به گزارش «سدید»؛ در روزهایی که آمار و ارقام گیشه، حاوی یک خبر امیدوارکننده برای سینمای کودک بود، نام دومین انیمیشن سینمایی نیز در ترکیب اکران سال‌جاری ثبت شد. انیمیشن سینمایی «لوپتو» پس از اکران موفق «پسر دلفینی» دومین انیمیشن سینمایی در ترکیب اکران سال‌جاری است که امید تازه‌ای برای استمرار حضور مخاطبان کودک و نوجوان در سینماها محسوب می‌شود؛ اثری که به‌عنوان اولین محصول سینمایی مرکز انیمیشن سوره با تکنیک سه بعدی در استودیو فراسوی ابعاد، توسط هنرمندان کرمانی تولید شده است. قرارداد این انیمیشن سینمایی به کارگردانی عباس عسکری در شورای صنفی نمایش ثبت شده و قرار است اکران عمومی آن بعد از «شب طلایی» به سرگروهی پردیس هویزه مشهد، آغاز شود. همزمان با آغاز هفته ملی کودک، محمدحسین صادقی تهیه‌کننده این انیمیشن سینمایی در گفت‌وگو با ما درباره ایده شکل‌گیری «لوپتو»، ویژگی‌های آن و مخاطب هدفش، ضرورت تولید انیمیشن و مشکلات آن در مرحله توزیع گفته است. او معتقد است انیمیشن برای برقراری ارتباط با مخاطب کودک و نوجوان، پیشرو و پیشگام است و از آن به‌عنوان یک محصول جهانشمول در رسانه یاد می‌شود که تأثیرگذاری و نفود آن در مخاطب به ملیت، قومیت و سن ارتباط زیادی ندارد.
در ابتدا از انتخاب عنوان «لوپتو» برای این انیمیشن، ایده شکل‌گیری و طرح موضوع ساخت آن با کارگردان برایمان بگویید.
سال‌ها است در شرکت «فراسوی ابعاد» در کرمان در حوزه تولید انیمیشن برای مخاطب کودک و نوجوان فعالیت کرده و چند سالی است به صورت جدی روی طرح و ایده‌های مربوط به پروژه و فیلم سینمایی انیمیشن کار می‌کنیم. یکی از اهداف اصلی ما از ابتدای فعالیت در این استودیو، تولید انیمیشن سینمایی باکیفیت و دارای استانداردهای لازم برای جذب مخاطب سخت‌پسند که سلیقه‌اش با انیمیشنهای روز دنیا شکل گرفته و ارتباط برقرار کرده، است و به دنبال این بودیم که محتوا و داستان نیز حرف جدیدی برای مخاطب داشته باشد. در این سال‌ها رمان‌های حوزه کودک و نوجوان و طرح‌های متفاوت را بررسی کردیم. همچنین در این مسیر برای بهره بردن از نویسندگان این حوزه فراخوانی منتشر کردیم تا بتوانیم با افراد بیشتری تعامل داشته باشیم. بر این اساس چیزی حدود 60 طرح داستان و کتاب در حوزه کودک و نوجوان را بررسی کرده و به ایده «لوپتو» رسیدیم. در حقیقت ایده این انیمیشن سینمایی را عباس عسکری ارائه داد که کارگردانی اثر را نیز برعهده داشت. «لوپتو» به معنای عام کلمه در گویش کرمانی، به معنی اسباب‌بازی است. البته در گذشته یعنی حدود 50 سال پیش مادران در خانه برای سرگرم کردن بچه‌هایشان از وسایلی که استفاده نمی‌کردند و به اصطلاح دورریز بودند، عروسک درست می‌کردند که به آن «لوپتو» می‌گفتند. این کلمه در زبان فارسی نیز ریشه‌دار است، اما چون مورد استفاده قرار نگرفته، در معرض فراموشی بوده است. ما سعی کردیم با انتخاب آن، این کلمه را زنده نگه داریم. از سوی دیگر چون ساخت اسباب‌بازی یکی از موضوعات و ایده‌های اصلی این فیلم بود، اسم «لوپتو» را برای این انیمیشن سینمایی برگزیدیم که امیدوارم مخاطب آن را دوست داشته باشد.
«لوپتو» به‌عنوان اولین اثر انیمیشن سینمایی مرکز انیمیشن سوره در صف اکران قرار دارد. چه ویژگی‌هایی می‌تواند باعث موفقیت این اثر در اکران شود، بویژه که در حال حاضر شاهد استقبال مجدد به انیمیشن‌ها همچون «پسر دلفینی» در سینماها پس از دوران کرونا هستیم.
