فقه
درباره الگوی مواجهه فقه با نظام اداره در گفتوگو با علیرضا پیروزمند/ بخش دوم؛
اگر ما تأثیرگذاری فقه را در تحول علوم‌انسانی و شکلگیری الگوی پیشرفت رها کنیم و فقط بخواهیم به تأثیرگذاری فقه در سیاست‌گذاری بسنده کنیم، آنگاه اگر هم موفق باشیم در ایده‌آل‌ترین حالتی که بتوانیم تأثیر داشته باشیم؛ یعنی تأثیری نمایان و قابل احرازی را برای فقه در عرصه سیاست‌گذاری پیدا کنیم، آنگاه ضمانت اجرا نخواهد داشت.
کد خبر: ۱۰۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۳
ابعاد حکمرانی فقهی در گفتگو با شریف لک‌زایی/بخش دوم؛
خیلی از اوقات، برخی امور به اندک بهانه‌ای با عنوان مصلحت قربانی می‌شود. به باور من، فهم مصلحت در حقیقت امور نهفته است. یعنی اگر واکاوی کنید، مسئله‌ای که الان جامعه ما به آن دچار شده - یعنی بحث پوشش و حجاب - اگر با جامعه صادقانه برخورد شود، رانت‌های اقتصادی حذف شود، عدالت در رفتار با همه وجود داشته باشد، مردم در ادارات کمتر اذیت شوند و در مجموع رضایت عمومی تحقق یابد، تصور نمی‌کنید اگر ما به سمت حکمرانی فقه ی نیز برویم، اقبال بیشتری از سوی مردم صورت گیرد؟
کد خبر: ۱۰۱۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۲۰
ابعاد حکمرانی فقهی در گفتوگو با شریف لک‌زایی/ بخش اول؛
اگر ما برای حکمرانی دینی به ظواهر توجه کنیم، این اولین خطا برای تهی کردن جامعه از آموزه‌ها و مفاهیم دینی است؛ بنابراین به باور من، نخستین شأنیت اتصاف به امر دینی ارزش‌ها و فضیلت‌هایی بالاتر از ظواهر و مناسک است. سیاست ما اگر توانست عدالت را برقرار کند، این یک سیاست دینی و سیاست متصف به دین است.
کد خبر: ۱۰۱۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۲
آینده‌پژوهی در دانش فقه و اخلاق به قلم مهدی مهریزی؛
فقه اخلاق، معنای دقیق و درستی ندارد؛ چون ما نمی‌خواهیم در مورد اخلاق، کار فقه ی انجام دهیم؛ لذا باید یکی از دو عنوان دیگر درست باشد؛ یعنی یا « فقه و اخلاق» که دو دانش است و می‌خواهیم نسبت بین آن دو دانش را بسنجیم و ببینیم که کدام‌یک از آن دو، مولّد و کدام‌یک مصرف‌کننده است؛ یا هر دو در عرض یکدیگر قرار دارند و تعبیر فقه و اخلاق ناظر به این است که دو دانش مستقل داریم و می‌خواهیم رابطه این دو را با هم بسنجیم که آیا مولّد و مصرف‌کننده هستند یا حاکم و محکوم بوده یا دو دانشِ هم عرض هستند؟
کد خبر: ۱۰۰۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۶
جایگاه فقه در سنت ایرانی در گفتاری از دکتر موحد ابطحی؛
بحثی در دهه‌های گذشته مطرح شد که دلیل کارنکردن علوم‌انسانی غربی در کشور ما چیست و در مواجهه با آن چه باید کرد؟ در طرح تحول علوم‌انسانی نیز چند ایده مطرح شد: به‌روزرسانی، کارآمدسازی، بومی‌سازی و اسلامی‌سازی.
کد خبر: ۹۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۲
کنکاشی در منطق اجتماعی حاکم بر حکمرانی فقهی در گفتوگو با مهدی ابوطالبی؛
در دموکراسی غربی صرف رای اکثریت ملاک است، اما عملاً در کشور ما هم همین است. ما نمی‌گوییم رضایت اکثریت، حداقل می‌گوییم عدم مخالفت عملی اکثریت؛ یعنی اگر اکثریت علیه سیاست یا قانونی اقدام عملی کردند، دیگر به صلاح نیست بخواهید ادامه دهید. اگر اقلیتی مخالفت کرد، شما اعمال قدرت کرده و نهایتاً افراد تمکین می‌کنند.
