یادداشت/میلاد حبیبی
مقابله با تهدیدات فضایی، تشکیل و توسعه پدافند فضایی بسیار ضروری است.
به گزارش «سدید»؛ میلاد حبیبی دانشجوی ارشد مهندسی الکترونیک در یادداشتی نوشت: با پیشرفت تکنولوژی و افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه فضا، فناوری ارتباطات ماهواره‌ای جهان وارد مرحله جدیدی از تحقیق و توسعه شده است. زمینه‌هایی که با توسعه ارتباطات ماهواره‌ای مورد توجه قرار خواهند گرفت عبارتند از: اینترنت ماهواره‌ای، توسعه شبکه‌های ارتباطی۵G، ناوبری دریایی و هوایی، شبکه ارتباطی رادیو و تلویزیون، ردیابی و موقعیت‌سنجی، پخش رسانه‌های صوتی و تصویری، ارتباطات تلفنی و... انگیزه اصلی برای توسعه ارتباطات ماهواره‌ای عبارت است از: الف) ایجاد تحول و به‌روزرسانی ساختار مخابراتی رسانه‌های صوتی و تصویری. ب) نیاز فوری به پوشش مخابراتی تمام مناطق کشور از جمله مناطق محروم روستایی و ایجاد دسترسی آسان و کم قیمت به اینترنت پرسرعت. ج) توسعه شبکه‌ی اینترنت اشیاء (IOT).
آنچه بیش از همه این روزها بر سر زبان‌ها افتاده و نقل محافل شده، موضوع اینترنت ماهواره‌ای است. از ژانویه سال۲۰۲۰، شرکت آمریکایی اسپیس‌ایکس برای منظومه‌ای تحت عنوان «استارلینک»، ۸۰۰۰ماهواره در مدار لئو مستقر کرده است و هدف آن رسیدن به ۱۲۰۰۰ماهواره تا اواخر سال۲۰۲۰ است. در همین راستا شرکت اسپیس ایکس این روزها، توانسته است با به نتیجه رساندن بخش قابل توجهی از این پروژه، ارائه اینترنت ماهواره‌ای به صورت بین‌المللی را عملیاتی کند. در ادامه این شرکت قصد دارد سطح دسترسی اینترنت پهن‌باند را بدون هیچ محدودیتی و با قیمت بسیار پایین در سراسر دنیا گسترش دهد. در این شبکه کاربران خواهند توانست، با گیرنده‌های کوچک ساخته شده توسط این شرکت که ابعاد آن به اندازه یک جعبه پیتزا خواهد بود، به اینترنت پرسرعت وصل شوند. این آنتن‌های بشقابی شکل، به موتور‌هایی برای جهت‌یابی خودکار و دستیابی به زاویه دید بهینه مجهز هستند. براساس اعلام اسپیس‌ایکس قیمت این گیرنده‌ها هم‌اکنون حدود ۲۰۰دلار است و پیش‌بینی می‌شود با گسترده‌تر شدن این شبکه قیمت آن به زیر ۳۰دلار کاهش پیدا کند.
هم‌اکنون این شرکت توانسته است گسترده‌ترین منظومه ماهواره‌ای جهان را ایجاد کند. برآورد می‌شود که آمریکا در ادامه ارتقاء نسل چهارم شبکه تلفن همراه (۴G) به ۵G در طول چهار سال آتی، نزدیک به ۱۵۰میلیارد دلار تنها در کابل‌کشی فیبر نوری هزینه خواهد داشت؛ درحالی که طبق برآورد اسپیس‌ایکس، کل پروژه استارلینک با حدود تنها ۱۰میلیارد دلار به سرانجام خواهد رسید. این در حالی است که طبق برآورد اسپیس‌ایکس، سود حاصل از پروژه استارلینک به پشتوانه ارائه خدمات و دریافت حق عضویت، سالانه ۳۰ تا ۵۰میلیارد دلار باشد؛ بنابراین درآمد این شرکت خصوصی چندین برابر درآمد ناسا خواهد بود. پیش‌بینی شده است که این درآمد برای تحقیق و توسعه تکنولوژی‌ها و ساخت فضاپیما‌هایی جدید مورد نیاز برای احداث ایستگاه‌های فضایی خصوصاً در مریخ هزینه خواهد شد.
