به گزارش«سدید»؛ پخش سریال «عاشورا» این روز‌ها از تلویزیون باعث تحول در تولید و پخش آثار دفاع مقدسی شده است و استقبال بی‌نظیر طیف‌های مختلف مردم از این سریال حیرت‌انگیز است. سریال «عاشورا» نسخه سینمایی فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» از جمعه شب (۲۷ مرداد) روانه آنتن شبکه یک سیما شد. این سریال در هفته دفاع مقدس هر شب روی آنتن رفت. پروژه سریال شهید باکری که نام‌های مختلفی را به خودش دید، نهایتا تحت عنوان «عاشورا» به پخش رسید. البته نسخه سینمایی این سریال با نام «موقعیت مهدی» روانه رقابت در بخش سودای سیمرغ چهلمین جشنواره فیلم فجر شد. هادی حجازی‌فر به‌عنوان کارگردان اثر موفق شد در جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین کارگردانی فیلم اول را دریافت کند.
حجازی‌فر در این مراسم بعد از دریافت جایزه خود گفت: «سینما در این ۶ سال خیلی با من مهربان بود و من قدردان تک تک اهالی سینما هستم و امیدوارم جبران کنم. یک شوخی کنم، سر آرای مردمی که آن اتفاقات افتاد، الان هم فهرست جوایز جشنواره لو رفته است، باور کنید این دیگر کار بچه‌های «موقعیت مهدی» نبود! از بچه‌های گروهم تشکر می‌کنم مؤمن‌ترین آدم‌ها به کاری که کردند، بودند. از همه چیز گذشتند و بدون دستمزد کار کردند. این جایزه برای شما و خانواده‌های شماست، ما آمدیم که بمانیم. این تازه اول کار است.»
دفاع مقدس و شهدای این دوران از جمله قهرمانان ملی و مذهبی کشور هستند که پرداختن به آنان در قالب‌های مختلف برای مردم جذاب است. مدیوم سینما و تلویزیون هم از مهم‌ترین قاب‌هایی هستند که مخاطب را به سمت خود جذب می‌کنند؛ ضرورت این مسأله امری انکارناپذیر است.
در این میان فرماندهان شاخص دوران دفاع مقدس که همانند الگو‌های درخشان باید به نسل جدید معرفی شوند باید در آثار صداوسیما و دیگر نهاد‌های فرهنگی مورد توجه قرار گیرند که در سال‌های اخیر در این زمینه تولیدات خوبی انجام شده است. آخرین نمونه در این حوزه، فیلم سینمایی «غریب» روایت و برشی از زندگی شهید محمد بروجردی بود که به مسیح کردستان شهره است. در واقع هزینه در این زمینه سرمایه‌گذاری کلان فرهنگی است.
سریال «عاشورا» به موفقیت «موقعیت مهدی» می‌رسد؟
سریال «عاشورا» به کارگردانی هادی حجازی‌فر پس از موفقیت نسخه سینمایی خود با نام «موقعیت مهدی» در ٧ قسمت آماده نمایش شد. سریال «عاشورا» بخشی از مجاهدت‌های فرمانده لشکر عاشورا، شهید مهدی باکری و برادرش حمید باکری را روایت می‌کند.
این سریال اولین ساخته هادی حجازی‌فر و محصول مرکز سیما فیلم است و توانست در اکران، عنوان پرفروش‌ترین فیلم دفاع مقدس تاریخ سینمای ایران را از آن خود کند. این اثر مورد تمجید رهبر انقلاب نیز قرار گرفت. هادی حجازی‌فر، ژیلا شاهی، وحید حجازی‌فر، معصومه ربانی‌نیا، وحید آقاپور و روح‌الله زمانی در سریال «عاشورا» نقش‌آفرینی می‌کنند.
