گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ «اندرو مانوئل کرسپو» [1] - استاد حقوق عمومی در دانشگاه هاروارد - در یادداشتی که وبسایت «Truthout» آن را منتشر کرده است، به محدودیتهای اعمال شده از سوی دانشگاه هاروارد نسبت به اساتید و دانشجویان حامی فلسطین در این دانشگاه میپردازد. وی ریاکاری مسئولان دانشگاه را گوشزد میکند که چگونه آنها فعالیتهای مربوط به حمایت آرام و مسالمتآمیز از ملت فلسطین را مخل مأموریتهای دانشگاه میدانند، اما همزمان مسیر را برای برگزاری مراسمها و جشنهای پر زرقوبرق دیگر هموار میکنند. وی تأکید میکند که تمامی محدودیتها علیه دانشجویان و اساتید هاروارد طی یک سال گذشته، فقط بهخاطر این بوده است که آنها از کشتار ملت فلسطین توسط اسرائیل انتقاد کردهاند.
تعلیق بهخاطر حمایت از فلسطین
در صندوق پیامهای من، یک ایمیل با بروشور بنفش پیوست شده است. این بروشور که توسط کتابخانه هاروارد توزیع شده، جمجمه سفیدی را در یک کلاه تزیینی به تصویر میکشد و از جشن «روز مردگان» [2] خبر میدهد. صفحه وبسایت این رویداد به «اجراهایی از سوی دانشجویان و کارکنان» و «نطقهایی از طرف اعضای هیئتعلمی» اشاره میکند. این مراسم در اتاق مطالعه «وست استاک» کتابخانه «وایدنر» [3] دانشگاه هاروارد برگزار شد.
من امیدوار بودم در این مراسم شرکت کنم. دو دهه است که هاروارد خانه من بوده است. من جزء تنها ۴ درصد از اعضای هیئتعلمی دانشگاه هستم که اسپانیایی یا لاتینتبار هستند. این رویداد که جشن سنتی مکزیکی برای گرامیداشت عزیزان درگذشته است، توسط چندین گروه دانشجویی لاتینتبار در سراسر محوطه دانشگاه حمایت میشود. من باید آنجا میبودم اما اجازه ورود به ساختمان را نداشتم.
من از ورود به کتابخانه دانشگاه هاروارد منع شدهام؛ تنها به این دلیل که از اعتراض آرام دانشجویان بر ضد کشتار ملت فلسطین و لبنان حمایت کردهام.
دو هفته پیش من به همراه تعدادی از همکاران دانشکده خودمان وارد اتاق مطالعه اصلی همان کتابخانه شدم. ما به آرامی در کنار میزها نشسته و متون مربوط به ابراز مخالفت و سانسور را مطالعه میکردیم؛ درحالیکه تابلوهای کوچکی که گزیدهای از بیانیه ارزشهای کتابخانه را نقل میکردند، به نمایش گذاشته بودیم: «از دیدگاههای متنوع استقبال کنید.»
ما این رویداد را از قبل اطلاعرسانی نکردیم و سایر مراجعین کتابخانه در تمام ساعتی که ما آنجا بودیم، بیسروصدا در کنار ما به خواندن ادامه دادند. ما این کار را به این دلیل انجام دادیم که چند هفته قبل، دانشگاه ۱۲ دانشجو را به دلیل انجام همین کار از کتابخانه تعلیق کرد. مطالعه در حال سکوت، درحالیکه شالهای سنتی فلسطینی به سر داشتند و پیکسلهای کوچکی را به لپتاپهایشان چسبانده بودند و روی آنها نوشته بود «تصور کنید اینجا اتفاق افتاده است». مانند آن ۱۲ دانشجو و حداقل ۶۰ نفر دیگر که از آن زمان تنبیه شدهاند، من و همکارانم به دلیل شرکت در یک جلسه مطالعه آرام از کتابخانه محروم شدهایم.
هاروارد راه دیگری انتخاب کرده است
با سیاستمداران خودکامهای که کتابها را ممنوع کرده، جلسات مطالعه در کتابخانهها را غیرقانونی اعلام کرده و جنگی تمامعیار علیه آموزش عالی در آمریکا راهاندازی کردهاند، باید امیدوار بود و انتظار داشت که رهبران دانشگاهها در برابر حملات خطرناک غیرلیبرالی مانند این موارد ایستادگی کنند، نه اینکه این رفتارها را تقلید کنند. اما هاروارد راه دیگری را انتخاب کرده است.
