نمیتوانم در مقابل فلسطین بیتفاوت باشم!
گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ «ایلان پاپه» [1] از منتقدان برجسته اشغالگری اسرائیل، استاد تاریخ و مدیر مرکز اروپایی مطالعات فلسطین در «دانشگاه اکستر» [2] انگلیس است. کتابهای او شامل «پاکسازی قومی فلسطین» [3]، «تاریخ فلسطین مدرن: یک سرزمین، دو قوم» [4] و «ایده اسرائیل: تاریخ قدرت و دانش» [5] است. مواضع و آثار نوشتاری او عمدتاً جنجالی و بحثبرانگیز بودهاند. وی پیش از آن که در سال ۲۰۰۸ مجبور به ترک سرزمینهای اشغالی شود در «کنست» - پارلمان رژیم صهیونیستی - بهشدت مورد هجمه قرار گرفت و مقامات آموزشی رژیم، خواستار اخراج وی از دانشگاه شدند. او چندین بار نیز به مرگ تهدید شده است. این مورخ مشهور اهل سرزمینهای اشغالی در گفتوگو با برنامه تلویزیونی «Democracy Now» که متن مکتوب آن را همین برنامه منتشر کرده است، درباره جنگ روزافزون اسرائیل علیه غزه و همچنین سند درز کرده از وزارت اطلاعات این رژیم صحبت میکند. پاپه میگوید: «جنگ غزه یک عملیات عظیم کشتار و پاکسازی قومی است.» به گفته وی، نتانیاهو با سوءاستفاده از هولوکاست و نازی سازی از ملت فلسطین به دنبال ایجاد روز نکبت جدید دیگری در این سرزمین است.
به دنبال نکبتی جدید
اسناد داخلی دولت اسرائیل نشان داده است که وزارت اطلاعات اسرائیل، انتقال اجباری کل جمعیت غزه به شبهجزیره «سینا» در مصر را توصیه میکند. این سند ۱۰ صفحهای که تاریخ آن مربوط به ۱۳ اکتبر است، به طور کامل توسط خبرگزاریهای اسرائیل منتشر شده است. نویسندگان این سند که آن را بهترین ایده برای امنیت اسرائیل دانستهاند، پیشنهاد میکنند که جمعیت غیرنظامی غزه به شمال شبهجزیره سینا در مصر منتقل شوند و سپس شهرهای دائمی و یک کریدور بشردوستانه در آن مکان ایجاد شود. همچنین یک منطقه امنیتی در داخل اسرائیل ایجاد خواهد شد تا از ورود آوارگان فلسطینی جلوگیری کند. علاوه بر این، این سند به اسرائیل توصیه میکند که «از بازگشت جمعیت به فعالیتها و اقامتگاههای نزدیک مرز با اسرائیل» جلوگیری کند. از زمانی که اسرائیل به همه فلسطینیهای ساکن شهر غزه و مخصوصاً شمال آن دستور داد که خانههای خود را تخلیه کنند و به سمت جنوب حرکت کنند، ترس از نکبت یا فاجعه جدید افزایش یافته است. اکنون به «حیفا» در اسرائیل میرویم؛ جایی که «ایلان پاپه» - مورخ اسرائیلی - به ما ملحق میشود. او استاد تاریخ و مدیر مرکز اروپایی مطالعات فلسطین در دانشگاه «اکستر» است. پنجاه سال پیش، «ایلان پاپه» در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۷۳ در ارتش اسرائیل جنگید و از آن زمان به یکی از منتقدان اصلی اشغالگری اسرائیل تبدیل شده است. پروفسور پاپه! به برنامه «Democracy Now» خوش آمدید!
پاپه: از شما متشکر هستم.
اگر میتوانید با صحبت در مورد برداشت خود از آنچه امروز در غزه اتفاق میافتد شروع کنید.
اسرائیل به بهانه عملیات حماس در ۷ اکتبر میخواهد یک پاکسازی قوی جدید در سرزمین باستانی فلسطینی به راه بیندازد.
