به گزارش«سدید»؛ هشتادمین جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز از چهارشنبه هفته گذشته در جزیره لیدوی این شهر تاریخی ایتالیا آغاز شده و تا یکشنبه هفته آینده ۱۸ شهریور ادامه دارد.
افتتاحیه جشنواره ونیز ۲۰۲۳، اما تحت تاثیر اعتصابات هالیوودی بی‌سر و صداتر از همیشه برگزار و این بهانه‌ای شد برای آنکه برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی به خاطر بی‌رونق بودن و بی‌هیاهو بودن فرش قرمز و خلوت بودن معابر پیرامون مقر مرکزی این جشنواره کنایه بزنند که سینمای صامت به جشنواره ونیز بازگشته است.
اهمیت جشنواره ونیز آنچنان بود که ستارگان سینما برای حضور روی فرش قرمز آن حاضر بودند تعطیلات تابستانی‌شان را نیمه‌کاره بگذارند، اما شهریور امسال حضور نداشتن ستاره‌های سینمایی در شب افتتاحیه ونیز بخوبی حس شد. جمعیت مخاطبان سینما و حامیان ستاره‌ها و سلبریتی‌ها نیز در بیرون سالن اصلی در مقایسه با سال گذشته کمتر شده بود و به شکلی باورنکردنی بیشترین تشویق‌ها نصیب «دیمین شزل» رئیس هیات داوران جشنواره ۸۰ ونیز و همچنین «جین کمپیون» دیگر داور جشنواره شد، نه عوامل فیلم‌های نامی حاضر در این دوره.
عجیب‌تر آنکه شزل و مارتین مک‌دونا، یکی دیگر از داوران، در نشست خبری هیات داوران بخش مسابقه اصلی از اعتصاب اتحادیه نویسندگان و بازیگران ایالات متحده که عامل بی‌رونق شدن این دوره ونیز شده حمایت کردند. این در حالی است که افتتاحیه سال گذشته با حضور «لیدی گاگا» و «تیموتی شالمی» بسیار شلوغ و پرهیجان‌تر دنبال شد.
ابتدا قرار بود ونیز ۲۰۲۳ با جدیدترین ساخته کارگردان ایتالیایی «لوکا گوادانینو» با عنوان «چلنجرز» (چالشگران) و با حضور «زندایا»، «جاش اوکانر» و «مایک فیست» افتتاح شود، اما اعتصاب اتحادیه بازیگران ایالات متحده که به تبع آن بازیگران را از تبلیغ فیلم‌های استودیو‌ها در جشنواره‌ها منع می‌کند، موجب شد در نهایت این فیلم از برنامه افتتاحیه ونیز حذف و «فرمانده» ساخته «ادواردو دی‌آنجلیس» جایگزین آن شود، هر چند گفته می‌شود اکران این فیلم نیز به خاطر اعتصابات به تعویق افتاده است. فیلم «فرمانده» ساخته کارگردان جوان ایتالیایی «ادواردو دی‌آنجلیس» داستان واقعی «سالواتوره تودارو» کاپیتان یک زیردریایی ایتالیایی با بازی «پیرفرانچسکو فاوینو» را در جنگ جهانی روایت می‌کند که یک کشتی تجاری مسلح را غرق می‌کند، اما جان ۲۶ خدمه آن را نجات می‌دهد. این فیلم در نمایش افتتاحیه جشنواره ونیز با تشویق معمولی ۹۰ ثانیه‌ای مخاطبان همراه شد. «آلبرتو باربر» مدیر هنری جشنواره ونیز نیز با اشاره به پیچیدگی‌های ایجادشده برای حضور ستاره‌ها در ونیز به دلیل اعتصابات هالیوود، دوباره تاکید کرد «آدام درایور» برای نمایش فیلم «فراری» ساخته جدید «مایکل مان» به ونیز خواهد آمد و چندین ستاره دیگر، چون «جسیکا چستین» نیز در جشنواره حضور خواهند داشت. در مراسم افتتاحیه همچنین «لیلیانا کاوانی» سینماگر مولف ایتالیایی جایزه شیر طلایی افتخاری ونیز را به خاطر دستاورد یک عمر فعالیت سینمایی از «شارلوت رمپلینگ» بازیگر انگلیسی فیلم مهمش یعنی «نگهبان شب» محصول ۱۹۷۴ دریافت کرد. با آنکه جشنواره امسال به سبب اعتصابات