کد خبر: ۹۹۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۲۷
واکاوی ادعای تاریخچه فقهی حجاب در اسلام به قلم سیدضیاء مرتضوی؛
بحث درباره پیشینه وجوب پوشش موی زنان در فقه اسلامی به جنجالی تازه در فضای مجازی تبدیل شده است. ادعای جدیدی که آغاز این حکم را به قرن هشتم و شهید اول نسبت می‌دهد، با واکنش تند کارشناسان فقه ی روبه‌رو شده است. این مقاله ضمن بررسی تاریخچه فقه ی این موضوع، پاسخ‌هایی به ادعای مطرح‌شده ارائه می‌کند.
کد خبر: ۹۹۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
تحول اجتهاد و قانون‌گذاری از نگاه امام خمینی(ره) به قلم محمدکاظم تقوی؛
امام خمینی(ره) راهکار نهایی توانمندسازی فقه را توجه به نقش زمان و مکان در اجتهاد می‌دانستند. ایشان معتقد بودند با این رویکرد، نیازی به راهکارهای اضطراری مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام نخواهد بود و فقه می‌تواند پاسخگوی نیازهای زندگی معاصر و حل بن‌بست‌های قانونی باشد.
کد خبر: ۹۹۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
تحلیل روش اجتهادی امام خمینی (ره)؛
امام خمینی (ره) در روش اجتهادی خود، نگرشی جامع و فلسفی به شریعت ارائه داده‌اند که نه تنها مبتنی بر اصول عمیق فقه ی است، بلکه بر پایه‌ی فلسفه شریعت، انسان اجتماعی و رابطه جامعه با شریعت استوار است. این نگاه نوآورانه، راه را برای استنباط فقه ی فعال، اجتماعی و پاسخگو به نیازهای عصر حاضر هموار می‌کند.
کد خبر: ۹۹۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
تأملی در دو ایده برای حکمرانی «حکومت دینی یا سکولاریسم» در گفتاری از علیرضا بلیغ؛
پرسش اینجاست که چه نیرویی می‌تواند خواست محوری و انسجام‌بخش در جامعه ما باشد؟ آیا خود مدرنیته امروزه این پتانسیل را دارد؟ آیا خود جهان مدرن امروزه جز ابزارهای تکنیکال که در اختیار گرفته است، مگر مردمی دارد؟ آیا مگر نیرویی برای اداره خود به جز تکنیک دارد؟ شما با تکنولوژی جهان را مدیریت می‌کنید، اما نمی‌توانید نیروی تازه‌ای در این صحنه بیاورید. اینها باید ثابت کنند که اگر خواست دینی را کنار بگذاریم، خواست جایگزینی در سطح مردم وجود دارد.
کد خبر: ۹۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۵
مناظره علیدوست و سروش فرصتی برای نقد فقه و عقلانیت دینی؛
در یادداشتی که محمد محمدرضایی، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران، منتشر کرده است، به بررسی مناظره اخیر میان آیت‌الله علیدوست و دکتر عبدالکریم سروش در خصوص کارآمدی فقه پرداخته می‌شود. در این مناظره که به بررسی رابطه فقه با عقل، اخلاق و عرف می‌پردازد، محمدرضایی نقدهایی را به دیدگاه‌های دکتر سروش وارد می‌کند. وی ضمن تقدیر از این گفتگو، نظرات خود را در خصوص پاسخ‌های دکتر سروش و چالش‌های مطرح‌شده در زمینه فقه و عقلانیت بیان می‌کند.
کد خبر: ۹۹۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۱
بررسی نسبت دین و انسجام اجتماعی در گفتوگو با محمد حامد دادسرشت؛
شناخت من از جامعه حجاز در زمان بعثت چنین است که این جامعه، بسیار به جامعه امروز آمریکا شباهت دارد. در هر دو نظام سرمایه‌داری حاکم است، مهاجرت‌ها از سراسر منطقه صورت گرفته است. یک جامعه متکثر، لیبرال، طبقاتی و... است. خداوند پیامبر را وسط این جامعه قرار داده است. به هر میزان در آن دقیق‌تر می‌شوید به‌هم‌ریختگی را در آن جامعه بیشتر می‌بینید. رسول خدا از دل این تکثر، جامعه منسجمی را بیرون کشیده که تا قرن‌ها بشر را دنبال خود کشانده است.
کد خبر: ۹۸۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۹
نسبت تاریخی فقه و سیاست در ایران در گفتوگو با عبدالمجید مبلغی/ بخش دوم؛
این ایرانیان بودند که فقه را در این معنا گسترش دادند و این امر، عمدتاً هم نزد اهل‌سنت رخ داد. اصول فقه ی که شافعی پیش می‌کشد از جمله این نشانه‌هاست. ما شیعیان وقتی به دوران امامان مراجعه می‌کنیم، دستمان می‌لرزد و زبانمان نمی‌چرخد که بگوییم آنچه امامان ما می‌گفته‌اند، همین فقه است. یعنی آنچه که شیخ مفید می‌گوید، مشابه همان چیزی است که امام جعفر صادق (ع) می‌گوید.
