به گزارش «سدید»؛ بخش «عکس» یکی ازبخشهای چهارگانه «سیزدهمین سوگواره هنر عاشورایی» است، بخشی که با وجود سابقه نسبتا اندک دوساله، با استقبال خوبی ازسوی عکاسان و علاقهمندان عکاسی کشور روبهرو شده است و با اعلام فراخوان، عکسهای زیادی از استانهای مختلف کشور به دبیرخانه سوگواره ارسال شده است، با سیداحسان باقری -هنرمند عکاس و مدیرخانه عکاسان ایران- که دبیرهنری بخش عکس این سوگواره را برعهده دارد، به گفتگو نشستهایم.
آقای باقری، با این سوال شروع کنیم که اصلا چرا با وجود پیشرفتهای رسانهای و نیز ظهور سینما و تلویزیون، هنوز هم «عکس» بهعنوان یکی از مناسبترین رسانهها برای رساندن پیام و ازجمله پیامرسانی در عرصه مذهبی و دینی، استفاده میشود؟
این یک واقعیت غیرقابلانکار است که در جهان امروز، بیسواد کسی نیست که خواندن و نوشتن بلد نیست، بلکه آن کسی است که از درک مفاهیم عکس عاجز است، بهاینترتیب اغراق نیست اگر بگوییم عکسها امروزه بخش عمدهای از زندگی ما را به خودشان اختصاص دادهاند، قدرت یک عکس بهحدی است که گفته میشود ساعتها «گفتگو» و هزاران «کلمه» را میشود تنها از طریق یک عکس بیان کرد.
در تاریخ عکاسی، عکسهایی بودهاند که توانستهاند تحولات بزرگ را در یک قاب ایستا رقم زده و مفاهیم بلندی را به مردم منتقل کنند و بهاینترتیب است که عکس خودش هم میتواند بهتنهایی بهعنوان یک رسانه فراگیر و یا یک اثر هنری باشد و هم با انتشار در رسانهها، تاثیرگذار باشد و این تاثیر در عرصه مذهبی و دینی هم قابلاستفاده است، چنانکه در سوگواره هنر عاشورایی برای انتقال پیام از آن استفاده میشود. نکته جالبتوجه این است که عکسها ازسوی ذهن انسان، امر واقعی تلقی میشوند و حتی مغز انسان عکسهای چیدمان را بهعنوان یک امر واقعی تلقی میکند.
علاوهبر این خصوصیت عکس این است که یک عکاس خلاق، در یک لحظه و در کسری از ثانیه، صحنهای را ثبت میکند که هیچکسی و حتی عکاس آن عکس، نمیتواند دوباره آن را تکرار کند، انگار که عکاس، آن لحظه را متوقف کرده است.
بهعنوان هنرمندی که سابقه طولانی فعالیت حرفهای در زمینه عکاسی دارید و در رویدادها و رقابتهای عکاسی مختلفی هم بهعنوان داور حضور داشتهاید، چه توصیهای به علاقهمندان شرکت در سوگواره هنر عاشورایی دارید و آنها چه نکاتی را باید مدنظر داشته باشند که عکسهایی را ارسال کنند که مورد توجه داوران قرار گیرد؟
عکاسان حرفهای و مخصوصا کسانی که در حوزههای عکاسی مستند و آیینی کار کردهاند بهطورکلی با استانداردهای مربوط به عکاسی آشنا بوده و بر آن مسلط هستند، آنها با استفاده از توانمندی خود میتوانند بهراحتی با موضوعات انتخابشده ارتباط برقرار کرده و براساس آن تولید اثر کنند یا آنکه از بین عکسهایی که از قبل عکاسی کردهاند، آثار خوبی را انتخاب کنند.
اما بخش اصلی توصیههایم مربوط به مواردی است که در فراخوان ذکرشده مانند اینکه در بخش تک عکس، حداکثر ۶ قطعه عکس ارسال شود و در بخش مجموعه عکس، ۶ الی ۱۱ قطعه، در بخش فتوکلیپ هم هر عکاس میتواند یک فتوکلیپ یک تا سه دقیقهای از مجموعه عکسهای خود ارسال کند، بدیهی است که این فتوکلیپ باید روایتمحور بوده و صرفا از عکسهای خود عکاس باشد و البته هنرمند صاحب اثر میتواند از موسیقی و صدای محیطی در فتوکلیپ استفاده کند؛ البته ملاحظات دیگری هم وجود دارد که علاقهمندان با مطالعه فراخوان میتوانند از آنها آگاه شوند.
