اولین اعتراض

به گزارش «سدید»؛ نمایش مسلمانان در محصولات هالیوود مساله‌ای است که سال‌ها درباره‌اش بحث شده و هنوز هم ادامه دارد. در سه دهه اخیر و به بهانه‌های مختلف، در فیلم‌ها و سریال‌های آمریکایی چهره‌ای منفی از مسلمانان نمایش داده می‌شود. کاراکتر‌های کاریکاتوری مسلمانان در هالیوود تمامی ندارد. به‌ندرت شخصیت مثبتی از یک مسلمان در محصولات آمریکایی به چشم می‌خورد. بااین‌حال، این نگاه ناعادلانه صرفا محدود به شخصیت‌های مقابل دوربین نیست. بازیگران مسلمان نیز زخم‌خورده این جریان هستند. از سال‌ها پیش هالیوود به ابزاری برای هیات حاکمه آمریکا و سیاست‌هایش تبدیل شده است. در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی تمرکز فعالیت‌های هالیوود -درجایگاه یک ابزار رسانه‌ای آمریکا- روی فضای دوقطبی و جنگ سرد بود.

از راکی و رمبو تا جیمز باند در آن دوره به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم وارد دعوای دو بلوک می‌شدند. همیشه یک قهرمان تنومند و جذاب آمریکایی در مقابل یک مبارز یا ارتشی موردحمایت شوروی قرار می‌گرفت و درنهایت آن‌ها را شکست می‌داد. پس از آن و با فروپاشی شوروی، کم‌کم تمرکز هالیوود از بلوک شرق سابق به‌سمت خرده‌تهدید‌ها رفت. گروه‌های مبارز فلسطینی و برخی از مجموعه‌های دیگر که در راستای سیاست‌های آمریکا نبودند، هدف اصلی این دسته از محصولات هالیوود شدند. با وقوع انقلاب اسلامی در ایران به‌مرور این رویه منفی هالیوود روی مسلمانان افزایش پیدا کرد. بخش زیادی از فیلم‌ها و سریال‌های جاسوسی و اکشن آمریکایی بدمنی مسلمان داشتند؛ البته هالیوود در جا‌هایی پا را از این هم فراتر گذاشت و مستقیما به منبع تضاد با منافع -یعنی ایران- ورود کرد. نمایش مسلمانانی تروریست، دگم، خشونت‌طلب و با ظاهری عجیب‌وغریب امروز به یک رویه نامیمون در هالیوود تبدیل شده است.

بخشی از مسلمانان
بازیگران، خوانندگان، کارگردانان و کمدین‌های مسلمان تجربه‌های خود را در صنعت سرگرمی، از صحنه‌های تئاتر برادوی گرفته تا هالیوود به‌طور واقع‌گرایانه‌تری بازتاب می‌دهند. براساس داده‌های مرکز تحقیقات پیو، مسلمانان سومین گروه مذهبی جمعیت ایالات‌متحده را تشکیل می‌دهند و پیش‌بینی می‌شود تا سال۲۰۴۰ به دومین گروه مذهبی بزرگ تبدیل شوند؛ بنابراین مهم است که مسلمانان آمریکایی در فیلم‌ها، برنامه‌های تلویزیونی و روی صحنه‌های هنری حضور داشته باشند. شورای امور عمومی مسلمانان و مسلمانان در صفحه‌نمایش و تلویزیون دو گروهی هستند که به دنیای سرگرمی کمک می‌کنند تا مسلمانان را به‌طور صحیح و متعادل به تصویر بکشند و تنوع و فراگیری را در این صنعت ترغیب کنند.

شیرین احمد به‌خاطر بازی در نقش الیزا دولیتل در برادوی شناخته می‌شود. در ۲۰۱۹، او به نخستین بازیگر عرب‌تبار مسلمان تبدیل شد که نقش شخصیت مشهور «بانوی زیبای من» را بازی کرد. شیرین احمد همچنین نقش ماریا در «اشک‌ها و لبخندها» و کریستین در «شبح اپرا» را در نمایش‌های منطقه‌ای در سراسر ایالات‌متحده بازی کرده است. رامی یوسف پس از فعالیت در استندآپ کمدی، سریال رامی را تهیه و تولید کرد و برای آن جایزه گلدن‌گلوب را از آن خود کرد. این سریال تلویزیونی -‌درباره یک مسلمان نسل اول آمریکایی که بین ایمان خود و همتایان بی‌دین نسل هزاره خود گرفتار شده است- چالش‌هایی را که نسل اول مهاجران مسلمان در ایالات‌متحده با آن مواجه‌اند، به تصویر می‌کشد. او سال گذشته به نیویورک‌تایمز گفت: «من نمی‌خواهم راه‌حل ارائه دهم. من فقط می‌خواهم این برنامه تامل‌برانگیز باشد.»