کد خبر: ۹۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۴
درباره مناسبات فقه سیاسی و جامعه ایرانی در گفتوگو با سید سجاد ایزدهی/ بخش دوم؛
در خیلی از مسائل حاکمیتی، ما شاهد این بودیم که امام خمینی (ره) به نظر دیگر فقه ا ارجاع می‌داد. یعنی می‌گوید بر اساس نظر خود من عمل نکنید. چرا که با نظر امام، مسئله حل نمی‌شده است؛ لذا نوع نگاه به فقه و دین در تراز نظام و حکومت متفاوت می‌شود. فقه ی که ما از قدیم داشته‌ایم برای یک روز معین درست نشده است. فقه برای همه زمان‌ها درست شده است.
کد خبر: ۹۸۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۲۴
مرور مناسبات فقه سیاسی و جامعه ایرانی در گفتوگو با سیدسجاد ایزدهی/ بخش اول؛
گاهی من می‌گویم فلان چیز شرعی است و گاهی می‌گویم غیرشرعی نیست. اکنون در نظام اسلامی ما بر اساس عدم مخالفت با شریعت، حجیت را تضمین می‌کنیم. این بر خلاف فقه فردی است که با موافقت شریعت می‌خواهد حجیت بسازد. پس این نیز گونه‌ای از حجیت است که مستند به شارع است. این نوع حجیت، جامعه را برای ما وسیع می‌کند. این نوع نگاه با نگاه حجیت سنتی ما که به دنبال استناد به نص است، متفاوت خواهد بود. نگاه کارآمدمحور، نگاه فقه موجود یا اصول فقه موجود نیست.
کد خبر: ۹۸۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۱
در گفتوگو با عبدالله نصری مطرح شد؛
تصوری که ما از دین داریم با تصوری که دکتر سروش از دین دارد، از زمین تا آسمان فرق می‌کند. ما دین را یک امر وحیانی می‌دانیم که تجلی آن در کتاب الهی ارائه شده است که مصون از خطاست. برای آقای دکتر سروش با توجه به مبانی کلامی ایشان، اصلاً دین به این معنا مطرح نمی‌شود و ایشان از یک آیین دیگر و یک کتاب بشری سخن می‌گوید.
کد خبر: ۹۸۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۹
در گفتگو با حبیب‌الله عظیمی مطرح شد؛
سیاست کشور چه در سطح داخلی و ملی و چه در سطح بین‌المللی، بخش مهمی از برنامه‌های راهبردی و استراتژی‌های عملی اسلام را به خود اختصاص داده است.
کد خبر: ۹۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۹
بازخوانی منطق حکمرانی اجتماعی در گفتگو با حامد سروری/ بخش اول؛
آیا از اساس در جامعه ملات دیگری وجود دارد که بتواند انسجام را تضمین کند؟ حوزه سیاست‌گذاری، حوزه چگونگی‌هاست. در حوزه‌های نظری، توصیفی از «واقع» عرضه می‌کنند و یا نهایتاً با بیان کلیاتی می‌گویند که جامعه باید این‌گونه باشد؛ اما کاری به چگونگی‌ها ندارند. خیلی راحت توصیف می‌کنند که جامعه و دولت ضعیف است.
کد خبر: ۹۷۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۱
در میزگردی علمی مطرح شد؛
این تصور که برخی القاء می‌کنند ما برای مقابله با تهدیدات فضای مجازی یک دکمه در اختیار داریم که می‌توانیم این فضا را ببندیم درست نیست؛ شبکه‌های اجتماعی جدید پروتکل‌های جدید هم پیدا کرده است لذا وقتی ما فیلتر می‌کنیم صاحب فناوری فعالیت خود را بر روی پروتکل‌های جدیدی بنا می‌کند و دوباره ما مجبوریم با پروتکل‌های جدید مواجه شویم.
کد خبر: ۹۷۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۷
در گفتوگو با دکتر سیدسجاد ایزدهی تبیین شد؛
چطور شد به‌محض اینکه انقلاب کردیم همه بر ما شوریدند؟ ما با کسی جنگ کردیم؟ منفعت کسی را تهدید کردیم؟ نه. ما شعار دادیم. یک شعاری دادیم که شعار توحیدی و الهی است. آن منطق امام(ره) در مردم‌سالاری دینی و در معنویت و مردم این نظام را حفظ کردند و باقی ماند. استمرار و استقرار آن، موجب شد که آنها همچنان برآشوبند.
کد خبر: ۹۷۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