پایگاه تحلیلی سدید

این یک واقعیت تاریخی است که وقتی دولت‌های مدرن شکل می‌گیرند گفتمان غالبی وجود دارد با عنوان ناسیونالیسم که مبتنی بر زبان واحد، فرهنگ واحد و... به دنبال جامعه سازی است. در مرحله بعد توسعه به‌نوعی یکسان‌سازی فرهنگ‌ها پیش می‌رود و نسبت دارد با این دولت‌های ملی. البته خود دولت‌های ملی مراحلی را طی می‌کنند. البته خود مفهوم توسعه هم امروز مانند توسعه در قرن هجدهم نیست. برای مثال امروزه ما می‌گوییم از توسعه کمی عبور کرده‌ایم و از توسعه کیفی و انسانی سخن می‌گوییم.

پرسش بنیادین امروز جامعه ما این است که کدام رهیافت می‌تواند در دولت سازی اسلامی موفق باشد؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش باید دوگانه‌هایی را مورد توجه قرار داد و بر این مبنا که چه میزان از این دوگانه‌ها باید مورد توجه قرار گیرد از میان آن‌ها دست به انتخاب زد تا در پس آن رهیافت قابل اتکا برای دولت سازی اسلامی صورت بندی نظری درستی بیابد و حاصل آن کارآمدی نهاد دولت در جامعه ایران باشد.