به وقت مبارزه با اژدهای هفت سر فساد
به گزارش«سدید»؛ فیلم‌ها و سریال‌ها همیشه بازتاب‌دهنده وقایع اجتماعی بوده‌اند و کارگردانان زیادی سعی کرده‌اند گوشه‌هایی از اتفاقات روز جامعه را در آثارشان نشان دهند. توجه به همین مسائل باعث شده تا سینمای اجتماعی در ایران، حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد و بتواند مخاطبان زیادی را به سوی خودش جذب کند.جامعه ایران در سال‌های اخیر اتفاقات و مسائل مختلفی را تجربه کرده است که فساد اقتصادی و وجود افراد رانت‌خوار و دانه درشت در جامعه یکی از آن‌ها بوده است. بحث مفاسد اقتصادی و تاثیر مخرب آن بر جامعه، از موارد پرچالش و پربحث در اجتماع و رسانه‌ها بوده و در سال‌های اخیر بسیاری از رسانه‌های کشور تیتر‌های خبری‌شان را به این موضوع اختصاص داده‌اند.
از کیمیایی تا ملاقلی‌پور
در سینما پرداختن به داستان مفاسد اقتصادی از میانه‌های دهه ۷۰ خودش را نشان داد و هرچه گذشت سینماگران بیشتری نسبت به این سوژه واکنش نشان دادند. در فیلم «ضیافت» مسعود کیمیایی که سال ۷۴ ساخته شد، در آن فساد اقتصادی برخی از دانه درشت‌ها که در سایه مشغول فعالیت بودند به تصویر کشیده شد.رسول ملاقلی‌پور که سینمادوستان او را با آثار جنگی و دفاع مقدسی‌اش می‌شناسند نیز به سوژه مفاسد اقتصادی واکنش نشان داد و با ساختن فیلم «قارچ سمی» یکی از متفاوت‌ترین فیلم‌های کارنامه‌اش را کارگردانی کرد. در سال‌های پایانی دهه ۷۰ و سال‌های ابتدایی دهه ۸۰، فیلم‌های دیگری مثل «دیوانه‌ای از قفس پرید»، «پارتی» و «تیک» سوژه اصلی‌شان را به بحث فساد در اقتصاد اختصاص دادند. در این فیلم‌ها بحث فساد مالی به طور جدی در پیرنگ درامِ شکل می‌گیرد و پیگیری می‌شود و به نشان از دغدغه فیلمساز نسبت به چنین سوژه‌ای دارد.در دهه ۹۰ و رسانه‌ای شدن چندین پرونده کلان فساد مالی در کشور، فیلمسازان به شکل دیگری به این موضوع پرداختند. رانتخواری، سو‌ءاستفاده کردن از موقعیت شغلی و آقازادگی، مضامین نسبتا تازه‌ای بودند که وارد فضای فیلم‌های سینمایی شدند.مصطفی کیایی با «خط ویژه» اساس داستانش را بر روی بحث ایجاد رانت و آقازادگی قرار داد. «سارا و آیدا»، «قاتل اهلی»، «روز بلوا» و «ماحی» نمونه دیگری از فیلم‌های ایرانی هستند که از کنار مفاسد اقتصادی و تاثیرشان بر جامعه نگذشتند.
مبارزه با فساد از زاویه دید مهدویان
در سریال‌ها نیز، کارگردانان نیز این سوژه را اساس داستان‌هایشان قرار دادند و سناریو‌هایشان را بر مبنای فساد اقتصادی و مالی نوشتند.
مسعود کرامتی، یکی از کارگردانانی بود که در این زمینه پیشرو شد و با ساخت سریال خوش ساختِ «روشنایی‌های شهر» نگاهی ویژه با آرزو‌های جوانان برای پولدارشدن انداخت. شخصیت‌های سریال کرامتی، برای پولدار شدن به هر حربه‌ای متوسل می‌شوند و به رفاقت و دوستی‌ها‌یشان پشت پا می‌زنند.پس از آن سریال‌های دیگری با سوژه فساد اقتصادی ساخته شد که «بی‌نشان»، «بازپرس»، «خانه امن»، «مرضیه» و «تمام رخ» نمونه‌ای از آن است. «آقازاده» به کارگردانی بهرنگ توفیقی، همانطور که از اسمش پیداست به معضل آقازادگی در کشور می‌پردازد. این سریال که محصول سازمان اوج است، ماجرای آقازاده‌های مسئولانی را به تصویر می‌کشد که به واسطه رانت پدر تبدیل به غول‌های فساد اقتصادی شده‌اند.
محمدحسین مهدویان نیز با استعداد و نبوغش در فیلمسازی، در «زخم کاری ۲» از زاویه دیگری موضوع فساد کلان اقتصادی را منعکس کرده است. در واقع این گروه با اقتباس از رمانی که اساس آن نقد قدرت و فساد است و روابط یک خانواده مافیایی در شکل گیری یک فساد سازمان یافته را بازگو می‌کند، در سریال هم در قالب درامی پرالتهاب این جریان را نمایش می‌دهد.
مهدویان در سریالش به دنبال بیان این مورد است که در بحث مفاسد اقتصادی باید سراغ دانه‌درشت‌هایی رفت که منشأ تمام این اتفاقات‌اند و اصل و اساس برخورد با چنین مسائلی تنها کشف و انهدام همان افرادی است که در صدر این هرم نشسته‌اند و مشغول چپاول منابع اقتصادی هستند. به عبارتی باید دنبال دانه درشت‌ها و مهره‌های اصلی بود تا اژدهای هفت سر فساد از پا در بیاید.
هر کدام از این سریال‌ها به طریقی سوژه‌شان را دنبال می‌کنند و به مسئله فساد می‌پردازند. سازندگان این آثار با بازنمایی کردن مسئله فساد و رانتخواری، دغدغه‌شان در این حوزه را نشان می‌دهند.
ساختن فیلم و سریال‌های بیشتر با چنین سوژه‌هایی، جامعه را بهتر با زوایای ویران‌کننده و آسیب‌زای آن آشنا می‌کند. فساد مالی و اقتصادی نه تنها پیکره اقتصادی کشور را برهم می‌زند بلکه آسیب‌ها و تبعات اجتماعی زیادی را به همراه دارد.
با اینکه فیلم‌ها و سریال‌های زیادی با سوژه مفاسد اقتصادی ساخته شده، ولی پرداختن به چنین سوژه‌های روز و ملتهبی که جامعه هم نسبت به آن حساسیت دارد، همچنان جای کار دارد و می‌طلبد آثار بیشتری در این حوزه تولید شود.
/انتهای پیام/
