به گزارش «سدید»؛ این روزها برنامههای استعدادیابی مختلفی به روی آنتن میرود. برنامههایی که هر کدام در یک ژانر به خصوص و با محتوایی متفاوت از برنامه دیگر برای مخاطبان این روزهای تلویزیون تهیه و تولید میشوند. اما با وجود اینکه مدت هاست گروه سنی کودک و نوجوان در تلویزیون فراموش شده است، در این میان برنامههایی انگشت شمار هستند که برای گروههای سنی کودک و نوجوان ساخته میشوند و هدفی مثل سرگرمی این گروه سنی و اهمیت دادن به آنها را دارند. یکی از این برنامه ها، «شگفت انگیزان» به تهیه کنندگی و کارگردانی حمیدرضاعطارد است که این روزها از شبکه پویا به روی آنتن میرود که گفت و گوی ما با این برنامه ساز را در ادامه میخوانید.
** کودکان و نوجوانان مخاطب اصلی-همانطور که از نام شگفت انگیزان پیدا است این برنامه برای گروه سنی کودک و نوجوان از ۴ تا ۱۵ سال طراحی شده است. در هر قسمت از برنامه دو یا سه شرکت کننده نوجوان به عنوان مهمان در کنار مجری حاضر میشوند و بنا به علاقهای که دارند، کار تخصصی یا حرفهای که در آن کار کرده اند را به نمایش میگذارند. حال این تخصص میتواند پرورش گل و گیاه باشد یا تیراندازی با کمان و ورزشی به خصوص و ...
** عطارد:گرته برداری از «لیتل بیگ شات»-سال ۹۶ از طرف شبکه کودک به تولید جُنگی کودکانه دعوت شدیم. برای پیدا کردن ساختار برنامه یک نمونه موفق در برنامههای خارجی را با نام (لیتل بیگ شات) را به ما معرفی کردند. برنامهای که هرچند موضوع آن کودکان بودند، اما روی مخاطب بزرگسال هدف گذاری شده بود. برنامهای با جذابیت بصری بالا، موضوعهای جالب، خوش ریتم و پرهیجان و با ساختاری درست و همین هم باعث شده بود که خیلی از کشورهای دیگر برنامههایی مشابه آن را بسازند.
-کار مطالعاتی و تحقیقاتی برنامه را در سال ۹۶ آغاز کردیم. آن برنامه را آنالیز کرده و با مهندسی معکوس مولفههای موفقیت آن را چه به جهت ساختاری و چه محتوایی بررسی کردیم تا بتوانیم بر اساس فرهنگ و اقلیم کشورمان برنامهای را پایه گذاری کنیم که با سلیقههای کودکان ایرانی و دغدغه خانواده هایشان همخوانی داشته باشد و از طرفی در بستر چشم انداز محتوایی شبکه کودک در مقام یک رسانه مربی قرار بگیرد.
** توقف کار در مرحله پیش تولید-بخشی از کار تحقیقاتی برنامه پیش رفت، اما، چون این طرح جزو کارهای سنگین در حوزه تلویزیون محسوب میشود، به خاطر فراهم نبودن شرایط مالی مناسب کار متوقف شد. اما در سال ۹۸ از طرف مدیر شبکه نهال خانم کاظم بیگی در شبکه کودک مجدد به ما پیشنهاد شد که فصل اول این برنامه را با محدودیتهای موجودی که هست روی آنتن ببریم تا در فصلهای بعد شرایط مطلوب هم فراهم شود.
-این بار کار را در تابستان ۹۸ به طور جدی شروع کردیم و مسیر محتوایی و تولیدی برنامه را ترسیم کرده و عوامل به تناسب آن به ما اضافه شدند و جلسههای متعددی با حضور کارشناسان حوزه کودک برگزار کردیم. کارشناسان حوزه تربیتی و روانشناسی و رسانه به ما کمک کردند و در نهایت خط مشی اصلی برنامه تعیین شد و مولفههای دکور، مجری، پرسش ها، گفت و گوها، آیتمها و ... برنامه را متناسب با همین خط مشی تعیین کردیم.