حسن نجاریان، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌وگویی درباره فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» گفت: «فیلم به‌عنوان یک اثر مستقل از سریال در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد که خوشبختانه توانست علاوه بر نظر مردم، نظر مخاطبان و کارشناسان را هم جلب کند. ما که کار جنگی ساخته‌ایم و در جریان ساخت آثاری از این دست بوده‌ایم، می‌دانیم که کار جنگی ساختن به‌شدت سخت و طاقت‌فرساست و حمایت‌ها بیشتر در گفتار افراد دیده می‌شود و در عمل حمایت کمی صورت می‌گیرد. همان‌طور که در طول زمان تولید هم آقای حجازی‌فر از عدم حمایت برخی ارگان‌ها و نهادها گلایه‌مند بود؛ اما با همه مشکلات توانست کاری آبرومند و خوب بسازد که از همه نظر قابل‌دفاع است. «موقعیت مهدی» در زمان اکران در سینما توانست مخاطب گسترده به خود جلب کند و استقبال از این فیلم سینمایی در گیشه کاملا متفاوت از دیگر آثار این حوزه بود. بدون تردید یکی از عوامل این موفقیت، خوش‌ساخت و غیرکلیشه‌ای بودن فیلم است. از طرف دیگر «موقعیت مهدی» ریتم بسیار مناسبی داشت و مسأله دفاع مقدس در کنار مسائل خانوادگی و عاطفی به نمایش درآمده بود. فعلا با پخش دو قسمت نمی‌توان در مورد موفقیت سریال «عاشورا» در تلویزیون داوری کرد؛ اما با توجه به ذائقه مخاطب تلویزیون به احتمال زیاد این سریال مورد توجه مخاطب قرار خواهد گرفت و موفقیت نسخه سینمایی خود را در گستره وسیع‌تر تکرار خواهد کرد.
برادران باکری و برشی از تاریخ
قصه برادران باکری هم قصه عجیبی است. در سال‌های بعد از فتنه ۸۸ با تلاش برخی برای روایت نادرست از این خانواده شهید تقدیم کرده به انقلاب اسلامی، دوباره اسم برادران باکری بیشتر در فضای عمومی جامعه و رسانه‌ها مطرح شد. مهدی باکری برادر وسط است که فرماندهی لشکر عاشورا را در دوران دفاع مقدس برعهده داشت. این لشکر شامل رزمندگان بسیجی و سپاهی شمال غرب کشور بود. او متولد ۱۳۳۳ بود که در ۲۵ اسفند ۱۳۶۳ به شهادت رسید. او قبل از دفاع مقدس هم مدتی شهردار ارومیه و در دانشگاه تبریز تحصیل کرده بود.
شهید باکری در عملیات‌های فتح‌المبین، بیت‌المقدس، رمضان، مسلم بن عقیل، والفجر مقدماتی، والفجر ۱، ۲، ۳ و ۴، همچنین عملیات خیبر حضوری فعال داشت. وی در خلال اجرای عملیات بدر در روستای حریبه بر اثر اصابت گلوله مستقیم نیرو‌های عراقی شهید شد. سپس گروهی داوطلب برای بازگرداندن پیکر وی اقدام کردند که در حال بازگشت، قایق آن‌ها مورد اصابت موشک آرپیجی قرار گرفت و پیکر تمام آن‌ها در اروندرود مفقود شد.
حمید باکری برادر کوچک‌تر است که او هم به‌نوعی جانشین برادر در لشکر ۳۱ عاشورا بود که به شهادت رسید. حمید متولد آذر ۱۳۳۴ است که در سال ۶۲ و یک سال قبل‌تر از حمید به شهادت رسید. وی در عملیات‌های رمضان، فتح‌المبین، بیت‌المقدس و والفجر ۲ حضور داشت و در حین اجرای عملیات والفجر ۱ به‌شدت مجروح شد. باکری در اسفندماه ۱۳۶۲ در خلال انجام عملیات خیبر، بر اثر اصابت مستقیم گلوله آرپیجی، در جزیره مجنون شهید شد و پیکر او در میدان نبرد باقی ماند و هیچ‌گاه به کشور بازگردانده نشد.
