به گزارش «سدید»؛ در آستانه برگزاری جشنواره پویانمایی ایران که قدیمیترین جشنواره انیمیشن در ایران است، فرصتی دست داد تا وضعیت تولید پویانمایی را در ایران بررسی کنیم؛ صنعتی پولساز در جهان که ایرانیها در تولید آن استعداد زیادی دارند، ولی از درآمد سرشار آن تقریباً بیبهرهاند. اشکان رهگذر، انیماتور جوان کشورمان که با انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» شناخته شده و جوایز متعدد داخلی و خارجی را به دست آورده است، در گفتگو با ما درباره چرایی نبود صنعت تولید انیمیشن در ایران گفته است.
چرا ما انیمیشنساز خوب داریم، ولی صنعت تولید انیمیشن نداریم؟
برای جواب به این سؤال میتوان یک کتاب نوشت، ولی به طور ساده ماجرا مربوط به دو محور است. محور اول، اینکه ما در ایران چیزی به نام مدیریت کلان، مدیریت منابع و مدیریت مالی در حوزه انیمیشن نداریم که بتواند اکوسیستمی یکپارچه برای فعالیت شرکتهای انیمیشنساز در ایران فعال کند. اتفاقاً در انیمیشن ایران پول هنگفتی خرج شده و هنوز هم خرج میشود، اما سیستم و مدیریتی وجود ندارد که آن را هدایت کند. علت آن هم نبود شناخت درست از مدیریت منابع است. محور دوم هم نبود سرمایهگذاری هدفمند است. سرمایهگذاری که بتواند به تولید انیمیشن جهت دهد.
یعنی ما به یک همگرایی در مدیریت و ایجاد فضای همافزایی در تولید انیمیشن نیاز داریم؟
در انیمیشن ایران هرکس جزیره خودش را دارد. دوسالانه انیمیشن تهران یک جشنواره مهم است، اما فقط در کانون پرورش فکری تأثیرگذار است، از آن سو مجموعه «صبا» را در صداوسیما داریم، حوزه هنری هم کار خودش را میکند، بچههای انیماتور هم شرکتهای کوچک خصوصی دارند، هیچ کار گروهی و همگرایی وجود ندارد، جزایر از هم دورافتاده هستند.
استعدادهای زیادی در انیمیشنسازی داریم، چرا این استعدادها داخل ایران به کار گرفته نمیشود؟
متأسفانه در سالهای اخیر موج مهاجرت نیروهای نخبه تولید انیمیشن را شاهد بودهایم. هرکس توانسته حتی به اندازه سر سوزن رزومه جمع کند، برای مهاجرت اقدام کرده است. بسیاری از شرکتهای تولید انیمیشن هم عملاً در کار رزومهسازی برای مهاجرت هستند.
نوع دیگری از فعالیت انیماتورهای ایرانی هم هست که شاید از نظر اقتصادی برای خودشان بهصرفه باشد، ولی برای کشور آوردهای ندارد، یعنی یک ایرانی شرکتی خارجی را ثبت میکند و به واسطه آن پروژه میگیرد و با نیروی ارزان و باکیفیت داخلی کار را میسازد، با این ماجرا مواجه شدهاید؟
بله، این اتفاق زیاد رخ میدهد. ما در ایران صنعت انیمیشن نداریم، اما انیمیشن را به صورت صنعتی درست میکنیم، یعنی بسیاری از شرکتها خط تولید انیمیشن دارند، اما برای اینکه سرمایهگذار در داخل نداریم، سراغ گرفتن پروژه از بیرون از کشور میروند و اغلب هم به دلیل نا آشنایی با بازارهای خارجی، سرشان کلاه میگذارند.
با همکاری شرکتهای کوچک ایرانی و سفارشدهندگان خارجی موافق هستید؟
برای اینکه شرکتها بتوانند به کار خود ادامه دهند، تقریباً همه به دنبال همکاری خارجی هستند. من هم این کار را میکنم، چون در ایران سرمایهگذاری روی تولید انیمیشن نمیشود و شرکتها باید به نوعی خود را سرپا نگه دارند. البته این کار مزایایی هم دارد، از جمله اینکه کار با کشورهای خارجی، یک کلاس آموزشی برای چگونگی مدیریت است. به دلیل اختلاف سطح کیفیت تولیدات باعث ارتقای کیفی کارها میشود. در ضمن فرهنگ کار گروهی حرفهای را بین ما تقویت میکند.
ترکیه و مصر دو کشوری هستند که از نظر سرمایهگذاری در انیمیشن خوب عمل کردهاند و حتی مصریها با شرکتهای بزرگ انیمیشن جهان همکاری دارند، چرا ما به این حد نرسیدهایم؟
مشکل در همان مدیریت جزیرهای است. شما به سینما نگاه کنید. با همه انتقاداتی که به خانه سینما وجود دارد، این نهاد به عنوان یک مجمع صنفی محلی برای تجمیع و همکاری صنوف مختلف سینمایی است و بسیاری از تعاملات سینما در آنجا شکل میگیرد، ما چیزی را در انیمیشن نداریم، از سوی دیگر هم در بازارهای مهم انیمیشن جهان حضور نداریم.
جشنواره پویانمایی تهران چرا به بازار مهمی برای انیمیشن تبدیل نشد؟
به نظرم آقای کریمی صارمی، دبیر جشنواره و همکارانش با تمام وجود برای انیمیشن ایران کار میکنند، ولی ما نتوانستهایم با بازارهای مهم ارتباط برقرار کنیم. همیشه یک مشت مفتخور به عنوان مشتری خارجی به این جشنواره میآیند و برای گردش به شیراز و اصفهان میروند، اما حضورشان در ایران به خروجی نمیرسد. ما باید ابتدا بازارهای فروش خارجی را پیدا کنیم.
اگر بخواهید به مدیران جشنواره پویانمایی تهران برای بهتر شدن جشنواره و کمک به آینده انیمیشنسازی در ایران پیشنهادی ارائه کنید، چه میگویید؟
من خودم در جشنواره پویانمایی تهران مطرح شدم و آن جشنواره را خیلی دوست دارم. به نظرم بهترین کار این است که جشنواره بر تقویت بازار تمرکز کند و پای مشتریان واقعی را به ایران باز کند. جشنواره پویانمایی تهران نیازمند تبلیغات بینالمللی است.
/انتهای پیام/