به گزارش«سدید»؛ فریدون جیرانی، کارگردان و نویسنده سینمای ایران در تازه‌ترین قسمت برنامه «سینما ۲۵» که در شبکه اجتماعی یوتیوب پخش می‌شود، با محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی گفتگو کرده است. این گفتگو حاوی بحث‌های تند و تلخ درباره وضعیت فعلی سینمای ایران است. جیرانی و خزاعی در این گفتگو به مسائل مختلفی از جمله آزادی بیان، قوانین و مقررات، حمایت از سینما، رقابت با فضای مجازی، نقد و بررسی فیلم‌ها و نقش سازمان سینمایی پرداخته‌اند.
جیرانی که به‌عنوان یک کارگردان نسل دوم سینمای ایران شناخته می‌شود، در این گفتگو به برخورد سخت و غیرعادلانه سازمان سینمایی با فعالان حوزه هنر انتقاد کرده و خواستار تغییرات عمده در ساختار و روش کار این سازمان شده است. او همچنین به نقش منفعل و ضعیف سازمان سینمایی در حفظ و ترویج فرهنگ سینمای ایران در برابر رسانه‌های دیجیتال و خارجی اشاره کرده و گفته است: «سازمان سینمایی باید با تولید و پخش فیلم‌های باکیفیت و جذاب، مخاطب را به سینما بازگرداند.»
خزاعی که از سال ۱۴۰۰ به‌عنوان رئیس سازمان سینمایی منصوب شده است، در پاسخ به انتقادات جیرانی، از عملکرد و مأموریت سازمان سینمایی دفاع کرده و گفته است: «این سازمان بر اساس قوانین و مقررات قائل شده توسط قانون‌گذار عمل می‌کند و نمی‌تواند به‌صورت خودسرانه تصمیمات را تغییر داده و سازمان سینمایی در حال اصلاح و بهبود برخی از موارد مورد انتقاد است.» خزاعی همچنین به مشکلات و چالش‌هایی که سازمان سینمایی در برابر شیوع ویروس کرونا و تحریم‌های اقتصادی با آن روبه‌رو شده است، اشاره کرده و گفته است: «سازمان سینمایی با وجود این محدودیت‌ها، سعی کرده است حمایت‌های مالی و معنوی خود را از فعالان سینمای ایران ادامه دهد.»
بازتاب گسترده در فضای مجازی
گفت‌وگوی جیرانی و خزاعی که به مدت ۱۰۰ دقیقه ادامه یافت، بازتاب‌های گسترده‌ای در فضای مجازی به دنبال داشت. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی، نظرات خود را درباره این گفتگو ابراز کردند. برخی از آن‌ها، جیرانی را به‌خاطر جسارت و صداقت در بیان نظراتش تحسین کردند و برخی دیگر، رفتار خزاعی را به‌خاطر حسن تعامل و تحمل نقد قابل‌قبول دانستند. البته برخی نیز به هر دو طرف گفتگو انتقادات تند و تلخی داشتند و آن‌ها را مسئول بحران سینمای ایران دانستند.
گفت‌وگوی جیرانی و رفتار خزاعی، چه با توجه به محتوای آن و چه با توجه به بازخورد‌های آن، یک رویداد مهم و تاریخی در سینمای ایران به‌شمار می‌آید. این گفتگو نشان داد که سینمای ایران در حال روبه‌رو شدن با چالش‌های جدید و پیچیده‌ای است که نیازمند بحث و تبادل‌نظر صادقانه و منصفانه بین ذی‌نفعان حوزه هنر است. این گفتگو همچنین نشان داد که سینمای ایران هنوز زنده و قادر است صدای خود را در فضای عمومی منعکس کند.
