به گزارش«سدید»؛ پیش زﻣﯿﻨﻪﺳﺎزی، مرحله‌ای است که جنبه‌ی آماده سازی، اگاهی یا اشنایی دارد. پرایمینگ ریشه در روانشناسی شناختی دارد که مرتبط به مدل و عملکرد حافظه‌ی انسان است. علاوه این مفهوم با ما توضیح می‌دهد که یک اندیشه چگونه می‌تواند باعث افکار و اندیشه‌ی مربوط با ان موضوع در ذهن شود.
پیش زمینه سازی در علم روانشناسی به معنای تداعی معانی مرتبط در حافظه پیش از انجام کار یا فعالیت است. در حوزه‌ی رسانه‌ها نیز پرایمینگ به نظریه برجسته سازی مرتبط است. به کمک این فرایند رسانه‌ها می‌توانند ﻣﻌﺎنی و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع و ﯾﺎ ﻣﻔﻬﻮم مورد نظرﺧﻮد را در ذﻫﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺧﻮد برانگیخته کنند.
پیش زمینه سازی در علم روانشناسی به معنای تداعی معانی مرتبط در حافظه پیش از انجام کار یا فعالیت است. در حوزه‌ی رسانه‌ها نیز پرایمینگ به نظریه برجسته سازی مرتبط است. به کمک این فرایند رسانه‌ها می‌توانند ﻣﻌﺎنی و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع و ﯾﺎ ﻣﻔﻬﻮم مورد نظرﺧﻮد را در ذﻫﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺧﻮد برانگیخته کنند
به کمک این فرایند رسانه‌ها می‌توانند معانی و مفاهیم مرتبط با موضوع و یا مفهوم مورد نظر خود را در ذهن مخاطبان خود برانگیخته کنند. پیش زمینه سازی زمانی روی می‌دهد که رسانه بر یک موقعیت معین تاکید بسیار میکند تا اهمیت آن را بیشتر کند و از این طریق همه‌ی خاطرات موجود در حافظه راجع به آن موقعیت را به ذهن می‌آورد و تصاویر رسانه‌ها افکار مربوط به ان موضوع خاص را در ذهن مخاطبان تداعی میکند. روانشناسان دریافته اند که رفتار و طرز تفکر ما می‌تواند بر اساس اطلاعاتی که دریافت می‌کنیم تغییر کند. این پدیده پرایمینگ یا سوگیری ذهنی نام دارد و می‌تواند بر روی هر چیزی از رفتار گرفته تا احساسات تاثیر بگذارد. به عنوان مثال محققان دریافتند که به سادگی شنیدن کلماتی، چون چین و چروک، فراموشکاری، کهولت سن و... کافی است تا فردی که پا به سن گذاشته احساس پیری کرده و قدم‌های آهسته تری بردارد.
در علم عصب شناسی، نورون‌ها یک دسته از رشته‌های عصبی و در حقیقت مخزن‌های کوچک حاوی اطلاعات ویژه می‌باشند. هر دسته از عصب‌ها بوسیله دسته‌های دیگری که ارتباط و اتصال بیشتر یا کمتری با آن‌ها دارند، محاصره شده اند. وقتی یک دسته از این نرون‌ها برانگیخته و فعال میشوند مثلا بوسیله ورودی نورون‌های حسی، دسته‌های اطراف که ارتباط معنایی بیشتری با آن دسته را دارند و از نظر اطلاعات مشابه هستند، فعال و برانگیخته میشوند و بنابراین اطلاعات آن‌ها احتمالا بیشتر به ذهن خطور میکند و بدین ترتیب تداعی معانی اتفاق می‌افتد. این ارتباط یا تداعی معانی بیشتر به صورت ناخودآگاه روی می‌دهد، اما می‌تواند خودآگاه نیز باشد.
