رضاخان
فرار از ایران، اقامت در آفریقا، پایان ۲۰ سال زورمداری؛
بیشک انگلیسیها در فراهم آوردن امکان خروج کم دغدغه و نسبتاً سریع رضاخان از کشور با وی مساعدت کردند. این، اما تمام ماجرا نیست. قزاق حتی گمان نمیبرد که به سوی جزیرهای دلالت شود که در طول حیات نام آن را نیز نشنیده بود! وی در موریس به دلیل آب و هوای نامساعد بیمار شد و در پی تلاش گسترده فرزندش به ژوهانسبورگ منتقل شد. این واپسین منزلگه شاهی بود که بسیاری در ایران محاکمه و مجازات وی را میخواستند.
کد خبر: ۹۵۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۴
به مناسبت هشتاد و هشتمین سالروز واقعه گوهرشاد؛
هنگامی که دستور تغییر لباس و تبدیل «کلاه پهلوی» به «کلاه بینالمللی» موسوم به «شاپو» رسید و به فتح الله پاکروان، استاندار خراسان ابلاغ گردید، او بدون کمترین تاملی، دستور رضاخان را به اجرا گذاشت و در این زمینه، دستورات اکیدی به شهربانی خراسان و دیگر ادارات و عوامل تابعه صادر کرد.
کد خبر: ۸۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۱
کارنامه قزاق تختنشین، در آیینه اشاراتی چند؛
روزهایی که بر ما میگذرد، تداعیگر سالروز تاجگذاری رضاخان است. مقال پی آمده درصدد است تا برخی مختصات حکومت ۲۰ سال وی را به اختصار بازخواند، امید آنکه مفید آید.
کد خبر: ۶۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۸
دستاویزهای رضاخان در تحمیل کشف حجاب به جامعه ایرانی؛
در دوره رضاشاه، بار دیگر مسئله کشف حجاب و به تبعیت از غرب، در دستور کار رجال سیاسی رژیم حاکمه قرار گرفت و بهزودی رفع پوشش از زنان در سراسر کشور، به صورت اجبار درآمد که مقاومتهای گستردهای را نیز از سوی علما و مردم در پی داشت.
کد خبر: ۶۰۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۷
روزی که رضاخان با آیتالله مدرس دست به یقه شد؛
رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر گفت: این هم از عجایب روزگار است؛ کسانی که داعیه آزادی و مبارزه با استبداد را دارند، با به بنبست کشاندن مشروطه، طرفدار نظریه دیکتاتوری منور میشوند. این در شرایطی است که شهید مدرس بر احیای مشروطه تاکید داشت.
کد خبر: ۵۶۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
نگاهی به اقدامات گام به گام انگلستان در اعطای سلطنت به رضاخان؛
روزهایی که بر ما میگذرد، تداعیگر سالروز انقراض سلطنت قاجاریه از سوی مجلس پنجم و احاله اداره کشور به رضاخان است. مقال ذیل آمده در بررسی بسترهای این رویداد، به قلم آمده است. امید آنکه مفید آید.
کد خبر: ۵۶۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۴
جلوههایی از «خشونتدرمانی قزاق»، در برابر مخالفان داخلی و خارجی؛
آنچه در مقال پیآمده در باب آن سخن میرود، خشونتدرمانی رضاخان ، به مثابه تنها راه تداوم سلطنت اوست. این خشونت در دو سطح داخلی و خارجی، دیده شده و درباره هر یک، مستنداتی ذکر شده است. ارجاعات این مقال، بر تارنمای پژوهشکده مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران وجود دارد. امید آنکه تاریخپژوهان معاصر و عموم علاقهمندان را، مفید و مقبول آید.
کد خبر: ۵۴۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱
شهریور ۲۰، موسمی که قزاق تمامی درها را روی خویش بسته دید!
در تحلیل کوتاه و اجمالی توافق قدرتها بر خلع رضاخان از سلطنت، در یک کلام میتوان گفت: «دوران قزاق به سرآمده بود!» شرایط درون و بیرون ایران، اقتضا میکرد بر این کشور، فضای جدیدی حاکم گردد! روس و انگلیس میدانستند نمیتوانند بر ایرانیان، استبداد و اشغال را همزمان تحمیل کنند، بنابراین ترجیح دادند برای نیل به منافع خود در جنگ دوم، دیکتاتور را اخراج کنند و در فضای آزادی نسبی پس از آن اهداف خود را پی گیرند!
