به گزارش «سدید»؛ عمل جراحی زیبایی با توجه به تأثیر چشمگیری که بر جامعه دارد، همیشه موضوعی بوده که توجه ویژه‌ای را در سراسر جهان به خود معطوف کرده و قرن حاضر، دوره گسترش جراحی‌های زیبایی، تناسب‌اندام و تمایل به دستیابی به بهترین ظاهر است. صف عمل‌های جراحی زیبایی سر به فلک کشیده، افسردگی، گوشه‌نشینی و دوری از اجتماع، رشد یافته و بسیاری از زندگی‌های مشترک تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته است.
براساس نتایج مطالعات انجام شده توسط مؤسسات معتبر در زمینه جراحی زیبایی، اندازه بازار این حوزه در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۴۹.۴ میلیارد دلار بوده است و پیش‌بینی شده تا سال ۲۰۲۸ به ۶۴.۸۸ میلیارد دلار برسد که این میزان برابر با رشد ۳.۵۴ درصدی در هر سال خواهد بود. تعداد عمل‌های زیبایی در جهان به نسبت جمعیت جهان ۰.۲ درصد و تعداد عمل‌های زیبایی در ایران به نسبت جمعیت، یک درصد است؛ به این معنی که در ایران پنج برابر بیشتر از میانگین جهانی عمل زیبایی انجام می‌شود. ایران از نظر عمل زیبایی بینی با حدود هفت درصد، مقام سوم را در جهان دارد.
آمریکای شمالی، بزرگ‌ترین سهم از بازار جراحی زیبایی را به خود اختصاص داده و مقبولیت هرچه بیشتر جراحی زیبایی و دانش گسترده از دلایل این رشد چشمگیر در این منطقه بوده است. اروپا رتبه دوم در میان سهم مناطق از بازار جراحی زیبایی دنیا را به خود اختصاص داده است که بعضی از دلایل اصلی این رتبه، شامل بهبود وضع اقتصادی و افزایش تعداد طرفداران جراحی‌های زیبایی است؛ همچنین افزایش آگاهی و پیشرفت‌های صورت گرفته در فناوری‌های پزشکی نیز تأثیر مطلوبی در رشد صنعت جراحی زیبایی داشته است.
صنعت جراحی زیبایی در حوزه آسیا و اقیانوسیه با سرعت قابل توجهی در حال تبدیل شدن به یکی از بازارهای سودآور است. تغییر مشخصی در صنعت جراحی زیبایی وجود داشته که صنعت گردشگری، فعال‌ترین نقش در این زمینه را بر عهده دارد. شرایط اقتصادی بهتر، یک مؤلفه اساسی در ارزش بازار جراحی زیبایی محسوب می‌شود و این موضوع از افزایش قدرت خرید کاربران ناشی شده است. هند و چین نیز مانند کشورهای دیگر آسیای جنوب شرقی شامل ویتنام، تایلند و مالزی، نقش قابل توجهی در تبدیل شدن این ناحیه به سومین حوزه تأثیرگذار در بازار جراحی زیبایی ایفا می‌کنند.
تغییر ارزش‌ها در جوامع امروزی
احسان کاظمی، روان‌شناس اجتماعی می‌گوید: زیبایی ارزشی است که می‌تواند به سایر موارد زندگی نیز ارزش دهد، اما تا زمانی که بر سایر ارزش‌ها سایه نیندازد. اگر افراد تنها زیبایی را ارزش محسوب کنند و به دنبال کسب سایر ارزش‌ها نروند، به افرادی تک‌بعدی تبدیل می‌شوند و در چنین موقعیتی به علت اینکه این ارزش، سایر ارزش‌ها را پوشانده و آن‌ها را کم‌رنگ کرده است، نمی‌تواند نقش ارزشی در زندگی داشته باشد.
وی با بیان اینکه تمام افراد زیبایی را دوست دارند و از آن لذت می‌برند، می‌افزاید: اگر از زیبایی به عنوان یک ابزار بهره گرفته شود و فرد تنها تمسک به آن بجوید، به یک ضدارزش تبدیل می‌شود؛ چراکه در چنین موقعیتی زیبایی سایر ارزش‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، فرد را از کسب سایر ارزش‌ها منع می‌کند و منجر به تخریب خود و دیگران خواهد شد.
این روان‌شناس با بیان اینکه تمام مفاهیم زندگی و معیارها دستخوش تغییر می‌شود و فرد نمی‌تواند تنها با داشتن زیبایی برای خود ارزش‌آفرینی کند، تصریح می‌کند: در طول چند دهه گذشته معیارهای بسیاری مانند معیارهای تحصیلات و شغل دچار تغییر شده که زیبایی نیز جزو این معیارهای تغییریافته است، بنابراین در صورتی که افراد تنها به ارزش زیبایی تمسک بجویند در طول زندگی مجبور به پذیرفتن تغییراتی می‌شود که شاید با معیارهای جامعه منطبق نباشد.
وی با بیان اینکه ترس فاصله گرفتن از معیارهای ایجاد شده توسط رسانه‌ها، تبلیغات، پیر و چاق شدن، منجر به ایجاد اضطراب می‌شود، ادامه می‌دهد: معیارهای جامعه متفاوت شده است، چراکه ارزش‌ها در جامعه به یک اندازه رشد نکرده و آن طور که باید به مواردی مانند دانایی، هنر و مهارت‌های ارتباطی اهمیت داده نشده است.