پاپه: من فکر میکنم آنچه اکنون ما در غزه میبینیم و شاهد آن هستیم و در مقابل چشمان ما به طور آشکار قرار دارد، یک نسلکشی مطلق است که در آن تنها مردم عادی - حتی اگر کودک و نوزاد در بیمارستانها و مدارس باشند - هدف قرار میگیرند و این یک عملیات گسترده کشتار، پاکسازی قومی و ازبینبردن مردم است. بهانه این نوع وحشیگری، انتقام کاری است که حماس در ۷ اکتبر انجام داد؛ اما من فکر میکنم قصد واقعی در اینجا فقط انتقام نیست، بلکه تلاش برای سوءاستفاده از آنچه در ۷ اکتبر رخ داد برای ایجاد واقعیتهای جدید در سرزمین باستانی فلسطین است. شما میتوانید آن را یک «نکبت جدید» بنامید. من فکر میکنم که این نکبت واقعاً برای فلسطینیها هرگز به پایان نرسیده است؛ بنابراین، این یک وضعیت واقعاً وحشتناک است که تنها میتواند از بیرون متوقف شود، زیرا هیچ انگیزهای در داخل اسرائیل برای متوقف کردن این عملیات وجود ندارد. ارتش اسرائیل در این جنگ علیرغم ادعاهایش به زندگی مردم بیگناه اهمیت نمیدهد.
بهانهای به نام هولوکاست
من میخواهم توجه شما را به اظهارات نتانیاهو جلب کنم. نتانیاهو گفته است: «به یاد بیاورید که عمالیق[6] با شما چه کرد و ما فراموش نکردهایم و میجنگیم. سربازان و رزمندگان شجاع ما که اکنون در غزه یا اطراف غزه و در تمام مناطق دیگر اسرائیل هستند، به این زنجیره قهرمانان یهودی میپیوندند؛ زنجیرهای که از ۳۰۰۰ سال پیش آغاز شده است؛ از «یوشع بن نوح» [7] تا قهرمانان ۱۹۴۸، جنگ ششروزه، جنگ اکتبر ۷۳ و همه جنگهای دیگر در این کشور. نیروهای قهرمان ما تنها یک هدف اصلی دارند: شکست کامل دشمن قاتل و تضمین وجود ما در این کشور. ما همیشه گفتهایم: دیگر هرگز». نتانیاهو همچنین در اظهارات دیگری گفته است: «درخواست برای آتشبس، فراخوانی است از اسرائیل برای تسلیمشدن به حماس، تسلیمشدن در برابر تروریسم و تسلیمشدن در برابر بربریت. این اتفاق نخواهد افتاد.» پرفسور پاپه، آیا میتوانید پاسخ نتانیاهو - نخستوزیر اسرائیل - را بدهید؟
پاپه: بله. من فکر میکنم که تلاش اصلی در اینجا این است که مطمئن شویم مردم، زمینهای که عملیات حماس در آن رخ داد را درک نمیکنند. نتانیاهو میخواهد به طور کامل از جنگ غزه تاریخ زدایی کند و کسی زمینههای شروع جنگ ۷ اکتبر را درک نکند. اسرائیل میخواهد مردم، زمینههای وقوع جنگ غزه مثل ۱۵ سال محاصره غیرانسانی غزه، ۵۶ سال اشغال بیرحمانه و پاکسازی قومی در کرانه باختری و ۷۵ سال اجازه ندادن به پناهندگان برای بازگشت به خانههایشان را فراموش کنند. من فکر میکنم اظهارات نتانیاهو در تشبیه مردم فلسطین به قوم «عمالیق»، تلاشی است برای نازی سازی فلسطینیها که اتفاقاً چیز جدیدی هم نیست. اسرائیلیها هرازگاهی از آن استفاده میکنند. اگر بهخاطر داشته باشید، «مناخیم بگین» [8] - نخستوزیر وقت اسرائیل - «یاسر عرفات» را در پناهگاه سال ۱۹۸۲ با هیتلر در پناهگاه مقایسه کرد. نازی سازی فلسطینیها، اول از همه به معنای صدور مجوز سیاستهای اسرائیل در کشتار مردم فلسطین بدون توجه به قوانین بین المللی یا حقوق بشر است و دوم، منحرف کردن اذهان از این که مسئله اصلی حماس یا اقدامات آن در 7 اکتبر نیست، بلکه مسئله وضعیتی است که موجب این خشونت شده است.
