به گزارش «سدید»؛ هر بار با شنیدن خبر درگذشت یکی از صدا‌های ماندگار دوبله، این غصه و حسرت به وجود می‌آید که چرا هیچ‌کس جانشین این صدای طلایی از دست رفته نشده‌است؟ و جای خالی هنرمند فقید چرا برای همیشه خالی می‌ماند! همیشه یک سوی ماجرا دیده‌شده و آن از دست رفتن اساتیدی است که به هنر دوبله در ایران اعتبار داده‌اند و سوی تاریک ماجرا را کمتر کسی دیده‌است، جایی که نمی‌گذارد استعداد‌های جوان کشف و پرورانده شوند و به مرحله استادی برسند! اشکان صادقی، دوبلور و مدیر دوبلاژ، در گفتگو با ما به شرایط دوبله در ایران و جانشین‌نشدن صدا‌های ماندگار پرداخته است.
این درست است که می‌گویند دوبله زیر‌زمینی به صنعت دوبله آسیب می‌زند؟
الان تقریباً چیزی به نام دوبله زیر‌زمینی نداریم. با مجوز‌های قانونی که گرفته شده الان چند انجمن دوبله داریم که دوبلور‌ها در آن فعال هستند. مثل انجمن دوبله شهر تهران، استان تهران و انجمن ایران که انجمن ایران شامل دوبلور‌های قدیمی است که اغلب کار‌های صداوسیما را دوبله می‌کنند، بچه‌های استان تهران هم معمولاً کار‌های بیرون از سازمان را انجام می‌دهند، مانند دوبله برای پلتفرم‌ها. شاید یکی دو نفر هم باشند که در خانه یک استودیو درست کرده‌باشند و برای شبکه‌های معاند کار انجام دهند، ولی عملاً بخش اصلی دوبله دارد کار قانونی می‌کند و مجوز‌هایش را از ارشاد گرفته‌است. پلتفرم‌ها هم صرفاً با شرکت‌های دارای مجوز از ارشاد کار می‌کنند.
شما هم برای پلتفرم‌ها و هم برای صدا و سیما کار کرده‌اید، گفته‌شده که پلتفرم‌ها هم اکنون دوبله‌های بهتری دارند، این حرف درست است؟
الان شرایط این‌طور است که انجمن ایران با انجمن استان تهران همکاری ندارد و بالعکس ما هم با آن‌ها همکاری نمی‌کنیم. نمی‌گویم که کار درستی است که این اتفاق افتاده‌است، اتفاقاً در حال مذاکره هستیم که کار‌های مشترک انجام دهیم، ولی این طرف در بیرون از انجمن ایران، بچه‌های با استعدادی هستند که خیلی حرفه‌ای کار می‌کنند. بسیاری از دوبلور‌های موفق مثل مهدی قناعت‌پیشه، محسن زرآبادی و محمدرضا علیمردانی خارج از انجمن ایران هستند.
انجمن دوبله ایران شامل هنرمندانی است که بعضاً در دهه هشتم زندگی هستند و بعضی‌ها هیچ جایگزینی ندارند، چرا این انجمن نتوانسته صدا‌های برجسته خود را جایگزین کند؟
به نظر من به دلیل فضای مافیایی است که همین اساتید ایجاد کرده‌اند و سال‌ها است اجازه ورود صدا‌های جدید را نمی‌دهند. وقتی هم می‌خواستند صدای نو بیاورند سراغ فرزندان یا خواهرزاده و برادرزاده خود رفته‌اند. در حالی که صدای دختر و پسر فلان استاد هیچ‌وقت به خوبی صدای پدرشان نبوده‌است، ولی همین مافیایی که ایجاد شده به فرزندان خود کار می‌دهد و به جوان‌های با استعداد کار نمی‌دهد.
همیشه گفته می‌شود که ما یک نسل طلایی دوبله داریم که تنها چند نفر از آن‌ها مانده‌اند، چرا چند دهه فقط همین اسم‌ها باقی مانده‌اند و دایره دوبلور‌های برجسته بزرگ‌تر نشده‌است؟
یکی از ایراد‌ها را باید به همین صدا‌های عزیز گرفت که این میکروفن دوبله را مانند یک شی مقدس در دست گرفته‌اند و ول کن آن نیستند! اگر انجمن دوبله خوب عمل می‌کرد و صدا‌های جدید را کشف و پرورش می‌داد، الان ما باید جایگزینی برای صدای مرحوم حسین عرفانی داشتیم یا برای آقای مدقالچی یک جایگزین خوب بود، اما این کار نشده است، انگار دوست نداشته‌اند کسی جای آن‌ها را بگیرد. حتی افرادی که در انجمن پذیرفته شده و سال‌ها در آن حضور داشته‌اند، اجازه گفتن رل‌های بلند و نقش اصلی را ندارند. بعضی از این افراد با خروج از انجمن ایران برای کار سراغ من آمدند، از آن‌ها خواستم نقش بگویند، دیدم نمی‌توانند، معتقد بودند که نقش‌های بلند فقط برای اساتید است، یعنی حتی انجمن اعتماد به نفس آن‌ها را گرفته‌است.