** بچههای ما همگی «شگفت انگیزند»-نکته دیگری که درباره این برنامه وجود دارد سن و سال شرکت کنندههایی است که به استودیوی شگفت انگیزان میآیند. گروه سنی این افراد بین ۴ تا ۱۵ سال در نظر گرفته شده است. تهیه کننده این برنامه در همین زمینه گفت: طبق نظرهای کارشناسان حوزه کودک و نوجوان مهمترین مسئله در این گروه سنی تائید شدن بچهها و بالا بردن اعتماد به نفس در آنها است. پس ساختار برنامه بر مبنای گپ و گفت طنازانه و ارائه توانمندی بچهها به عنوان شگفت انگیز طراحی شد.
** در «شگفت انگیزان» چه اتفاقی میافتد؟-هر قسمت از این برنامه با معرفی یکی از شرکت کنندهها آغاز میشود و با پرس و جوی مجری درباره کار تخصصی آنها ادامه پیدا میکند. در این میان شرکت کننده کار تخصصی خود را در مقابل دید سایرین به نمایش میگذارد و از سختیها و مشکلاتی که برای آن کار دارد میگوید.
** موضوعهای هر قسمت از برنامه چطور انتخاب میشوند؟-به طور معمول برنامههای اینچنینی شامل بسیاری از شاخهها و موضوعها میشوند که بنا بر هدفگذاری اصلی برنامه باید بررسی شوند. عطارد درباره انتخاب موضوعهای هر قسمت از این برنامه نیز گفت: موضوعهای گستردهای را برای برنامههای مختلف در نظر گرفتیم. از ورزش و هنر و ادبیات و کارهای علمی گرفته تا تواناییهای فنی و مشاغل و حتی اموری که در خانه کاربرد دارد. از نظر ما توانایی و استعداد بچهها در همه این امور ارزشمند و قابل تقدیر و قابل تامین است. در شگفت انگیزان بچهها الگوی بچههای دیگر قرار میگیرند.
** آموزش فرهنگ کار گروهی در برنامه-از آنجایی که در جامعه ما در حوزه کارهای جمعی مشکلات عدیدهای وجود دارد و این موضوع در همه ردههای سنی نیز دیده میشود و آزاردهنده است، یکی از دغدغههای این برنامه سوق دادن بچهها به سمت کارهای گروهی است به همین خاطر حضور بچههایی که کارهای گروهی انجام میدهند برای ما در اولویت قرار دارد. البته در پرسشهایی که مجری با مهمانهای فردی هم انجام میدهد مدام به انجام کارهای گروهی نیز اشاره میشود تا این برنامه به سهم خود در ایجاد فرهنگ کارهای گروهی در بین کودکان و آینده سازان کشور نقشآفرینی کرده باشد.
** «سعید شیخ زاده» گزینه مناسب اجرا- «سعید شیخ زاده» را شاید این روزها در برنامههای متنوعی دیده باشید. او با اینکه پیشینه بازیگری دارد، اما در قامت اجرا به خوبی درخشیده است و از معدود مجریان موفق این روزهای سیما است که هر برنامهای را در هر ژانری میتواند اداره کند از مسابقه ایران گرفته تا نما به نما و مسابقههای دیگر تلویزیونی. او در «شگفت انگیزان» تنها یک مجری نیست بلکه بیشتر شبیه به همراه و دوست شرکت کنندههای برنامه است. او به تناسب حضور هر شرکت کننده و سن و سال او با لحن و زبان خودش صحبت میکند و سعی میکند فضا را به سمتی ببرد که او حس غریبگی نکند. هر از گاهی با شرکت کنندهها و ابزاری که برای کارشان است شوخی میکند و فضای مفرحی را برای این افراد فراهم میکند.
