به گزارش«سدید»؛ «سرش را گذاشته‌بود روی میز و محکم شقیقه‌هایش را فشار می‌داد. منتظر بود مهمانان رئیس شرکت بروند، تا او هم بتواند راهی خانه شود. خسته بود، اما چاره‌ای نداشت. دو سالی بود که پدرش را از دست داده‌بود و باید هزینه‌های مادر و سه خواهر و برادر دیگرش را تامین می‌کرد.
درهمین افکار غرق بود که کارفرمایش بیرون آمد و به ظاهرش گیر داد که بیشتر به خودش برسد. هر ماه مجبور بود بخشی از حقوقش را صرف خرید لباس و لوازم آرایش بکند. از ابتدا در آگهی استخدام هم این مورد ذکر شده‌بود که علاوه بر مجرد بودن، داشتن ظاهری آراسته برای این مجموعه بسیار مهم است.» این برش کوتاهی از شرایط برخی دختران و زنان جوانی است که به گونه‌های مختلف در برخی محیط‌های کاری مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند. گویی معیار اغلب کارفرمایان برای استخدام نیرو یا دست‌کم نخستین معیار‌ها برای استخدام نیرو مجرد بودن، خانم بودن و داشتن ظاهری آراسته است. در‌آگهی‌های استخدامی که منتشر می‌شود فارغ از مهارت و توانمندی زنان، فقط به شرایط و ظاهر آنان اهمیت داده شده است. از طرفی اغلب کارفرمایان خواهان استخدام نیرو‌هایی بدون حاشیه و با کمترین درگیری و دغدغه غیرشغلی هستند تا فعالیت حرفه‌ای و شغلی در اولویت نیرو قرار گیرد و از این رو به دنبال نیروی مجرد می‌گردند و از آنجا که جلب رضایت زنان برای استخدام با حقوق پایین راحت‌تر از مردان است، اقدام به جذب نیروی زن می‌کنند. آنچه در برخی آگهی‌های مربوط به استخدام در اپلیکیشن‌های نیازمندی‌های اینترنتی یا سایت‌های درج آگهی کاریابی دیده می‌شود، استخدام «خانم مجرد با روابط عمومی بالا» است که این روزها، بسیار با آن مواجه هستیم. این درحالی است که زنان باید براساس تخصص، ظرفیت و توانمندی‌شان وارد بازار کار شوند و کارفرمایان به آنان نگاه ابزاری و جنسیتی نداشته‌باشند و اگر این اتفاق رقم بخورد، فرقی نمی‌کند ۲۰سال داشته‌باشند یا ۳۰سال. البته بیشتر این موارد را دربعضی از شرکت‌های خصوصی شاهد هستیم که حتی زیرمجموعه قانون وزارت کار نیستند و حقوق و مزایای کارمندان بر اساس وزارت کار محاسبه نمی‌شود. مسائل این‌چنینی نیازمند نظارت و توجه بیشتر دستگاه‌های مرتبط و متولی است.
نقش کمرنگ مهارت و تخصص زنان در اشتغال
وقتی سهم زنان از بازار کار ایران فقط حدود ۱۵ درصد است، یعنی عرصه کاریابی برای زنان خیلی کوچک است و آن‌ها ناچار هستند به برخی از مسائل برای امرار معاش تن دهند. گلپور دراین خصوص خاطرنشان می‌کند: «دانش و مهارت‌افزایی در بین زنان بالا رفته‌است و از همین رو باید در پست‌های مدیریتی و سطوح بالاتر دولتی از این ظرفیت استفاده شود. حضور نداشتن زنان شاخص، با سواد و دارای مهارت به ایجاد چنین معضلات و پس‌لرزه‌هایی در حوزه استخدام آنان منجر می‌شود. بسیاری از آنان در خط تولید کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و در سطح اپراتور، حسابدار و منشی مشغول هستند. زنان به جهت صداقت و لطافتی که در کار دارند، اهل مشاجره نیستند و به دلیل حفظ آبروی خود، شاید در بسیاری از مواقع مجبور می‌شوند به رغم میل باطنی‌شان و برای این‌که شغل خود را از دست ندهند، آن آزار و اذیت را بپذیرند.»