موضوعات «سوگواره هنر عاشورایی» به چه صورت انتخاب شد؟
در مورد موضوعات انتخابشده، تلاش کردهایم تا یک موضوع انتزاعی برای عکاسی انتخاب نشود بلکه موضوعاتی انتخاب شود که به موضوع کرونا که در یکسالونیم گذشته، جامعه ما را درگیر کرده است مربوط باشد. در این یک سال، ایثارگریهای بسیاری تحتتاثیر فرهنگ عاشورا صورت گرفت، افراد بسیاری با تاسی از فرهنگ امامحسینی (ع) به فداکاریهای بزرگی دست زدند و به این خاطر موضوعات عکاسی به این صورت انتخاب شد که مراسم عزاداری امام حسین (ع) و نمادهای عاشورایی در دوران کرونا در بیمارستانها، مراکز درمانی، منازل، شهرها و روستاها، روضههای خانگی، مواسات و کمکها و نذورات مردمی را در برگیرد و این بخش مهم از تاریخ تصویری کشور عزیزمان گردآوری شود.
گرچه اگر موضوعات عمومیتر انتخاب میشد حتما در استقبال بیشتر موثر بود، اما یکی از وظایف ما در برگزاری مسابقات عکاسی، جهتدهی به حرکت هنرمندان و تاکید بر تمرکز روی مسائل مهم و روز جامعه است.
عکسهای برگزیده به چه صورت نمایش داده میشوند؟
با توجه به محدودیتهای کرونایی، درحالحاضر در تلاش هستیم تا شرایطی را فراهم کنیم تا آثار برتر و برگزیده را بیشتر در فضای باز در معرض دید مردم بگذاریم، علاوهبرآن تصمیم داریم که آثار برگزیده را در فضای مجازی هم به نمایش بگذاریم یا آنکه با کمک رسانهها و خصوصا صداوسیما آنها را برای مردم نمایش دهیم؛ البته اگر تا زمان برگزاری نمایشگاه، تغییراتی درمورد رنگبندی کرونایی اتفاق بیفتد، سعیمان بر این است که آثار را در گالری به نمایش بگذاریم.
قبلا هم چنین تجربهای از نمایشگاه در فضای باز یا فضای مجازی وجود داشته است؟
سال گذشته نمایش در فضای باز شهری و ازجمله روی دیوارهای دانشگاه تهران، تجربه موفقی از نمایش در فضای باز را داشتیم، با چنین تجربهای، احساسمان این است که خصوصا با تغییرات جدیدی که در شهرداری تهران صورت گرفته است، فضاهای بهتری در اختیارمان قرار گیرد، البته تلاش میکنیم که بتوانیم بیلبوردها و فضاهایی را در فضای شهری، در اختیار بگیریم تا بتوانیم آثار را روی آنها به نمایش بگذاریم، اما تصورمان این است که امسال فرصت بهتری در اختیارمان قرار خواهد گرفت، در فضای مجازی هم تلاش خواهیم کرد که آثار برتر از طریق سایتها، خبرگزاریها و سایر رسانهها و ازجمله صداوسیما در معرض دید مردم قرار بگیرد.
یکی از موضوعات مهم در برگزاری هر جشنواره رقابتی و ازجمله «سوگواره هنر عاشورایی» بحث داوری است، داوران این دوره با چه معیاری انتخاب شدهاند؟
در زمینه داوری سعی شده است ترکیبی ازلحاظ سطح تجربی و علمی را برای داوری داشته باشیم، به همین خاطر داوران «پیشکسوت» و داوران «جوان» در کنار هم قرار گرفتهاند، داوران سوگواره امسال طوری انتخاب شدهاند که هم سالها سابقه حرفهای داشته باشند و هم از جهت نظری افراد صاحبنظری باشند، از سوی دیگر در زمینه انتخاب داوران تلاشمان این بود که هنرمندانی انتخاب شوند که هم در زمینه عکس آیینی سابقه کار عملی داشته و هم بیشتر روی عکاسی مستند آیینی کار کرده باشند.
انتهای پیام/