** مجری ما کودکان را به خوبی میشناسد-بر اساس خط مشی اصلی برنامه، مشخصههای مجری هم معلوم شد. فردی که کودک را بشناسد و ترجیحا در این حوزه فعالیت کرده باشد، به جهت چهره و صدا آنچه که مد نظر برنامه است را داشته باشد، توان بازیگری داشته که بتواند همراه شرکت کنندهها فضای نمایشی و طنز را خلق کند و ...
-بر همین مبنا لیستی مشخص شد و با تعدادی از هنرمندان وارد مذاکره شدیم. بعد از کش و قوسهای فراوان با سعید شیخ زاده به توافق رسیدیم. آقای شیخ زاده تقریباً همه آنچه لازمه مجری این برنامه بود را داشت. سالها فعالیت در حوزه کودک از بازی گرفته تا دوبله انیمیشنها و فیلمهای کودک را در کارنامه کاری خود داشت. او بازیگر توانمندی است و در حوزه صداسازی مولفه بسیار مناسبی برای خلق لحظههای نمایشی و ایجاد شور و هیجان بیشتر در برنامه بود.
** میخواستیم جنس اجرای مجری متفاوت باشد-سعید شیخ زاده سابقه زیادی در اجرای برنامههای تلویزیونی دارد، اما شرایط این برنامه بسیار متفاوت بود و میطلبید که جنس اجرای متفاوتی را هم داشته باشد. شاید اگر اغراق نکرده باشیم اجرای این برنامه شبیه راه رفتن روی لبه تیغ بود و اگر مجری اجرای متناسب با ساختار این برنامه را نداشت، مخاطب کودک او را پس میزد و تجربه تلخی برای مجری و برنامه به وجود میآمد. تجربهای که برای دیگران در سالهای اخیر در برنامههای مشابه به وجود آمده است و اعتبار و جایگاهشان در بین کودکان حتی در بین مخاطبان بزرگسال هم تحتالشعاع قرار گرفته است.
جلسههای متعددی با آقای شیخزاده داشتیم و او با انگیزه و انرژی فراوان وقت گذاشت و همراهی کرد و بارها تمرین کردیم تا به آنچه مد نظر است برسیم. حالا بعد از پخش چند قسمت ابتدایی برنامه بازخوردهای بسیار زیاد و خارج از تصور نسبت به مجری برنامه داشتیم و بسیاری از خانوادهها اجرای او را پسندیدند و طبیعتا هرچه بیشتر پیش برویم این بازخوردها بیشتر خواهد شد و اعتقادمان این است که سعید شیخ زاده جایگاه ویژهای بین کودکان و نوجوانان کشورمان پیدا خواهد کرد.
** در «شگفت انگیزان» فضای رقابتی و رای گیری نداریم-ما از همان ابتدا در این برنامه قصد نداشتیم فضایی رقابتی را برای شرکت کنندهها ترسیم کنیم و همانطور که دیدید رای گیری هم نداریم و هیچ وقت فردی را به عنوان برتر انتخاب نمیکنیم و همانطور که از شعار برنامه مشخص است همه بچهها شگفت انگیزند. برنامه شگفت انگیزان تلاش میکند در فضای شاد و طنازانه به طرق مختلف اعتماد به نفس بچهها را بالا ببرد و به همه آنها بگوید تو میتوانی، تو خوب و تاثیر گذاری، تو موفق هستی و موفق خواهی بود.