«ما باید در سطوح بالاتر، کرامت اشتغال زنان را به معنای واقعی حفظ کنیم؛ به عنوان مثال در بسیاری از شورا‌ها و معاونت‌ها در کشور، منصوبان به افراد هستند که در آن شغل خاص ورود پیدا می‌کنند که صرفا تخصص و مهارت افراد در آن نقشی ندارد. سیاست‌گذاری اگر اشتباه باشد، زیر پوسته اشتغال شهر همین فرآیند آزار و اذیت زنان را به شکل‌های وحشتناک‌تری خواهیددید.» این را سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور می‌گوید. باید ظرفیت‌های اساسی برای حضور بانوان در عرصه‌های مختلف تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی بیشتر شود؛ چراکه حضور بیشتر زنان در رده‌های بالای مدیریتی باعث ایجاد درک مشترک نسبت به مسائل آنان می‌شود.
نبود نظارت صحیح بر آگهی‌های استخدام
نگاه ابزارگونه به زن در برخی محیط‌های کاری وجود دارد. این مدرس دانشگاه ضمن بیان این مطلب که چنین نگاه ابزاری و آگهی‌های استخدامی، معضل جهانی است و مختص یک یا دو کشور نیست، می‌گوید: «در صنعت پول‌سازی که بر مبنای جنسیت باشد، نگاه به زن ابزاری است. بیشتر این نگاه‌های منفی و شیطانی در مجموعه‌های خصوصی رخ می‌دهد. برای رونق گرفتن مجموعه، از یک خانم زیبارو یا جوان استفاده می‌شود؛ چرا که کارفرمایان صرفا نگاه اقتصادی به آن مجموعه دارند و آن خانم را ویترین مناسبی برای کسب و کار خود می‌دانند.»
گلپور تصریح می‌کند: «۴۳سال از استقرار و پیروزی ایران اسلامی می‌گذرد. قوانین و آیین‌نامه‌های خوبی در حوزه نظارت وجود دارد. اگر مجموعه‌ای طبق قوانین مرتبط با کار فعالیت می‌کند، دولت موظف به نظارت است و اگر تخلفی انجام می‌شود، به دلیل نبود نظارت صحیح است. تبلیغات به صورت علنی انجام می‌شود و چرا این جرات در این فضا و این آگهی‌ها وجود دارد و نظارتی نیست؟ این مورد جزو وظایف وزارت کار است. چه بسا در صورت نظارت صحیح، شاهد کمتر شدن این مسائل هستیم.» وی معتقد است حتی خانم‌هایی که در چنین فضا‌هایی کار می‌کنند از چتر حمایت اجتماعی، حقوق و دستمزد و بیمه محروم هستند و در همین پایتخت کشور شاهد زنانی هستیم که از حداقل حقوق‌ها برخوردار نیستند.
دستمزد پایین بسیاری از زنان و تن دادن به مسائل مختلف
سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور و مدرس دانشگاه می‌گوید: «دیدگاهی که در کشور در حوزه زنان وجود دارد، کرامت دادن به زن است. یعنی در حوزه‌های مختلفی همچون فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و... فضای مناسبی را برای آنان فراهم کنیم. زمانی که از این نگاه دور می‌شویم، تن دادن آنان به مسائل مختلف در محیط‌های کاری را شاهد هستیم. البته حضور بیشتر زنان در مشاغل گوناگون به سبب تامین معاش خود و خانواده است. اجرا نشدن قوانین اسلامی و نشان ندادن ارزش و کرامت زن در سطح جامعه، بعد‌ها در زندگی مشترک هم، به گونه‌های مختلف بروز پیدا می‌کند. زنان مجبور می‌شوند در بسیاری از مواقع با مبالغ و حقوق‌های اندک وارد محیط کار شوند و متاسفانه به شرایطی تن دهند که مسائل دیگر آنان را هم به نوعی تامین کند. از طرفی در کشور، نهاد‌های نظارتی در خصوص حضور مردان و زنانی که مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند، وجود ندارد. چه بسا دولت حق ندارد فقط درخصوص مالیات‌ها، جریمه‌هایی را برای مشاغل در نظر بگیرد بلکه نظارت در خصوص حضور کارمندان در محیط‌های کاری، مخصوصا برای زنان نیز باید وجود داشته‌باشد.»
/انتهای پیام/
