شاه
چرایی فرار محمدرضا پهلوی؛
فرار شاه از ایران در ژانویه ۱۹۷۹، نتیجه سالها نارضایتی عمومی و حکومت استبدادی بود. مقالهای از نیویورکتایمز در آن زمان، با تحلیل دقیق دلایل اعتراضات مردمی، نه تنها به عوامل داخلی سقوط سلطنت میپردازد، بلکه به نقش سیاستهای اقتصادی، سرکوب سیاسی و مخالفت رهبران مذهبی اشاره میکند. این روایت، فرصتی برای بازخوانی یکی از تأثیرگذارترین تحولات تاریخی ایران فراهم میآورد.
کد خبر: ۱۰۲۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۶
نگاهی به جنبش دانشآموزی در سال ۵۷ و جنایت رژیم شاه؛
پنجم شهریور ۵۷، جمشید آموزگار به فرمان محمدرضا پهلوی از نخستوزیری استعفا کرد و جعفر شریفامامی رئیس مجلس سنا، نخستوزیر شد. شریفامامی که کابینه خود را کابینه آشتی ملی معرفی کرده بود، با سیاستهای فریبکارانه سعی داشت اندکی از التهاب و تشنجهای جامعه بکاهد. شریفامامی که تازه دو هفته کارش را شروع کرده بود، با بزرگترین راهپیمایی تاریخ ایران با شرکت بیش از سه میلیون نفر در سراسر کشور روبرو شد. با این حال مهمترین رویداد نخستوزیری کوتاه شریفامامی فاجعه ۱۷ شهریور بود که رژیم جنایات خود را با آن تکمیل کرد.
کد خبر: ۸۹۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۳
به بهانه آغاز صدوهشتمین سالروز صدارت امیرکبیر؛
امیرکبیر همان اوایل صدارت، دریافته بود که رشوهخواریها عین یک لشکر موریانه در خفا درحال جویدن پایههای مملکتاند. رشوههایی که در قالب هدیه، روزبهروز مطامع درباریها را افزایش میداد. در واقع منابع ایران تبدیل به سلفسرویس شده بود. امیر هم نور انداخت به این جنبهی تیرهوتار واز بنالبدو تا الیالختم رشوهخواری را پرچید. حتی با جسارتورزی یگانهاش؛ از حقوق شاه دو هزارتومان کم کرد.
کد خبر: ۸۳۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۰
در آستانه سالروز جدائی بحرین از ایران؛
داستان تلخ از دست دادن بحرین، استان چهاردهم ایران، از مهمترین و استراتژیکترین نقاط سیاه عملکرد ناصواب پهلوی است. یادداشت پیش رو به بهانه سالگرد پایان حاکمیت چند قرنی ایران بر بحرین با رای مجلس شورای ملی در سال ۱۳۴۹ سعی دارد به تحقیق صحت و سقم آنچه در واقعیت اتفاق افتاده با آن چه در روایتها اذعان و یا دفاع میشود، بپردازد.
کد خبر: ۸۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۸
مروری کوتاه پیرامون زندگی اجتماعی و فرهنگی بیبی مریم بختیاری؛
بیبی مریم، زنی روشنفکر و فعال بود و از معدود زنان زمان خودش که سواد خواندن و نوشتن داشت و حوادث عصر خویش را مینوشت. او در زمانی که اکثر زنان در «پردهنشینی» بودند و به اهمیت جایگاه زن به عنوان یک کنشگر مهم فرهنگی یا اجتماعی قائل نبوده و تنها زندگی مطلوب را در پستو و آشپزخانه رضایت داده بودند، به چنان جایگاهی دست یافت که نامش روی زبان همگان بود و حتی آوازهاش به دیگر سرزمینها از جمله آلمان نیز رسید و پاد شاه آلمان از وی تقدیر کرد.
کد خبر: ۷۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۱
منوچهر اقبال، نخستوزیری که «غلامجان نثار» بود؛
۶۵ سال پیش در چنین روزهایی، منوچهر اقبال در پی کنار رفتن حسین علاء، نخستین روزهای صدارت خویش را تجربه میکرد. او دقیقاً همان نخستوزیری بود که شرایط سیاسی کشور در پی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ میطلبید.