پرایمینگ مفهومی است که از طریق آن اثرات رسانه‌ای در میان مخاطبان بر اساس پیش فرض‌هایی که قبلا در حافظه مخاطبان ذخیره شده اند، افزایش می‌یابد. بر این اساس طبق نظریات روان شناسان، ذهن انسان تصمیمات را براساس پیش فرض‌ها می‌گیرد. خاطراتی که در ذهن انسان شکل میگیرند به صورت گره‌هایی به هم متصل در ذهن ذخیره میشوند. این اطلاعات ذخیره شده در ذهن عمدتا به عنوان یک مرجع در تصمیماتی که ما می‌گیریم، عمل میکنند. در اینجا رسانه‌ها با فراهم آوردن یک چارچوب به عنوان مرجع در تصمیم گیری افراد نقش دارند. پیش زمینه سازی مخاطبین را قادر می‌سازد تا بر اساس این چارچوب فراهم آورده شده توسط رسانه‌ها وضعیت را ارزیابی کرده وسپس به نتیجه گیری بپردازند.
این نظریه طور خاص در انتخابات و در انتخاب یک نامزد خاص مورد ارزیابی قرار گرفته است. به ویژه در مورد مسائل سیاسی که مردم ممکن است اطلاعات کمتری داشته باشند، تصمیمشان را براساس اطلاعاتی که رسانه‌ها در اختیار آن‌ها میگذارند، پایه گذاری میکنند. این نظریه طور خاص در انتخابات و در انتخاب یک نامزد خاص مورد ارزیابی قرار گرفته است. به ویژه در مورد مسائل سیاسی که مردم ممکن است اطلاعات کمتری داشته باشند، تصمیمشان را براساس اطلاعاتی که رسانه‌ها در اختیار آن‌ها میگذارند، پایه گذاری میکنند. به عنوان مثال هنگامی که مردم به سبب یک مسئله خاص که توسط رسانه‌ها مطرح شده است با افرادی شروع به اشنایی میکنند، حتی قبل از اینکه نام این افراد به صورت عمومی به عنوان کاندیدا مطرح شوند، نمونه ایی از پیش زمینه سازی توسط رسانه‌ها است.
به عنوان مثال می‌توان گفت هنگامی که مسئله بازیافت خانگی در رسانه‌ها برجسته میگردد، به رغم این واقعیت که هیچ کس یک ماه قبل در مورد اینکه آیا کاندیدا‌ها بازیافت میکردند یا خیر اهمیتی نمی‌دادند، اما هنگامی که موضوع بازیافت برجسته میگردد، می‌تواند تاثیر زیادی در تعیین اینکه چه کسی برنده انتخابات شود، داشته باشد. علاوه بر این، هر چه مسئله بازیافت پوشش خبری بیشتری دریافت کند، تاثیر بیشتری بر نظراتی که مردم در مورد کاندیدا‌ها دارند، می‌گذارد. این نظریه توسط آینگار، پترس و کندر در سال ۱۹۸۲ مطرح شد و آن‌ها این نظریه را به عنوان اثر پرایمینگ یا پیش زمینه سازی معرفی نمودند.
این نظریه یک مفهوم مهم در نظریات و مفاهیم مرتبط با تاثیرات رسانه‌ها ست. در حالیکه برجسته سازی بر روی اهمیت یک موضوع کار میکند، پرایمینگ توضیح می‌دهد که چگونه اطلاعات از رسانه‌ها در ذهن انسان ذخیره می‌شود و چگونه در تصمیم گیری تاثیر می‌گذارد.
برای مثال دربافت هنری و دنیای فیلم و سریال، فیلم باربی در سال ۲۰۲۳ همزمان با فیلم اوپنهایمر اکران شد. با توجه به تبلیغات گسترده و برجسته سازی فیلم باربی، در اولین روز اکران خود ۲۲.۳ میلیون دلار فروش داشته است. اوپنهایمر کریستفور نولان، ۱۰.۵ میلیون دلار از اولین روز اکران داخلی فیلم کسب کرده است. این نتیجه نشان می‌دهد که تبلیغات علاوه بر ایجاد امادگی ذهنی، بر تصمیمات مخاطب تاثیرگذار است.
