به گزارش «سدید»؛ وقتی صحبت از فیلمهای سینمایی به میان میآید که محوریت قصه آنان اغلب بر پایه حضور یک بازیگر زن در نقش «مادر» است، ناخودآگاه تصویر تعداد کثیری از بانوان هنرمند این سرزمین در اذهان هر ایرانی تداعی میشود. بانوانی همچون زنده یادان: رقیه چهره آزاد، حمیده خیرآبادی، جملیه شیخی، پروین دخت یزدانیان، مهری ودادیان، پروین سلیمانی، مهری مهرنیا، ملیحه نیکجومند، مهین شهابی، نیکو خردمند، ایران دفتری، توران قادری، شهلا ریاحی و... که متأسفانه سالها است که دیگر در میان ما نیستند و نقش شیرین و زیبای مادران اصیل و مهربان ایرانی را به بازیگرانی سپرده اند که شاید دیدگاه درستی نسبت به جایگاه و شخصیت «مادر» ندارند!
اما جدا از اینکه این بازیگران شاخص و بزرگ سالها است که در میان ما نیستند و نمیتوانند نقش آفرینی در سینما و تلویزیون داشته باشند از بزرگان این هنر نیز استفاده درست و به جایی در آثار سینمایی نمیشود و این پرسش در اذهان به وجود میآید که چرا سالها است مادر ماندگاری در سینمای ایران خلق نشده است؟
متأسفانه مدتها است که شخصیت و مقام مادر در سینمای ایران دیگر چندان مورد توجه فیلمنامه نویسان و فیلمسازان نیست و به همین علت سالها است بازیگری را ندیده ایم که شخصیت اصیل یک مادر ایرانی را به درستی به تصویر بکشد.
در همین رابطه گفتگویی با ۳ تن از بانوان سینماگر خانم ها: آنتونیا شرکا (منتقد)، رقیه توکلی (کارگردان) و مهوش صبرکن (بازیگر) داشتیم و آنها بهترین «مادر سینمای ایران» را از نظر خود معرفی کردند.
آنتونیا شرکا منتقد سینما در این باره به سینماپرس گفت: گلاب آدینه برای بازی در فیلم «زیر پوست شهر» از نظر من ماندگارترین مادر سینمای ایران است چرا که با همه فشاری که روی او بود و سختی هایش در زندگی در فیلم قربانی نمایش داده نمیشود. مخاطب متوجه مرارتهای او هست، اما وی همیشه لبخند میزند و سعی میکند اوضاع را تحت کنترل بگیرد و روحیه اش را از دست نمیدهد. من این کاراکتر را دوست دارم، چون هیچ وقت ذلیل نشان داده نمیشود و یا ترحم انگیز نیست و به نیت ترحم برانگیختن طراحی نشده است.
وی ادامه داد: زنده یاد چهره آزاد در فیلم «مادر» زنده یاد علی حاتمی یک تمثال و مجسمه است که ما نگاهش میکنیم و به نوعی میپرستیمش! او در این فیلم خیلی نقش فعال و بارزی ندارد و تنها هالهای از تصوری که ما از مادر در ذهن مان داریم را برایمان تجسم میکند. او مادر پویایی نیست و فعالیت و حرکت خاصی نمیکند، اما از آنجا که بیشتر ذهنیت ما پاسخگوی الگوهایی است که از مادر سنتی انتظار داریم شاید این کاراکتر اولین کاراکتری از مادر باشد که در ذهن مان نقش میبندد.
این منتقد سینما متذکر شد: درست است که او سعی میکند بچهها را آشتی دهد، اما به نظر من بیشتر کلاسیک و سنتی و الگویی به وی نگاه شده است در صورتی که میتوانست کمی بیشتر پویا و فعال باشد.
شرکا در پایان این گفتگو افزود: مادر فیلم «شیار۱۴۳» نیز یکی از مادران ماندگار است، اما او مادری ناامید است و مخاطب با دیدنش امیدوار نمیشود. حتی در جایی او مشاعر خود را از دست میدهد هرچند که حق دارد و نمیتوانیم او را محکوم کنیم، اما تصویری از مادر قدرتمند ایرانی در ذهن مخاطب به جای نمیگذارد، ولی با این همه قابل احترام است.
مهوش صبرکن بازیگر سینما و تلویزیون نیز در گفتگو با سینماپرس اظهار داشت: زنده یادان جمیله شیخی و حمیده خیرآبادی ۲ مادر نمونهای هستند که آنقدر نقشهای شان را طبیعی و زیبا بازی میکردند که همواره در ذهن من ماندگار شده اند و هر وقت عنوان مادر را میشنوم ناخودآگاه یاد آنها میفتم.
وی ادامه داد: ما واقعاً مثل این ۲ بازیگر که به نوعی پدیده نقش مادر محسوب میشوند را در تاریخ سینما و تلویزیون ایران نداشتیم و همواره برای من این ۲ هنرمند بزرگ الگو بوده اند و هیچ وقت نمیتوانم این مادرهای دلنشین ایرانی را فراموش کنم.
رقیه توکلی کارگردان سینما در پاسخ به سوأل سینماپرس گفت: شاید مثل خیلی از افراد دیگر ناخودآگاه وقتی میخواهم مادران ماندگار سینمای ایران را در ذهنم مرور کنم به زنده یاد رقیه چهره آزاد بر میخورم که نقشی ماندگار در فیلم «مادر» زنده یاد علی حاتمی ایفا کرد.
وی ادامه داد: او مادری ایرانی بود با همه مهربانیها و دغدغه هایش که در آخرین لحظات حیات خود بچه هایش را دور خود جمع میکرد. این فیلم با آن دیالوگهای سراسر درخشانش امکان ندارد از ذهن من پاک شود.
توکلی در پایان این گفتگو افزود: خیلی دوست داشتم مادر دیگری از سینمای ایران نام ببرم، اما آن مادر بهترین مثال است. البته ما مادرانی در سینما داشتیم که جذابند حتی لیلای داریوش مهرجویی با اینکه مادر نمیشود خیلی مادری میکند، اما با این حال هیچ کس برای من نمیتواند جای مادر فیلم «مادر» را بگیرد.
انتهای پیام/
منبع:سینما پرس