برادر کوچک‌تر علی باکری در زمان حکومت شاه به شهادت رسید. وی با سازمان مجاهدین خلق که هنوز مارکسیست نشده بود، همکاری داشت و به همین دلیل دستگیر شد و در نهایت به شهادت رسید.
حالا با همه کش‌و‌قوس‌ها و با تأخیر‌های چندباره بالاخره نسخه سریالی «موقعیت مهدی» به آنتن تلویزیون رسیده است. فضای جامعه و ایام محرم و صفر هم بهترین موقع برای پخش این سریال بود که در نهایت هم به هفته دفاع مقدس منتهی شد که خود این امر هم مسأله مهمی بود.
نکته مهم ضرورت ساخت این آثار البته به دست افراد توانمند و خوش‌فکری، چون حجازی‌فر است. تجربه نشان داده که هر وقت این نوع آثار از سر رفع تکلیف نه تکلیف و توسط افراد ضعیف ساخته می‌شود، به ضد خود تبدیل می‌شود؛ یعنی فیلم دفاع مقدسی ساخته می‌شود که ارزش‌های این دوران و شهدا را معرفی کند؛ اما به‌قدری ضعیف از کار درمی‌آید که کسی حاضر به تماشای آن نیست و به‌سرعت به فراموشی سپرده می‌شود.
اما پر بودن سینما‌ها در زمان اکران «موقعیت مهدی» و همچنین پیگیری مخاطب برای پخش آن از تلویزیون نشان می‌دهد که وقتی کار دفاع مقدسی باکیفیت ساخته می‌شود، برخلاف تصور برخی که بیان می‌کنند این نوع سینما مخاطب ندارد، اتفاقا مخاطب گسترده‌ای هم دارد. مخصوصا نسل جوان که دنبال حقیقت و حقیقت‌جویی هستند و اگر اثر باکیفیتی ببینند، آن را پس نمی‌زنند. به‌هرحال استقبال مخاطب و کیفیت اثر نشان داد حجازی‌فر در عرصه کارگردانی فرد توانمندی است و با حمایت درست نهاد‌های مختلف فرهنگی می‌تواند در زمینه دفاع مقدس آثار ماندگاری تولید کند که جامعه تشنه ارزش‌های دینی و دفاع مقدسی را سیراب کند و در این جنگ روایت‌ها و بازخوانی نادرست تاریخ بتواند مسیر و راه درست را از دل قصه قهرمانان این کشور به جوانان و نسل جدید نشان دهد که اصلی‌ترین وظیفه رسانه در شرایط کنونی همین مسأله است. به شرطی که برخی نهادها، افراد توانمندی، چون حجازی‌فر را دلسرد نکنند و بستر را برای خلاقیت و تولید وی و امثال او آماده کنند.
عاشورا و مسأله تحول
بدون اغراق سریال «عاشورا» یک سریال خوش‌ساخت دفاع مقدسی است که توانسته از کلیشه‌های مرسوم در این حوزه دور بماند و هم کیفیت بالایی را از نظر فنی و محتوایی ارائه دهد؛ بنابراین تلویزیون و دیگر نهاد‌های فرهنگی کشور که متولی تولید آثار دفاع مقدسی هستند باید از این سریال به‌عنوان یک الگوی موفق بهره‌برداری کرده و با تعمیم الگوی آن به دیگر پروژه‌ها، موفقیت سریال «عاشورا» را استمرار بخشند.
به نظر می‌رسد در این زمینه تجربه‌نگاری و ثبت تجربیات تیم تولید سریال عاشورا مخصوصا هادی حجازی‌فر ضروری است تا صداوسیما در پروژه‌های دیگری که از فرماندهان دفاع مقدس در دست دارد و در مراحل تولید هستند، الگوبرداری کرده و بتواند نسخه‌هایی در حد «عاشورا» و حتی بهتر به مخاطب ارائه دهد. اگر این امر اتفاق بیفتد، شاهد تحول در تولیدات دفاع مقدسی در کشور خواهیم بود که در انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به نسل جدید جریان‌ساز خواهد بود.
/انتهای پیام/
