به گزارش «سدید»؛ حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر اسدعلیزاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۵ تیرماه در نشست علمی «گزارشی از وضعیت پیشرفت موسوعه حکیم ابونصر فارابی»، گفت: هر وقت ما به آثار ابونصر فارابی مراجعه می‌کنیم می‌بینیم تازه است، مانند مباحث اخلاقی و سیاسی ایشان که برای امروز ما هم مطلب دارد. رساله‌ای در باب اخلاق و تهذیب دارد همچنین السیاسات المدنیه را نوشته و در آن آراء مبتکرانه و نوآورانه‌ای ارائه داده است.
وی افزود: آنچه که شخصیت فارابی را ممتاز کرده است نوآوری او در علومی است که وارد آن شده و آثاری به نگارش درآورده است؛ آثار فلسفی، کلامی، منطقی، سیاسی و اخلاقی و هنری فارابی انصافا دارای ابتکار و نوآوری است و این آثار در مجامع علمی مورد استقبال و توجه قرار گرفت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: ایشان نخستین فیلسوفی است که آثار بسیار زیادی در مجامع علمی ایجاد و تصورات واجب و ممکن را به جای حادث و قدیم مطرح کرد. وی اولین اندیشمندی است که منطق صوری یونانی را مبتکرانه و درست به جهان عرب انتقال داد.
وی اضافه کرد: در بحث مدینه فاضله هم تقسیم‌بندی‌های مبتکرانه‌ای دارد و بحث رهبری افاضل و رؤسای سنت را بیان کرده که همان رهبری ولایت فقیه در دوران غیبت است و اگر ما آثار سیاسی ایشان را به درستی تبیین کنیم دقیقا برگرفته از اعتقادات شیعه است.
اسدعلیزاده اضافه کرد: در کتاب آراء مدینه نشان داده تفکرات وی، شیعی بوده و دقیقا مبانی شیعه در حکومت بحث شده است. همچنین ویژگی دیگر فارابی، این است که به مسائل اختلافی و تبیین تاریکی‌های مسائل فلسفی پرداخته است مثلا در کتاب الجمع بین رای الحکیمین بر خلاف نظر حکمای مسیحی که می‌گفتند بین این دو فیلسوف اختلافاتی هست ایشان به خوبی به تبیین نظرات افلاطون و ارسطو در باب حدوث و قدیم، اثبات مبدا اول، نفس، عقل، خیر و شر، ثواب و عقاب و ... پرداخته و بر این موضوع صحه گذاشته که این دو در این موضوعات هیچ اختلافی ندارند یعنی وی در این آثار مانند رساله الحروف به حل اشکالات کتاب الهی ارسطو پرداخته و یا اشکالات جالینوس بر ارسطو را مطرح کرده و پاسخ می‌دهد.
آشتی میان وحی و فلسفه و دین و علم
اسدعلیزاده اظهار کرد: ایشان میان حکمت و شریعت آشتی داد و تعارض بین علم و دین را نفی کرد. فارابی شریعت و حکمت را اصل واحدی می‌داند چرا که بازگشت شریعت به رای است و رای، وحی از جانب خداست و بازگشت فلسفه به طبیعت است و طبیعت مصنوع و مخلوق خداست و ایشان پیامبر و فیلسوف را دو معرفت از سرچشمه وحی الهی می‌داند، پیامبر (ص) به واسطه وحی، و جبرئیل و فیلسوف به واسطه عقل فعال.
وی ادامه داد: آثار فارابی طبق گزارشات ترجمه‌نویسان از قرن چهارم و پنجم هجری شروع و به زبان‌های مختلف مانند فارسی، ترکی، انگلیسی، عبری، آلمانی، فرانسوی، لاتینی و اسپانیایی منتشر شده است. اغلب آثار ایشان در سال ۱۳۳۸ در پاریس چاپ شده بود، چون خیلی در اروپای آن دوران اثر گذاشت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: حدود ۶۰ اثر از ایشان تاکنون اعم از رساله و کتاب چاپ شده و تا صد اثر که با احتمال زیاد از ایشان است شناسایی شده است و ما آن‌ها را جمع‌آوری و ساختار موسوعه را براساس این آثار چیدیم.
تدوین موسوعه ۱۲ جلدی
اسدعلیزاده اظهار کرد: ساختار موسوعه حکیم ابونصر فارابی ۱۲ جلد است، جلد اول تا سوم فلسفه است، جلد اول حاوی ۱۰، جلد دوم ۱۴ و جلد سوم حاوی ۱۰رساله است و مجموعا ۳۴ رساله فلسفی از ایشان ثبت شده است. سه مجلد منطقیات دارد که در جلد اول هفت رساله و در جلد دوم هفت رساله و در جلد سوم هم رساله‌های معتنابهی وجود دارد.
انتهای پیام/
منبع:ایکنا