کلاس‌های آموزش دوبله کمکی به کشف استعداد کرده‌است؟
برخی از اساتید انجمن دوبله ایران، کلاس‌های دوبله می‌گذارند، نزدیک به ۱۰ میلیون تومان هم شهریه می‌گیرند، اما در نهایت آن کسی که در کلاس آمده و استعدادش کشف شده باید کار کند! ولی به او کار نمی‌دهند. چندین نفر از آن‌ها می‌آیند و از من کار می‌خواهند، وقتی تست می‌گیرم می‌بینم ابتدایی‌ترین مسائل دوبله را نمی‌دانند، نه فن بیان بلد هستند، نه کار با دیافراگم را آموخته‌اند، از آن‌ها می‌پرسم پس در کلاس استاد چه کار می‌کردید، می‌گویند استاد برای ما خاطرات کارهایش را تعریف می‌کرد!
اساتید فعلی دوبله، اکثراً در دهه ۳۰ یا ۴۰ وارد دوبله شدند و دوران طلایی را شکل دادند، چرا در آن دوره به آن‌ها اعتماد شد، ولی امروز این اساتید به کسی اعتماد نمی‌کنند؟
آن زمان هم جمعیت کم بود، هم تعداد فیلم‌هایی که وارد می‌شد کم بود. کار‌ها با دقت انجام می‌شد و یک گروه خوب کار‌های بی‌نقصی را تحویل می‌داد. ولی الان دست زیاد شده است، کار‌ها خیلی زیاد شده و کار‌ها ممکن است با کیفیت لازم دوبله نشود، اما اینکه چرا آن نسل قدیمی که بعضاً توانایی انجام دوبله را هم از دست داده نمی‌گذارد سایرین کار کنند، برای این است که نمی‌خواهند موقعیتی را که داشته‌اند، از دست بدهند. برای همین می‌بینیم که استاد پیشکسوت دوبله که صدایش دیگر توانایی ندارد، هنوز تلاش می‌کند که جای جوان‌ها حرف بزند!
چقدر فعالیت پلتفرم‌ها باعث می‌شود استعداد‌های جوان کشف شود؟
کار دوبله با پلتفرم‌ها در دوره کرونا خوب بود، ولی از ابتدای امسال شاهد افت بوده‌ایم. قیمت دستمزد‌ها از سال گذشته تغییر نکرده‌است و کار‌ها با حداقل قیمت دوبله می‌شود. جالب است که پلتفرم‌ها برای ساخت سریالی مثل جیران برای هر قسمت ممکن است ۴ میلیارد تومان خرج کنند، ولی کل پرداختی که برای دوبله در پلتفرم‌ها پرداخت می‌شود به ۲ میلیارد تومان در سال برسد. وقتی کار‌های جدید شامل سریال خارجی و انیمیشن برای دوبله سفارش داده و دستمزد مناسب پرداخت شود، قطعاً باعث رشد دوبله خواهد شد.
وضعیت صدا و سیما در مقایسه با پلتفرم‌ها چگونه است؟
در صدا و سیما که واقعاً با حداقل دستمزد کار دوبله انجام می‌شود؛ البته بیشتر شبکه‌های سیما کارهایشان را به انجمن ایران می‌دهند، ولی برخی از شبکه‌ها هستند که با دوبلور‌های بیرون از سازمان هم کار می‌کنند. سال پیش با یکی از شبکه‌ها یک کار دوبله انجام دادم، آنقدر دستمزد‌ها کم بود که مجبور شدم حقوق بچه‌ها را از جیب خودم بدهم.
به نظرتان برای اینکه دوبله دوباره بتواند رشد کند باید چه کار کرد؟
برای کشف استعداد‌ها باید فراخوان داد و حتی دوره‌های رایگان برگزار کرد. شاید یک نفر صدای خوبی داشته‌باشد، ولی توانایی پرداخت هزینه‌های میلیونی کلاس‌های آموزشی را نداشته باشد. در کنار آن باید دستمزد‌ها را بالا برد، وقتی دستمزد پایین باشد هنرمند ترجیح می‌دهد که کار نکند یا کیفیت کارش را بالا نبرد.
/انتهای پیام/