در هالیوود از حیث حضور ستاره‌های سینمایی کم‌فروغ‌تر است، اما فهرست قدرتمندی از فیلم‌ها در آن به نمایش در می‌آید و شاهد نمایش فیلم‌هایی جدید از چهره‌هایی، چون «لوک بسون»، «بردلی کوپر»، «سوفیا کاپولا»، «دوید فینچر»، «مایکل فرانکو» و «مایکل مان» در بخش مسابقه اصلی برای کسب جایزه شیر طلایی بهترین فیلم و دیگر جوایز اصلی است. امسال در بخش غیررقابتی نیز آثار فیلمسازان سرشناسی همچون «وودی آلن» و «وس اندرسون» تا «ویلیام فردکین»، «رومن پولانسکی» و «ریچارد لینکلیتر» به نمایش گذاشته می‌شود. پیش از این در تیر گذشته، آلبرتو باربرا، مدیر هنری جشنواره ونیز هشدار داده بود اگر اعتصاب ساگ-آفترا (SAG-AFTRA) یا اتحادیه مشترک صنف بازیگران تصویری و فدراسیون آمریکایی هنرمندان تلویزیونی و رادیویی بموقع حل و فصل نشود، احتمالا بر برگزاری جشنواره ۲۰۲۳ تأثیر خواهد گذاشت، زیرا قوانین اعتصاب مانع از شرکت همه بازیگران در هر نوع فعالیت تبلیغاتی برای آنها می‌شود. وی حتی از وجود پلان «بی ونیز» برای جایگزینی فیلم‌های هالیوودی با آمریکایی خبر داده بود؛ تغییری که در نهایت شکل واقعیت به خود گرفت. نخستین نمایش جهانی برخی عناوین داغ سینمای آمریکا مثل عروسکان رانندگی اثر «اتا کوئن» به همین خاطر به تعویق افتاد و فرش قرمز نخستین نمایش جهانی فیلم «مائسترو» (استاد) اثر بردلی کوپر به عنوان کارگردان، نویسنده، تهیه‌کننده و بازیگر نیز لغو شد.
دلایل اعتصابات هالیوود
اعتصاب نویسندگان و بازیگران هالیوود در حالی با آغاز جشنواره ونیز وارد سومین ماه خود می‌شود که احتمالا بر اساس برخی برآورد‌ها تا پایان سال میلادی جاری ادامه خواهد داشت. این زنگ خطر بزرگی برای کمپانی‌های فیلمسازی، اتحادیه تهیه‌کنندگان، جشنواره‌های سینمایی و البته اسکار تلقی می‌شود. از نیمه‌های اردیبهشت امسال انجمن نویسندگان ایالات متحده، در اعتراض به آنچه نابرابری و تضییع حقوق اعضای صنف خود خواند، اعتصاب گسترده‌ای را آغاز کرد؛ اعتصابی که اواسط تیر به رسته بازیگران نیز کشیده شد. انجمن بازیگران آمریکا در یک سند طولانی پیشنهاداتی از قبیل افزایش تعداد نویسندگان سریال‌ها، افزایش حداقل زمان استخدام آنها و البته دریافت مبالغی از حق پخش مجدد فیلم‌ها و سریال‌ها را به استودیو‌ها دادند که رد شد. این اختلافات سبب شد انجمن نویسندگان آمریکا، بزرگ‌ترین اعتراض و تحصن ۱۵ سال گذشته را رقم بزند. با تداوم این اعتصاب، ساگ-آفترا (SAG-AFTRA) یا اتحادیه مشترک صنف بازیگران تصویری و فدراسیون آمریکایی هنرمندان تلویزیونی و رادیویی با حدود ۱۶۰ هزار عضو، شامل صد‌ها سلبریتی مشهور جهان سینما نیز در هفته پایانی تیر اعلام کرد آنها نیز اعتصاب خواهند کرد. بازیگران نیز مانند فیلمنامه‌نویسان، خواهان افزایش حقوق و دستمزد‌ها هستند. به اعتقاد آنها، گسترش شبکه‌های نمایش خانگی سبب سودآوری کلان این پلتفرم‌ها شده است، در حالی که سطح دستمزد بازیگران تقریبا در اندازه پیشین مانده است، همچنین برخی نگرانی‌ها راجع به هوش مصنوعی و اتفاقی که می‌تواند از این مسیر متوجه بازیگران سینما شود و رفع این نگرانی‌ها، از دیگر مواردی است که زمینه اعتراض بسیاری از بازیگران را فراهم کرده است.