به نظر می‌رسد همانطور که شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای توانست با سرعت بسیار زیادی در بین کاربران عمومی گسترش پیدا کند، انتظار می‌رود اینترنت ماهواره‌ای نیز جای خود را در میان کاربران باز کند. از سوی دیگر آنچه بیش از همه مخاطره‌آمیز بوده و نگرانی‌ها را پیرامون گسترش این شبکه را افزایش می‌دهد، کیفیت نامطلوب و پرهزینه بودن اینترنت در کشور است که به‌طور قطع کاربران را با سرعت بیشتری به سمت استفاده از این شبکه سوق خواهد داد. در دنیای پیشرفته امروز، فناوری فضایی، جزء فناوری‌های راهبردی و استراتژیک محسوب می‌شود و از آن به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های اندازه‌گیری و ارزیابی توان علمی و فنی کشور‌ها یاد می‌کنند. از سویی تأکیدات همیشگی مقام معظم رهبری مبنی بر عدم توقف پیشرفت‌های فضایی و از سوی دیگر عدم همکاری و کارشکنی کشور‌های غربی، این حوزه را به یکی از پراهمیت‌ترین گلوگاه‌های علمی کشور تبدیل کرده است. همزمان با فضاپایه شدن بسیاری از فعالیت‌ها از جمله ارتباطات مخابراتی، به‌زودی کشور با چالش‌های متعددی مخصوصاً در زمینه مسائل امنیتی و نظامی روبه‌رو خواهد شد. امروزه بسیاری از فعالیت‌های عمومی در کشور از جمله حمل‌ونقل، پخش رادیو و تلویزیون، اینترنت، موقعیت‌یابی (GPS)، ارتباطات بانکی، تصویربرداری و پایش، هواشناسی و... به توسعه صنعت فضایی گره خورده است. از سوی دیگر فقدان یا ناکارآمدی اسناد بالادستی و دکترین دفاعی در عرصه فضایی به مخاطره‌آمیز بودن این موضوع افزوده است. آنچه هم‌اکنون در سند جامع علمی کشور پیرامون فعالیت‌های فضایی مرقوم شده است، ابهاماتی جدی در خصوص اهداف فضایی کشور ایجاد می‌کند. با توجه به پیشرفت بسیار سریع کشور‌ها در توسعه فناوری‌های فضایی، عقب‌ماندگی در این حوزه می‌تواند غیرقابل جبران بوده و کشور را با لطمات و آسیب‌های بسیار سخت و کنترل‌ناپذیری روبه‌رو کند. از سوی دیگر پیچیده و پیشرفته بودن حضور در عرصه فضایی، موازنه قدرت را بسیار زمان‌بر و چالش‌برانگیز خواهد کرد؛ لذا برای مقابله با شیوه‌های نوین درگیری دشمن در عرصه فضایی، لازم است در دو بخش اقدامات عاجل و جهادی صورت پذیرد: ۱- حضور راهبردی در فضا: با توجه به گسترش روزافزون فعالیت فضایی و تراکم ماهواره‌ها در لایه‌های مختلف فضایی، در صورت عدم حضور و فعالیت در این حوزه، بستر برای فعالیت‌های مخرب دشمن مهیا خواهد شد. ۲- مقابله با تهدیدات فضا پایه: همانطور که اشاره شد، تبادل اطلاعات از طریق فضا روزبه‌روز گسترش پیدا کرده و بسیاری از فعالیت‌های روزمره را به خود وابسته می‌کند؛ لذا لازم است از هم‌اکنون برای مقابله با آن شرایط که چندان هم دور از واقع نیست، تمهیداتی صورت پذیرد. همچنین باید به این مسأله تأکید شود که استراتژی پدافندی در عرصه فضایی باید هم‌تراز باشد؛ لذا در راستای مقابله با تهدیدات فضایی، تشکیل و توسعه پدافند فضایی بسیار ضروری است.
انتهای پیام/
آنچه بیش از همه این روزها بر سر زبان‌ها افتاده و نقل محافل شده، موضوع اینترنت ماهواره‌ای است. از ژانویه سال۲۰۲۰، شرکت آمریکایی اسپیس‌ایکس برای منظومه‌ای تحت عنوان «استارلینک»، ۸۰۰۰ماهواره در مدار لئو مستقر کرده است و هدف آن رسیدن به ۱۲۰۰۰ماهواره تا اواخر سال۲۰۲۰ است. در همین راستا شرکت اسپیس ایکس این روزها، توانسته است با به نتیجه رساندن بخش قابل توجهی از این پروژه، ارائه اینترنت ماهواره‌ای به صورت بین‌المللی را عملیاتی کند. در ادامه این شرکت قصد دارد سطح دسترسی اینترنت پهن‌باند را بدون هیچ محدودیتی و با قیمت بسیار پایین در سراسر دنیا گسترش دهد. در این شبکه کاربران خواهند توانست، با گیرنده‌های کوچک ساخته شده توسط این شرکت که ابعاد آن به اندازه یک جعبه پیتزا خواهد بود، به اینترنت پرسرعت وصل شوند. این آنتن‌های بشقابی شکل، به موتور‌هایی برای جهت‌یابی خودکار و دستیابی به زاویه دید بهینه مجهز هستند. براساس اعلام اسپیس‌ایکس قیمت این گیرنده‌ها هم‌اکنون حدود ۲۰۰دلار است و پیش‌بینی می‌شود با گسترده‌تر شدن این شبکه قیمت آن به زیر ۳۰دلار کاهش پیدا کند.
