به گزارش «سدید»؛ ۲۱ تیر به نام «روز عفاف و حجاب» نامگذاری شده است. این موضوع مناسبتی است تا به این نکته بپردازیم که سینما در چهار دهه گذشته تا چه حد با آثار خود توانسته مروج فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه باشد. در بین شیوهها و ابزارهای القا و تبلیغ یک مطلب، بیان هنری به خصوص هنر نمایش از همه اشکال هنر رساتر و بلیغتر و جذابتر است و امتیازات بیشتری دارد. ما امروزه در بیان عالیترین و ضروریترین حقایق و ارزشهای دینی مثل حجاب فقط از عادیترین و نارساترین وسیله یعنی گفتار استفاده میکنیم که باعث میشود همه حقایق را منعکس نکنیم.
برای نسل جوان جاذبههای معنیدارتر است، زیرا از طریق الگوهای جذاب تصویری میتوان بسیاری از ارزشهای مطلوب را جذب کند. از نظر روانشناسی تربیتی نیز اینگونه یادگیریها به مراتب اثربخشتر و کارسازتر از آموزشهای مستقیم و کلاسیک است که به شکل گفتار صرف و محض ارائه شود. در این میان سینما مجموعهای از جاذبههای تصویری و صوتی در حد بسیار بالا و طبیعتا اثرگذاری آن هم بسیار زیاد است. امروزه به دلیل پیشرفتهای بسیار سریع تکنولوژی، شاید خانواده به عنوان بهترین نهاد اجتماعی در تربیت و ساخت شخصیت انسان به تنهایی از عهده این مهم کمتر برآید، اما رسانهها و نهادهای قوی به موازات خانواده عمل میکنند و برخی از آنها به دلیل جاذبهها، زیباییها و شگفتهایی که میآفرینند اثرگذاری بیشتری بر تربیت مستقیم نسل جوان دارند.
با پیروزی انقلاب اسلامی، استراتژی نظام درباره سینما با این سخن گوهربار امام به خوبی فهمیده میشود. وی معتقد بودند که با توجه به مبانی فکری، دینی، ارزشی نظام اسلامی و با توجه به سطح تاثیرگذاری این هنر بر مخاطبین سینما، باید از ظرفیت هنر سینما در ترویج ارزشها استفاده کرد. قبل از انقلاب، سینما که در آغاز به انگیزه خدمت به بشریت در جهات مختلف به وجود آمده بود به تدریج مانند دیگر بدایع بشری به علت سودجویی برخی افراد، در خدمت تجارت قرار گرفت و وسیلهای برای بدآموزی و تباهی مردم شد، بهگونهای که مردم را به فساد اخلاقی و بیبندوباری و بیحجابی سوق داد.
بعد از انقلاب اسلامی در ساختار فرهنگی و اجتماعی جامعه تحولی عظیم شکل گرفت. به دنبال این تحولات انتظار این بود که سینمای ایران به عنوان موثرترین ابزار فرهنگی به شناسایی و معرفی هویت واقعی زن و نیز تبیین و ترسیم دیدگاه اسلام بپردازد، اما در گذر زمان این اتفاق رخ نداد. در این راستا با چند تن از سینماگران به گفتگو نشستیم.
بیتوجهی مسئولان فرهنگی به ترویج حجاب
پروانه معصومی گفت: بسیار متأسفم که باید بگویم امروزه ما در سینما دیگر مسئلهای به اسم عفاف و حجاب نداریم! قبل از انقلاب اسلامی شرایط زمانه ایجاب میکرد که بسیاری از هنرمندان مجبور به بیحجابی بودند و علیرغم میلشان، برای گذران زندگی بدون حجاب جلوی دوربین ظاهر میشدند، اما با وقوع انقلاب اسلامی سینمای ما سینمایی شد که قرار بود در آن مبانی اسلامی مد نظر قرار گیرد.
وی افزود: سینما، رسانهای بسیار کلیدی و مهم در حوزه ترویج عفاف و حجاب است. من بارها شاهد آن بودهام که اگر به خانمی جوان ایراد گرفته میشود که چرا پوشش بد و یا آرایش غلیظ دارد میگوید که در سینما هم وضعیت به همین شکل است! خوشبختانه تلویزیون طی تمامی سالهای پس از انقلاب اسلامی عملکرد بسیار مناسبی در این زمینه داشته و خطوط قرمز را به خوبی رعایت میکند و مسئولان آن هرگز اجازه ندادهاند تا بیحجابی و بیعفتی در آن جایی داشته باشد، اما متأسفانه سینما مانند تلویزیون رفتار نکرده، به نحوی که امروزه ما نشانی از عفاف و حجاب در آثار سینمایی نمیبینیم. این وظیفه سینما و مسئولان سینمایی کشور است که حجاب برتر را تبلیغ و ترویج کنند و جامعه را به سمت انسانیت و اسلامیت هدایت کنند.
