به گزارش «سدید»؛ نشست «جایگاه زن در اسلام» امروز دوشنبه ۱۹ دی از سوی دانشگاه بین‌المللی اهل بیت (ع) برگزار شد.
آیت‌الله رضا رمضانی، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت (ع)، در این نشست سخنرانی کرد.
در ادامه گزیده سخنان وی را می‌خوانید:
اگر با معارف اهل بیت (ع) در بخش‌های مختلف آشنا شویم، باعث ارتقای فکری و معنوی ما می‌شود. بحث امروز بنده به مناسبت نزدیکی به ایام ولادت حضرت زهرا (س) به موضوع زن در اسلام اختصاص دارد. درباره زن حرف‌های زیادی زده شده و در تاریخ حیات بشر نوعی بی‌مهری به زنان در دوره‌های مختلف صورت گرفته و گاهی به اوج رسیده که یکی از آن زمان‌ها، دوره جاهلیت بوده است. در کتب تاریخی تصریح شده که در آن زمان زنان هیچ جایگاهی در جامعه نداشتند.
بی‌مهری به زنان در غرب
حتی در دوره مدرنیته شاهد بی‌مهری زیادی به زنان هستیم؛ لذا نمی‌توان گفت مدرنیته باعث رهایی زنان شده، بلکه استفاده‌های ابزاری زیادی از زنان در غرب صورت گرفته است و در کتاب‌های مهمی همانند «روح القوانین» اثر مونتسکیو مشاهده می‌کنیم که اشاره‌ای به حقوق زنان نشده و حتی بعضاً اقوال تندی علیه زنان وجود داشته است؛ لذا در این مورد اتفاق نظر وجود دارد که بی‌مهری‌های زیاد از جمله در زمینه حق سیر و تکامل، حق تحصیل، حق مالکیت، حقوق اجتماعی و مدیریت به زنان شده است. در بین برخی مسلمانان مشاهده می‌کنیم که برای زنان و دختران حق تحصیل قائل نیستند.
حدود صد سال اخیر نهضت‌هایی برای دفاع از حقوق زنان شکل گرفته و در کشور‌های اسلامی نفوذ کرده است. این جنبش‌ها به دنبال شناسایی عوامل فرودستی زنان و بالا آوردن و رشد آن‌ها بودند. برخی از فمینیست‌ها، حتی تعبیر زن و مرد را اصطلاحی جفاکارانه نسبت به زنان می‌دانند. در فرهنگ اسلامی که به صورت فرهنگ عمومی هم درآمده و در برخی موارد تأثیرگذار هم بوده نگاهی منفی به زنان وجود داشته است و از جمله در میان اشعار آن‌ها شاهد مردسالاری و جفای به زنان هستیم. البته اسلام چنین چیزی را تأیید نمی‌کند و بار‌ها تأکید کرده که مردسالاری امری مذموم است و ملاک برتری انسان‌ها را ارزش‌های الهی و انسانی دانسته است.
جایگاه زن در اسلام
در کتاب‌های مقدس اهل کتاب که تحریف شده‌اند شاهد بی‌مهری به زنان هستیم؛ از جمله گفته شده است که حضرت حوا باعث ضلالت و گمراهی حضرت آدم شد، اما قرآن خط بطلان بر این مسئله کشیده و گفته آنچه باعث وسوسه حضرت آدم شده شیطان بود. خداوند در قرآن جایگاه معنوی برای حضرت آدم و حوا ذکر کرده و حتی جایگاه عصمت را هم برای حضرت حوا قائل بوده است. در مورد حضرت مریم نیز بیان شده است: «وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ؛ و (یاد کن) آن گاه که فرشتگان گفتند:ای مریم، همانا خدا تو را برگزید و پاکیزه گردانید و بر زنان جهانیان برتری بخشید» (آل عمران، ۴۲)؛ بنابراین از نظر ما حضرت مریم جایگاه قدسی دارد. همچنین قرآن کسانی همانند آسیه را به عنوان الگو برای جامعه معرفی می‌کند، چون در فضای طاغوت به موحد بودن روی آورده است.
