دغدغه بیماران قندی درباره واکسن آنفلوآنزا

به گزارش «سدید؛ از همان ابتدا که ویروس کرونا در کشور چین متولد شد، هنوز‌همه‏گیر نشده و بیماری هنوز پایش به ایران نرسیده بود، همه درباره بیماران خاص صحبت می‏کردند، کسانی که بیماری‎های زمینه‎ای دارند و اگر ویروس میکروسکوپی به جانشان بیفتد، زندگی‌شان سخت خواهد شد. یکی از این گروه بیماران که ممکن است ویروس کرونا برای آنها‎ سم باشد و بعد از ابتلا به بیماری، کرونا جانشان را هدف قرار بدهد، افراد مبتلا به دیابت هستند.

 

کسانی که در حدود هفت ماهی که ویروس کرونا وارد ایران شده، تن و جانشان هم با ویروس و هم با کمبود دارو لرزیده است؛ دارویی که اگر به‌موقع به آن‌ها نرسد، اتفاقا بیشتر در معرض خطر ویروس خواهند بود. این روز‌ها ویروس کرونا همه افراد جامعه از کودک تا پیر را هدف قرار داده است، اما خطر بیشتر در کمین جمعیت دیابتی ایران، یعنی بیش از پنج میلیون نفر است. این البته آمار بیماران مبتلایی است که می‎دانند بیمارند، وگرنه تعداد زیادی از مردم نمی‏دانند که به بیماری دیابت مبتلا هستند. افراد مبتلا به کرونا این روز‌ها دغدغه‌های زیادی دارند و به دنبال پاسخ سوال‌های‌شان هستند. ما بخشی از این دغدغه‌ها را با دکتر علیرضا مهدوی، مدیر برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت درمیان می‌گذاریم و با او درباره مشکلات این روز‌های بیماران دیابتی گفتگو می‌کنیم.

از یک میلیون و ۵۰۰ هزار دوز واکسن آنفلوآنزایی که به بیماران تعلق گرفته، چه تعداد برای بیماران دیابتی است؟
واکسن آنفلوآنزا برای همه مناسب نیست. افراد بالای ۶۰ سال و بیماران دیابتی نوع یک باید واکسن تزریق کنند، اما باید اولویت‏بندی کنیم که کدام نوع از بیماران لازم است واکسن را تزریق کنند.

بیشتر توضیح می‌دهید؟
ما براساس پروتکل‎ها، دستورالعمل‎هایی داریم و براساس رتبه‎بندی‎هایی این تزریق واکسن انجام می‎شود. طبق دستورالعمل‎ها، بیماران ریوی، کلیوی و بیماران غدد جزو بیمارانی هستند که باید واکسن آنفلوانزا تزریق کنند، بیماران دیابتی در زیرگروه بیماران غدد هستند. بیماران تیپ یک، بیماران دیابتی تیپ ۲ که بیماری زمینه‎‌ای دارند و افراد چاقی که BMI بالای ۴۰ دارند باید واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند.

کرونا برای بیماران نوع یک و ۲ چه تفاوتی دارد؟
طبیعتا بیماری کرونا در بیماران نوع یک و ۲، متفاوت است. بیماری کرونا در بیماران دیابتی نوع یک، جدی‏تر است. البته به این معنا نیست که بیماران دیابتی نوع ۲ در معرض خطر نیستند. همه باید از ماسک استفاده کنند، فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت و مرتب دست‏های خود را بشویند تا در معرض بیماری قرار نگیرند. ۹۰ تا ۹۵ درصد افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند، نوع ۲ آن رادارند و فقط ۵ تا ۱۰ درصد شان دیابت نوع یک دارند که آمار آن‌ها حدود ۷۰۰ هزار نفر می‏شود.

این یعنی که کرونا فقط برای بیماران دیابت نوع‌یک، خطرناک است؟
خیر. کرونا برای بیماران نوع ۲ هم خطرناک است. اگر بیماران دیابت نوع ۲، نتوانند قند خون خود را کنترل کنند و انسولین شان نوسان داشته باشد و اگر به بیماری مبتلا شوند، برایشان خطرناک خواهد بود.