کد خبر: ۶۶۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۹
روایت جنگ زرگری حزب پان ایرانیست با دولت بر سر جدایی بحرین از ایران؛
۵۲ سال پیش در چنین روزهایی، نمایندگان حزب پان ایرانیست به رهبری محسن پزشکپور در مجلس شورای ملی، دولت امیرعباس هویدا را در موضوع جدایی بحرین از ایران استیضاح کردند.
کد خبر: ۶۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۳۱
گفتگو با آیت الله رشاد؛
همه میگفتند امام خمینی نباید از پاریس به ایران برگردند، امثال استاد مطهری و دیگر ملیها هم نظرشان این بود که امام نباید به ایران بیایند، چون خطراتی ایشان را تهدید خواهد کرد، اما امام یک روز صبح گفتند که "باید برویم".
کد خبر: ۶۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۳
نگاهی به کتاب «انقلاب تصورناپذیر در ایران»؛
اسلامگرایان با توجه کمتر به سوگواری و تاکید بر فعالیت انقلابی امام حسین]ع [ را از یک قربانی به شخصیتی انقلابی تغییر دادند در سالهای پس از انقلاب کسانی که در مراسم عزاداری عاشورا شرکت میکردند سینهزنی میکردند و پشت خود زنجیر میزدند و همصدا با هم نوحه میخواندند وگریه میکردند و «حسین، حسین، حسین» میگفتند. اما در فرآیند راهپیماییهای انقلابی روز عاشورا در سال ۱۳۵۷ دستهها با مشتهای گره کرده به سوی آسمان و با ریتمی آهنگ این عبارت «مرگ بر شاه » را فریاد میزدند.
کد خبر: ۶۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۰
پهلوی به روایت پهلوی؛
محمدرضا فردی به نام منصور مزین را رئیس املاک بنیاد پهلوی در گرگان کرده بود. مزین طبق دستور به فروش املاک و تبدیل آن به پول نقد پرداخت. او هرچه زمین مرغوب دارای مالک و یا بلاصاحب میدید، میگفت که متعلق به شاه است و میفروخت.
کد خبر: ۶۱۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۲
پهلوی به روایت پهلوی؛
احمد قوام (قوام السلطنه) هم به سیاست انگلیس و هم به سیاست آمریکا وابسته بود، ولی با روسها قمار میکرد. قوامالسلطنه در مقابل محمدرضا فرد مستقلی بود و به وی اهمیت نمیداد؛ هر چند در ظاهر کاملاً مراعات شئون او را میکرد و مرتب به دیدارش میآمد. قوامالسلطنه دولتمرد عهد قاجار بود و از همان سیستم حکومتی استفاده میکرد و دسته و باند وسیع و خاصی نداشت.
کد خبر: ۶۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۹
حاشیه و متن دیدار در نوفللوشاتو درخاطرات زندهیاد آیتالله سیدرضی شیرازی؛
بار دیگر خاطره بهمن تاریخساز ۵۷، تجدید میشود و ما که هماره آن حماسه دوران را از دریچه روایت شاه دان نگریستهایم، در این موسم نیز چنین خواهیم کرد. در مقال پیآمده، خاطرات زندهیاد آیتالله سیدرضی حسینی شیرازی- که اخیراً بدرود حیات گفت- را از دیدار با رهبر کبیر انقلاب در نوفللوشاتو، بازخوانی کردیم.
کد خبر: ۶۱۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۹
راهاندازی تشکیلات پیشاهنگی ایران، به مثابه بسترسازی برای کشف حجاب؛
خوانش تاریخچه و علل راهاندازی نهادهایی، چون «تشکیلات پی شاه نگی ایران» و «کانون بانوان ایران»، از آن روی درخور توجه است، که بسترهای اجتماعی طرح کشف حجاب را، نمایان میسازد
کد خبر: ۵۴۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۷
روزشماری تحلیلی برای حمله متفقین به ایران، در شهریورماه ۱۳۲۰؛
خوانش روزشمار وقایع شهریور ۱۳۲۰، خود به اندازه کافی عبرتآموز است، به ویژه آنکه به تحلیلی کوتاه نیز منضم گردد؛ کاری که در مقال پی آمده صورت گرفته است. امید آنکه تاریخپژوهان و علاقهمندان را مفید و مقبول آید.
