به گزارش «سدید»؛ چندی پیش در حالی که رسانه‌ها از قرارگرفتن فیلم «هناس» در جایگاه سوم جدول آثار پرفروش روی پرده خبر دادند و به رشد ۸۵درصدی مخاطبان آن پس از اجرای طرح شناوری بلیت سینما‌ها اشاره داشتند، تعدادی از سازندگان این فیلم ملی و عاشقانه، مهمان روزنامه جام‌جم بودند. حسین دارابی کارگردان، محمدرضا شفاه تهیه‌کننده و احسان ثقفی یکی از نویسندگان فیلمنامه «هناس» در گفت‌و‌گویی مشترک با ما از کم و کیف ساخت آن و دلایل پرداخت به موضوع ترور دانشمندان هسته‌ای صحبت کردند و به پرسش‌های ما پاسخ گفتند. دارابی بعد از فیلم «مصلحت» که دو سال پیش در سیونهمین جشنواره فیلم فجر نامزد ۷سیمرغ بلورین و برنده ۲دیپلم افتخار سیونهمین جشنواره فیلم فجر شد، سال گذشته با دومین فیلم بلند خود «هناس» توانست نامزد یک سیمرغ بلورین در چهلمین جشنواره فیلم فجر شود تا نشان دهد آمده تا در سینمای ایران با تداوم موفقیت‌هایش تثبیت شود؛ دو فیلمی که مشخصا در حوزه امنیت ملی ارزیابی‌می‌شوند.
«هناس» با وجود آن که به موضوعی ملتهب و مهم در زمینه دیپلماسی کشورمان یعنی ترور داریوش رضایی‌نژاد یکی از دانشمندان هسته‌ای کشورمان می‌پردازد، اما درونمایه‌اش با التفات به زاویه نگاه سازندگان به این رویداد، به جای حادثه‌پردازی و اکشن‌سازی‌های هیجان‌زده، مملو از مضامین انسانی و عاطفی غنی است. «هناس» بر آن است تا با محور قراردادن همسر شهید داریوش رضایی‌نژاد، روزنه‌ای روشنگرانه به زندگی آن شهید بیابد و مخاطب را در جریان برخی جزئیات زندگی این زوج، مناسبات و وجوه احساسات‌برانگیز آن به‌ویژه در سایه تأثیر وقایع سیاسی کشور در ارتباط با آن قرار دهد. بی‌اغراق مریلا زارعی در نقش شهره همسر شهید رضایی‌نژاد- که جایش در این جلسه جام‌جم بسیار خالی بود- توانسته با موشکافی ابعاد متنوع و الگوپذیری بارز این کاراکتر و فراز و نشیب‌های عاطفی پس از ترور، بازی به یادماندنی و اثرگذاری را به نمایش بگذارد. بده‌بستان‌های او در کنار بهروز شعیبی (در نقش شهید رضایی‌نژاد)، شوریدگی‌ها، فداکاری‌ها و صبوری‌هایش بی‌تردید جزو لحظات دوست‌داشتنی فیلم است.
ضمن این‌که پیشنهاد می‌کنیم تماشای «هناس» را که این روز‌ها روی پرده سینما با استقبال خوبی مواجه شده از دست ندهید، دعوت می‌کنیم خواننده این گفت‌وگوی پرنکته درباره فیلم باشید.
چرا ترور یک دانشمند هسته‌ای دستمایه ساخت فیلم شد؟
به گفته احسان ثقفی، فیلمنامه‌نویس، پرداختن به موضوع «ترور» (در مورد هر کدام از شهدای هسته‌ای) به قدری در تاریخ معاصر ایران تاثیرگذار بوده که سینما موظف به پرداخت آن است. البته تاکنون تجربیاتی مانند «بادیگارد» در سینما یا آثاری در تلویزیون داشته‌ایم که به مبحث انرژی هسته‌ای بپردازند، اما این‌که در سینما اثری به شکلی مستقیم به زندگی شهدای هسته‌ای ورود کند، خیر. برای من این ترور‌ها و مظلومیت شهدای هسته‌ای اهمیت بسیاری داشت، اما در مورد شهید رضایی‌نژاد، نحوه شهادت ایشان، حضور همسر و دخترشان در صحنه شهادت و تهدیداتی که بار‌ها و بار‌ها به جان این خانواده افتاده بود بار دراماتیک مضاعفی برای قصه‌پردازی به همراه داشت.