آیا برای همه آن‌ها واکسن آنفلوانزا تهیه کرده‏اید؟
واکسن برای بیماران دیابتی وجود دارد، ما واکسن آنفلوآنزا را برای بیماران دیابتی تیپ یک داریم و بقیه هم باید واکسن را با نظر پزشک و از داروخانه تهیه کنند.

اما بیماران مبتلا به دیابت نگرانند.
واکسن آنفلوآنزا برای همه مناسب نیست. واکسن به تعداد کافی وجود دارد؛ اما موضوع اینجاست که بسیاری از افراد، بدون دلیل می‎خواهند واکسن بزنند و این باعث بی‌نظمی، احتکار و گرانفروشی می‏شود.

این‎ روز‌ها بیماران دیابتی از کرونا می‏ترسند و زمانی که برای انجام تست کرونا اقدام می‎کنند، از آن‌ها تست نمی‏گیرند.

تست کرونا از کسانی گرفته می‎شود که علائم اولیه دارند؛ کسانی که در سامانه ثبت‏نام کرده باشند.

اما بیماران دیابتی جزو موارد خاصند و باید خدمات ویژه در اختیارشان باشد.

خدمات ویژه‏ای که ما در اختیار آن‌ها قرار می‏دهیم در کلینیک‎های دیابت است. در صورت ابتلا به بیماری با آن‌ها شبیه عموم مردم رفتار می‏شود.

اما از زمان شیوع بیماری کرونا همه درباره خطر جدی ابتلای بیماران دیابتی به بیماری می‏گویند، این‎ اخبار به آن‌ها استرس وارد می‏کند.

اگر درباره خطر بیماری که در کمین‌شان است به آن‌ها نگوییم، خطرش بیشتر است. اگر آگاهی داشته باشند، بیشتر مراقب خواهند بود.

شما برای بیماران دیابتی چه تدابیری دارید که موضوع واکسن، دچار حلقه بی‏نظمی و گرانفروشی نشود؟
ما پروتکل داریم، براساس پروتکل‎ها تزریق انجام می‎شود.

آمار دقیق بیماران دیابتی در ایران چه قدر است؟
۱۱ درصد جمعیت ایران، قندخون بالا دارند. براساس پیمایشی که سال گذشته برای افراد بالای ۲۳ سال انجام دادیم، حدود ۵/۵ میلیون نفر از جمعیت ایران دیابت دارند. از این تعداد بیش از ۹۰ درصد دیابت نوع ۲ دارند. دیابتی که در بزرگسالان است.

دیابت، اما فقط در افراد بالای ۲۳ سال نیست و در نوجوانان و کودکان هم دیده می‏شود، آمار آن‌ها چه‌قدر است؟
بله، چند سالی است که دیابت در نوجوانان و کودکان هم شایع شده است. افزایش آمار ابتلای دیابت به دلیل تغذیه نامناسب، فعالیت بدنی کم و چاقی است. در ایران هم آمار کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت افزایش یافته است و بیش از ۲۵ درصد کودکان و نوجوانان در خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. همه مردم در معرض خطر ابتلا به بیماری کرونا هستند و بیماران دیابتی هم مانند آنها‏ در معرض خطرند. درصورتی که بیماران دیابتی به کرونا مبتلا شوند، شرایط‌شان تغییر خواهد کرد، البته همه آن‌ها به مشکل برنمی‌خورند، شرایط برای بیماران دیابتی نوع یک و ۲، متفاوت است.

در شرایطی که بیماران برای تامین دارو‌های انسولین با مشکل روبه‌رو هستند، پس خطر بیماری کرونا برای آن‌ها خیلی بیشتر است.

