیدات به فرصتها باشیم.