گروه وحدت فرهنگ سدید- مقداد امیری: خاستگاه تفکر تکفیر افراطی در پاکستان را باید در شکل گیری فرقه ای بنام دیوبندیه در شبه قاره هند جستجو کرد. دیوبندیه از فرقه های شبه قاره هند است که در فقه حنفی و در کلام ماتریدی و در عین حال متاثر از افکار "شاه ولی الله دهلوی" است. این فرقه با تاسیس دارالعلوم در منطقه دیوبند هند جان گرفت. دارالعوم منطقه دیوبند در سال 1857میلادی تنها با 15 شاگرد به منظور بازیابی هویت اسلامی تاسیس شد. امروز دارالعلوم پس از دانشگاه بزرگ اسلامی الازهر مصر بزرگترین مرکز علمی اهل سنت محسوب می شود که تاکنون بیش از 65 هزار دانش آموخته داشته است. در حال حاضر بیش از 15 هزار مدرسه علمیه در آسیا و 40 هزار مدرسه در سراسر جهان براساس آموزه های این مکتب آموزش می بینند.
پس از شکل گیری مکتب دیوبندیه در شبه قاره هند، تفکر افراطی تکفیر منطقه پاکستان را شدیدا تحت الشعاع خود قرار داد. هنگام تقسیم جغرافیایی هند، بیشتر پیروان این مکتب در حوزه جغرافیای کشور جدید التاسیس پاکستان قرار گرفتند. اگر چه "ابوالاعلی مودودی" و "مولوی حامد گیا" در سالها پیش از استقلال پاکستان حزب "جماعت اسلامی" و "جمعیت علمای اسلام" را با گرایش نوسلفی و همگرا با اخوان المسلمین مصر بنیان نهاده بود، اما تفکر افراطی سلفی با قدرت گرفتن ژنرال ضیاءالحق در پاکستان در اواخر دهه 70 میلادی در این کشور وجاهت و رسمیت بیشتری یافت.
در دوران قدرت ضیاءالحق به دلیل علاقه بسیار او به سلفیت و با پشتیبانی بعضی از نهادهای دولتی همچنین کمک مالی عربستان سعودی تعداد زیادی مدارس دینی با رویکرد وهابیت افراطی در پاکستان تاسیس شد. ضیاء الحق برای نخستین بار در تاریخ پاکستان، به منظور حمایت دولت متبوعش برای توسعه آموزش های مذهبی، پرداخت زکات را برای تامین هزینه های این مدارس، بر شهروندان کشور الزامی کرد. در پی این سیاست، خانواده های فقیر به ویژه در روستاها فرزندان خود را برای تحصیل به این مدارس مذهبی فرستادند.
اما در این مدارس، تفکرات افراطی ابن تیمیه و وهابیت به طلاب نوجوان و جوان پاکستانی آموزش داده می شد؛ به طوری که آنها در همان آغاز ورود به مدرسه به تصور کفر و شرک پیروان دیگر مذاهب اسلامی به ویژه شیعیان، کینه و عداوت خاصی به مذهب تشیع و مخالفان خود در دل می پروراندند.
بنا به دستور ژنرال ضیاءالحق در دوران حکومت او مدارک تحصیلی مدارس مذهبی این کشور –که بیشتر متعلق به وهابیت و سلفیان بود– معتبر شناخته شد و دستگاه های دولتی، به ویژه ارتش موظف به جذب نیروهای این مدارس در سمت های مختلف شدند. حتی برای مدتی ارتقای درجه نظامیان به این بستگی داشت که آنها فرائض را کاملا به جا آورند و در مدارس مذهبی دوره هایی را گذرانده باشند .
بدین ترتیب بر اثر تعالیم مکتب دیوبندیه و وهابیت و البته حمایت های ژنرال ضیاءالحق گروه های تندرو تکفیری چون سپاه صحابه، لشکرجنگوی، جیش محمد و لشکر طیبه در پاکستان متولد شدند. سپاه صحابه و لشکر جنگوی به عنوان شاخه نظامی آن، برای ضدیت میدانی با شیعیان بنیان گذاری شد. در کنار آنها، جیش محمد و لشکر طیبه نیز برای آزادی کشمیر از هندوستان به وجود آمد. از افکار مولوی سمیع الحق، فرد دیگری از سپاه صحابه،همگروه طالبان شکل گرفت که در جنگ با افغانستان در زمان اشغال شوروی، علیه نیروهای شوروی وارد جهاد شد.
تاکنون بواسطه رشد این جریانات، متاسفانه خون ده ها هزار مسلمان اعم از شیعه و سنی، ریخته شده است. از این رو می بایست تمرکز عمده سیاست گذاری ها پیرامون بسط وحدت گرایی در این مناطق جهت حفظ امنیت و زندگی برادرانه و مسالمت آمیز همچون ادوار گذشته صورت پذیرد.