«لوپتو» فضای شاد، طنز، موزیکال و اکشن خوبی دارد و مهیج است، به همین دلیل تصور من این است که مخاطب کودک و نوجوان و همچنین خانواده در مرحله اول با داستان فیلم، فضای انیمیشن و محتوای مناسبی که قرار است در اختیارش قرار بگیرد، ارتباط برقرار می‌کند. همچنین در بحث کیفیت، تصویر و بخش‌های دیگر مانند صدا، موسیقی و ترانه‌هایی که در اثر استفاده شده است، تمام تلاش خود را به کار بستیم تا انیمیشن سینمایی استاندارد و جذابی به مخاطبان عرضه کنیم. درباره انیمیشن «پسر دلفینی» که خوشبختانه در اکران با استقبال خوبی مواجه شده و اثری خوب و باکیفیت است، باید بگویم می‌تواند مخاطب جدید برای سینمای ایران بیاورد که تداوم این اتفاق یعنی اکران انیمیشنهای سینمایی به سینمای ایران کمک خواهد کرد.
مخاطب هدف انیمیشن «لوپتو» دقیقاً چه گروه سنی را شامل می‌شود؟
مخاطبان این انیمیشن در وهله اول کودکان هستند بویژه بچه‌هایی که در سن 6 تا 12 سال قرار دارند. در مرحله بعدی والدین نیز به‌عنوان مخاطب «لوپتو» در نظر گرفته شده‌اند چراکه داستان به گونه‌ای طراحی و نوشته شده است که برای بزرگسالان نیز حرف‌هایی برای گفتن دارد.
با توجه به اینکه در هفته ملی کودک قرار داریم، تولید انیمیشن برای کودکان در کنار تمام آثاری که برای این گروه سنی ساخته می‌شود، چقدر ضرورت دارد و تأثیرگذاری آن به چه صورت است؟
برکسی پوشیده نیست انیمیشن‌هایی که در سراسر دنیا تولید و توزیع می‌شود و در ایران نیز مخاطب دارد، جزو آثاری است که در رسانه با استقبال مواجه می‌شود؛ این اتفاق را به صورت ویژه در وی‌اودی‌ها شاهد هستیم. شاید بتوان گفت امروزه انیمیشن، پرمخاطب‌ترین محصول رسانه‌ای است و از آنجایی که کودکان و خانواده‌ها بیشترین استقبال را از این محصول دارند، تأثیر بسیار گسترده‌ای به لحاظ تربیتی و فرهنگی روی شکل‌گیری شخصیت کودکان دارد. از سوی دیگر انیمیشن برای برقراری ارتباط با مخاطب کودک و نوجوان پیشرو و پیشگام است و از آن به‌عنوان یک محصول جهانشمول در رسانه یاد می‌شود که تأثیرگذاری و نفود آن در مخاطب به ملیت، قومیت و سن ارتباط زیادی ندارد. بر این اساس تولید انیمیشن برای کودکان و نوجوانان و مخاطبان اصلی این حوزه واجب و ضروری است. معتقدم انیمیشن مهم‌ترین رسانه برای انتقال مفاهیم و فرهنگ به نسل‌های آینده و زنده نگه داشتن داستان‌ها، افسانه‌ها و ادبیات کهن و ارتقای سطح فرهنگی مخاطبان کودک و نوجوان است که تصمیم‌گیران این حوزه باید نگاه ویژه‌ای به آن داشته باشند.
توانمندی داخلی ما در تولید انیمیشن به لحاظ نیروی انسانی بالا است. این ادعا هم با رجوع به اخبار حضور انیمیشن‌ها در جشنواره‌ها و مخاطبان خارجی اثبات شده است، اما چرا این موضوع تبدیل به یک حرکت منسجم و نظام‌مند در فضای تولید انیمیشن نمی‌شود؟
یکی از مسائلی که هنر-صنعت انیمیشن ایران با آن روبه‌رو است، این است که متولی واحد نداشته است. زمانی که صنعت انیمیشن و هنر انیمیشن را ترکیب و از پدیده هنر-صنعت صحبت می‌کنیم، نیازمند وجود یک متولی اصلی و رسمی در بدنه تصمیم‌گیری و اجرایی کشور هستیم که بتواند در حوزه‌های مختلف آن برنامه‌ریزی و از بدنه تولید این هنر-صنعت حمایت کند تا به اهدافش برسد. خلأ وجود چنین جایگاهی کاملاً در انیمیشن حس می‌شود و نبود آن در مرحله اول باعث نبود برنامه‌ریزی بلندمدت و راهبردی در این حوزه است. ما استودیوهایی در گوشه و کنار کشور داریم که به فراخور توانمندی‌ها و دغدغه‌هایی که دارند، کارهایی انجام می‌دهند. برخی فعالیت نسبتاً گسترده‌ای دارند و با خارج از ایران ارتباط می‌گیرند و برخی آثار تلویزیونی تولید می‌کنند. همچنین برخی دیگر نیز در حال تولید آثار انیمیشن سینمایی هستند اما انیمیشن ایران در کل یک فعالیت منسجمی که بگوییم در 10 سال آینده قرار است این تعداد اثر سینمایی یا این میزان دقیقه اثر تلویزیونی داشته باشیم، ندارد. از سوی دیگر در دهه 90 اتفاقی در فضای تولید و سفارش انیمیشن رخ داد.