بله. در ماه‏های گذشته برای تامین نوعی از انسولین با مشکل روبه‎رو شدیم. به خاطر تحریم‎ها در مسیر بانکی به مشکل برخوردیم و داروی انسولین و چند داروی دیگر وارد ایران نشد، به‌تازگی این مشکل حل شده است. در خرداد، خط تولید داروی انسولین هم در ایران راه‎اندازی شد و از این به بعد انسولین داخلی تولید خواهد شد.

احتمالا با ورود داروی داخلی، داروی پیشین غیرقابل دسترس‌تر خواهد شد، این مشکل را چگونه برطرف می‏کنید؟
در کشور فقط خط تولید انسولین آنالوگ راه افتاده است و انسولین‏های دیگر همچنان وارد می‎شوند.

اگر بیمار دیابتی نتواند از داروی ایرانی استفاده کند، مثلا بدنش نسبت به انسولین تولید داخل، واکنش نشان دهد، چه؟
این را باید از سازمان غذا و دارو بپرسید. متولی تامین دارو در کشور این سازمان است و وزارت بهداشت، فقط کار نظارت یا برنامه‏ریزی برای بیماران را انجام می‏دهد.

اگر بیمار دیابتی به کرونا مبتلا شود، شما چه خدماتی به آن‌ها می‏دهید؟
اگر بیمار دیابتی علائم اولیه بیماری را در خود احساس کرد، یعنی تب، سردرد، سرفه و بدن درد داشت در سامانه اولیه بیمارسنجی وزارت بهداشت باید ثبت‏نام‏ کند، بعد از آن همراهان سلامت با او تماس می‏گیرند و در صورتی که علائم اولیه نگران‏کننده بود به او پیشنهاد می‏دهند به پزشک مراجعه کند و در صورت بیماری، رایگان درمان می‎شود.

این یعنی که شما به طور خاص، برنامه‏ای برای بیماران دیابتی که به کرونا مبتلا می‏شوند، ندارید؟
ما از سال ۸۳ در حال غربالگری بیماران دیابتی هستیم، قند خون شان را چک می‏کنیم و به آن‌ها درباره بیماری‏شان آگاهی می‏دهیم و درباره بیماری‎های جانبی که در کمین‌شان است، مانند سکته‎های مغزی و قلبی و فشار خون و چاقی اطلاعات می‏دهیم. بهورز سلامت هر ماه و پزشک متخصص هم هر سه ماه یک‌بار، علائم سلامت آن‌ها را بررسی می‎کند.

 

ما به بیماران این خدمات را ارائه می‏کنیم؛ درباره کرونا، اما بیماران دیابتی از خدمات عمومی استفاده می‏کنند.

آیا آماری از بیماران دیابتی که به خاطر کرونا جان خود را از دست داده‏اند، دارید؟
در حال حاضر آمار دقیقی وجود ندارد، هر وقت بیماری تمام شد می‎توان به طور قطع درباره آمار مر‎گ‎ومیر بیماران دیابتی صحبت کرد. زمانی که بیماری کرونا در چین شیوع پیدا کرد، آمار و ارقامی منتشر شد که نشان می‎داد تعداد مرگ‎ومیر بیماران کرونایی که به بیماری دیابت هم مبتلا بودند زیاد بوده است، اما در حال حاضر نمی‎توانیم عدد دقیقی درباره مرگ‎ومیر بیماران دیابتی بدهیم. در حال حاضر مطالعات زیادی برای بیماران دیابتی که به کرونا مبتلا می‏شوند انجام شده است، اما باید توجه داشت آماری که در این مقالات عنوان شده تا چه میزان درست است. در صورتی که بیمار دیابتی، وزن خود را کنترل کند به نوسانات متابولیسم بدنش ‏توجه داشته باشد و قند خونش را بررسی کند حتی اگر به بیماری کرونا مبتلا شود می‎تواند بهبود یابد، درست شبیه افراد عادی.