** محدودیتی برای حضور شرکت کنندههای خارج از تهران نداریم-ما در این برنامه مجدانه تلاش میکنیم تا فضا را به گونهای پیش ببریم که همه بچههای هر نقطه از ایران با دیدن این برنامه انگیزه پیدا کنند و از ایستایی درآمده و تبدیل به فرد پویا توانمند و تاثیرگذار شوند. هر فردی در هر کجا با هر شرایطی که دارد میتواند تاثیرگذار و موفق باشد. لزومی ندارد حتما در شهرهای بزرگ باشند و به امکانات زیادی دسترسی داشته باشند، کافی است به شناختی از خودشان برسند، هدفشان را مشخص کنند، تصمیم بگیرند و تلاش کنند. تلاش ما بر این است که این برنامه میزبان بچهها از سراسر کشور باشد و از همه نقطههای شهر و روستا هم برایمان فرقی ندارد و ملاکمان هم این نیست که حتما بچهها کاری خارق العاده انجام داده باشند. کافی است کار درستی را پیش گرفته باشند و برای آن زحمت کشیده باشند و توانایی شان را خوب ارائه کنند.
** بچهها باید دغدغه محور باشند-البته ما در نقطه گذاری هایمان تلاش میکنیم بچهها به سمتی سوق داده شوند که دغدغه محور و مسئله محور باشند. یعنی به اطراف خود خوب نگاه کنند و مسائل و مشکلات موجود را ببینند و برای رفع آنها بیندیشند و کاری انجام دهند. با این حساب یک کودک روستایی میتواند در حوزه کشاورزی، دامداری و ... توانایی خود را پرورش دهد و با یک ایده مشکلی را رفع کند و برای خود و خانواده و کشورش مفید و مثمر ثمر باشد.
** فراموش نکنیم فرزندانمان نیاز به کودکی کردن دارند-در روزمرهها و مشغلههای فراوان والدین خیلی اوقات شیرینیهای کودکان نیز رنگ میبازد و شاید ریشه بسیاری از مشکلات و شکافهای بین والدین و فرزندان همین موضوع باشد. هرچند شگفت انگیزان برای مخاطب کودک و نوجوان هدفگذاری شده است، اما تلاش میکند، غبار از منظر والدین نسبت به شیرینیها و ارزشهای کودکانشان بزداید و آنها را برای درک بهتر تواناییهای فرزندان شان و حمایت درست از آنها ترغیب کند.
** نحوه حضور شرکت کنندهها در برنامه-برای دعوت از شرکتکنندهها ابتدا تیزر فراخوانی تهیه شد و در مدت زمانی طولانی از شبکه کودک پخش شد. همزمان برای اینکه بتوانیم دامنه و تنوع توانمندیها و استعدادهای بچهها را وسعت دهیم لیستی از موضوعات مختلف تهیه کردیم و تلاش کردیم از طریق افراد آگاه، مجموعههای دولتی و غیر دولتی و دوستانی که در این رشتهها شناخت و آگاهی دارند به کودکان و نوجوانانی که دارای توانمندی و استعداد هستند دسترسی پیدا کنیم. همه اینها در کنار تمامی فیلمهایی که مخاطبان شبکه کودک به واسطه تیزر برنامه به آدرس معرفی شده ارسال کرده بودند توسط گروهی از کارشناسان بررسی اولیه شدند. بعد از چند مرحله مصاحبه لیست نهایی مشخص شد و به گروه اتاق فکر برنامه معرفی شدند و مرحلههای بعدی هم همینطور سپری شد تا به ضبط برنامه رسیدیم.
** شرایط کرونا و مشکلاتی که برای کار کردن با بچهها وجود دارد-البته شرایط کرونا هم مانع حضور خیلی از برگزیدگان نهایی ما شد که امیدواریم در ادامه شرایط حضورشان فراهم شود. این افراد حق شان همچنان محفوظ است الان هم بعد از شروع پخش برنامه به خاطر تنوع موضوعی شرکتکنندگان، متقاضیان بسیار زیادی چه از طریق مبادی برنامه و همچنین رابطان برنامه به ما معرفی شده و خودشان تماس میگیرند و پیام میدهند و مدام پرسش میکنند که به چه طریقی میتوانند با شگفتانگیزان مرتبط شوند و توانایی هایشان را معرفی کنند تا بتوانند به استودیو آمده و مقابل دوربین قرار بگیرد.