«هناس»؛ پلی بین طیف‌های مختلف فکری در ایران
محمدرضا شفاه، تهیه‌کننده فیلم می‌گوید: واقع‌بینانه که نگاه کنیم ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که دچار شکاف شده. در کشور ما و بالاخص در تهران با تنوع طیف‌های مختلف فکری زندگی می‌کنیم که از ابتدا با یکسری پیش‌فرض سراغ یکدیگر می‌آیند. آدم‌ها به لحاظ سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و... با یکدیگر تفاوت‌های عمده‌ای دارند و از آنجا که در کشور ما فرهنگ گفتگو آنچنان که باید بین مردم جا نیفتاده این شکاف بین مردم هر لحظه عمیق‌تر می‌شود. این توضیح را دادم که بگویم ما به عنوان فعالان حوزه فرهنگ به خوبی با مختصات جامعه‌مان آشنا هستیم و می‌دانیم برای چه جامعه‌ای فیلمسازی می‌کنیم؛ بنابراین وقتی به این نتیجه می‌رسیم که زندگی شهید رضایی‌نژاد را دستمایه فیلم‌مان قرار دهیم، تلاش می‌کنیم طوری آن را به تصویر بکشیم که تمام طیف‌های فکری در ایران بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. حتی طوری فیلم‌مان را می‌سازیم که بلکه شکاف‌های موجود بین طیف‌های مختلف تا اندازه‌ای مرتفع شود. به همین دلیل خانم پیرانی را در حجاب پیش از شهادت همسرشان (مانتو) به تصویر می‌کشیم. البته به گفته خانم پیرانی، از همان سال آخر شهادت همسرشان، به چادر بیشتر تمایل پیدا کرده بودند و گهگاهی چادر می‌پوشیدند، اما بعد از شهادت همسرشان سیر تحولی طی کردند که البته باید از زبان خودشان بشنوید. ما به شدت تاکید داشتیم که بر واقعیت زندگی شهید وفادار باشیم.
ما از دلسوزان نظام هستیم
حسین دارابی، کارگردان، از بعضی جلسات متعدد و گفتگو‌های بی‌شمار در خصوص ساخت فیلم‌هایی با محوریت مباحث ارزشی- ملی گله‌مند است. او برخی از این جلسات را غیرضروری تلقی می‌کند و می‌گوید: نمی‌خواهم به قول معروف غر بزنم و یک نقد کلی دارم. بالاخره ما با وجود نقد‌هایی که داریم، اما به انقلاب‌مان وفاداریم و دلسوز نظام هستیم. اگر دلسوز نبودیم که سراغ چنین موضوعات دغدغه‌مندی برای فیلمسازی نمی‌رفتیم. فقط دیکته نانوشته است که غلط ندارد. اگر ما در داخل کشور مشکلات‌مان را به تصویر نکشیم و راجع به آن گفتمان نکنیم یک شبکه معاند و بیگانه برداشتش را از مشکلات ما به دنیا ارائه می‌دهد. انگار انرژی هسته‌ای در کشور ما تبدیل به بحثی سیاسی شده که کسی به عمق آن که اصلا چیست، نمی‌پردازد. نمی‌گویم به بحث انرژی هسته‌ای پرداخته نشده، اما تبدیل به گفتمانی عمومی نشده. خیلی‌ها تا حرف از انرژی هسته‌ای می‌شود، تصور می‌کنند تمام گرفتاری‌های کشور به دلیل آن است، اما اگر لزوم داشتن انرژی هسته‌ای و کارکرد‌های آن را به مردم می‌شناساندیم پذیرش عمومی هم نسبت به آن بالا می‌رفت.
از لوث شدن عاشقانه‌های زن و شوهری بپرهیزید
احسان ثقفی درباره اصول شهره پیرانی، همسر شهید رضایی‌نژاد برای نگارش فیلمنامه توضیح می‌دهد: پیش از نگارش فیلمنامه چندین جلسه با خانم پیرانی صحبت کردیم و اعتماد متقابل که حاصل شد دیگر کاملا دست ما را باز گذاشتند. وفاداری به واقعیت و پرهیز از هرگونه به قول خودشان «لوث‌شدن عاشقانه‌های زن و شوهری» از اصولی بود که ایشان بسیار به آن تاکید داشتند.
یک اتفاق معجزه‌آسا
حسین دارابی توضیح می‌دهد: ما معتقدیم که شهدا زنده هستند و از نزد خداوند روزی می‌خورند. بار‌ها پیش می‌آمد در جا‌هایی از فیلم گیر کردیم و به بن بست رسیدیم. در این مواقع زنگ می‌زدیم به خانم پیرانی و از ایشان می‌خواستیم به خود شهید توسل کنند تا گره‌مان باز شود و آن لحظه بود که راه‌هایی برایمان باز می‌شد که جلوی سقوط پروژه را می‌گرفت.
ضرورت معرفی شهدا در جامعه
حسین دارابی، کارگران هناس در این نشست به ساخت فیلم و ترویج خاطرات شهدا به عنوان قهرمانان تاریخ معاصر تاکید می‌ورزد و می‌گوید: مسلما یک فیلم یا یک سریال درباره یک شهید کافی نیست. من برای ساخت «هناس» هر آنچه در توان داشتم را گذاشتم، اما قطعا یک فیلمساز دیگر می‌تواند زندگی این شهید را از منظری دیگر روایت کند. اتفاقا این کاری است که در همه جای دنیا رواج دارد. در آنجا درباره افراد برجسته چندین بار فیلم می‌سازند یا کتاب می‌نویسند یا نمایشگاه هنری برگزار می‌کنند. منظورم این است که به یک اثر در مورد چنین شخصیت‌هایی بسنده نمی‌کنند. شهید فخری‌زاده، شهید شهریاری، شهید علی محمدی، شهیداحمدی‌روشن و سایر شهدای هسته‌ای انسان‌های برجسته‌ای در کشور ما بودند که دشمن با برنامه‌ریزی کامل آن‌ها را مورد هدف قرار داد. این انسان‌ها به قدری لایه‌های مختلف فردی و اجتماعی دارند که پرداختن به هر لایه از زندگی آنان برای مخاطب آورده‌ای به همراه دارد.
انتهای پیام/