معصومی در انتهای این گزارش تاکید کرد: تصویری که امروز از جامعه ما به جهان مخابره میشود مطابق با عنوان جمهوری اسلامی ایران نیست، چرا که متأسفانه به دلیل کمکاری، بیاعتقادی و یا بیتدبیری مسئولان ذیربط فرهنگی و هنری ما از اصل اساسی اسلام که حفظ حجاب است دور شدهایم و روزبهروز بیشتر در دام خواستهها و امیال دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی گرفتار میشویم. امیدوارم هرچه سریعتر با دخالت فوری نهادهای ناظر بر عملکرد دستگاههای فرهنگی کشور شاهد بهبود این شرایط تأسفبار باشیم و روزی را ببینیم که سینمای ما در راستای اسلام حرکت میکند.
سینما مروج بدحجابی است
اسماعیل رحیمزاده، کارگردان سینما نیز گفت: معتقدم هنر هفتم نه تنها در جهت ترویج فرهنگ حجاب قدم برنداشته است، بلکه به آن خیانت نیز کرده است، زیرا کارهایی که تولید کرده به لحاظ مفهومی و ظاهری هیچ نشانی از ارزشهای حجاب در خود ندارد. نکته تاسفآورتر اینکه برخی تولیدات سینما مروج بدحجابی هم هستند. این نکته را به روشنی در بسیاری از کارهای نمایشی میتوان مشاهده کرد، اما مسئلهای که در این میان وجود دارد به نهادهای نظارتی مربوط میشود، چون چنین بخشهایی موظف هستند تا با اقدامات خود جلوی برخی بیاخلاقیها را بگیرند، اما وقتی این اقدام رخ نمیدهد این سوال پیش میآید که آنها مشغول چه کاری هستند؟
وی با بیان اینکه در ابتدای انقلاب وضعیت به مراتب بهتر از امروز بود، تاکید کرد: اگر به فیلمهای دهه ۶۰ و ۷۰ نگاهی بیندازید متوجه خواهید شد که تولیدات آن زمان مسائل مربوط به حجاب را بیشتر رعایت میکردند، اما با آغاز دهه ۸۰ و با گذر زمان هر اندازه جلوتر رفتیم چنین موضوعاتی در سینما کمرنگتر شد!
این فیلمساز در انتهای سخنانش تاکید کرد: تصور رایج از حجاب به بحث پوشش مربوط میشود، اما این تنها یک بعد فرهنگ حجاب را دربرمیگیرد، درصورتیکه حجاب در کلام و نگاه هم وجود دارد و این موضوع نیز همانند حجاب ظاهری در کارهای سینمایی مدنظر قرار نمیگیرد.
عملکرد ضعیف
مهدی فقیه بازیگر سینما نیز پیرامون موضوع این موضوع چنین اظهار نظر کرد: تصور من این است که سینما نتوانسته ابزاری برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب باشد. دلیل این امر هم به نوع رفتار و کردار ما در آثار نمایشی برمیگردد. در برخی از آثار سینمایی نه تنها حجاب مدنظر نیست، بلکه بدحجابی مورد توجه فیلمساز است! در کنار این دست تولیدات کارهایی هم هستند که ظاهراً میخواهند مروج حجاب باشند، اما به اندازهای عملکردشان ضعیف است که در رسیدن به این خواسته موفقیتی کسب نمیکنند.
وی ادامه داد: حجاب یک مقوله فرهنگی است که برای اشاعه آن باید کار فرهنگی کرد. برای کار فرهنگی نیز نیاز به پژوهش و تحقیق است، پس اگر نتوانیم خود را مسلح به مبانی غنی دینی و معرفتی کنیم در تصویرگری از این موضوع هیچگونه موفقیتی نخواهیم داشت. در همین رابطه نقل قولی از حضرت امام (ره) را میآورم. امام فرمودهاند انقلاب اسلامی، انقلابی فرهنگی است. این کلام نشان میدهد کارهایی که در این رابطه صورت میگیرد همگی باید از ویژگی فرهنگی بودن بهرهمند باشند.
وی تاکید کرد: شهریار بحرانی اخیراً کاری با محوریت حجاب تولید کرد، اما از این کار حمایتهای لازم به عمل نیامد در چنین شرایطی حتی اگر فیلمسازانی هم وجود داشته باشند که علاقهمندند در این رابطه کار کنند نیز، برای قدم به این عرصه انگیزه پیدا نمیکنند، برای همین اهرمهای حمایتی و تشویقی از تولیداتی با محوریت حجاب میتواند گامی خوب برای بالا رفتن کمیت و کیفیت تولیداتی با این مضمون باشد.
این بازیگر تاکید کرد: نوع بیان امر به معروف، مهمترین عامل برای موفقیت کارهای مورد نظر است، چون گاهی مواقع به اندازهای در این رابطه بد کار میکنیم که باعث فراری دادن تماشاگر از اصل مفهوم میشویم. به نظرم در سیره ائمه (ع) بهترین مسیرهای امر به معروف وجود دارد که ما میتوانیم در کارهایمان از آنها بهره ببریم.
انتهای پیام/
منبع:ایکنا
