مشروعیت
بررسی ویژگیهای حکومت و جامعه مشروع در فضای تاریخ اندیشه سیاسی تشیع در گفتگو با حسن زورق؛
حل امور عمومی به عهده مردم گذاشتهشده، تا جایی که محوریت دین و اسلام را با مخاطره مواجه نسازد. در چنین مواقعی، اما رهبر بهصورت مستقیم وارد عمل میشود و خطر را از دین برمیگیرد. در جریان حمله ناو امریکایی به ایران، امام به روسای امر اینطور میگویند که من اگر جای شما بودم، این ناو را میزدم! به ایشان گفته میشود که شما میتوانید دراینباره تصمیم بگیرید، اما ایشان تصمیم دراینباره را به شورای مربوط واگذار میکنند و میگویند که منتخبان مردم باید دراینباره تصمیم بگیرند.
کد خبر: ۸۶۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۸
بررسی مسئله مشروعیت در سیره امیرالمومنین از دیدگاه داود فیرحی/ بخش سوم؛
حضرت امیر، همه جا به حق ولایت خود تاکید میکند، اما هرگز توسل به زور و غلبه را روا نمیدارد. در گزارشی که طبری نقل میکند، علی (ع) خطاب به ابوبکر خلیفه اول، میگوید: «بازماندن ما از بیعت تو از اینرو نیست که فضل تو را انکار میکنیم یا خیری را که خدا به سوی تو رانده به دیده حسد مینگریم، ولی ما را در این کار حقی بود که نادیده گرفتید...»
کد خبر: ۷۳۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۳
بررسی مسئله مشروعیت در سیره امیرالمومنین از دیدگاه داود فیرحی/ بخش دوم؛
[محمد حنفیه میگوید:]من هنگام کشته شدن عثمان، کنار پدرم بودم. [آن حضرت]برخاست و به منزل رفت. سپس اصحاب رسول خدا (ص) بر او وارد شدند و گفتند: این مرد [عثمان]کشته شده و مردم ناگزیر باید امامی داشته باشند و غیر از تو برای این امر نمییابیم؛ نه از نظر قدمت پیشینه در اسلام و نه از لحاظ نزدیکی به رسول خدا (ص). پس [علی (ع)]گفت: چنین کاری نکنید؛ زیرا که من وزیر شما باشم بهتر از آن است امیرتان باشم. گفتند: نه، به خدا سوگند هیچ کاری نکنیم تا آنکه با تو بیعت نماییم. حضرت فرمود: پس [مراسم بیعت]در مسجد باشد؛ زیرا بیعت من نباید مخفی باشد و جز با رضایت مسلمانان محقق نخواهد بود.»
کد خبر: ۷۲۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۸
بررسی مسئله مشروعیت در سیره امیرالمومنین از دیدگاه دکتر داود فیرحی/ بخش اول؛
اندیشه مشروعیت مبتنی بر قرارداد و بیعت، ردپایی در تاریخ اسلام و خاطرهای درست در حافظه فرهنگ شیعه ندارد. اما «دلیل» این امر ظاهرا فقدان نص نیست، زیرا نصوص دینی ما، بهویژه آثار به جای مانده از امیرالمومنین (ع) آکنده از این رویکرد است. بلکه عدم انتقال این اندیشه از مجال نص به ذهنیت و عقاید ما، «علتی» تاریخی دارد؛ زندگی سیاسی-اجتماعی شیعه، مانند هرگونه زندگی، عموما، جز با تطبیق ناخودآگاه و خودجوش انسان، با محیط، تحت فشار نیازهای فوری و آنی، و نه بر طبق یک نقشه هوشمندانه از پیش طرح شده، نمیتوانست انتظام طبیعی داشته باشد.
کد خبر: ۷۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۰
«منشور فکری -سیاسی امام خمینی(ره)» در گفتگو با موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی؛
«مردم» در اندیشه حضرت امام(ره) به تعبیر شهید مطهری، مردمی هستند که «منِ متعالی» را طلب میکنند. تفاوت مکتب لیبرالیسم و مارکسیسم با فلسفه سیاسی امام خمینی(ره) این است که «مردم» در مکتب لیبرالیسم و مارکسیسم، سکولار هستند و اساساً دین را رها کردهاند و گاه در تقابل با آن قرار دارند، اما «مردم» در فلسفه سیاسی امام(ره) اگر رفاه، اقتصاد و آزادی میخواهند، مطالباتشان یک قید دینی هم دارد؛ یعنی رفاه، آزادی و اقتصاد را در سایه «دین» میخواهند. «مردم سالاری دینی» نه یک جمهوری تنهای سکولار و نه یک حکومت اسلامی بدون مردم است.
کد خبر: ۶۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۰
بررسی تقاطع مشروعیت و مقبولیت در گفتگو با مصطفی کواکبیان؛
چهار تفاوت بین مشروعیت سیاسی و فقهی هست. مشروعیت سیاسی با مردم ارتباط دارد، اما مشروعیت فقهی ربطی به مردم ندارد. مبنای تأیید مشروعیت فقهی نصوص شریعت است، اما در مشروعیت سیاسی اینطور نیست. مشروعیت فقهی تشکیکبردار نیست.
کد خبر: ۴۲۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۴
بررسی مفاهیم مشروعیت و مقبولیت در نظریۀ ولایتفقیه در گفتگو با ابراهیم برزگر؛
جمهوری اسلامی و مردمسالاری دینی باید در عمل کارآمد باشد؛ فرض کنید فرد یا نهادی مسئولیت بالقوه دارد و در عمل هم مقبولیتی پیداکرده؛ بنابراین هر دو شرط لازم و کافی را دارد و ولایت یا دولت او تحقق عینی و فعلیت پیداکرده ولی این کافی نیست، بلکه یک مشروعیت ثانویه هم میخواهد که کارآمدی است.
کد خبر: ۴۲۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۷