در سال‌های میانی این دهه تلویزیون به‌عنوان تنها سفارش‌دهنده انیمیشن در ایران دچار مشکلات عدیده مالی شد و انیمیشن جزو اولین بخش‌هایی بود که از این مسأله ضرر بسیار کرد. یعنی استودیوهای زیادی در کشور که اواخر دهه 80 فعالیت خود را آغاز کرده بودند، بویژه آنهایی که در شهرستان‌ها کار می‌کردند، به دلیل مشکلات متعدد مالی تعطیل شدند. در این میان قیمت ارز در کشور نیز در چند مرحله افزایش پیدا کرد و سفارش‌هایی که در خارج از کشور به بدنه تولید انیمیشن در ایران رسید، این فضا را تغییر داد. در حال حاضر بخش قابل توجهی از ظرفیت فعال تولید انیمیشن در ایران مشغول انجام سفارشاتی که از خارج کشور به این گروه یا در قالب استودیو یا به صورت فردی داده می‌شد، هستند. این اتفاق شاید در کوتاه‌مدت و میان‌مدت درآمدی را برای افراد ایجاد کند اما در بلندمدت باعث از بین رفتن هویت اصلی انیمیشن ایران می‌شود. در حقیقت اگر به مدت 10 سال 60 تا 70 درصد یا بیش از این میزان تحت‌تأثیر سفارشات خارجی قرار بگیرد چیزی از انیمیشن ایران باقی نمی‌ماند و دیگر محصولی در ایران تولید نمی‌شود. در حقیقت متولی‌ای که بتواند برای همه این حوزه‌ها سیاستگذاری کند تا رقابتی برای عرضه محتوا به مخاطب صورت بگیرد، لازم است. اگر ما نتوانیم نیروی انسانی را که توانمندی خوبی دارد حفظ کنیم، نمی‌توانیم آثاری که مدنظرمان است تولید کنیم.
موفقیت انیمیشن در اکران عمومی در ایران محدود به چند اثر خاص از جمله «فیلشاه»، «شاهزاده روم»، «بنیامین» و... بوده است. از سوی دیگر معیوب بودن چرخه اکران برای آثار انیمیشن و جدی نگرفتن آن توسط سازکارهای مرسوم توزیع، آثار را با مشکلاتی مواجه کرده است. نظر شما چیست و این اتفاق چه تأثیری روی چرخه تولید می‌گذارد؟
اکران گسترده انیمیشنهای سینمایی در سال‌های ابتدایی دهه 90 با انیمیشن «تهران 1500» شروع شد و پس از آن انیمیشنهای «فیلشاه»، «شاهزاده روم» و «بنیامین» جزو آثاری بودند که روی پرده سینما رفتند و با استقبال مخاطبان مواجه شدند. در این میان انیمیشنهای دیگری نیز اکران شدند که اگر در بستر دیگری منتشر می‌شدند می‌توانست اتفاق بهتری رخ بدهد. در هر صورت به نظر می‌آید تولید انیمیشن در ایران باید به صورت مداوم و مستمر اتفاق بیفتد و هر سال یک یا 2 اثر تولیدی داشته باشیم تا هم بدنه توزیع و سینماداری به این نوع محصول عادت کند و هم مخاطبان جدید جذب سینما شوند. ذکر این نکته ضروری است که توزیع‌کنندگان، سینماداران و سیاستگذاران باید متوجه این قضیه باشند و آن را جدی بگیرند که انیمیشن مخاطب جدیدی را وارد سینما می‌کند؛ تماشاگری که به طور عمومی مخاطب سایر آثاری که در طول سال اکران می‌شود، نیست. اگر سیاستگذاران حوزه توزیع و اکران از انیمیشن حمایت کنند قطعاً اتفاق خوبی در بدنه سینما رخ خواهد داد.
/انتهای پیام/
منبع: روزنامه ایران