کد خبر: ۵۲۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۷
اموال رضاخان و چند و، چون کسب آن در آیینه روایتها و تحلیلها؛
آنچه در فوق بدان اشارت رفت، تنها تخمینی از اسناد بانکی ثروت رضاشاه در خارج و داخل کشور بود. خوشبختانه دفتر املاک غصب شده رضاخان ، هم اینک در دست است و در پژوهشگاه تاریخ معاصر ایران نگاهداری میشود. شیوه تصرف این زمینها، اما متفاوت بود. رضاخان هنگامی که به ملکی طمع میکرد، شرایط صاحب آن را میسنجید و به تناسب حال، به غصب آن مبادرت میورزید! فرنود فردهی، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در تبیین راهکارهای قزاق در این باره چنین مینویسد: «رضاشاه در طول سلطنت خود، اقدامات متعددی انجام داد که در عدم مشروعیتش نقشآفرین بود.
کد خبر: ۵۰۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۹
زمانه و کارنامه سیدمحمدرضا میرزاده عشقی به مثابه نمادی از نسبت رضاخان با اهل فرهنگ؛
در ۱۲ تیر ۱۳۰۳، مأموران گسیل شده رضاخان ، در پی برخی مقالات و اشعار سیدمحمدرضا میرزاده عشقی، به منزل او رفتند و وی را در حیاط آن عمارت، به قتل رساندند! این حرکت که نوعی زهر چشم قزاق از مطبوعات و منتقدان بود، با واکنش عمومی مردم مواجه شد.
کد خبر: ۵۰۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۳
آغازین گامهای مبارزاتی امام خمینی؛
انقلاب اسلامی از سرچشمه خرداد خونین ۱۳۴۲ سرمنشأ یافت. با این همه آنچه در آن دوره به وقوع پیوست، مسبوق به پیشینهای بود که در میان آنها پیشینه اندیشه مبارزاتی امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی، از اهمیتی فراوان برخوردار است. مقالی که در پی میآید، درصدد است تا با استناد به قدیمیترین و معتبرترین اسناد، تصویری از اندیشه و رویکرد سلسله جنبان انقلاب اسلامی در جنبش ۱۵ خرداد ارائه دهد. مستندات این تحقیق، در تارنمای مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران آمده است. امید آنکه عموم علاقهمندان را مفید و مقبول آید.
کد خبر: ۴۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹
در گفتگو با قاسم تبریزی مطرح شد؛
فروغی آدم باسوادی است که ادبیات و فلسفه غرب را خوب میداند. اگر ماجرای وابستگی در کار نباشد، چنین آدمی چگونه میتواند هم مطیع و هم مدافع رضاخان باشد؟ مگر رضاخان بیسواد بیهویت کیست؟ یا مثلاً تقیزاده -منهای خیانتهایی که در قراردادها انجام داد و وابستگی به انگلیس- آدم باسوادی است. او چگونه میتواند مدافع رضاخان باشد؟ اصلاً ترکیب دیکتاتور منور، متناقض است!
کد خبر: ۴۴۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۰
به بهانه فرارسیدن صدمین سالگرد کودتای انگلیسی ۱۲۹۹؛
حکایت به قدرت رسیدن محمدرضا هم حکایتی، چون پدر اوست. عزل پدر از قدرت و انتصاب او از سوی انگلیس چنان تحقیرآمیز بود که سران متفقین بدون اجازه او در تهران حضور پیدا کردند و او را در مقر شاهی خود و در کنفرانس تهران نپذیرفتند.
کد خبر: ۴۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۳۰
آغاز ماجرای کشف حجاب در ایران؛
رضاخان اولین اقدام برای پیشرفت را این میدانست که عفاف و حجاب زنان را هدف قرار دهد و با بیحجاب کردن زنان، آنها را آماده حضور در اجتماع کند.
کد خبر: ۴۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۹
به مناسبت سالروز اجرای سیاست استعماری کشف حجاب منتشر شد؛
یکی از مسائلی که در زمان رضاشاه اجرا و با مقاومت طیفهای مختلف مردمی رو به رو شد، طرح استعماری و ضد فرهنگی کشف حجاب و ممنوع اعلام کردن پوشش و حجاب اسلامی در سطح کشور بود.
کد خبر: ۴۰۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۹
درباره دیکتاتوری که با فرهنگ ایران جنگید، و با فرار ذلیلانهاش آغاز اشغال ایران شد
رنج خواندن برخی صفحات تاریخ را به جان میخری و تلخیاش را حوصله میکنی و با دردهایش همراه میشوی. همه لحظاتش را تصور میکنی؛ از کاخی به کاخ دیگر، از مجلسی به مجلس دیگر و از معرکهای به معرکهای دیگر، دالان تاریخ را زیر و رو میکنی و خود را در میان همه اتفاقات حاضر میبینی! خود را شاهد همه آنچه بر سر تاریخ آمده میبینی! اینک تو هستی و تصاویری که از تاریخ در ذهن داری و گاهی چقدر غصه میخوری اما مگر آب رفته به جوی زمان بازمیگردد؟ نه! بازنمیگردد و تو 2 انتخاب داری: خود تجربه تاریخی باشی یا از تجربه تاریخ و آنچه خواندهای بهره ببری!
کد خبر: ۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۵