گفت‌وگوی سینما ۲۵ از نگاه منتقدان
گفت‌وگوی جیرانی با خزاعی واکنش‌های مختلفی هم در بین منتقدان سینمایی در برداشته است. مهدی محمدی، منتقد سینما و روزنامه‌نگار با اشاره به این گفته، نوشته است: «این گفتگو یکی از کم‌سابقه‌ترین و جالب‌ترین گفتگو‌های تاریخ سینمای ایران بود که نشان داد چقدر فاصله بین دو نسل سینماگران وجود دارد. فریدون جیرانی با بیان مشکلات و نیاز‌های سینماگران جوان و مخاطبان جدید، سعی کرد تغییرات لازم را در ساختار و قوانین سازمان سینمایی مطالبه کند. محمد خزاعی هم با ابراز احترام به آثار و تجربه فریدون جیرانی، سعی کرد توجیهات خود را درباره عملکرد و مسئولیت‌های سازمان سینمایی ارائه کند؛ اما در بسیاری از موارد، پاسخ‌های او با عدم قانع‌کنندگی و بی‌جواب ماندن مواجه شد.»
شیرین آذر، منتقد فیلم و تئاتر هم دیگر منتقدی است که درباره این گفتگو نظر خود را اعلام کرده و نوشته است: «این گفتگو نشانه‌ای از شکست سازمان سینمایی در برقراری ارتباط با سینماگران و مخاطبان بود. فریدون جیرانی با صدای خودش و صدای هزاران نفر دیگر که در سال‌های اخیر، سینمارفتن را رها کرده‌اند، حرف زد و به مسائل مهم و حساس پرداخت. محمد خزاعی هم با صدای خودش و صدای چند نفر دیگر که هنوز به قوانین قدیمی و منسوخ پایبند هستند، حرف زد و به تکرار عبارات بی‌روح پرداخت. این گفتگو نشان داد که چقدر سینمای ایران نیاز به تحول و تجدیدنظر دارد.»
علیرضا رضایی، منتقد فلسفه و هنر هم به تعارض‌های موجود در سینما اشاره کرده و این گفتگو را نمادی از تعارض بین دو دیدگاه متفاوت به سینما دانسته و گفته است: «یک دیدگاه که سینما را فضای آزاد برای بروز خلاقیت و هنر محسوب می‌کند و معتقد است سینما باید با زمان خود هم‌پای باشد و به تغییرات جامعه پاسخ دهد. دیدگاه دیگر که سینما را یک فضای محصور برای اجرای قوانین و سلسله‌مراتب محسوب می‌کند و معتقد است سینما باید با زمان و تغییرات عصر حاضر، خود را به روز و هماهنگ کند تا دچار تعارض با زمانه نشود. فریدون جیرانی، نماینده دیدگاه اول بود که با انتقاد و پیشنهاد به موضوعات مختلف از جمله سانسور، حمایت، توزیع و مخاطب پرداخت. محمد خزاعی، نماینده دیدگاه دوم بود که با ارائه آمار و اعداد به موضوعات مختلف از جمله تولید، تشویق، ارزیابی و مردم پرداخت.» حسین رضایی، منتقد سینمای مستند هم آن را فرصت خوب توصیه کرده و بیان داشته است: «این گفتگو فرصت خوبی بود که دو طرف مخالف درباره سینمای ایران با هم صحبت کنند و نظرات خود را بشنوند. فریدون جیرانی با تجربه و دانش خود به مسائل حساس و پیچیده‌ای پرداخت که در آثارش هم به آن‌ها اشاره کرده است. محمد خزاعی هم با حالت منصفانه و صبور به انتقاد‌ها و پیشنهاد‌های او گوش داد و تلاش کرد توضیحات مناسبی بدهد. البته در برخی موارد اختلاف‌های بین آن‌ها بسیار عمیق و غیرقابل‌حل به نظر می‌رسید؛ اما در کل گفت‌وگوی محترمانه و سازنده‌ای بود.»