نتانیاهو میخواهد به طور کامل از جنگ غزه تاریخ زدایی کند تا کسی علل و زمینههای شکلگیری عملیات ۷ اکتبر حماس را درک نکند.
ما به جای اینکه در مورد نشانههای خشونت صحبت کنیم، باید در مورد منبع خشونت صحبت کرده و بگوییم که منبع خشونت تغییر نکرده است. ما میلیونها فلسطینی داریم که سالها تحت ظلم، حکومت و کنترل اسرائیل هستند و آنها با هر ابزاری که دارند، میجنگند و این قرار است ادامه پیدا کند؛ مگر اینکه تمایلی برای بازگشت به میز مذاکره وجود داشته باشد و بپرسند که چرا خشونت در وهله اول شروع شد و بهترین راه برای جلوگیری از چرخه دیگری از خشونت در آینده چیست.
دلیل دیگری نیز برای لفاظیهای نتانیاهو وجود دارد. البته او نمیخواهد رسانههای اسرائیل یا جامعه بینالملل به مشکلات داخلی خودش که قبل از هفتم اکتبر بسیار حاد بود، بپردازند و بنابراین، این نوع لفاظیها ادامه خواهد داشت. او به طور بسیار خطرناکی از خاطره هولوکاست در اذهان برای توجیه اقدامات خود در غزه سوءاستفاده میکند. عملیات ۷ اکتبر باوجود تمام وحشتی که به راه انداخت، اما هولوکاست نبود. هیچ شباهتی بین فلسطینیها که پس از سالها ستم و محاصره عمل میکنند، با نازیها که فقط یهودیان را به دلیل یهودی بودن هدف قرار میدادند وجود ندارد. استفاده از این زبان و تلاش بر نازی سازی از ملت فلسطین کار درستی نیست. من فکر میکنم که نتانیاهو در تلاش است تا یک اسرائیل بسیار کینهتوز را پشت سر خود به حرکت درآورد و نتایج این نوع سیاست در مقابل چشمان ما آشکار است.
راهی جز مبادله اسرا وجود ندارد
پروفسور پاپه! آیا شما میتوانید در مورد خانوادههای گروگانها صحبت کنید؟ من با برخی از این خانوادهها صحبت کردم. آنها خواهان آتشبس و صلح هستند. برخی فکر میکنند که نتانیاهو با سرعت بیشتری تهاجم را پیش میبرد؛ زیرا نمیخواهد گروگانها با اسرای فلسطینی مبادله شده و آزاد شوند. در مورد پیشنهاد مبادله ۲۰۰ گروگان اسرائیلی در قبال آزادی تمام اسرای فلسطینی که نزدیک به ۷ هزار تن هستند توضیح دهید.
تنها راه برای آزادی اسرای اسرائیلی در دست حماس، آزادسازی ۷ هزار اسیر فلسطینی در دستان اسرائیل است؛ اسرایی که بسیاری از آنها بدون محاکمه در زندان هستند.
