به گزارش «سدید»؛ نام «کی پاپ» تقریباً به نامی آشنا در میان قشر نوجوان و جوان ایرانی طرفدار موسیقی خارجی تبدیل شده است. «کی پاپ» یا همان موسیقی پاپ کره‌جنوبی که عمرش به زحمت به ۳۰ سال می‌رسد، توانسته با خروج از مرز‌های این کشور در کشور‌های مختلف آسیایی، اروپایی و امریکایی طرفدارانی را برای خود پیدا کند. حضور گروه‌های کی پاپ در کاخ سفید و اعلام اجرای این گروه‌ها در افتتاحیه جام جهانی فوتبال باعث شهرت بیشتر خوانندگان کی پاپ شده است. در ایران نیز برخی نوجوانان و جوانان به این موسیقی و خواننده‌های آن علاقه‌مند هستند. صداوسیما در گزارشی از رواج «کی پاپ» در میان دختران نوجوان ایرانی و مصاحبه با چند تن از طرفداران جدی این موسیقی در ایران نسبت به عواقب فرهنگی این پدیده موسیقایی هشدار داد. در گفتگو با هوشنگ جاوید، پژوهشگر برجسته موسیقی به موضوع رواج موسیقی‌های غربی در ایران و تأثیرات آن پرداخته ایم.
چه اتفاقی می‌افتد که سبک‌های مختلف موسیقی خارجی در ایران به ناگهان طرفدار پیدا می‌کند؟
یکی از مشکلاتی که در موسیقی به وجود آمده، حاصل ترویج استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام است. شبکه‌های اجتماعی دسترسی به انواع موسیقی خارجی یا به اصطلاح موسیقی آن‌ور آبی را تسهیل کرده است. نه‌تن‌ها خود موسیقی، بلکه آلات موسیقی جدید هم به واسطه شبکه‌های اجتماعی در ایران معرفی شده‌اند. «هنگ درام» خیلی زود پس از اینکه متولد شد از طریق گوشی‌های موبایل در ایران معرفی شد یا ساز «کاخن» به همین شیوه به ایران رسید، حتی «کالیمبا» هم به واسطه شبکه‌های اجتماعی در ایران به شهرت رسید.
زمانی برخی از سبک‌های موسیقی که در امریکا مد می‌شد در ایران نیز طرفدار پیدا می‌کرد. احتمالاً در ایران کسانی که انگلیسی متوجه می‌شدند با محتوای اشعار این موسیقی‌ها ارتباط برقرار می‌کردند، ولی در مورد موسیقی کره‌ای، آیا می‌شود گفت که شنونده این نوع موسیقی از محتوای آن نیز باخبر است؟
بحث زبان در موسیقی فراتر از دانستن یا فهم زبان شعر است. لزوماً کسی که یک نوع از موسیقی را گوش می‌کند، معنای اشعاری را که در آن خوانده می‌شود، نمی‌فهمد. زبان موسیقی فراتر از زبان محاوره است. شما می‌توانید ذائقه موسیقایی برای شنیدن موسیقی داشته باشید که چیزی از زبان آن متوجه نمی‌شوید، اما از آن خوشتان می‌آید. مثلاً در ایران، غذای «کله‌پاچه» را داریم که غذای سنتی ماست. خیلی‌ها با اینکه ایرانی هستند ذائقه‌شان خوردن کله‌پاچه را قبول نمی‌کند، ولی غذایی وارداتی مانند «پیتزا» داریم که در ایران و اغلب کشور‌های جهان طرفداران زیادی دارد. همه چیز بستگی به ذائقه موسیقی دارد.
ما در موسیقی سابقه چند هزار ساله داریم، اینکه جوان ایرانی به جای شنیدن موسیقی اصیل ایرانی سراغ اقلام وارداتی می‌رود، نشانه چیست؟
اگر در ایران موسیقی درست تولید شود، نه‌تن‌ها جوانان ایرانی، بلکه در سطح جهان هم به آن موسیقی گوش خواهند داد. مشکل اینجاست که ما موسیقی درست ایرانی تولید نمی‌کنیم. اگر تمرکزمان روی تولید موسیقی درست ایرانی باشد در خارج از کشور هم آن موسیقی نواخته خواهد شد.
شرایط سخت‌تر شد، یعنی ما چه موسیقی در ایران تولید می‌کنیم که حتی مخاطب ایرانی هم آن را دوست ندارد؟
تولید موسیقی در ایران متولی درست ندارد. به عبارت دیگر موسیقی ایرانی در وضعیتی است که پدر و مادر ندارد! کسی نیست از تولید موسیقی صحیح ایرانی حمایت کند. بخشی از شهرت گروه‌های خارجی موسیقی، حمایتی است که از آن‌ها می‌شود.
پس در کنار نداشتن متولی درست، موسیقی در ایران از حمایت نشدن نیز رنج می‌برد؟
اشاره کردم که موسیقی خارجی از طریق شبکه‌های اجتماعی به ایران می‌رسد. جوانانی را می‌شناسم که به سختی پول جمع می‌کنند تا موسیقی را که ساخته‌اند در فضای مجازی منتشر کنند. بخشی از شهرت گروه‌های خارجی حمایت اسپانسر‌ها و سرمایه‌گذاری آنهاست. چیزی که در موسیقی ایرانی نداریم. جوان ایرانی از جیب خودش هزینه می‌کند تا فیلمی از کارش بسازد و در شبکه‌های اجتماعی منتشر کند. از طرفی هستند افرادی که مثلاً در اینستاگرام ویدئوی تار زدن منتشر و تبلیغ کلاس‌های موسیقی می‌کنند، این کار تبلیغات است، ترویج موسیقی درست نیست.
موسیقی خارجی از جمله «کی پاپ» در ایران هوادارانی پیدا کرده، این مسئله می‌تواند تأثیرات منفی فرهنگی بر مخاطب ایرانی بر جای بگذارد؟
مطمئن باشید که بی‌تأثیر نیست. هر پدیده اجتماعی تأثیرات فرهنگی خود را بر مخاطب باقی می‌گذارد و این صرف قضیه موسیقی نیست. در فوتبال هم همین است. هم‌اکنون در ایران بسیاری از مردم تحت تأثیر ستاره‌های فوتبال جهان و زندگی شخصی و رفتار اجتماعی آن‌ها هستند، ولی در ورزش ما الگو‌های خوبی داریم. اگر یک ورزشکار بد رفتار کرد در مقابل ما اسطوره‌ای به نام تختی را داریم که الگوی رفتار پهلوانی است و یک ورزشکار خوب را با رفتار تختی مقایسه می‌کنیم. در موسیقی هم باید سرمایه‌گذاری کرد تا الگو‌های خوب موسیقی ایرانی معرفی شوند، آن وقت است که مخاطب خودش الگو‌های بد را پس می‌زند.
به نظرتان موسیقی «کی پاپ» یا انواع دیگر موسیقی‌های وارداتی تا چه زمانی توجه‌ها را به خود جلب می‌کنند؟
به اعتقاد من در جهان هنر، اثری ماندگار است که ریشه‌دار باشد. همیشه اصیل‌ها مانده‌اند و دیگران کمرنگ شده و از بین رفته‌اند. پدیده‌هایی مانند «کی پاپ» با یک موج مقطعی می‌آیند و می‌روند و چیزی شبیه به کف روی آب هستند که ماندگاری ندارد. این فرم از موسیقی عمر طولانی در محبوبیت نخواهد داشت.
/انتهای پیام/