این کار را برای ما سختتر میکند، اما امیدواریم در ضبطهای پیش رو فرصت به اکثر آنها برسد. البته ما در ابتدای راه هستیم و آغوش برنامه به روی همه بچهها باز است و همه میتوانند از راههای مشخص شده با برنامه ارتباط بگیرند و خودشان را به برنامه معرفی کنند تا شرایط و مراحل طوری پیش رود که انشالله شاید بتوانند آنها هم به برنامه شگفت انگیزان بیایند.
** شباهت «شگفت انگیزان» به «عصر جدید»-همانطور که شگفت انگیزان در ساختار از یک الگوی تلویزیونی به نام (لیتل بیگ شات) بهره برده است، عصرجدید هم بر اساس برنامههای گاد تلنتی که حدود یک دهه در شبکههای تلویزیونی کشورهای مختلف دنیا پخش میشود طراحی و تولید شده است. گاد تلنت همیشه جزو برنامههای پر بیننده دنیا بوده و عصر جدید نمونه موفقی از این دست برنامهها است. تا به حال در شبکههای مختلفی برنامههای متنوع استعدادیابی ساخته و پخش شده است، اما هیچ کدام به محبوبیت عصرجدید نبودند و شاید به همین خاطر بخواهند ما را با عصر جدید با مقایسه کنند.
درست است که شگفت انگیزان و عصرجدید هر دو جزو برنامههای استعدادیابی به شمار میروند، اما اگر نیم نگاهی به الگوهای این دو برنامه بیندازیم متوجه میشویم که هر کدام دنیای متفاوتی دارند و در یک جغرافیایی ناهمگون به سر میبرند. در گات تلنتها این طور است که اجرای توانمندیها باید در بستر نمایشی اجرا شود و هیجانی که دیده میشود در بستر رقابت مسابقه به وجود میآید. اما در برنامهای مثل لیتل بیگ شات رقابتی وجود ندارد و همه برنده اند و به همه به یک اندازه فرصت داده میشود تا خود را نشان دهند و تلاش میشود هیجان برنامه حاصل یک گفت و گوی جذاب و طنازانه باشد.
** تا الان فقط یک شرکت کننده مشترک با «عصر جدید» داشتیم-در شگفت انگیزان ایجاد موقعیتهای نمایشی فقط برای ایجاد فضای طنز و ایجاد بستری برای بهتر نشان دادن تواناییهای مهمانهای برنامه است و سعی ما بر این بوده تا خود کودک بدون هیچ آرایش و پیرایشی تخصص خود را نشان دهد تا مخاطبهای تلویزیون بی واسطه با واقعیت شرکت کننده مواجه شوند. اما از آنجایی که هر دو برنامه برای تلویزیون کشورمان ساخته میشود و استعداد یکی از ویژگیهای شرکت کنندههای این دو برنامه است طبیعی است که در حوزه شرکتکنندگان کودک به صورت موردی مشترکهایی به وجود بیاید که تا الان یک مورد برای ما به وجود آمده است.
** کار کردن با بچهها سخت است-برنامه سازی شرایط خاص خود را دارد و طبق اصول مشخصی پیش میرود. سرما گرما روز شب فشردگی کار برنامه سازی تعریف شده است، اما وقتی سوژه شما کودک میشود دیگر این اصول به هم میریزد و تحتالشعاع شرکتکننده شما قرار میگیرد. کار با کودک سختیهای خود را دارد و در کنار آن شیرینیهای را هم دارد.