در این مجموعه تلویزیونی یک بازیگر مسلمان آمریکایی دیگر، ماهرشالا علی نیز حضور دارد که در ۲۰۱۷، اولین مسلمان برنده جایزه اسکار برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در فیلم «مهتاب» شد. لیناخان به‌خاطر کارگردانی فیلم پرطرفدار «فلورا و یولیسیز»، محصول شرکت دیزنی‌پلاس درباره یک دختر جوان و سنجاب ابرقهرمانش شناخته شده است. خان در کانادا و از پدر و مادری هندی متولد شد و اولین فیلمش به نام «شکارچی ببر» را با الهام گرفتن از زندگی پدربزرگش ساخت. رضوان (ریز) احمد در فیلم‌هایی مانند «شبگرد و روگ وان» (داستانی از جنگ ستارگان) را بازی کرده است. احمد که از دانشگاه آکسفورد فارغ‌التحصیل شده است، نخستین مرد مسلمان از جنوب آسیا بود که برنده یک جایزه امی شد. احمد امسال برای فیلم صدای متال اولین مسلمان نامزد جایزه اسکار در گروه بهترین بازیگر مرد شد.

حمزه حق، ستاره تلویزیونی کانادا به‌خاطر بازی در نقش یک پزشک سوری و پناهنده از جنگ داخلی سوریه در مجموعه تلویزیونی «پیوند» که در ایالات‌متحده نیز محبوبیت زیادی دارد، شناخته شده است. حق که پاکستانی‌تبار و متولد عربستان‌سعودی است و به کانادا مهاجرت کرده، از پذیرفتن یا آزمایش برای نقش‌هایی که مسلمانان را به‌طور منفی به تصویر می‌کشند، خودداری می‌کند.

اولین اعتراض
ریز احمد، بازیگر مسلمان پاکستانی‌تبار در انگلستان از هالیوود خواسته اسلام‌هراسی و سیاه‌نمایی مسلمانان را در رسانه‌ها کنار بگذارند و با به‌کارگیری بازیگران مسلمان، تصویر بهتر و مثبتی از آنان در فیلم‌ها و سریال‌ها به نمایش بگذارند. دو سال پیش بود که این بازیگر احمد در یک کنفرانس خبری در کالیفرنیا گفت: تلاش‌های هنرمندان و داستان‌گرایان مختلف ممکن است جسورانه باشد، آن‌ها ممکن است مترقی باشند؛ آن‌ها ممکن است به‌عنوان چراغ‌های امید برای دیگران عمل کنند، اما در مواجهه با تعصب‌های نهادی و موانع نهادینه‌شده، موانع سیستماتیک (در فضای هالیوود)، تلاش‌های ما گاهی اوقات بی‌فایده خواهند بود. ریز احمد که یک فعال و بازیگر شناخته‌شده بوده و نخستین مسلمان برنده جایزه امی است، گفت که اسلام‌هراسی به‌ویژه در فرودگاه‌های آمریکا همیشه سبب اختلال در زندگی او بوده است. وی گفت که هنوز هم در فرودگاه‌ها او را به‌خاطر داشتن چهره یک مسلمان با نژاد خاورمیانه‌ای متوقف کرده، تفتیش می‌کنند. احمد خاطرنشان کرد: شاید من جایزه امی را برنده شوم یا ابتهاج محمد در المپیک پیروز شود، اما برخی از این موانع سیستماتیک هستند و ما حقیقتا به‌تنها‌یی نمی‌توانیم در مقابل آن‌ها بایستیم. ما به کمک شما نیاز داریم. من عملا دارم از شما طلب کمک می‌کنم؛ زیرا جو کنونی برای مسلمانان واقعا ترسناک است! فوق‌العاده ترسناک. این بازیگر موفق سینمایی پیش از این نیز درباره کلیشه‌های ضداسلامی در هالیوود صحبت کرده بود. وی در ژوئن ۲۰۱۷ به یک خبرنگار هالیوودی گفته بود که حاضر است ورشکسته شود، اما هرگز نقش یک «تروریست شماره ۳» را در فیلم‌های هالیوودی بازی نمی‌کند.