این نظریه یک مفهوم مهم در نظریات و مفاهیم مرتبط با تاثیرات رسانه‌ها ست. در حالیکه برجسته سازی بر روی اهمیت یک موضوع کار میکند، پرایمینگ توضیح می‌دهد که چگونه اطلاعات از رسانه‌ها در ذهن انسان ذخیره می‌شود و چگونه در تصمیم گیری تاثیر می‌گذارد. برای مثال دربافت هنری و دنیای فیلم و سریال، فیلم باربی در سال ۲۰۲۳ همزمان با فیلم اوپنهایمر اکران شد. با توجه به تبلیغات گسترده و برجسته سازی فیلم باربی، در اولین روز اکران خود ۲۲.۳ میلیون دلار فروش داشته است. اوپنهایمر کریستفور نولان، ۱۰.۵ میلیون دلار از اولین روز اکران داخلی فیلم کسب کرده است. این نتیجه نشان می‌دهد که تبلیغات علاوه بر ایجاد امادگی ذهنی، بر تصمیمات مخاطب تاثیرگذار است
رسانه‌ها با استفاده از تحریک اتصالات فکری در ذهن و حافظه که توسط روابط ذهنی در درون حافظه ایجاد میگردد، بر قضاوت‌ها و یا رفتار افراد تاثیر میگذارند. به عنوان مثال اخباری که در صفحه تلویزیون یا گزارش‌هایی که در صفحه اول روزنامه قرار دارند، و بیشتر جلب توجه میکنند، تاثیر بیشتری را نسبت به اخبار کمتر برجسته شده، ایجاد میکنند. پرایمینگ برای ارزیابی اثرات رسانه‌ای در میان مخاطبین استفاده می‌شود.
رسانه‌ها با استفاده از تحریک اتصالات فکری در ذهن و حافظه که توسط روابط ذهنی در درون حافظه ایجاد میگردد، بر قضاوت‌ها و یا رفتار افراد تاثیر میگذارند. به عنوان مثال اخباری که در صفحه تلویزیون یا گزارش‌هایی که در صفحه اول روزنامه قرار دارند، بیشتر جلب توجه میکنند، تاثیر بیشتری را نسبت به اخبار کمتر برجسته شده، ایجاد میکنند. پرایمینگ برای ارزیابی اثرات رسانه‌ای در میان مخاطبین استفاده می‌شود.
نظریه پیش زمینه سازی در تحقیقات رسانه ایی برای درک تاثیر برنامه‌های تلویزیونی و مخصوصا رفتار خشونت آمیز بین بینندگان مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان مثال رسانه‌ها شاید بتوانند به راحتی بر کودکان تاثیر گذارند و رفتار کودکان می‌تواند براساس محتوای مندرج در تلویزیون باشد. برای مثال یک کودک تمایل دارد تا ویژگی‌های شخصیت مورد علاقه خود در فیلم‌ها را به کار بندد و تمایل به نمایش ویژگی‌های آن‌ها را دارد.
علاوه بر آن در این زمینه دولت‌ها می‌توانند یک مسئله خاص را که نسبت به مسائل دیگر، ممکن است اهمیت کمتری هم داشته باشد، را از طریق رسانه‌ها برجسته کنند. برای مثال اگر دولت به مسائل مربوط به توسعه اقتصادی اهمیت زیادی دهد و به آن‌ها بپردازد و مسائل زیست محیطی را که به همان اندازه اهمیت دارند را نادیده بگیرند، در این حال همانطور که رسانه‌ها موضوعی را که توسط حکومت مطرح شده است پوشش می‌دهند و آن را برجسته میکنند، مردم ممکن است از این طریق تحت تاثیر اخبار برجسته قرار گیرند و دیگرخبر‌های مهم را نادیده گیرند.
نتیجه گیری
با اطلاع از چیستی و ماهیت پرایمینگ، دریافتیم که با امادگی اذهان، مقدار تاثیرگذاری بر مخاطب هدف بیشتر خواهد بود. از پرایمینگ به جهت تاثیرگذاری بر زمینه‌های وسیع و گوناگونی مانند آموزش، اگاهی و دانش، رسانه، سیاست و. استفاده می‌شود. البته با وجود مزیت‌های بیشمار تئوری پرایمینگ، باید توجه کرد که ممکن است در سیاست و رسانه از ان به نادرستی استفاده شود؛ به طوری که اذهان در تمیز حقیقت و درستی دچار اشتباه شوند.
/انتهای پیام/
منبع: عطنا
