به گزارش «سدید»؛ حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر نقویان، استاد حوزه و دانشگاه، در گفتگو به بیان نکاتی درباره سیره عملی پیامبر اسلام (ص) و روش دعوت او پرداخت و گفت: فرض کنید از تهران حرکت می‌کنیم و مقصد ما مشهد است. طبیعتاً وسیله‌ای می‌خواهیم که بدون آن رفتن ما امکان‌پذیر نیست. مردم زمانی پیاده یا با چهارپایان به مسافرت می‌رفتند و اکنون با وسایل نقلیه ساده و هواپیما سفر می‌کنند و ممکن است در آینده وسایل پیشرفته‌تری در اختیار بشر قرار بگیرد. در قرآن در سوره یوسف آمده است که می‌خواهم شما را به سمت خدا دعوت کنم. در سوره احزاب نیز وقتی ماموریت‌های پیامبر بیان شده یکی از این ماموریت‌ها این است که تو دعوت‌کننده به سمت خدا هستی؛ بنابراین هدف خداست. حافظ می‌گوید: «همه کس طالب یارند چه هشیار و چه مست». همه در نهانخانه وجودشان به سمت بی‌نهایت در حرکت هستند و آن بی‌نهایت خداست. اگر پول، زیبایی، شهرت، قدرت و ... می‌خواهید همه آن‌ها نزد خداست.
مودت در سیره پیامبر اسلام (ص)
وی افزود: همه سخن این است که پیامبر (ص) با چه وسیله‌ای انسان را به سمت خدا می‌برد. در میان کسانی‌که زندگی پیامبر را بررسی کرده‌اند اختلافاتی در این مورد وجود دارد. پیامبر از «من» سخن نمی‌گوید، بلکه هدف وی این بود که مردم را به سمت خدا بخواند، چراکه «من» کار را خراب می‌کند، اما متاسفانه امروزه برخی می‌گویند شما باید دنباله‌رو من باشید. بهترین مرکب و ابزاری که پیامبر از آن استفاده می‌کرد وسیله محبت و ابزار رحمت بود. خداوند در قرآن کریم به این ابزار اشاره‌های فراوانی کرده و از جمله فرموده است: «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ؛ و (ای رسول) ما تو را نفرستادیم مگر آنکه رحمت برای اهل عالم باشی» (انبیاء، ۱۰۷) هیچ ابزاری بهتر از محبت نیز در اختیار پیامبر نبود و به همین دلیل خداوند در قرآن کریم می‌فرمایند که اگر تو خشن بودی، هیچ کس دور تو جمع نمی‌شد.
نقویان تصریح کرد: در ضرب‌المثل‌های ما، زن به عنوان مظهر رحمت و مودت شناخته شده است و مادر باید رحمت و مهربانی بورزد و به همین دلیل اگر زنی مظهر خشونت شود همه تعجب می‌کنند. سعدی می‌گوید: «در خرمی بر سرایی ببند/ که بانگ زن از وی برآید بلند». به همین دلیل تمام رفتار پیامبر نمادی از محبت بود. جنگ نماد خشونت است، اما ایشان وقتی که به جنگ می‌رفت، به یارانشان سفارش می‌کرد که آب دشمن را مسموم نکنید، اسیران را نکشید، فراریان را دنبال نکنید. با زنان و افراد مسن نجنگید و حق ندارید از این محدوده‌ها تجاوز کنید، چراکه در قرآن به پیامبر اجازه سلطه‌گری و زور داده نشده است؛ لذا می‌فرماید که مودت بورزید. ائمه و رسول خدا با دشمنان خود هم مودت می‌ورزیدند. حافظ می‌گوید: «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت با دشمنان مدارا».
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: حال می‌خواهیم ببینیم چقدر به این پیامبر نزدیک هستیم؟ آیا توانسته‌ایم با ابزار محبت و تیغِ حِلم، کسی را جذب کنیم؟ اگر کسی سخن‌چینی کند، ما از خوبی‌های وی سخن می‌گوییم؟ پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) چنین کردند. اگر به سیره پیامبر (ص) نگاه کنید، مودت در رفتار وی موج می‌زند. وقتی پیامبر مکه را فتح کرد، کسانی بیست و یک سال با وی جنگیده و به اصحاب وی تعدی کرده بودند، اما او با اهالی مکه با محبت برخورد کرد. سیره ایشان به گونه‌ای است که حتی یک حیوان هم نباید آزار ببیند، در حالی که اگر دستور قتل عام ابوسفیان و یاران وی را می‌داد، کسی اعتراض نمی‌کرد، اما او دستور رحمت داد و گفت امروز روز عفو عمومی است. در این مورد در تاریخ نقل‌های مختلفی وجود ندارد، بلکه از موارد قطعی تاریخ است و به همین دلیل وقتی یزید اهل بیت (ع) را وارد بارگاه خود کرد، حضرت زینب (س) به وی یادآوری کرد که اجداد تو از سوی جد من مورد رحمت قرار گرفتند؛ بنابراین یادت باشد که فرزند آزاد شده‌های جد من هستی، اما با نوادگان آن پیامبر بدرفتاری می‌کنی.
