پایگاه تحلیلی سدید

مجید معارف؛ استاد دانشگاه تهران ضمن اشاره به وضعیت سیاسی دوران امام مجتبی (ع) تصریح کرد: امام حسن (ع) می‌دانست اگر وارد جنگ شود شیعیان کشته می‌شوند و نسل اهل بیت (ع) از بین می‌رود و کسی باقی نمی‌ماند این قضایا را تبیین کند، لذا یک امام برای حفظ خون مسلمانان و علی الخصوص حفظ خون شیعیان از یک مقام و اختیاراتی صرف‌نظر می‌کند.

حجت الاسلام انصاریان گفت: پروردگار اصلاً دست فشار روی کسی ندارد؛ چون اگر دست فشار روی کسی بگذارد و با فشار به مسائل مثبت وادار کند، ثواب و پاداش، رحمت و مغفرت ندارد.

حجت الاسلام مروجی طبسی گفت: در آئین اسلام تبلیغ مساوی است با تأثیرگذاری و تبلیغ زمانی اثرگذار است که پیش از آن اعتماد مردم جلب شده باشد. مبلغ هر چه بگوید هر قدر هم سخنانش درست و صحیح باشد اگر مستمع او را قبول نداشته باشد نمی‌تواند سخنش را نیز بپذیرد. بنابراین اعتماد و اطمینان مردم سرمایه اصلی اسلام و رسول اسلام است. پیامبر اکرم (ص) نیز اعتماد مردم را به راحتی به دست نیاورده بودند بلکه در این مسیر رنج‌ها و خون دل‌های فراوانی خوردند تا این نتیجه حاصل شد و پیامبر (ص) توانستند به سطح‌های مختلف فرهنگی مردم نفوذ کنند، مردم از هر سطحی که بودند پیامبر را امین و مورد اعتماد می‌دانستند و می‌شناختند.

امنیت به عنوان مهم‌ترین دغدغه انسانی، بخش مهمی از قوانین را به خود اختصاص داده است. به این معنا که بیشتر قوانین در راستای تامین این مهم نوشته و وضع شده است؛ زیرا زندگی به‌ویژه زندگی اجتماعی انسان بی‌تامین امنیت، زندگی سختی است.

اگرچه زدودن دین از تحریفات و همراه کردن مناسک و عزاداری‌های محرم با شور و شعور در کنار هم، امری ضروری و غیرقابل انکار و در حوزه عمل نخبگانی تعریف شده است، اما باید توجه داشت که در این مسیر، حذف تحریفات با جلب اعتماد مردم و توسط خودشان صورت گیرد، چراکه ایفاگری نقش دانای کل ار سوی حاکمیت و تقسیم بندی مناسک به عوامانه و نخبگانی، موجب شکاف میان بدنه جامعه و هیات حاکمه شده و خود به آسیب در این حیطه مبدل می‌شود.

ربکا مسترتون می گوید: جهان سکولارشده آنچنان به مناسک علاقه ندارد. فرهنگ سکولار به‌عنوان یک فرهنگ منحط و فاسد که ذهن و روان انسان‌ها را نابود می‌کند، نقطه قوتش ترویج ایده‌ها و فعالیت در حوزه نظری است. ما به متفکران شیعه بیشتری نیاز داریم که مستقیما در سطح بین‌المللی و با تالیف و انتشار با کیفیت و عرضه آن در بازار غرب، با انواع تفکری که سکولاریسم، الحاد و ماتریالیسم را ترویج می‌کنند، رقابت داشته باشند. جهان تقریبا هیچ متکلم و متفکر شیعی را نمی‌شناسد.

لسانی بر این باور است که فرهنگ اربعین این‌طور است که کسی نمی‌تواند فقط نظاره‌گر باشد و نسبت به آن موضعی نگیرد. اربعین یک قوه جاذبه عظیم دارد، می‌تواند هر آنچه پیرامونش است را به درون خودش بکشد. پیاده‌روی اربعین افراد را درون خود ذوب می‌کند و یک انسان جدید خلق می‌کند. این به نظر من یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پیاده‌روی اربعین است.

سالیان‌سال است که موجی از توجهات اجتماعی در جوامع مختلف نسبت به پیاده‌روی اربعین وجود دارد و دیده می‌شود. گزارش‌هایی که مرتبا ارسال می‌شود مبنی‌بر این است که از ادیان، مذاهب و گرایش‌های اعتقادی مختلف در این پیاده‌روی مشارکت می‌کنند. مسیحیان و ارمنی‌ها و حتی یهودی‌ها و غیرمسلمانان که شاید به دینی پایبند نباشند در اینجا سازگاری با فطرت خود را در قیام و شهادت امام‌حسین فریاد می‌زنند و فریاد زدن عملی، مشارکت در پیاده‌روی اربعین است.

روشنفکرانی که گونه‌های عزاداری را در گذشته نقد کردند و آن‌ها را موجب پس رفت ما و عقب‌ماندگی جامعه ما دانسته‌اند، احتمالا به این خاطر بوده که می‌دیدند مردم در این عزاداری‌ها متوقف شده‌اند و از آن طرف هم قشر‌های سنتی جامعه، روشنفکران را مورد نقد قرار می‌دادند که چرا در مجالس عزاداری حضور ندارند و فقط گمان می‌کنند با گفتگو‌های علمی می‌شود حادثه عاشورا را تبیین کرد. هر دوی این‌ها هم اشتباه می‌کنند و هم درست می‌گویند. یعنی از جنبه‌ای قضاوتشان درست بوده و از جنبه‌ای اشتباه. درست آن این است که به جنبه‌های عاطفی و قلبی و احساسی واقعه عاشورا باید توجه داشته باشیم، چون دروازه شناخت حسین بن علی (ع) اشک است.

نهضت عاشورا تاثیر مهمی بر پایایی و پویایی انقلاب اسلامی داشت. تاثیر اول الگو‌گیری از سیره مبارزاتی امام حسین‌(ع) برای جهاد شهادت‌طلبانه برای احیای امر به معروف و نهی از منکر بود، اثر دوم الگو‌گیری در هدف بود، هدف انقلاب ما اسلام و احیای اسلام است، نه‌تنها در ایران بلکه در جهان و این برگرفته از هدف نهضت حسینی است. تاثیر سوم عبور از خواص اهل لغزش و اطاعت از ولایت است. تاثیر چهارم حفظ روحیه انقلابی از طریق احیای عزاداری حسینی و اثر پنجم درس وفا و ثبات قدم از نهضت حسینی است.