همیشه در ابتدای تشکیل خانوادهها، همسران برای رسیدن ایام تعطیلی اشتیاق دارند تا زمان بیشتری را در کنار یکدیگر سپری کنند، اما به مرور زمان و با ایجاد اختلافات سلیقه در برخی خانوادهها، همین تعطیلات بویژه تعطیلات نوروز که اغلب افراد دو هفته تعطیل هستند، زمینهای میشود برای دامن زدن به اختلافات آنها. این در حالی است که میزان اختلافات ممکن است تا اندازهای گسترش پیدا کند که کام همه اعضای خانواده تلخ شود. مطابق با آمارهای منتشره از سوی مرکز آمار ایران، در شش ماهه نخست سال جاری بیش از ۳۰ هزار طلاق برای زوجینی که مدت ازدواج آنها کمتر از پنج سال بوده به ثبت رسیده است همچنین ۱۹،۷ درصد از این طلاقها به زندگیهایی با طول مدت ازدواج کمتر از یک سال معطوف میشود. میتوان نتیجه گرفت که سالهای ابتدای زندگی، سالهایی طلایی برای استحکام بنیان خانوادههاست و بالعکس. کارشناسان معتقدند تعطیلات دوهفتهای سال نو با یک برنامهریزی دقیق و مناسب میتواند بستری باشد برای نزدیک شدن زن و مرد به یکدیگر و کاهش اختلافات.
دکتر فهیمه نظری، جامعهشناس و پژوهشگر اجتماعی با بیان اینکه باید فکری به حال کاهش نرخ طلاق کرد و در این خصوص از هر فرصتی بهره جستجو میگوید: روزهای آخر سال بسرعت از پی هم میگذرند، بسیاری از افراد برای فرا رسیدن روزهای آغازین سال نو که همراه با تعطیلات است لحظهشماری و برنامهریزی میکنند. برخی برای مسافرت تدارک میبینند، برخی به دید و بازدیدهای اقوام و دوستان خود بسنده میکنند. دیدن دوستان و داشتن اوقات فراغت دلنشین از آرزوهای این گروه از افراد است، اما در عین حال کم نیستند همسرانی که فرارسیدن سال نو را برای در کنار هم بودن خوش نمیدانند و تعطیلات را آغاز بهم ریختگی اعصاب یا جنگ اعصاب میدانند. یکی از مهمترین دلایلی که این افراد به آن اشاره میکنند خاطره نه چندان خوش آنها از در کنار هم بودن است که مربوط به سالهای گذشته آنان است. اگر با دقت ملاحظه کنیم مشاجره، بحث و دعوا از مهمترین علل در این ایام است؛ خاطرهای که میلی به تکرار آن نیست.
به گفته این جامعهشناس، اصلیترین علل مشاجره و دعوا در خانواده و در بین زن و شوهرها مهارت پایین آنها در «گفتگو» کردن است. گفتگو مهارت فردی مهمی است که نیاز جدی به تمرین و ممارست فراوان دارد. چنانچه زوجین فاقد این نوع مهارت باشند هر تعطیلی که موجب در کنار هم بودن را سبب شود آغازی برای یک جنگ تمام عیار برای آنها میشود. به همین دلیل افرادی که تعطیلات دوهفتهای عید نوروز را آغاز جنگ اعصاب میدانند و تمایلی به آمدن آن ندارند، باید حداقل یکی از آن دو یا هر دو را در زمره افرادی دانست که ناتوان از این مهارتند. در واقع آنها تجربهای از چگونه گفتگو کردن ندارند، زیرا آن را هرگز نیاموختهاند. به همین دلیل انتظار است تا منتظر دومین مشکل در چنین شرایطی باشند یعنی تابآور نبودن در مواجهه با مشکل!