هم‌اکنون این شرکت توانسته است گسترده‌ترین منظومه ماهواره‌ای جهان را ایجاد کند. برآورد می‌شود که آمریکا در ادامه ارتقاء نسل چهارم شبکه تلفن همراه (۴G) به ۵G در طول چهار سال آتی، نزدیک به ۱۵۰میلیارد دلار تنها در کابل‌کشی فیبر نوری هزینه خواهد داشت؛ درحالی که طبق برآورد اسپیس‌ایکس، کل پروژه استارلینک با حدود تنها ۱۰میلیارد دلار به سرانجام خواهد رسید. این در حالی است که طبق برآورد اسپیس‌ایکس، سود حاصل از پروژه استارلینک به پشتوانه ارائه خدمات و دریافت حق عضویت، سالانه ۳۰ تا ۵۰میلیارد دلار باشد؛ بنابراین درآمد این شرکت خصوصی چندین برابر درآمد ناسا خواهد بود. پیش‌بینی شده است که این درآمد برای تحقیق و توسعه تکنولوژی‌ها و ساخت فضاپیما‌هایی جدید مورد نیاز برای احداث ایستگاه‌های فضایی خصوصاً در مریخ هزینه خواهد شد.
به نظر می‌رسد همانطور که شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای توانست با سرعت بسیار زیادی در بین کاربران عمومی گسترش پیدا کند، انتظار می‌رود اینترنت ماهواره‌ای نیز جای خود را در میان کاربران باز کند. از سوی دیگر آنچه بیش از همه مخاطره‌آمیز بوده و نگرانی‌ها را پیرامون گسترش این شبکه را افزایش می‌دهد، کیفیت نامطلوب و پرهزینه بودن اینترنت در کشور است که به‌طور قطع کاربران را با سرعت بیشتری به سمت استفاده از این شبکه سوق خواهد داد. در دنیای پیشرفته امروز، فناوری فضایی، جزء فناوری‌های راهبردی و استراتژیک محسوب می‌شود و از آن به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های اندازه‌گیری و ارزیابی توان علمی و فنی کشور‌ها یاد می‌کنند. از سویی تأکیدات همیشگی مقام معظم رهبری مبنی بر عدم توقف پیشرفت‌های فضایی و از سوی دیگر عدم همکاری و کارشکنی کشور‌های غربی، این حوزه را به یکی از پراهمیت‌ترین گلوگاه‌های علمی کشور تبدیل کرده است. همزمان با فضاپایه شدن بسیاری از فعالیت‌ها از جمله ارتباطات مخابراتی، به‌زودی کشور با چالش‌های متعددی مخصوصاً در زمینه مسائل امنیتی و نظامی روبه‌رو خواهد شد. امروزه بسیاری از فعالیت‌های عمومی در کشور از جمله حمل‌ونقل، پخش رادیو و تلویزیون، اینترنت، موقعیت‌یابی (GPS)، ارتباطات بانکی، تصویربرداری و پایش، هواشناسی و... به توسعه صنعت فضایی گره خورده است. از سوی دیگر فقدان یا ناکارآمدی اسناد بالادستی و دکترین دفاعی در عرصه فضایی به مخاطره‌آمیز بودن این موضوع افزوده است. آنچه هم‌اکنون در سند جامع علمی کشور پیرامون فعالیت‌های فضایی مرقوم شده است، ابهاماتی جدی در خصوص اهداف فضایی کشور ایجاد می‌کند. با توجه به پیشرفت بسیار سریع کشور‌ها در توسعه فناوری‌های فضایی، عقب‌ماندگی در این حوزه می‌تواند غیرقابل جبران بوده و کشور را با لطمات و آسیب‌های بسیار سخت و کنترل‌ناپذیری روبه‌رو کند. از سوی دیگر پیچیده و پیشرفته بودن حضور در عرصه فضایی، موازنه قدرت را بسیار زمان‌بر و چالش‌برانگیز خواهد کرد؛ لذا برای مقابله با شیوه‌های نوین درگیری دشمن در عرصه فضایی، لازم است در دو بخش اقدامات عاجل و جهادی صورت پذیرد: ۱- حضور راهبردی در فضا: با توجه به گسترش روزافزون فعالیت فضایی و تراکم ماهواره‌ها در لایه‌های مختلف فضایی، در صورت عدم حضور و فعالیت در این حوزه، بستر برای فعالیت‌های مخرب دشمن مهیا خواهد شد. ۲- مقابله با تهدیدات فضا پایه: همانطور که اشاره شد، تبادل اطلاعات از طریق فضا روزبه‌روز گسترش پیدا کرده و بسیاری از فعالیت‌های روزمره را به خود وابسته می‌کند؛ لذا لازم است از هم‌اکنون برای مقابله با آن شرایط که چندان هم دور از واقع نیست، تمهیداتی صورت پذیرد. همچنین باید به این مسأله تأکید شود که استراتژی پدافندی در عرصه فضایی باید هم‌تراز باشد؛ لذا در راستای مقابله با تهدیدات فضایی، تشکیل و توسعه پدافند فضایی بسیار ضروری است.
انتهای پیام/
منبع: صبح نو
ارسال نظر