به عنوان مثال یکی از شرکت کنندههای ما مسیر طولانی از خوزستان به تهران آمده بود و صبح به استودیو برنامه رسیدند و بعد از ظهر نوبت ضبط برنامه شان شد. به محض اینکه خواستیم ضبط را شروع کنیم شرکت کننده ما که هفت سالش بود گفت الان حوصله ندارم. ما همه گروه را چند ساعت تعطیل کردیم و گروهی که شرکت کنندههای ما را حمایت میکنند مجبور شدند چند ساعت با این کودک بازی کنند تا او بپذیرد جلوی دوربین قرار بگیرد و زمانی هم که ضبط شروع شد او جلوی سن نشست دقیقا جایی که نور مناسبی نداشت و در اصلاح رنگ هم نمیتوانستیم درستش کنیم.
موارد دیگری هم داشتیم که خانواده به دلیل بیماری یا مشکلات دیگری شب قبل از ضبط آمدنشان را به برنامه کنسل کردند در حالی که همه عوامل و تجهیزات هماهنگ شده بودند و ما امکان کنسل کردن را نداشتیم.
**چالشهای گفتگو کردن با بچهها-برای گفتگو با بچهها همیشه ملاحظاتی هست مخصوصاً برای سن خردسال و خیلی اوقات جواب مناسبی برای پرسش مجری به دست نمیآید و شرکت کننده خردسال حرف دیگری میزند و فضا را به سمت دیگری میبرد و در این مواقع هوش و ذکاوت و صبر مجری خیلی مهم است. در مواجهه با کودکان و نوجوانان یکی از دغدغهها این است که بتوانیم گفتگو را به سمتی ببریم که شرکتکننده خود واقعی اش را ارائه کند نه آنچه دیگران از او توقع دارند.
** هدفمان طراحی دکوری شاد و کودکانه بود-رنگهای استفاده شده، نورپردازی، تجهیزات فنی، حرکتی و آیتمهای تولیدی برنامه و همه بخشهای دیگر همه در راستای ایجاد فضای مفرح و شاد و طنازانه است که بتواند کودکان و نوجوانان را در یک مجال دوست داشتنی به نحوی درست معرفی کند و خود این موضوع برای افرادی که پای تلویزیون نشستند انگیزهای شود. حتی در پشت صحنه و جایی که شرکت کنندهها مینشینند حواسمان هست که مانند مقابل دوربین، بچهها را تکریم کنیم و برایشان ارزش قائل شویم و اصرار داریم طوری با بچهها رفتار کنیم که حس کنند وارد فضایی شدند که برای خودشان است. خیلی اوقات پیش آمده بچهها با استرس وارد سوله ضبط برنامه شدند قرار هم بوده سر زمان مشخصی بروند، اما آنقدر به آنها خوش گذشته که ساعتها ماندند و سر ضبط شرکت کنندههای دیگر هم نشستند.
شبکه کودک به عنوان یک شبکه تخصصی جزو شبکههای پر بیننده سازمان صدا و سیما است. هرچند ما هنوز برنامه هایمان را در فضای مجازی به طور جدی آغاز نکردیم، اما گفتگو با یکی از شرکت کنندههای برنامه در همان هفته اول پخش که هنوز برنامه جانیفتاده بود در فضای اینستاگرام بالای سه میلیون بازدید کننده داشت. شگفت انگیزان تازه شروع شده است و ما برنامهها و اهداف گستردهای داریم که الان فقط درصد کمی از آن را انجام دادیم. از مرداد ماه کار تولید متوقف شده و در حال رایزنی با شرکت کنندهها هستیم و به نتایجی هم رسیدیم و انشاءالله با همراهی شبکه و مدیران ارشد سازمان و با فراهم شدن شرایط مناسب تولید برای ادامه کار و به خصوص در فصلهای آینده به لطف خدا همه اهدافمان را اجرایی خواهیم کرد و امیدواریم حاصل تلاش گروه پرتعداد و کاربلد برنامه شگفت انگیزان در کنار همراهیهای دوستانه و پر تلاش مدیران و عوامل شبکه کودک باعث شود موجی از پویایی در بین کودکان و نوجوانان کشور به وجود بیاید.
انتهای پیام/