برچسب ها - مناسک

امروزه در تجربه پس از انقلاب، در رأس قوه قضاییه یک روحانی مجتهد قرار دارد. در محاکم قضایی نیز اغلب شاهد حضور روحانیون هستیم که حکم صادر می‌کنند. آنجا که تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی کار قضایی انجام می‌دهند، همان فقه اسلامی را هم در دانشگاه آموخته‌اند. وقتی چنین شد، مجموعه قوه قضاییه نیز می‌تواند امتداد مسجد به‌حساب آید. یعنی همان حکمی که روحانی در مسجد می‌خواست بدهد، اکنون یک نهاد عریض‌وطویل صادر می‌کند.

ما به لحاظ تاریخی همیشه دین را دست‌مایه حیات اجتماعی خود قرار داده بودیم. دین مانند روغنی بوده که کمک می‌کرد تا چرخ‌دنده‌های حیات اجتماعی بتوانند بهتر عمل کنند. ولی وقتی ما در دوره جدید آمدیم و گفتیم که می‌خواهیم یک جامعه جدید با مختصات خاصی را بسازیم، برخی ما را با این پرسش مواجه کردند که با دین می‌خواهید چه کار کنید؟ آیا می‌خواهید دین را در داخل آن قرار دهید یا می‌خواهید دین را از آن بیرون بیندازید؟ مارکسیست‌ها، سکولاریست‌ها، ناسیونالیست‌ها و اسلامیست‌ها این کار را با ما کردند.

هیچ جای تعجب نیست ـ همچنان که آمار‌ها و پیمایش‌های دینداری نشان می‌دهد ـ که در عامه مردم تعلق به مناسک ثانویه‌ مثل عزاداری یا زیارت بیش از تعلق به مناسک اصلی و رسمی مثل نماز و روزه‌داری باشد؛ این موضوع عجیب و دور از انتظاری نیست و کاملا طبیعی است، چون این سنخ از مناسک هستند که فرد در آن‌ها احساس تعلق دارد و حس می‌کند متعلق به خودش است و برایش مفید است. چون او می‌خواهد زندگی کند و این مناسک امکان زندگی را به او می‌بخشد.