شیوع موج تجارت زیبایی در جوامع امروزی
کاظمی با تاکید بر اینکه والدینی که فرزندان را تنها به درس محدود می‌کنند، به تک‌بعدی شدن فرزندان خود دامن می‌زنند، می‌گوید: گاهی به افراد القا می‌شود که تنها زیبایی زمینه‌ساز محبوبیت و توجه است، در حالی که واقعیت چیز دیگری است و شاید زیبایی یکی از مواردی باشد که به محبوبیت فرد کمک می‌کند.
وی با بیان اینکه برخی افراد هر روز ظاهر خود را بررسی و با معیارهای تبلیغات و رسانه‌ها مقایسه می‌کند، اضافه می‌کند: زیبایی، تجارتی پر رونق شده است، به تغییرات سریع معیارها دامن می‌زند و به افراد گوشزد می‌کند که وقتی می‌توانید زیباتر باشید، چرا خود را زیباتر نمی‌کنید! کسب و کار و سرمایه‌گذاری‌های بسیاری درخصوص زیبایی وجود دارد و تبلیغات، رقابت و چشم و هم‌چشمی نیز به شرایط موجود دامن می‌زند.
این روان‌شناس با اشاره به اینکه گاهی برای پر فروش شدن فیلم‌های سینمایی از مانکن‌ها به عنوان بازیگر استفاده می‌کنند، اظهار می‌کند: هنگامی که توجه جامعه به عناصر و مؤلفه‌های پیش‌پا افتاده و ظاهری باشد، افراد برای زیبایی خود میلیون‌ها تومان هزینه می‌کنند، اما برای سلامت روان خود اهمیتی قائل نیستند.
وی با بیان اینکه توجه چندانی به زیبایی روان و ذهن افراد نمی‌شود، می‌افزاید: زیبایی ظاهری افراد بیشتر در معرض دید است، به همین علت بیشتر در معرض قضاوت و دستکاری قرار خواهد گرفت. زمانی که یک فرد زیباتر باشد، سایر افراد بیشتر تحت تأثیر صحبت‌های او قرار می‌گیرند و در پی این تأثیر، شاهد پرداختن افراد بسیار زیبا در اینستاگرام به روان‌شناسی زرد و بدون مطالعه هستیم که دنبال‌کنندگان بسیاری دارند.
تفکر عینی و توجه به زیبایی ظاهری
کاظمی با بیان اینکه زیبایی توهم ایجاد می‌کند، تصریح می‌کند: اقدام به انجام جراحی‌های زیبایی گاهی ریشه‌های روان‌شناختی دارد. افرادی که اقدام به انجام این نوع عمل‌ها می‌کنند، درگیر تنفر از خود هستند و قصد دور شدن از خود واقعی‌شان را دارند. برخی افراد نیز تنها برای خاص بودن به سمت چنین عمل‌هایی سوق می‌یابند و برخی دیگر افرادی هستند که اعتماد به نفس پایینی دارند.
همچنین فرهنگ دیده شدن و تماشاگری ایجاب می‌کند که فرد به عیان شدن و مورد توجه قرار گرفتن اهمیت بیشتری بدهد، فرد نمی‌تواند بگوید روح یا قلبی بزرگ دارد، چراکه دیده نمی‌شود و هرچه دارد را برای دیده شدن باید در ویترین وجود خود قرار دهد. تفکر عینی به معنی باور کردن آنچه که دیده و لمس می‌شود است و انسان جهان سوم در تفکر عینی باقی مانده است.
وی اظهار می‌کند: بعضی جملات مانند «هر فعالیتی که به تو احساس خوب می‌دهد را انجام بده» قابلیت تعمیم زمانی و مفهومی ندارد و نمی‌توان گفت همیشه در طول زندگی هر فعالیتی که احساس خوب به همراه دارد را باید انجام داد. حس خوب باید در کنار سایر مؤلفه‌ها معنی یابد و نمی‌توان فعالیتی خطرناک را به علت اینکه احساسی خوب می‌دهد، امتحان کرد.
همچنین لازم است بررسی شود چرا برخی افراد حاضر به تحمل دردهای شدیدی برای تغییر در ظاهر خود هستند، اما افسردگی دارند؟ چه تضمینی وجود دارد که فعالیت مدنظر افراد که احساس خوبی به همراه دارد به آن‌ها احساس خوب، ماندگار و عمیق بدهد؟ گم‌شده نسل امروز هیجان مثبت و شادی است و به قدری برای آن در خانواده، رسانه و نهادهای اجتماعی برنامه‌ریزی نشده است که خود افراد با اقداماتی ناموثر نسبت به تزریق احساس خوب به خود، اقدام می‌کنند؛ البته صاحبان کسب و کارهای حوزه زیبایی نیز در این زمینه نقش مهمی دارند.
تغییر ظاهر به صورت مداوم نوعی خودتخریبی است
این روان‌شناس تصریح می‌کند: اقدامات زیبایی در موارد لزوم منعی ندارد، اما گاهی فرد به صورت مداوم ظاهر خود را تغییر می‌دهد و حاضر به تزریق هورمون یا استفاده از داروهای خطرناک است تا به شکل ظاهری دلخواه برسد؛ چنین اقداماتی نوعی خودتخریبی برای یافتن یک گم‌شده است. جمله «یکم به خودت برس» در جامعه تبدیل به فاجعه شده است. معیارهای انسان سالم تغییر کرده است و افراد همه چیز را به چشم سرگرمی می‌بینند.
وی ادامه می‌دهد: افراد احساس می‌کنند زیباتر شدن یعنی حال خوب داشتن؛ زیبایی به انسان حال خوب می‌دهد، اما این در صورتی است که سایر ارزش‌ها را نپوشاند، خود به عنوان ضدارزش عمل نکند و سبب تخریب سلامت فرد و جامعه نباشد.
منبع: ایمنا
