از دیرباز و در قرون متمادی مساجد اصلی‌ترین پایگاه اجتماعی مسلمانان بوده که همواره محل رجوع مردم بوده است. نقش اجتماعی مساجد در یکصد سال اخیر به‌ویژه در پیروزی انقلاب اسلامی پررنگ است به‌طوری‌که برخی از کارشناس‌ها بر این باورند که اگر این نهاد اجتماعی وجود نداشت، انقلاب اسلامی نمی‌توانست به پیروزی برسد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی مساجد بیش از گذشته توانستند فعالیت‌های خود را به‌طور آزادانه ادامه دهند اما با این وجود به نظر می‌رسد که سیر فعالیت مساجد و جایگاه آنها در جامعه از چندان سیر صعودی برخوردار نبوده و در مقاطع گوناگون با فراز و نشیب‌هایی مواجه شده است. برخی معتقدند امروزه مساجد از رونق گذشته، برخوردار نیستند و علت‌های متفاوتی برای این موضوع عنوان می‌شود که از جمله آنها نارضایتی اجتماعی از برخی مسائل سیاسی، مانع از رشد نهاد مسجد شده است. به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی اگرچه از نظر بسترهای فیزیکی و سازه توانسته زمینه آبادانی مساجد را فراهم کند و از نظر کمیت نیز تعداد آن‌ها را افزایش دهد، اما از نظر کیفیت هنوز این موضوع جای کار دارد و به‌ویژه اینکه در طول دو دهه اخیر، کیفیت تأثیرگذاری مساجد بر رفتار جامعه افت محسوسی داشته است. این موضوع نیاز به مطالعه عمیق دارد و باید از جنبه‌های مختلف موردبررسی قرار گیرد و پرونده حاضر سعی دارد به ابعاد این موضوع بپردازد.