کد خبر: ۵۳۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۲
خوانشی تحلیلی از روابط امنیتی و نظامی پهلوی دوم با صهیونیستها؛
اسرائیل به لحاظ داشتن موقعیتی خاص، به ویژه فقدان عمق استراتژیک و آسیبپذیری ناشی از تهدیدات امنیتی و نیاز به تحقق یافتن اصل راهبردی امنیتی خود، مبنی بر برتری نظامی بر سایر کشورهای خاورمیانه، نیاز مبرمی به ایجاد ارتباط امنیتی و اطلاعاتی با کشورهای منطقه داشت تا بتواند تأمینکننده اهداف مورد نظر باشد
کد خبر: ۵۲۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۴
۴۴ سال از کنار گذاشتن امیرعباس هویدا، از نخستوزیری پهلوی دوم گذشت؛
رسمی شناخته شده است که برکشیدگان بیگانه، معمولاً چاکران و مخلصان درگاه را، با تغییر میل یا اشاره اربابان قربانی میکنند! این موضوع در ۴۴ سال پیش و در پی ریاست جمهوری جیمی کارتر، از سوی پهلوی دوم و درباره امیرعباس هویدا اتفاق افتاد! سیاست نوین و دیکته شده سران جدید کاخ سفید، فضا و دولتمردانی جدید میطلبید و هم از این روی، چاکر ۱۳ ساله، باید جای خویش را به جمشید آموزگار میداد! در مقال پیآمده، ابعاد و زمینههای این رویداد، با استناد به پارهای تحلیلهای تاریخپژوهان، مورد بازخوانی قرار گرفته است.
کد خبر: ۵۱۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
گفتگو با یک استادیار:
محمد شفیعی فر گفت: اگر شاه با امریکا یکی نبود که انقلاب رخ نمیداد! حتی خود غربیها هم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در نوشتههای خود با عنوان « شاه امریکایی!» به این مسئله اشاره کردهاند.
کد خبر: ۵۱۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۵
در گفتگو با محمدحسن رجبی دوانی مطرح شد؛
بررسی انگاره برخی سیاسیون و روشنفکران، مبنی بر ترجیح اصلاح تدریجی رژیم پهلوی بر انقلاب اسلامی ایران، ما را بر آن داشت که این مقوله را، میان برخی تاریخپژوهان معاصر به اقتراح گذاریم. در گفت و شنود پیآمده، محمدحسن رجبی دوانی از مبارزان دوران نهضت اسلامی و محققان آن، به بررسی این موضوع پرداخته است. امید آنکه علاقهمندان را مفید و مقبول آید.
کد خبر: ۵۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۳
آغازین گامهای مبارزاتی امام خمینی؛
انقلاب اسلامی از سرچشمه خرداد خونین ۱۳۴۲ سرمنشأ یافت. با این همه آنچه در آن دوره به وقوع پیوست، مسبوق به پیشینهای بود که در میان آنها پیشینه اندیشه مبارزاتی امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی، از اهمیتی فراوان برخوردار است. مقالی که در پی میآید، درصدد است تا با استناد به قدیمیترین و معتبرترین اسناد، تصویری از اندیشه و رویکرد سلسله جنبان انقلاب اسلامی در جنبش ۱۵ خرداد ارائه دهد. مستندات این تحقیق، در تارنمای مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران آمده است. امید آنکه عموم علاقهمندان را مفید و مقبول آید.
کد خبر: ۴۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹
گفتگو با مسعود رضایی«خوانش و تحلیلی نوین از قیام نیمه خرداد ۱۳۴۲»؛
بر قیام تاریخی ۱۴ خرداد ۱۳۴۲، ۵۸ سال سپری گشت. با این حال همچنان، بازخوانی وجوه مهمی از این نهضت عظیم، بهنگام و عبرتآموز به نظر میرسد. در گفت و شنود پیآمده، مسعود رضایی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران، به تحلیل ویژگیهای این رویداد شاخص تاریخ انقلاب اسلامی پرداخته است. امید آنکه تاریخپژوهان و عموم علاقهمندان را، مفید و مقبول آید.
کد خبر: ۴۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