روش پیامبر در برخورد با مخالفان
وی افزود: متأسفانه علی‌رغم اینکه بسیاری از بزرگان ما به روش پیامبر گرامی اسلام (ص) عمل کرده‌اند، اما برخی از آن‌ها وقتی به قدرت رسیده‌اند، رفتارشان را عوض کرده و خشونت را به متن و رحمت را به حاشیه برده‌اند. در همین روز‌ها شاهد برخورد‌هایی هستیم که شایسته نیست. چند شب پیش آقای رئیس‌جمهور از کرسی‌های آزاداندیشی مورد نظر رهبر انقلاب سخن گفتند، اما در همین کرسی‌ها به مخالفان اجازه صحبت داده نمی‌شود و گفته می‌شود که باید کسانی صحبت کنند که همفکر ما هستند. نباید در دانشگاه‌ها و حوزه‌ها و مراکز عمومی به روی مخالفان بسته شود. قرار ما این بود که مخالفان هم بتوانند حرف بزنند.
نقویان ادامه داد: مرحوم شهید مطهری، که از رهبران انقلاب بود، می‌گفت که باید بعد از انقلاب یک مارکسیست هم بتواند دیدگاه‌های خود را بیان کند و مخالف وی در مقابلش بنشیند و آن را نقد کند. راجع‌به حجاب باید خانمی در برنامه صحبت کند که خودش معتقد به حجاب نیست و نظام هم وظیفه دارد که امنیت وی را تأمین کند نه کسی که مخالف بی‌حجابی است صحبت کند و خودش هم حرف‌هایش را نقد کند. این روش نقد و گفتگو و رحمت نیست. خداوند به پیامبر (ص) برای عبادت، جنگ و دوری از دنیا مدال نداد، بلکه فقط در جایی مدال داد که در اخلاق و رفتار انسانی و نیز گستردگی چتر رحمت گوی سبقت را از همه ربوده بود. اگر ما این روش و سیره را به کار می‌گرفتیم، این همه ریزش نداشتیم.
باید پیامبر را از نو بشناسیم
استاد حوزه و دانشگاه گفت: باید یکبار دیگر پیامبر اسلام (ص) را از نو بشناسیم و از نو معرفی کنیم و زندگی خودمان را با روش، سیره و دستورات ایشان تطبیق دهیم تا شاید مقداری به روش وی نزدیک شویم. درست است که گفته شده پیامبر غضب هم داشت، اما غضبشان آن روی سکه رحمت بود، ولی در مغز آن هم رحمت وجود دارد. تصور کنید کسی یک بچه یتیم را کتک می‌زند، شما باید به اندازه اینکه به آن کودک رحمت می‌ورزید، در برابر آن شخص هم خشمگین شوید.
وی اظهار کرد: پیامبر می‌فرماید که در این دنیا باید به سه چیز محبت بورزم که شامل بوی خوش، زن و نماز است. تا آنجا که می‌توانیم باید با همدیگر مدارا کنیم، چراکه ممکن است منجر به منازعه شود. البته می‌توانیم منطق خودمان را داشته باشیم، اما نباید برای دیگران حکم قتل صادر کنیم. برخی ممکن است به ظاهر داعشی نباشند، اما رفتار و تفکر آن‌ها داعشی است؛ مثلاً می‌گویند، چون همفکر ما نیستید نباید در این اداره کار کنید. پیامبر حتی موقع خواستگاری حضرت علی (ع) نظر فاطمه را پرسید، چراکه ما حق تحمیل و اجبار نداریم؛ بنابراین اگر خودمان را امت پیامبر می‌دانیم، باید در عمل هم به ایشان شباهت داشته باشیم.
انتهای پیام/
منبع:ایکنا
