به گزارش «سدید»؛ حسن مهربانی، هنرمند نقاشیخط و گرافیست در گفتگو با بیان اینکه خوشنویسی، اصلی‌ترین و مهمترین هنر اسلامی است، گفت: خوشنویسی پیوند خورده با کتابت قرآن است، برای همین بدون هیچ شکی رتبه نخست را در هنر اسلامی داراست. درباره اهمیت خوشنویسی و جایگاه آن در کتابت قرآن همین اندازه بس که حضرت علی (ع) از اولین کاتبانی است که کتابت قرآن را انجام داده است.
وی افزود: در قبل از اسلام نیز خط در شبه جزیره عربستان اهمیتی ویژه داشت و به نوعی مورد توجه بود، اما با آمدن اسلام با توجه به اینکه کلام وحی کتابت می‌شد اهمیت خط شکلی جدی‌تر به خود گرفت. در خوشنویسی دو اصل مهم وجود دارد. ابتدا راحت خواندن متن است یعنی خط هر اندازه هم که زیبا باشد باید برای خواننده شیوا و روان باشد و دوم جنبه تزئینی و زیبایی آن است.
این هنرمند ادامه داد: اعراب‌گذاری در خط عربی اهمیت بسیار دارد پس وقتی قرار است برای مثال کتابت قرآن انجام شود باید خط مورد نظر به گونه‌ای باشد که اعراب آن قابل خوانش باشد به ویژه برای عام مردم که نیاز دارند خط به شیواترین شکل ممکن باشد چرا که ممکن است اشتباهی در این رابطه معنی آیه را عوض کند.
وی درباره جایگاه خوشنویسی در معماری گفت: در مساجد و اماکن مذهبی دو خط کوفی و ثلث بیش از همه مورد استفاده قرار می‌گیرد. درباره خط کوفی این نکته را اضافه کنم در کتب آمده خط کوفی بیش از ۵۰ شکل دارد. از این خط به عنوان اولین خط اسلامی نام می‌برند. با وجود مشابهت‌هایی که بین خط کوفی با خط در ایران پیش از اسلام وجود دارد باز هم نمی‌توان آن را ایرانی نامید، ولی به طور مشخص باید از نستعلیق به عنوان خط ایرانی نام برد که برای کتابت قرآن نامناسب است، چون کرسی‌بندی در این خط چندان راحت نیست. در حقیقت وقتی اعراب‌گذاری روی خط نستعلیق انجام می‌شود به دلیل اعراب زیاد، خواندن دشوار شده و زیبایی آن کاسته می‌شود، اما در خط نسخ، محقق و ریحان اعراب‌گذاری روی زیبایی خط تاثیر منفی ندارد.
این گرافیست درباره خوشنویسی ایران و جایگاه آن در تاریخ کشورمان چنین توضیح داد: خط تعلیق که ترسل نیز نامیده می‌شد از اوایل سده هفتم پا به عرصه گذاشت و حدود یکصد سال دوام داشت و بعد رفته رفته از رواج آن کاسته شد و رونق سابق را از دست داد. تعلیق از ترکیب خطوط نسخ و رقاع به وجود آمد و کسی که این خط را قانونمند کرد خواجه تاج سلمانی بود که بعد‌ها به وسیله خواجه عبدالحی منشی استرآبادی به آن قواعد و اصول بیشتری بخشیده شد. تعلیق که بیشتر به عنوان خط تحریر برای نوشتن نامه‌ها و فرمان‌های حکومتی به کار می‌رفته، دارای دوایر زیاد، حروف مدور و قابلیت بسیاری در ارائهٔ ترکیب‌های متنوع و کمپوزیسیون‌های گوناگون دارد. به همین دلیل بیشتر در بین کسانی رواج داشته که از نظر سواد و میزان آشنایی با خط در سطح بالایی باشند. پس در زمانه بی‌حوصله ما نمی‌تواند از نظر خوانایی گستره کاربری همگانی پیدا کند. از این رو این خط به تدریج کاربرد خود را از دست داد.
وی تاکید کرد: ما در بحث کتابت قرآن و خوشنویسی چندان نامدار نبودیم، اما می‌توانیم از این به بعد در مسیر رسیدن به قله حرکت کنیم به‌شرطی‌که از سرمایه‌گذاری لازم در این رابطه دریغ نداشته باشیم البته برای دریافت جواب نیز نباید عجول باشیم بلکه باید زمان دهیم تا سرمایه‌گذاری‌ها به نتیجه رسد.
مهربانی در انتها تصریح کرد: این نکته را هم از یاد نبریم که خط نسخ در جهان اسلام در کتابت قرآن حرف اول را می‌زند پس اگر بخواهیم با اصرار کتابت قرآن را به صورت نستعلیق مورد نظر بنویسیم در جهان اسلام جواب نخواهیم گرفت بلکه نیاز است حتماً در خط نسخ ایرانی تمرکز ویژه داشته باشم. این حرف هم به معنای بی‌توجهی به نستعلیق ایرانی نیست، اما قبول کنیم برای کتابت قرآن، نسخ حرف اول و آخر را می‌زند.
انتهای پیام/
منبع:ایکنا
