به گزارش «سدید»؛ تقریبا از اواخر سال پیش بود که کمکم بین کاربران ایرانی فضای مجازی، یک شبکه اجتماعی جدید شناخته شد. کلابهاوس جدیدترین اپلیکیشنی بود که هرچند مدتها قبل در خارج از ایران شروع به کار کرده بود، اما با کمی تاخیر و در ابتدا برای کاربران سیستم عامل ios قابل استفاده شد. یک برنامه شبکه اجتماعی بر پای گفتوگوی صوتی است که تنها با دعوتنامه قابل دسترسی است. این برنامه در سال۲۰۲۰ ازسوی پل دیویسون و روهان ست از Alpha Exploration Co راهاندازی شد. کلابهاوس ارتباط شنیداری برای گروههای چندنفره تا بیش از ۵۰۰۰ تن را تسهیل میسازد. هر گونه ضبط، رونویسی، اشتراکگذاری و تکثیر این گفتگوها طبق قوانین کلابهاوس ممنوع بوده و تنها با دستورالعمل ارائه شده ازسوی کلابهاوس قابل انجام است. کلابهاوس در تاریخ ۹ می ۲۰۲۱ برای سیستمعامل اندروید در گوگل پلی منتشر شد. نسخه اندروید کلابهاوس در گوگل پلی بیش از پنجمیلیون بار دانلود شده است.
در مه۲۰۲۰، این اپ نزدیک به ۱۰۰میلیون دلار ارزشگذاری شده است. در ۲۱ژانویه ۲۰۲۱، ارزش این اپ به یکمیلیارد دلار رسید. از آوریل ۲۰۲۱ در آخرین مرحله سرمایهگذاری، ارزش کلابهاوس نزدیک به چهارمیلیارد دلار است. کمپانیهایی مانند فیسبوک، توییتر، دیسکورد، اسپاتیفای و اسلک در حال طراحی برنامههایی مشابه کلابهاوس برای رقابت با این برنامه هستند.
کلابهاوس دارای طیف گستردهای از کلوپها و اتاقهای مجازی با مکالمه در موضوعات مختلف بهعنوان مثال برنامههای گفتگو، موسیقی، شبکه، دوستیابی، اجراها و بحثهای سیاسی است. این برنامه دارای کاربران مشهوری از جمله دریک، کوین هارت و تیفانی هدیش است که مکالمات مجازی را در کلابهاوس برگزار میکنند. براساس آمارهای ارائهشده ازسوی وبسایت App figure، شبکه اجتماعی کلابهاوس توانسته سهمیلیون بار ازسوی کاربران دانلود شود و همین در نوع خود رشد قابلتوجهی به حساب میآید.
ورود به ایران
ورود کلابهاوس به ایران با سه نکته همراه شد که هرکدام از آنها در فعالیت این اپلیکیشن تاثیرگذار بودند؛ کرونا، سیستمعامل ios و انتخابات ریاستجمهوری ایران. خوب یا بد یکی از تاثیرات فراگیری کرونا و محدودیتهای تعاملات فیزیکی، کوچ بیشتر مردم به سمت فضاهای امن -خصوصا اینترنت- است. یعنی بسیاری از مردم در زمان محدودیتهای کرونایی، حالا که امکان حضور در جلسات و نشستهای حضوری را ندارند بهسمت شبکههای اجتماعی هدایت میشوند. حالا بستری مهیا شده که بهصورت آنلاین و صوتی است و قاعدتا موردپسند بسیاری از مخاطبان است. این پسند باتوجه به ذائقه ایرانیان دوچندان است. اما مورد بعدی سیستمعامل انحصاری در ابتدای راه بود. انسان ذاتا در زمان منع شدن از یک پدیده یا بستر اشتیاق مضاعفی برای استفاده از آن پیدا میکند. با آمدن نسخههای مصنوعی این برنامه برای سیستمعامل اندروید، با موج کاربران ایرانی به این اپلیکیشن روبهرو شدیم. اما نکته سوم که باید آن را عامل اصلی تمرکز کاربران ایرانی روی کلابهاوس دانست، انتخابات بود. دهها اتاق گفتگو با حضور مردم، خبرنگاران، سیاستمداران و کاربران داخلی و خارجی فعالیت کردند. این فعالیت در زمانی که با ماه مبارک رمضان و اوج تبلیغات انتخاباتی همراه بود با آغاز شب شروع و تا طلوع آفتاب ادامه مییافت. در این بین حاشیههای مختلفی درباره کاربران مدیر این رومها و تعاملات پشتپردهشان مطرح شد که البته موضوع این گزارش نیست. رومهای شلوغ انتخاباتی باعث شد که برخی این تصور را داشته باشند، کلابهاوس تبدیل به یک پدیده و سپس جریان غالب رسانهای برای ایرانیان خواهد شد. در همان زمان، اما برخی از کارشناسان رسانه معتقد بودند اقبال گسترده به این بستر یک اقبال فصلی است که پس از انتخابات به مرور فروکش کرده و نهایتا به یک محیط معمولی بدل خواهد شد. این مساله امروز بهخوبی قابل لمس است.