چرا این گفتگو جنجالی شد
این مصاحبه جنجالی شد، چون در آن فریدون جیرانی، کارگردان و بازیگر مشهور سینمای ایران با محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی کشور درباره چالش‌ها و مشکلات سینمای ایران بحث و برخورد کرد. این مصاحبه در قسمت جدید برنامه «سینما ۲۵» انجام شده و در آن موضوعات مختلفی از جمله سانسور، حمایت، توزیع، مخاطب، تولید و تشویق مطرح شده است. فریدون جیرانی با نگاهی نوآورانه و خلاق به سینما، نظرات و دیدگاه‌های خود را با صداقت و شجاعت بیان کرده و به نقطه‌های ضعف و نقص سازمان سینمایی اشاره کرده است. محمد خزاعی هم با نگاهی رسمی و قانون‌گرا به سینما، توجیهات و توضیحات خود را درباره عملکرد و مسئولیت‌های سازمان سینمایی ارائه کرده و به نقطه‌های قوت و تلاش سازمان سینمایی پرداخته است. این مصاحبه با تضاد بین دو نگاه متفاوت به سینما، بازتاب زیادی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشت.
در واقع این مصاحبه همان چیزی بود که از یک گفت‌وگوی مؤثر رسانه‌ای مورد انتظار است؛ یعنی طرح سوال‌های صریح و دریافت جواب‌های صریح به آن سوال‌ها که اجازه می‌دهد هر دو طرف بتوانند مقصود خود را به‌روشنی بیان کرده و قضاوت را به مخاطب واگذار کنند.
این گفتگو چندین نتیجه مهم داشته است. افزایش آگاهی و توجه به سینمای ایران از جمله نتایج این گفتگو است. این گفتگو باعث شد بسیاری از مردم، خصوصا جوانان به سینمای ایران و مسائل و چالش‌های آن علاقه‌مند شوند و درباره آن بحث و تبادل‌نظر کنند. این گفتگو همچنین باعث شد برخی از آثار فریدون جیرانی و سایر سینماگران جدید مورد توجه و استقبال قرار بگیرند و مخاطبان بیشتری را جذب کنند.
برجسته‌شدن نقطه‌های قوت و ضعف سازمان سینمایی از دیگر نتایج این گفتگو است. این گفتگو باعث شد نقطه‌های قوت و ضعف سازمان سینمایی کشور به‌صورت روشن و شفاف مشخص شوند. از یک طرف، سازمان سینمایی با ارائه آمار و اعداد، تلاش‌ها و برنامه‌های خود را در حمایت از تولید و تشویق فیلم‌سازان نشان داد. از طرف دیگر، سازمان سینمایی با پاسخ‌های نامتقن و عدم قانع‌کنندگی، مشکلات و نارضایتی‌های فیلم‌سازان و مخاطبان را در مورد ممیزی، توزیع، مخاطب و مردم نشان داد.
آغاز گفتگو و تعامل بین دو نسل سینماگران هم می‌تواند از نتایج این گفتگو باشد. این گفتگو باعث شد که دو نسل مختلف سینماگران؛ یعنی نسل قدیم و نسل جدید با هم صحبت کنند و نظرات خود را درباره سینمای ایران بشنوند. این گفتگو می‌تواند زمینه را برای تعامل و همکاری بین دو نسل فراهم و به بهبود کیفیت و تنوع آثار سینمایی کمک کند. البته این‌ها فقط برخی از نتایج احتمالی این گفتگو هستند و ممکن است در آینده نتایج دیگری هم به وجود بیایند. این گفتگو فرصتی خوب بود که دیدگاه‌های مختلف را درباره سینمای ایران بشناسیم و به تحلیل و نقد آن بپردازیم.
مصاحبه جیرانی و خزاعی جزو اتفاقات مثبت این روز‌های سینمای ایران است. باید از اقدام خزاعی تقدیر کرد که در این مصاحبه چالشی و صریح حاضر شده و به ابهامات فریدون جیرانی به‌عنوان یکی از کارگردانان شناخته شده سینما و تلویزیون ایران پاسخ داده است.
/انتهای پیام/