پاپه: بله، من فکر میکنم بسیاری از آنها میدانند که تنها راه برای بازگرداندن عزیزانشان به خانه، این نوع تبادل زندانیان است. ما در مورد هزاران فلسطینی صحبت میکنیم که در زندانهای اسرائیل زندانی هستند و بسیاری از آنها بدون محاکمه زندانی شدند. اتهامات آنها متفاوت است؛ از مشارکت واقعی در اقدامات چریکی یا خشونتآمیز علیه شهروندان یا سربازان اسرائیلی تا عضویت در یک سازمان فلسطینی و...برخی از آنها بسیار جوان هستند. برخی از آنها زن هستند. برخی از آنها بسیار سالخورده هستند و برای مدت بسیار طولانی آنجا بودهاند و برخی از آنها اخیراً در کرانه باختری بازداشت و بدون محاکمه زندانی شدند. همه آنها بخشی از جنبش آزادیبخش فلسطین هستند. در واقع این تنها راه پیش رو است؛ یعنی آزادکردن همه آنها تا آخرین نفر و پذیرایی از همه مردمی که توسط حماس در هفتم اکتبر اسیر شدند. چیزی که میتوانم به شما بگویم و بسیار جالب است، این است که ژنرالهای سابق ارتش اسرائیل، رؤسای سابق «موساد» و «شاباک» - سرویس مخفی اسرائیل - از این نوع تبادل حمایت میکنند و این ممکن است ترس نتانیاهو از طولانیتر شدن این مسئله را توضیح دهد؛ زیرا صداهایی که خواستار چنین تبادلی هستند از جانب چپهای افراطی اسرائیل یا صهیونیستهای لیبرال نیست؛ آنها افراد بسیار قدرتمندی هستند که رهبری برخی از مهمترین نهادهای اسرائیل مانند موساد، ارتش و سرویس مخفی را بر عهده داشتند.
آیا این تبادل انجام خواهد شد؟ من نمیدانم. این بستگی زیادی به این دارد که اوضاع در زمین چگونه پیش برود. هیچکس در اسرائیل جزئیاتی از چگونگی پیشروی ارتش را به اطلاع عموم مردم اسرائیل نمیرساند. به نظر میرسد که جنگ در روی زمین آنطور که اسرائیلیها ادعا میکنند، پیش نمیرود. البته تبادل اسرا بستگی زیادی نیز به جامعه بینالمللی دارد؛ زیرا تعداد کمی از افرادی که در اختیار حماس هستند تابعیت دوگانه دارند. اما شکی نیست که این تنها راه برای آزادکردن افرادی است که روز شنبه ۷ اکتبر توسط حماس دستگیر شدند. نه عملیات نجات کماندویی اسرائیل و نه توافق تکهتکه، همه اسرائیلیهای در دست حماس را آزاد نمیکند. تنها از طریق مبادله کامل اسرای فلسطینی با اسرای اسرائیلی میشود مشکل را حل کرد و آن را برای پنج یا شش سال دیگر به تأخیر نینداخت.
ظالم و مظلوم را تشخیص دادم
پروفسور پاپه! شما از والدین یهودی - آلمانی متولد شدهاید که در دهه ۱۹۳۰ از آزار و اذیت آلمان نازی فرار کردند. شما در سال ۱۹۷۳ در ارتش اسرائیل جنگیدید. آیا میتوانید در مورد مسیر زندگی خود و چگونگی نوشتن کتابی در مورد پاکسازی قومی فلسطین و واکنش جامعه اسرائیل، دانشگاه شما، دانشگاه حیفا و اینکه چگونه به «اکستر» رسیدید صحبت کنید؟
پاپه: این یک سفر بود. هیچ لحظه معینی وجود ندارد که فرد را مجبور کند تا موضعی بگیرد که در میان جامعه خود بهعنوان فردی خائن تلقی شود. برای من این سفری بود که ایستگاههای مهم زیادی داشت؛ ایستگاههایی مانند گذراندن زمانی بهعنوان دانشجوی تحصیلات تکمیلی در خارج از اسرائیل، داشتن یک استاد راهنمای عرب، تلقی از خود بهعنوان یک مورخ که به تاریخ کشورش علاقمند است و به دنبال کسب اطلاعات در اسنادی است که از وقایع ۱۹۴۸ در دسترس بود.
من احساس کردم که نمیتوانم نسبت به رنج فلسطینیها بیتفاوت باشم و همچنین نمیخواهم بخشی از جامعهای باشم که باعث این رنج شده است.