تقریبا سه سال پیش بود که رزآن بار، خالق و بازیگر اصلی سریال محبوب «رزآن» محصول شبکه ای‌بی‌سی در صفحه توییتر خود به یکی از مشاوران سابق اوباما توهین کرد که باعث شد پخش سریالش بلافاصله کنسل شود، اما بخشی از توییت او تا حدود زیادی نادیده گرفته شد و این مساله نارضایتی مسلمانان هالیوود را در پی داشته است. روز سه‌شنبه، او در توییتر خود درباره خانم والری جرت نوشت: «اخوان‌المسلمین و سیاره میمون‌ها با هم یک بچه داشتند که نتیجه‌اش شد این آدم.» به گزارش «مهر»، بخش بیشتر اعتراض‌ها نسبت‌به توییت «بار» روی این متمرکز بود که یک خانم سیاهپوست را به یک میمون تشبیه کردن کاری به‌شدت نژادپرستانه است. دقیقا همین مساله هم باعث شد شبکه ای‌بی‌سی طی چند ساعت پس از منتشر شدن توییت، سریال را کنسل کند و توییت را «منزجرکننده» بخواند، اما نیمه نخست توییت «بار» که درباره اخوان‌المسلمین بود تا حدود زیادی نادیده گرفته شد.

سو عبیدی، مدیر دفتر هالیوودی شورای امور عموم مسلمانان (MPAC) که به‌منظور مبارزه با کلیشه‌های موجود درباره مسلمانان به صنعت فیلم و تلویزیون آمریکا مشاوره می‌دهد، گفت: صحبت‌های رزآن بار درباره مسلمانان به نحوی نادیده گرفته شد و نسبت‌به قسمت سیاره میمون‌ها حرف‌های او در رده دوم قرار گرفت. او اضافه کرد: مسلمانان در هالیوود، حالا چه می‌خواهند تهیه‌کننده، فیلمنامه‌نویس، کارگردان یا بازیگر باشند، باید تلاش کنند تا صنعت فیلم و تلویزیون نسبت‌به انجام دادن کار درست مسوولیت‌پذیر باشد.

پژ وحدت، یک بازیگر متولد ایران که بیشتر به‌خاطر نقشش در سریال تلویزیونی «استخوان‌ها» شناخته می‌شود، گفت: بسیار جای تاسف دارد که توهین به مسلمانان در صحبت‌های رزآن بار نادیده گرفته شد. او گفت: حس می‌کنم ما فراموش شده‌ایم.

تلاش برای بهبود اوضاع.
اما این بازیگر شناخته‌شده همچنان پیگیر این مساله است. ریز احمد در هفته‌های اخیر هم لب به سخن گشود. به گزارش رویترز، نتایج مطالعاتی نشان می‌دهد از مسلمانان در فیلم‌های سینمایی هالیوود کمتر استفاده می‌شود و حتی در صورت حضور، مسلمانان به‌شکل شخصیت‌های منفی نمایش داده می‌شوند. ریز احمد، بازیگر انگلیسی و مسلمان هالیوود، تصمیم به بهبود نحوه به‌تصویرکشیدن مسلمانان در فیلم‌های سینمایی گرفته است.

ریز احمد، بازیگر فیلم سینمایی «آوای متال» و اولین مسلمانی که نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر سینما بوده است، گفت که طرح اولیه آن‌ها برای ورود بیشتر مسلمانان به سینما شامل حمایت و سرمایه‌گذاری بر داستان‌گو‌های مسلمان می‌شود.

احمد در بیانیه‌ای گفت: «نمایش مسلمانان در فیلم‌ها، سیاست‌هایی را که وضع می‌شوند، افرادی که کشته می‌شوند و کشور‌هایی که موردحمله قرار می‌گیرند تغذیه می‌کند. داده‌ها دروغ نمی‌گویند و این مطالعات، حجم مشکلات در فیلم‌های محبوب را نشان می‌دهند.»

این مطالعات که «مفقود و بدنام‌شده» نامگذاری شده بود، نشان می‌دهد که کمتر از ۱۰درصد فیلم‌های پرفروشی که طی سال‌های۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ در انگلیس یا آمریکا منتشر شدند، حداقل از یک شخصیت مسلمان ناطق استفاده کرده‌اند. این تحقیق همچنین نشان داد که از مسلمان‌ها بیشتر در نقش‌های تهدیدآمیز و بیگانه استفاده شده است. در فیلم‌ها حدود یک‌سوم شخصیت‌های مسلمان، مرتکب خشونت شده‌اند و بیش از نیمی از آن‌ها هدف خشونت قرار گرفته‌اند.

 

انتهای پیام/