حضرت زین‌العابدین (ع) وقتی در شام خطبه می‌خواند خودش را فرزند بهترینِ زنان عرب معرفی می‌کند. در صدر اسلام اگر کسی از حقوق زنان دفاع می‌کرد دست به انقلاب می‌زد، چراکه در زمان پیامبر (ص) زنانی که هیچ جایگاهی را در اجتماع نداشتند به جایگاهی رسیدند که پیامبر دست یک دختر را بوسید و این بالاترین مرحله اکرام یک انسان است. امیرالمؤمنین (ع) هم در کنار حضرت فاطمه (س) احساس آرامش می‌کند و می‌گوید یکبار نشد که من را ناراحت یا از من نافرمانی کند. حضرت علی (ع) شخصیت برجسته جهان اسلام بود، اما همین شخص می‌گوید وقتی به چهره فاطمه (س) نگاه می‌کردم تمام غم‌ها از من زدوده می‌شد. حضرت پیامبر (ص) بار‌ها تأکید کردند که زنان باید نقش پرستاری و مدیریت اجتماعی داشته باشند و نباید در مورد آن‌ها ذره‌ای غفلت صورت گیرد. زنان صدر اسلام از نظر علمی و اجتماعی و سیاسی رشد یافتند و حضور اجتماعی فعالی داشتند.
پیشرفت زنان پس از انقلاب
درباره جایگاه زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران باید گفت که در این دوره فرهنگ عمومی در رابطه با زنان تغییر کرده است، چراکه زمانی به آنان ضعیفه می‌گفتند، اما امروز با تعابیر ظریفی در مورد آن‌ها صحبت می‌شود، چون مردم به این نتیجه رسیده‌اند که زنان می‌توانند مایه محبت و آرامش در خانه باشند و زن و مرد می‌توانند نقش‌های یکسانی در خانه داشته، از جمله نقش تربیتی.
خدای متعال در قرآن کریم فرموده است: «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ؛ و باز یکی از آیات (لطف) او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود. در این امر نیز برای مردم بافکرت ادله‌ای (از علم و حکمت حق) آشکار است» (روم، ۲۱) چنین تعابیری نشان می‌دهد باید مراقب باشیم که چه اتفاقی در جامعه نسبت به زنان رخ می‌دهد و اجازه ندهیم از آنان استفاده ابزاری شود. امروزه مشاهده می‌کنیم که در بسیاری از مواقع، زنان دستمزد کاری کمتری دریافت می‌کنند و این نشانه استفاده ابزاری از زن است. اگر به کشور‌های غربی سری بزنید متوجه می‌شوید که در بسیاری از مغازه‌ها چنین استفاده‌های ابزاری از آن‌ها شده و نهضت فمینیسم باعث نشده که آن‌ها از فرودستی به فرادستی برسند، در حالی که آن‌ها بار‌ها شعار دفاع از حقوق زنان سر داده‌اند، اما امروزه شاهد بدترین وضعیت برای زنان هستیم. حتی تأکید می‌کنند که این فرهنگ را به کشور‌های دیگر منتقل کنند، در حالی که ما این رفتار‌ها را نشانه آزادی زن نمی‌دانیم بلکه به معنای بی‌بند و باری است.
حتی اگر هیچ دین الهی در جامعه وجود نداشته باشد، اجتماعی بودن انسان ایجاب می‌کند که حرمت زنان را نگه داشته و مرز آزادی و ولنگاری را مشخص کنیم. پیامبر اکرم (ص) انسان را در مسیر الهی قرار داد و تلاش کرد انسان را از غل و زنجیر رها کند. در روایات تأکید شده است که اگر مردی نسبت به زن دست‌درازی و بی‌حرمتی کند بسیار پست است. امروزه در مواردی همانند آموزش جایگاه زنان در انقلاب اسلامی بسیار ارتقا یافته و زنان ۳۴ درصد از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی و ۵۶ درصد از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی را تشکیل می‌دهند. همچنین ۹۵ درصد زایمان‌ها را متخصصان زن انجام می‌دهند. افزایش شاخص امید به زندگی زنان به ۷۷ سال، کاهش سرطان رحم و افزایش زنان متخصص و فوق تخصص، کاهش نرخ بیکاری زنان به ۱۳/۷ درصد و فعالیت ۹۰۳ زن فیلمساز در عرصه‌های سینما از جمله پیشرفت‌هایی است که شاهد آن‌ها هستیم. همچنین زنان ۲۵ درصد از مدیران عالی کشور را تشکیل می‌دهند. بنابراین، باید جایگاه زنان براساس معیار‌های اسلام باشد.
انتهای پیام/
منبع:ایکنا