دیابت و چاقی
بین چاقی و دیابت ارتباط مستقیمی وجود دارد، شاید به خاطر همین است که از سال ۲۰۱۳ کاهش چاقی برای کم‌شدن دیابت در جهان به یکی از اهداف اولیه تبدیل شد، اهدافی که با شعار توقف چاقی شناخته می‎شود. نکته این است کسانی که به دیابت مبتلا هستند، اغلب چاقند. درصورتی که بیماران دیابت نوع ۲ وزن خود را کنترل نکنند و حتی چاق‎تر هم شوند به دیابت نوع یک که خیلی خطرناک‏تر است، مبتلا می‏شوند. بیماران دیابتی نوع یک، عوارض شدیدتری از بیماری‏های جانبی که دیابت ایجاد کرده است پیدا می‎کنند، فشار خون و بیماری‎های قلبی فقط بخشی از بیماری‎های جانبی آنهاست. شرایط زمانی بدتر می‏شود که بدانیم سن ابتلا به بیماری دیابت هم کاهش پیدا کرده و حالا بسیاری از نوجوانان و جوانان هم به خاطر تغذیه نامناسب و عدم تحرک به بیماری دیابت مبتلا می‎شوند.

 

به چاقی و دیابت، باید خطر ابتلا به بیماری کرونا را هم اضافه کرد. این که بسیاری از بیماران چاق اگر کرونا بگیرند بیشتر درمعرض خطرند، نکته‌ای است که مهدوی نیز روی آن دست می‌گذارد و می‌گوید: «در صورتی که چاقی کنترل شود، بیماری کرونا هم قابل کنترل است، درست شبیه افراد عادی.»

تبعیض علیه تولید ملی دستگاه تست قند خون
بیش از یک سال از رونمایی اولین دستگاه تست قند خون ایرانی می‌گذرد، اما هنوز هم کمبود نمونه خارجی این دستگاه‌ها در کشورمان، بسیاری از بیماران دیابتی را با مشکل مواجه کرده است. مساله‌ای که ریشه آن را می‌توان در حمایت ناکافی دولت از تولیدکننده داخلی این دستگاه و تداوم اصرار مسؤولان بر واردات آن جست.

به گزارش مهر، چند روز پیش بود که ۱۲۰ متخصص غدد در نامه‌ای به رئیس‌جمهور از کمبود انسولین و نوار‌های تست قند خون در بازار دارویی کشور گلایه و ابهامات مهمی را در این زمینه مطرح کردند. این در حالی است که خرداد ۹۸ محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو از ساخت اولین دستگاه تست قند خون ایرانی خبر داد و ابراز امیدواری کرد تولید این محصول بتواند بخش عمده‌ای از نیاز داخلی را تأمین کند.

اما آیا در این مدت، نوار و دستگاه‌های تست قند خون داخلی به میزان کافی تولید شده یا همچنان اصرار بر ادامه واردات این دستگاه حیاتی به‌جای حمایت از تولید ملی آن وجود دارد؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش باید ابتدا نگاهی به آمار‌های گمرک ایران بیندازیم.

 

این آمار‌ها حاکی از آن است که در سال‌های گذشته بیش از ۴۰ میلیون یورو ارز دولتی برای واردات دستگاه‌ها و نوار‌های تست قند خون اختصاص داده شده، این در حالی است که شرکت تولیدکننده ایرانی این دستگاه‌ها فقط حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار یورو ارز دریافت کرده و این اختلاف تراز به‌وضوح نشان می‌دهد تولید ملی، مورد استقبال برخی مسؤولان قرار نگرفته است. این در حالی است که با یک محاسبه سرانگشتی می‌توان گفت: تا زمانی که ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی برای واردات دستگاه‌ها و نوار‌های تست قند خون اختصاص داده شود، به ازای هر ۱۰ درصد افزایش میزان تولید شاهد رشد ۵۰ درصدی قیمت تمام‌شده کالای ایرانی خواهیم بود.

 

براین اساس، می‌توان گفت: اگر تولیدکننده داخلی بخواهد بدون دریافت ارز دولتی به میزان کافی برای واردات مواد اولیه، میزان تولید نوار و دستگاه‌های قند خون خود را افزایش دهد، قیمت تمام‌شده محصولش به حدی بالا خواهد رفت که دیگر محصول تولیدشده‌اش توان رقابت با کالای خارجی را در بازار دارویی کشور نخواهد داشت.

