پایگاه تحلیلی سدید

 در دانشگاه تهران که جزء دانشگاه‌های خوب کشور است، هنوز سیستم آموزش‌محور، متمرکز، دولتی و دیوان‌سالار مبتنی بر امتحان پابرجاست. در چنین سیستمی، هدف از تأسیس دانشگاه، تربیت انسان بوروکرات و فرد پشت‌میزنشین است و همه ما در چنین نظام و ساختار علمی رشد کرده‌ایم.

آقای حداد در مورد مدارس غیرانتفاعی اسلامی گفته بود که منطقش، منطق مدارس اسلامی قبل از انقلاب است. خب پس جمهوری اسلامی را برای چه درست کردید؟ یعنی حوزه تعلیم تربیت ما محدود است. اگرچه ساختار سیاسی را عوض می‌کنم، ولی کل مدارس ایران را نمی‌توانیم اداره‌اش کنیم. به نظر من همان حرف خانم دکتر ماهروزاده در شبکه چهار درست است. مجری پرسید که خانم این حرف‌هایی که شما می‌زنید معنایش این است که جمهوری اسلامی در تعلیم‌وتربیت شکست‌خورده است؟ بله قطعاً این‌طور است. بلاتردید.

اگر آموزش‌وپرورش را از دست بدهیم، دیگر نابرابری، ساختاری می‌شود؛ یعنی تداوم نسلی پیدا می‌کند. یعنی یک کارگرزاده اراده و توانایی و انگیزه‌ای ندارد که بتواند از این فضا عبور کند. این نتیجه سیاست‌گذاری است که در خلأ تئوری نوشته می‌شود و این وضعیت فاجعه‌بار پیش می‌آید.

دانشگاه فکر می‌سازد؛ از جمله فکر سیاسی و مأموریتش این است که محل خلاقیت و تولید اندیشه باشد. این تولید اندیشه در دوره جدید به اندیشه‌های کاربردی و تکنولوژی هم رسیده و از خودآگاهی آغاز می‌شود. از سؤال «ما که هستیم»؟ و «هویتمان چیست؟»

بسیج می‌تواند به مثابه یک فشارشکن برای نظام جمهوری اسلامی عمل کند و مطالبات مردمی در قالب یک ساختار قانونی و البته وفادار به نظام، از طریق بسیج مطرح و پیگیری شود. به بیان بهتر، بسیج به یک بازآرایی نیاز دارد تا به اهداف اولیه خود که در فرمان امام خمینی (ره) آمده است نائل شود. در صورت وقوع این تغییر مسیر، می‌شود امید داشت که کنش این تشکیلات به بازتولید توانایی‌های بیشتر برای جمهوری اسلامی منجر شود.

نظامیان بودجه را از برنامه‌های اجتماعی و زیرساختی تخلیه می‌کنند. آن‌ها برای تحقیق و توسعه سیستم‌های تسلیحاتی بودجه اختصاص می‌دهند، اما از فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر غفلت می‌کنند. پل‌ها، جاده‌ها، شبکه‌های برق و سیل بند‌ها فرو می‌ریزند. مدارس خراب می‌شوند تولید داخلی کاهش می‌یابد. مردم فقیر شده‌اند. پلیس نظامی شده است. پهپاد‌های نظامی شده است. بر همه امور نظارت می‌شود

«کارت آمایش»، «کارت هویت»، «برگ تردد بین‌شهری»، «دفترچه اقامت»، «برگ سرشماری»، «مجوز کار» و... برای افغانستانی‌هایی که در ایران اقامت دارند، عناوین آشنایی است. هر افغانستانی برای حضور در ایران باید برای دریافت هر یک از مجوزهای ذکرشده اقدام کند. اما یکی از موضوعات پربحث این روزهای فضای رسانه‌ای کشور، تکثر مدارک دریافتی و رفتار سلیقه‌ای در اعطای امتیازهای شهروندی مانند افتتاح حساب و یا دریافت سیم‌کارت است. 

هیچ‌کدام از کتاب‌های تاریخ شفاهی، پژوهش برای تولید نبوده‌اند و صرفاً جمع‌آوری مصاحبه‌های یک فرد موفق بوده است. این مدل کتاب‌ها به‌هیچ‌وجه منبع خوبی برای تولید مستند، فیلم و سریال نیست. پژوهشی که من درباره آن حرف می‌زنم قرار است از دل آن خط روایی ما بیرون بیاید، قرار است فرم و قصه کار از دل آن حاصل شود، شخصیت‌ها، سیر داستانی، نقطه شروع و پایان، جذابیت‌های لوکیشن و همه این‌ها باید از دل همان پژوهش به‌دست آید.

در موضوع روایت پیشرفت، ما اصلا به دنبال این نیستیم که یک روایت غیر صادقانه ارائه دهیم. ما دو نوع روایت پیشرفت داریم؛ یکی روایت انقلاب اسلامی است که این انقلاب موجب شده تا در این ۴۴ سال پیشرفت‌های بنیادینی ایجاد شود و یکی روایت‌هایی است که دولت‌ها مطرح می‌کنند که آن روایت‌ها گاهی غیر صادقانه است، مغشوش است، قابل نقد است و واقعا باید این دو مدل روایت را از همدیگر تفکیک کرد

اینجا صحبت از این است که ما می‌خواهیم پیشرفت کنیم و یا توسعه پیدا کنیم؟ چون با آن قرائت سابق گویا این هم پیشرفت به شمار می‌آید. حالا کسانی که امروزه دغدغه روایت پیشرفت دارند، خیلی به تمایز معنای پیشرفت از توسعه التفات ندارند. چون دغدغه آن‌ها ذهنیت مردم است و، چون معنای پیشرفت در ذهن مردم خیلی تفاوتی با توسعه ندارد، کسانی که در وادی روایت پیشرفت کار می‌کنند، عملا هر ساخت و ساز جلوبرنده نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف را با برچسب پیشرفت قرائت می‌کنند.