به گزارش «سدید»؛ روزی شاه ایران به خیانت همسرش پی میبرد و او و معشوقش را به قتل میرساند. پس از آن هر شب با دختری ازدواج کرده و روز بعد دختر را به قتل میرساند و این کار را به مدت سهسال تکرار میکند. تا اینکه دیگر در شهر دختری باقی نمیماند، جز دختران وزیر. یکی از این دختران که شهرزاد نام دارد داوطلب میشود تا به دربار شاه برود. او همان شب برای شاه قصهای تعریف کرده و ادامهاش را به شب بعد واگذار میکند و بدین طریق داستانهای هزارویک شب شکل میگیرد. جادوی قصه، شهرزاد قصهگو را از تیغ مرگ میرهاند و داستانهای او را ماندگار میکند. این قصهها، اما در طول زمان دستخوش دخل و تصرف بسیاری شدهاند و حال حامد شیخی در قالب نمایش «قصه شهرزاد به روایت سِنمار» به نقد این دخل و تصرفها میپردازد.
حامد شیخی، نویسنده و کارگردان این اثر را میتوان یکی از فعالترین کارگردانان و بازیگران دوران کرونا دانست. او که دانشآموخته کارشناسی تئاتر و کارشناسیارشد ادبیات نمایشی است، در همین دوران هشت اثر نمایشی را به روی صحنه برده است. شیخی همچنین در سریالهایی مثل «سالهای مشروطه»، «تبریز در مه»، «معمای شاه» و فیلمهای سینمایی «بادیگارد»، «ایستاده در غبار» و «قاتل اهلی» نقشآفرینی کرده است. به بهانه نمایش «قصه شهرزاد به روایت سنمار» که این روزها در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه است، با این نویسنده، کارگردان و بازیگر سینما و تئاتر به گفتگو نشستهایم و او از تلاش برای حفظ سالنهای تئاتر و زنده نگاهداشتن تئاتر در شرایط کرونا به «صبحنو» چنین میگوید.
چه شد که تصمیم گرفتید در دوران کرونا نمایش روی صحنه ببرید؟
بهعمد در این شرایط بیشترین تعداد نمایش را روی صحنه آوردم؛ زیرا خطرهایی را حس میکردم. تعطیلی سالنها در این دوران اتفاقی را رقم میزد که برای تئاتر خوشایند نیست. نمونه این اتفاقات، تئاتر آنلاین است یا عقبنشینی هنرمندان از فضای تئاتری. به سهم خودم سعی کردم اجازه ندهم تئاتر تعطیل شود؛ زیرا این تعطیلیها بهانهای میشد برای اینکه سالنهای تئاتر تغییر کاربری دهند. باید آدمهای کوچکی مانند ما در تئاتر فعالیت کنند تا تئاتر زنده بماند. اگر دیگران جایز نمیدانند در چنین شرایطی تئاتر اجرا کنند ما این کار را انجام میدهیم.
شما به موضوع مهمی اشاره کردید، اینکه با تعطیل شدن سالنهای تئاتر، آنها تغییر کاربری داده و ما سالنهای تئاتر را از دست میدهیم. کمی بیشتر این موضوع را باز کنید!
این اتفاق برای تئاتر مستقل افتاد و این سالن اوایل کرونا تعطیل شد. خوشبختانه هنوز تغییر کاربری نداده و مالکش ترجیح میدهد که باز هم آن را برای اجرای تئاتر اجاره دهد، ولی این اتفاق میتواند برای بسیاری از سالنهای دیگر رخ دهد. این موضوع باعث تعطیلی تئاتر میشود. سالنهای دولتی نیز بیشتر از سالنهای خصوصی در این مدت تعطیل بودهاند و این کار عملا باعث ازبینرفتن تئاتر میشود.
چرا تصمیم گرفتید اقتباسی از قصه شهرزاد و داستان سنمار به روی صحنه ببرید؟
من علاقه زیادی به قصههای هزارویک شب داشتم، اما موضوعی که در این مورد اذیتم میکرد دخل و تصرفی بود که در این قصهها صورت گرفته است. شهرزاد برای پادشاه ساسانی قصه میگوید، اما در قصهاش به هارونالرشید و مأمون اشاره میشود که از خلفای عباسی هستند و سنخیتی ندارند. خواستم این نقد را به تصویر بکشم. در سوی دیگر در زمان دانشجویی نقش سنمار را در نمایشنامه «مجلس قربانی سنمار» از آقای بیضایی به کارگردانی یکی از دوستانم بازی میکردم. سنمار در لحظه مرگش به نعمان پادشاه میگوید که کسی از ایران آمده و قصه شهرزاد را تعریف میکند. در قصههای شهرزاد به داستان سنمار اشاره میشود و سنمار نیز در روایتش به قصه شهرزاد اشاره میکند و چنین چیزی امکانناپذیر است. پس تصمیم گرفتم در این زمینه تحقیق کنم و متوجه دخل و تصرفهای زیادی شدم که طرف مصریها، اعراب و مسیحیها در این قصهها انجام شده بود. در نمایش «قصه شهرزاد به روایت سنمار» خواستم مخاطب را از این موضوع آگاه کنم.