عربستان از جشنواره ونیز کنار کشید
جشنواره دریای سرخ عربستان اعلام کرد امسال برنامه ویژه «زن در سینما» را در هشتادمین جشنواره ونیز برگزار نخواهد کرد. این تصمیم در واکنش به ادامه اعتصاب بازیگران آمریکا گرفته شده، چرا که حضور ستاره‌های فیلم‌های آمریکایی در جشنواره ونیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. رویداد «زن در سینما» که از سال ۲۰۲۱ توسط جشنواره فیلم سعودی برای تجلیل از زنان در سینما راه‌اندازی شد، در ۲ سال اخیر حضور ستاره‌های بیشتری را در این رویداد سینمایی ممکن کرده بود. سال گذشته ۶ فیلمساز عرب از جمله «حیفا المنصور»، «هند صبری» و «کوثر بن هنیه» در قالب برنامه «زن در سینما» در ونیز مورد تجلیل قرار گرفتند و همچنین «ایزابل هوپر»، «کارلا برونی»، «نادین لباکی»، «سابرینا کارپنتر» و «سارا گادون» به عنوان میهمان حضور داشتند. سال ۲۰۲۱ نیز «کیت هادسن» و «دمی مور» میهمان بخش «زن در سینما» بودند.
***
طنین «سازدهنی» جنوبی در سکوت ونیز
«سازدهنی» فیلم نوستالژیک سینمای کشورمان امسال در بخش آثار کلاسیک و ترمیم‌شده جشنواره ونیز به نمایش گذاشته می‌شود. این فیلم ساخته امیر نادری و محصول ۱۹۷۳ (۱۳۵۲ ه. ش) کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و استودیوی روشناست که نسخه بازسازی و ترمیم‌شده آن به نمایش جهانی در‌می‌آید. از دیگر فیلم‌های انتخابی بخش کلاسیک ونیز ۲۰۲۳ می‌توان به «یکی از قلب» ساخته «فرانسیس فورد کاپولا»، «جن‌گیر» ساخته «ویلیام فریدکین»، «شاه و کشور» ساخته «جوزف لوزی»، «روز‌های بهشت» ساخته «ترنس مالیک»، «پدری بود» ساخته «یاساجیرو اوزو»، «سایه‌های نیاکان فراموش شده ما» ساخته «سرگئی پاراجانوف»، «شکار» ساخته «کارلوس سائورا»، «آندری روبلوف- نسخه کارگردان» ساخته «آندری تارکوفسکی»، «مخلوقات» ساخته «انیس واردا» و «بلیسیما» ساخته «لوکینو ویسکونتی» اشاره کرد.
امیر نادری پیش از شرکت سومین اثر سینمایی‌اش در این جشنواره نسبت به سازدهنی به عنوان اثری راهگشا برای حرفه سینمایی‌اش ادای دین کرده بود. این کارگردان خوزستانی ۷۸ ساله در مصاحبه‌ای گفته بود: «با ساختن سازدهنی که موضوع آن از اعماق کودکی‌ام سرچشمه می‌گیرد، مسیر واقعی خود را در این حرفه پیدا کردم که مرا سپس به ساختن فیلم‌های «انتظار» و «دونده» سوق داد. این ۳ فیلم با هم به سه‌گانه دوران کودکی من تبدیل شدند. من این سه‌گانه را مدیون الهام گرفتن از فیلم‌های «چهارصد ضربه» و «سه‌گانه آپو» ساخته ساتیا جیت رای هندی و «لوس اولیوادوس» ساخته بونوئل می‌دانم. دیدن این فیلم‌ها به من کمک کرد راه خودم را پیدا کنم».
او فیلم سازدهنی را به جنوب ایران، سرزمینی که در آنجا بزرگ شده و به کودکانی که هرگز دوربین ندیده بودند تقدیم کرده است. این فیلم ۷۶ دقیقه‌ای به نویسندگی و کارگردانی امیر نادری، فیلمبرداری علیرضا زرین‌دست، تدوین زنده‌یاد سهراب شهید ثالث، صدا‌گذاری و میکس هرایر آتشکار و صدابرداری احمد عسگری تولید شده است.
سال ۲۰۱۸ مرکز پومپیدوی فرانسه، برنامه سینمایی وسیعی را به نام «امیر نادری و سینمای مدرن ایران» در پاریس و به مدت ۲ ماه برگزار کرد، این برنامه با حضور امیر نادری و مجید نیرومند بازیگر فیلم «دونده» و با نمایش کلیه فیلم‌های امیر نادری و اجرای مسترکلاس توسط این کارگردان و نیز نمایش ۲۰ فیلم به کارگردانی زنده‌یاد عباس کیارستمی و فیلم‌هایی از سهراب شهید ثالث و پرویز کیمیاوی، فروغ فرخزاد و کامران شیردل برگزار شد.
سال ۲۰۲۳ به همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و استودیوی روشنا، «سازدهنی» در قالب یک فیلم ۴k بازسازی و ترمیم شد..
/انتهای پیام/
منبع: وطن امروز