یک حفره امنیتی بزرگ
براساس اطلاعات منتشرشده، در روزهای اخیر هکرها موفق به دسترسی و هک اطلاعات ۱/۳میلیون کاربر کلابهاوس شدند. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، هکرها تمرکز بسیار زیادی روی شبکههای اجتماعی گذاشتهاند و در یک هفته اخیر موفق به دسترسی به اطلاعات سه شبکه اجتماعی بزرگ شدهاند.
اوایل هفته گذشته بود که اطلاعات ۵۳۳ میلیون کاربر فیسبوک ازسوی هکرها به سرقت رفت و چند روز بعد اعلام شد که هکرها توانستهاند به اطلاعات کاربری ۵۰۰ میلیون کاربر شبکه اجتماعی لینکدین دسترسی پیدا کنند و این موضوع باعث نگرانی کاربران شبکههای اجتماعی شد. اما ظاهرا نگرانی کاربران درست از آب درآمده و چند ساعت پیش اعلام شد که هکرها توانستند به اطلاعات ۱.۳ میلیون کاربر شبکه اجتماعی نوپای Clubhouse دسترسی پیدا کنند.
ظاهرا اطلاعات هکشده بهصورت زنده و در لحظه در یک انجمن که متشکل از هکرهای بسیار بزرگ است، منتشر شد. طبق اخبار منتشرشده، اطلاعات فاششده از کاربران شامل نام، آیدی افراد و برخی اطلاعات مهم مربوط به پروفایل آنهاست. مسوولان شبکه اجتماعی کلابهاوس به سوال خبرنگاران درباره هک شدن این شبکه اجتماعی پاسخ نداد و فعلا سکوت کرده است. اطلاعات منتشرشده از حساب کاربری افراد در صورتی که در معرض دید سایر افراد قرار بگیرد میتواند مواردی مانند فیشینگ یا سرقت اطلاعات مربوط به هویت افراد را بهدنبال داشته باشد.
این شبکه اجتماعی در ماه مارس و بهصورت دعوتنامهای و صرفا برای سیستمعامل Ios راهاندازی شد و شرکت سازنده آن اعلام کرد که از نصب کلابهاوس روی سیستم عامل اندروید خودداری کنند، چراکه نسخههای عرضهشده برای این سیستمعامل اصلا امن نیستند.
رومهایی بیسروصدا
اما اجازه بدهید در پایان این گزارش به نکتهای که از زمان کوچ کاربران ایرانی و رومهای پرسروصدای انتخاباتی شکل گرفت و حتی تا امروز هم ادامه دارد اشاره کنیم؛ نکتهای که در بین سروصداها و حواشی انتخاباتی تا به امروز گم شده است. هرازچندگاهی اتاقهای گفتوگویی در کلابهاوس شکل میگیرد که عناوین جذابی برای جوانان علاقهمند به فعالیتهای هنری و رسانهای دارد. این رومها تحت عنوان کشف استعداد برای رادیو، سینما، موسیقی و... تشکیل شده و بعضا ادعای امکان بهکارگیری استعدادهای این رومها در فضای رسمی را دارند. مشاهده شده در تعدادی از این اتاقها افرادی با عنوان برنامهساز یا تهیهکننده رادیو، تلویزیون، دوبلاژ، سینما و... از جوانان علاقهمند به این فضا تست گرفته و به آنها وعده همکاری میدهند. قطعا بسترهایی مثل کلابهاوس، محیط بسیار ارزشمندی برای کشف استعداد یا ارتباطگیری جوانان از مناطق مختلف کشور با هنرمندان هستند. چه بهتر از اینکه یک جوان علاقهمند به صداپیشگی در شهری دور از مرکز که به برنامهسازان رسانه ملی دسترسی ندارد از طریق کلابهاوس بتواند خودش را معرفی کند تا شانسی برای فعالیت حرفهای داشته باشد. اما آن سوی مساله هم باید درنظر گرفته شود. نکند که کلابهاوس به محیطی برای سوءاستفاده عده معدودی تبدیل شود که به بهانه کشف استعداد، از جوانان سادهدل و جویای نام سوءاستفاده کنند. آیا بخشهای نظارتی ارگانهای فرهنگی-خصوصا رسانه ملی- پایش و نظارتی بر این بستر دارند تا خدایی ناکرده سوءاستفادهای به اسم این مجموعه صورت نگیرد؟ فضای مجازی با تمام محاسنی که دارد، نهایتا فضایی پرریسک است. بهتر است اگر قرار باشد از کلابهاوس برای استعدادیابی یا همکاری استفاده شود، حتما بهطور رسمی و با اطلاع مدیران بوده تا از هرگونه آسیب جلوگیری شود. کلابهاوس و بسترهای همسان دیگر ظرفیتهای مفیدی دارند که باید به آنها نگاه مثبتی داشت؛ البته احتیاط را فراموش نکرد.
انتهای پیام/