این حمایت شائبه‌برانگیز از واردات نوار و دستگاه‌های تست قند خون در حالی رخ می‌دهد که شرکت ایرانی تولیدکننده این محصولات، تنها تولیدکننده در خاورمیانه است. براین اساس می‌توان به این نتیجه رسید که مهم‌ترین راهکار عملیاتی برای مدیریت نوار تست قند خون آن است که با توجه به کمبود‌های ارزی شدیدی که بر کشور حاکم است و ضرورت استفاده هدفمند از آنها، بهتر است ارزی که به واردات دستگاه‌ها و نوار‌های تست قند خون تعلق می‌گیرد، هرچه سریع‌تر حذف شود. بعد از این کار هم می‌توان محل مصرف این ارز دولتی را به دو بخش مجزا تقسیم کرد.

بخشی از این ارز را بهتر است به تولید داخل جهت تسهیل فرآیند تولید اختصاص داد و بخشی دیگر را نیز می‌توان به سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت تا دستگاه ایرانی را تحت پوشش قرار دهند.

از پیشگیری تا درمان
درست است اگر ویروس کرونا به بدن افرادی که بیماری زمینه‏ای دارند نفوذ کند، اتفاقات بدی ممکن است برای شان پیش بیاید و حتی جانشان را هم از دست بدهند، اما این دلیل نمی‏شود که بیش از حد نگران باشند، چون نگرانی و استرس بیش از اندازه بدن را ضعیف کرده و بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار می‌دهد. بهترین کار پیشگیری است.

ماسک بزنید: اگر در بیرون از خانه رفت‌وآمد دارید، ماسک بزنید تا در امان باشید. دست‏های‌تان را مرتب بشویید. فاصله را رعایت کنید. در مکان‏های شلوغ حاضر نشوید، اما اگر مجبور شدید در مکانی که تردد در آن زیاد است، حضور داشته باشید، فاصله بیش از ۵/۱ متر را با افراد رعایت کنید.

قد خونتان را چک کنید: به طور مرتب، قند خونتان را چک کنید، نوسانات در قند خون می‏تواند برای شما خطرناک باشد. در صورتی که انسولین خون‌تان کاهش یابد، سیستم ایمنی بدن‌تان هم ضعیف می‏شود.

داروهای‌تان را مصرف کنید: اگر دارویی مصرف می‏کنید بدون تجویز پزشک، دارو را کم یا زیاد نکنید. در شرایطی که بسیاری از دارو‌ها در داروخانه‏ها به سختی پیدا می‏شود، بهترین کار این است که حداقل برای مصرف بیش از سه‌ماه‌تان دارو در خانه داشته باشید.

مراقب اضافه وزن باشید‌: در روز‌هایی که کمتر بیرون از خانه می‏روید مراقب اضافه وزن‌تان باشید.

رژیم غذایی مناسب داشته باشید: غذا می‏تواند دارو باشد و شما را در‌برابر بسیاری از بیماری‌ها مصون نگه دارد یا برخی غذا‌ها برای شما، خطرناک و به‌اصطلاح سم است، بنابراین اگر مبتلا به دیابت هستید، بیشتر از هر شخص دیگری باید مراقب غذایی که می‏خورید، باشید. از غذا‌هایی که قند خون شما را بالا می‎برد، کمتر استفاده کنید.

با این حال اگر نشانه‌های ابتلا به کرونا داشتید به پزشک مراجعه کنید. در صورت ابتلا به بیماری کرونا، حداقل ۴ بار در روز، قند خونتان را کنترل کنید. اگر انسولین تزریق می‏کنید با نظر پزشک، لازم است میزان انسولین‌تان را کم و زیاد کنید تا بتوانید میزان قند خونتان را کنترل کنید.

 

انتهای پیام/