تعداد اخبار:۱۲
وضعیت سنجی سیاست گذاری اجتماعی در ساختار جمهوری اسلامی
«مادر»؛ زن اجتماعی عصر مدرن که به رسمیت شناخته نمی‌شود
به جای اینکه سیاست‌گذاری‌ها در هر حوزه‌ای گرفته شود و با زدن یک برچسب مادری و خانواده تطبیق داده شود، دقیقا خود مادری را موضوع سیاست‌گذاری‌ها قرار دهیم. مادری را به عنوان یکی از ابعاد پیوستی امر زنانه محور سیاستگذاری قرار داده‌شود. خود مادری را در مرکز قرار داده و سپس بررسی شود که مادری چه ابعادی دارد. مادری ابعاد جسمی، روانشناختی و اقتصادی دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.
دغدغه «عدالت» داشته‌ایم اما «همبستگی اجتماعی» هیچگاه دغدغه سیاست‌گذاران کشور نبوده است!
در حوزه سیاستگذاری اجتماعی، دوتا مفهوم «عدالت» و «همبستگی اجتماعی» اهمیت بسیاری دارد. با وجود این بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌های کشور به دلیل غلبه نگاه ریاضیاتی و محاسباتی، به این دو اصل توجه نمی‌شود! می‌توانم به جرأت بگویم که بخش دوم یعنی «همبستگی» اصلا مورد توجه سیاست‌گذاران نبوده است.
نظام راهبردی نظارت و ارزیابی را بالای سر نهادهای متکثر دولتی ایجاد کنیم
یکی از چالش‌ها، بحث فقدان نظام راهبردی نظارت و ارزیابی بود. اینجا تقریبا نزدیکی بیشتر به آن بحث پیوست اجتماعی دارد. یکی از مسائل مهم در کشور این است که سیاست‌های اجتماعی مناسب نداریم. سیاست اجتماعی در واقع به درستی طراحی نمی‌شود و یا اگر اجرا می‌شود بعدا به درستی نظارت انجام نمی‌گیرد. در واقع نظام راهبردی در این سیستم وجود ندارد. ما همیشه بر درون‌داد و نهایتا برون داد تاکید می‌کنیم.
قرارداد اجتماعی بین دولت و مردم به وجود نیامده است
ما یک ساختار دوگانه‌ای در سیاستگذاری اجتماعی داریم. یعنی می‌شود این جمله را گفت که شما آمده‌اید و یک هدفی داشته‌اید و در جهت آن نهادهایی را ایجاد کردید، ولی پیامدهای ناخواسته‌اش را لحاظ نکردید. حالا نگوییم وضع نابرابری و فقر بدتر شده است. سطح یک طبقه جدید بعد از انقلاب با همین بنیادها و... بهبودیافته است.
مفهومی برای قانونگذاری از کف جامعه
معنی نگاه قانونگذاری از کف جامعه به سیاستگذاری اجتماعی این است که وضع قوانین و سیاست‌ها دیگر از بالا به پایین انجام نمی‌پذیرد و سیاست‌هایی که زندگی و شرایط گروه‌های مختلف مردم را نادیده می‌گیرند، وضع نمی‌شود. زیرا رویه‌ای را بر سیاست‌ها حاکم می‌کند که سیاستگذار دائم خود را در معرض زندگی روزمره مردم قرار می‌دهد. هم‌چنین برای درک روابط و وابستگی‌های متقابل افرادِ جامعه باید همه اقشار مردم در نظرگرفته شوند.
شکاف‌اجتماعی، ما‌حصل قانون جوانی جمعیت!
اگر هر قانونی اراده‌جمعی را نادیده بگیرد و بخواهد برمبنای تراوشات ذهنی گروهی ناآزموده نوشته شود؛ قاعدتا نتیجه‌ای جز نادیده گرفتن از سوی جامعه ندارد. بدین معنی که در مسیر نگارش چنین سند اجتماعی، یکی از مهم‌ترین موضوعات اقناع افکار عمومی است. نکته‌ای که شوربختانه در روند تصویب قانون جوانی جمعیت کمتر توجهی بدان شد.
آگاهی، بخشی از حقوق شهروندی است
دنیای جدید و زندگی شهرنشینی ایجاب می‌کند که گروه، تشکل و ان‌جی‌او وجود داشته باشد، زیرا دنیای گذشته نیست و خانواده هسته‌ای مانند خانواده گسترده گذشته، نمی‌تواند برای اهالی خانه و فرزندان شغل ایجاد کند، لذا باید به شکل دیگر این کار انجام شود. حالا باید اعلام حضور کنیم که هستیم و نیاز به شغل داریم. چگونه؟ با حضور اجتماعی در تشکل‌ها. این امر در بهترین حالت، جامعه را در عین تفاوت به تشکل و وحدت می‌رساند.
فقط با ادعا نمی‌شود عدالتخواه بود
چطور شما انتظار دارید که از دل چنین مناسباتی، دستاورد حاصل شود؟ روز میلاد علی بن ابی‌طالب، روزهای شهادت شهید بهشتی و شهید مطهری، روز جهانی عدالت اجتماعی، این‌ها ایامی است که به ما بهانه می‌دهد با محک عدالت با حکومت‌گران گرامی صحبت کنیم. فقط با ادعا که نمی‌شود عدالتخواه بود. عدالت‌خواهی، حساب‌وکتاب‌های روشنی دارد.
سیاست‌های جمعیتی، حریم شخصی یا جمعی؟
پس از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، به دلیل جو رسانه‌ای ایجاد شده، موجی از نظرات هیجانی له و علیه این قانون در جامعه شکل گرفت. درمیان این نظرات مختلف، «دخالت دولت در حریم خصوصی مردم» بیش از سایر نظرات پررنگ‌تر شد. استدلالی که تصویب این قانون را دخالت در زندگی خصوصی یا به بیان کاربران فضای مجازی دخالت در تختخواب مردم می‌دانست. اما پرسش مهم این است که موضوع جمعیت تا چه حد در زمره حریم خصوصی افراد تعریف می‌شود؟ حد و حدود ورود دولت‌ها در آن چه قدر است؟
جامعه شناسی ما از جامعه دور شده است
تحت رابطه علم‌وجامعه باید به این موضوع بپردازیم که چرا علم ما بیگانه از جامعه است؛ یعنی آیا این بیگانگی متقابل است یا این علم ما نسبت به جامعه بیگانه است. قشر دانشگاهی، نظریه‌پرداز اجتماعی و جامعه‌شناس ما طوری تربیت‌نشده که نسبت مستقیم با این پیمایش‌ها برقرار کند و آن هم به دلیل فقدان رابطه با جامعه است.
مردم‌نگاری انتقادی، فوریت جامعه‌شناختی است!
«مهاجرت» یکی از مسائل ملی ماست. ایران یکی از مهاجرپرترین کشور‌های دنیاست؛ مهاجرانی که به ایران می‌آیند اغلب مهاجران افغانستانی، عراقی و کرد‌ها هستند. درعین حال یکی از مهاجرفرست‌ترین کشور‌ها هم هستیم؛ نخبگان و صاحبان سرمایه خیلی از ایران مهاجرت می‌کنند خصوصا به کشور‌های اروپایی و غربی. در چهل سال گذشته چالش مهاجرت، چالش بزرگ مردم ایران بوده است. مقوله طرد اجتماعی هم یکی از مسائل ملی ماست، هم در مورد مهاجران و هم در مورد طرد اجتماعی گروه‌های دیگر.
گزارش تحلیلی
یادداشت و تحلیل