وی در ادامه اضافه میکند: «گفتگو» بویژه میان اعضای خانواده نظیر زن و شوهر به عنوان اکسیری حیاتی در نظر گرفته میشود. مهارت گفتگو نیاز به مؤلفههایی دارد چون؛ شناخت کامل از شریک زندگی خود، توجه به نیازها و خواستهای او، خوب گوش دادن به صحبتهای او، صبر و شکیبایی در برابر موضوعات پیش رو و افزایش توان سازگاری در مواجهه با شرایط پیشآمده برای بازگرداندن به اوضاع مطلوب قبلی. مؤلفههای نامبرده شده از مهمترین عناصر تشکیل دهنده یک ارتباط مؤثر و خوب است. متأسفانه آمارهای ارائه شده سالانه نشان میدهد کشمکشهای زناشویی در این ایام با افزایش روبهرواست. دعواها، قهرهای طولانی و جر و بحث میان زن و شوهرها؛ تعطیلاتی را که میتواند برای دیگر اعضای خانواده خاطرهانگیز باشد به فضای جنگی تمام عیار تبدیل نماید که همه تمایل دوری از آن را دارند تا مبادا در تیررس آن قرار گیرند. در حال حاضر بیماری کرونا خود مزید بر علت شده و شرایط در کنار هم ماندن اعضای خانواده را به اجبار فراهم کرده و مهمترین توصیه به اعضای خانواده آن است که فرا رسیدن تعطیلات را غنیمت شمرند جهت نزدیکتر شدن به یکدیگر، کمک به یکدیگر در کارها، سپری کردن اوقات فراغت به صورت مشترک نظیر فیلم دیدن، سینما رفتن، پیک نیک رفتن و با هم بودن و همدل بودن.
نظری معتقد است: نیاز است تا زن و شوهر به این نکات توجه جدی داشته باشند و تأمل بیشتری از خود نشان دهند و مراقبت و پرهیز از هر آنچه را که بازگو کردنش موجب بحث و دعوا یا کدورت میشود سرلوحه عملکرد خود قرار دهند. ملاحظه داشتن همدیگر تا آنجا که در توان داریم، احترام به یکدیگر را چه در خانه و چه در جمع نگاه داریم، خودخواهیهایمان را کنار بگذاریم، کمی دست و دلبازی داشته باشیم و البته از حضور در فضای مجازی تا ساعتهای طولانی پرهیز کنیم. به امید فرا رسیدن سالی پر از آرامش همراه با تأمل و تفکر و کاهش آمار طلاق و پروندههای ناشی از طلاق در سال جدید.
لزوم برنامهریزی درست قبل از تعطیلات
مهدی مجرد، روانشناس نیز با اشاره به اینکه در آغاز سال نو، خانوادهها با تعطیلاتی دوهفتهای روبهرو هستند، توضیح میدهد: تعطیلات عید یک زمان تقریباً دوهفتهای است که همه افراد خانواده از شغل و تحصیل کمی دور شده و زمان بیشتری را با یکدیگر سپری میکنند. این زمان میتواند برای زوجین مشکلاتی را ایجاد کند البته اغلب، زوجینی که مشکلات و تعارضهایی را در روابط خود دارند، اگر مدیریت زمان و حل مسأله مناسب و برنامهریزی صحیح نداشته باشند، ممکن است به مشکلات آنها دامن زده شود. چه بسا در عین حال این زمان میتواند دورانی طلایی برای بهتر کردن رابطه و نزدیک شدن عاطفی زوجین باشد.
به گفته این روانشناس، اولین قدم در برنامهریزی بررسی و بازبینی روابط سال گذشته همسران است. قبل از تعطیلات باید زمان مناسبی را برای بررسی مشکلات و اختلافات و بحث در مورد مسائل اختصاص دهند و اجازه ندهند که اختلافات گذشته به سال آینده هم منتقل شود، در این راستا باید طرفین، شنونده خوبی هم باشند و اجازه دهند که طرف مقابل تمامی نقدها، نظرها و نیازهای خود را مطرح کند. لازم است زن و مرد شناخت خود را از علایق یکدیگر بالا ببرند. مسألهای که در میان برخی همسران وجود دارد این است که قادر به بیان خواستهها و انتظارات و نیازهای خود نیستند و این مطرح نکردنها به مرور زمان باعث افزایش ناراحتی و دلخوریها و بروز رفتارهای همراه با خشم میشود.
مجرد توصیه میکند: بهتر است در همین روزهای باقیمانده تا سال جدید، در یک زمان مناسب در مکانی آرام، مشکلات و خواستههای یکدیگر را درخصوص تعطیلات نوروز مطرح کرده و با یک برنامهریزی دقیق و مناسب با محوریت نظرات و علایق دو طرف به استقبال سال نو بروید. چنانچه در تعطیلات عید و هنگام اجرای برنامهها یا حتی در طول مسافرت یا دید و بازدیدها با همسرتان دچار مشکل شدید، سعی کنید، در آن لحظه کنترل هیجان، ناراحتی و عصبانیت داشته و در زمانی مناسب در مورد حل مسائل و شنیدن نظرات همسرتان و برطرف کردن مسألهای که ایجاد شده، با یکدیگر به تعامل برسید.
انتهای پیام/
منبع:روزنامه ایران