من بهعنوان یک تاریخنگار حرفهای در ملاقات با فلسطینیها در موقعیت برابر در تلاش برای مستندسازی و آشکارسازی شواهدی بودم که به طور قابلتوجهی با روایتی که من در آن بزرگ شده بودم در تضاد بود. همه اینها مرا به لحظهای رساند که فکر کردم میدانم در سرزمین باستانی فلسطین به لحاظ تاریخی چه گذشته است و من بهوضوح ظالم و مظلوم، استعمارگر و استعمار شده و قربانیان پاکسازی قومی را دیدم و تشخیص دادم.
چون پدر و مادرم از آلمان آمده بودند و چون ما افراد زیادی را در هولوکاست از دست داده بودیم، دقیقاً بهخاطر آن میراث، من احساس کردم که نمیتوانم نسبت به رنج فلسطینیها بیتفاوت باشم و همچنین نمیخواهم بخشی از جامعهای باشم که باعث این رنج شده است. فکر میکنم که با گذشت سالها و تحقیقات فشرده و افزایش درک و رابطه من با فلسطینیها، امروز حتی بیشتر از سالهای اولیه کارم - چه بهعنوان یک کنشگر و چه بهعنوان یک مورخ حرفهای - اطمینان دارم که با مواضع اخلاقیام در قبال اسرائیل و صهیونیسم، راحت هستم و وجدانم از بابت این مواضع آسوده است.
در سال ۲۰۰۶ میلادی این مواضع منجر به فشار از سوی دانشگاه برای ترک آنجا و استعفا شد. پس چارهای نداشتم. باید استعفا میدادم و میرفتم. من بسیار خوششانس بودم که از دانشگاهی در بریتانیا به من پیشنهادی شد؛ جایی که مرکز مطالعات فلسطین را تأسیس کردم و من هنوز معتقدم که آنچه که من بهعنوان حقوق بشر گرامی میدارم، بهعنوان اخلاق انسانی، تنها پایهای برای زندگی بهتر برای همه افراد است. من آرزو دارم دولتی در فلسطین تأسیس شود که یهودیان و فلسطینیها در آن برابر باشند؛ دولتی که علیه مردم به دلیل ملیت، مذهب یا فرهنگ آنها تبعیض قائل نخواهد شد و دولتی که بدیهای گذشته را اصلاح خواهد کرد و به پناهندگان اجازه بازگشت خواهد داد. من امیدوارم دولتی در فلسطین تأسیس شود که در خاورمیانه تأثیر بگذارد.
[1] . Ilan Pappé
[2] . University of Exeter
[3] . The Ethnic Cleansing of Palestine
[4] . A History of Modern Palestine: One Land, Two Peoples
[5] . The Idea of Israel: A History of Power and Knowledge
[6] . Amalek: «عمالقه» جمع «عملاق»، نام شخصی از فرزندزادگان حضرت نوح است که قبيله عمالقه به او منسوب است. آنان افرادى نيرومند، قوي پيكر و جنگجو بودند و به گفته بعضى از مورّخان، ۲ هزار سال پيش از ميلاد حضرت مسيح (علیهالسلام) در شمال حجاز زندگى میکردند و پس از حمله به مصر و تصرف آنجا، مدتها در آن سرزمین فرمانروايى میکردند. جبارانى كه قرآن مجيد در داستان ورود موسى (علیهالسلام) و بنیاسرائیل به بیتالمقدس از آنها ياد كرده، به اعتقاد جمعى از مفسّران، شاخهای از همان عمالقه بودهاند. سرانجام يوشع - فرمانده بنیاسرائیل - به امر موسى (علیهالسلام) با آنها پيكار كرد و بر آنها غلبه يافت. بر اساس ادعای یهودیان، خداوند در حمله به سرزمینی که قوم عمالیق در آن ساکن بودند، به یهودیان دستور داد هیچ جنبندهای را زنده نگذارند و همه را از مردان، زنان، کودکان شیرخوار، پیران و حتی چارپایانی مثل گاوها، گوسفندها و خرهایشان را نیز بکشند و شهر را با خاک یکسان کنند.
[7] . Joshua ben Nun
[8] . Menachem Begin
/ انتهای پیام /