پروسه نگارش متن و تمرینات این نمایش چقدر طول کشید؟
حدود سهماه برای نگارش متن زمان گذاشتم. اواخر خرداد نیز بازیگران را انتخاب کرده و از اواسط تیر تمرینات این نمایش را شروع کردیم.
یکی از ویژگیهای اجراهای تئاتری در دوران کرونا، تعداد بازیگر کم و اپیزودیک بودن نمایشهاست. این اتفاق، اما در نمایش شما نیفتاده است و اجرایی پربازیگر را روی صحنه آوردهاید. چرا از تعداد زیادی بازیگر در این شرایط استفاده کردید؟
کارهای قبلی من همزمان کوتاهتری داشت و هم تعداد بازیگرهای کمتری؛ اما در این نمایش، قصه مرا مجاب میکرد که سراغ کار پربازیگر بروم. به همین دلیل نمیتوانستم در سالنهای کوچکی مانند مهرگان اجرا بروم و سالن ارکیده مجموعه شهرزاد را انتخاب کردم تا هم فاصله مخاطبان از هم زیاد باشد، هم فاصله بازیگرها از هم و هم فضای
پشت صحنه بازتر و بزرگتر باشد و کمتر در معرض خطر باشیم. خوشبختانه نیمی از بچههای تیم ما واکسن زدهاند و از این جهت هم خیالمان راحت بود تا بتوانیم کاری پرپرسناژ و با زمان ۶۰ دقیقه را اجرا ببریم.
شما هنرمند پرکاری در دوران کرونا هستید. دقیقا در این دو سال چه تعداد نمایش روی صحنه بردهاید؟
در این دوسال هشت نمایش را روی صحنه بردهام، اما این دهمین کار گروه ما یعنی گروه هنری تندیس است. نمایش «اسبهای پشت پنجره» توسط دستیارم، «مجتبی جعفریپور» و نمایش «مردگان» به کارگردانی مدیر صحنهام، «امیرحسین انصاری» روی صحنه رفته است. پس از اجرای نمایش «قصه شهرزاد ...» نیز بلافاصله کار دیگری از گروه ما در همین سالن به روی صحنه خواهد رفت و پس از آن اجرایی به کارگردانی خودم را روی صحنه خواهیم برد.
با این تعداد اجرا، اینطور به نظر میرسد که کرونا موتور شما و گروهتان را برای اجرای تئاتر روشن کرده است. کمی بیشتر از این پرکاری تئاتر در دورانی بگویید که بسیاری از تئاتریها کلا از آن فاصله گرفتهاند!
گویی همه چیز دستبهدست هم داده است تا نمایشهای ما پشتسرهم به روی صحنه برود. لازم میدانم از دوستانی که به ما اعتماد کرده و حمایتمان میکنند تشکر کنم. از تهیهکنندگانی که در این نمایشها حامی ما بودند و همینطور برنامهریزیهایی که همه ازسوی خانم فاطمه عبدالرحیمی انجام شد. شرایط طوری شده که اگر یک شب اجرا نداشته باشیم گویی زندگی نداریم. تنها زمانهایی که نمیشد اجرا داشته باشم زمانی بود که سر فیلمبرداری بودم. در این شرایط مجبور بودیم از بازیگر جایگزین استفاده کنیم و دستیارم نیز کارگردانی کار را انجام میداد.
اصلیترین چالشهای اجرا بردن نمایش در روزهای کرونا برای شما چیست؟
چالش اصلی ما تا الان، دغدغه حضور تماشاگر در سالن بود که به لطف خدا این موضوع حل شد و در این نمایش شاهد استقبال خوب مخاطبان بودیم. ما با فاصلهای که مخاطب از تئاتر گرفته بود مبارزه کردیم، با عقبنشینی هنرمندان از تئاتر مبارزه کردیم. من همصنفیهای خودمان را تنها در جلسات خانه تئاتر میبینم، نه روی صحنه. این خیلی برای تئاتر خطرناک و حتی تاسفبار است. الان مشکل مخاطب حل شده و دغدغه مهم ما حمایت خود جامعه تئاتر است. چند روز پیش وقتی در جلسه خانه تئاتر، بزرگان تئاتر را برای دیدن نمایش دعوت کردم، آنها گفتند در این شرایط تئاتر نمیبینند. درصورتیکه پروتکلهای بهداشتی در سالنهای نمایش خیلی بیشتر و جدیتر از خیابان، مترو و حتی خود جلسه خانه تئاتر رعایت میشود و سالنهای تئاتر فضاهای امنی هستند.
چالش اصلی ما تا الان، دغدغه حضور تماشاگر در سالن بود که به لطف خدا این موضوع حل شد و در این نمایش شاهد استقبال خوب مخاطبان بودیم
انتهای پیام/