در ژانویه، پس از برکناری رئیس دانشگاه هاروارد توسط یک گروه فشار راستگرا و درحالیکه اعتراضات دانشجویی به جنگ علیه غزه افزایش یافته بود، دانشگاه دستور جدیدی درباره «اعتراض و نافرمانی» اعلام کرد. این اولین اقدام آنها در بین بسیاری از اقدامات محدودکننده اعتراضی بود که در ماههای آینده در هاروارد و دیگر دانشگاههای سراسر کشور دنبال میشد. بر اساس این دستور جدید، «تظاهرات» عموماً در کتابخانهها یا سایر فضاهای اختصاصیافته برای «مطالعه» و «تفکر آرام» مجاز نیستند. آیا یک جلسه مطالعه آرام مانند جلسهای که من در آن شرکت کردم، یک «تظاهرات» است که طبق این قوانین ممنوع است؟ بسیاری از اعضای هیئتعلمی مخالف تعلیق دانشجویان هستند. همانطور که «نوآ فلدمن» [4] - استاد دانشکده حقوق هاروارد - مینویسد، معمولاً در یک کتابخانه قانون این است که «تا زمانی که در سکوت پشت میز خود بنشینید، میتوانید هر کاری که میخواهید در آنجا انجام دهید.» «ملانی ماچت وود» [5] - استاد ریاضی هاروارد - توضیح میدهد که در این جلسات مطالعه، دانشجویان «در فعالیتهای عادی دانشگاه خللی ایجاد نکردند و بنابراین هاروارد هیچ دلیل قانعکنندهای برای ممنوعیت آزادی بیان آنها ندارد.»
نگاه مدیریت دانشگاه متفاوت است. «مارتا وایت هد» [6] - معاون رئیس دانشگاه هاروارد که بر کتابخانه نظارت میکند - درست در روزی که ورود من به کتابخانه دانشگاه ممنوع شد، در مقالهای که در وبسایت کتابخانه منتشر شده است، استدلال کرد که یک جلسه مطالعه خاموش - مانند جلسهای که من در آن شرکت کردم - «یک اتاق مطالعه را از مکانی برای یادگیری و تفکر فردی به یک انجمن برای بیانیههای عمومی تغییر میدهد» و بنابراین، این مکانهای ویژه را از «نقش حیاتی خود بهعنوان مکانهایی برای یادگیری و تحقیق محروم میکند». «وایت هد» نتیجهگیری میکند فعالیتی که «توجه را به یک پیام خاص جلب میکند، به طور ذاتی مختلکننده و مخالف با هدف یک اتاق مطالعه کتابخانه است و هیچ فرقی نمیکند که پیام انتقالیافته، چه باشد.»
موضع ریاکارانه هاروارد
هاروارد دستورالعمل جدیدی صادر کرده است که بر اساس آن، اعتراضات حمایتی از فلسطین در کتابخانههای دانشگاه مجاز نیست.
من با «وایت هد» درباره اینکه جلسات مطالعه آرامی که ما برگزار کردیم به طور ذاتی مختلکننده هدف یک اتاق مطالعه کتابخانه است، مخالف هستم. من همچنین دیدگاه او را از کتابخانهها بهعنوان دخمههای عزلتی که برای جداکردن مردم از ایدههای بیرونی - چه رسد به چالشبرانگیز - طراحی شدهاند، رد میکنم. اما من همچنین فکر میکنم موضع او بیشرمانه و ریاکارانه است. چند روز پس از تعلیق من از کتابخانه به دلیل مطالعه آرام در پشت یک میز، کتابخانه جشن «روز مردگان» را برپا کرد که شامل موسیقی، خوراکی، جمعیت زیاد و سخنرانیهای اعضای هیئتعلمی در یک اتاق مطالعه در همان ساختمان بود. اگر یک جلسه مطالعه خاموش «ذاتاً مخل و مخرب» باشد، آیا یک گردهمایی بزرگ و پرنشاط دیگر اینطور نیست؟ اگر مطالعه بیسروصدا با یک علامت کوچک، اتاق مطالعه را به «محلی برای بیانیههای عمومی» تبدیل میکند، آیا سخنرانیهای عمومی در یک اتاق مطالعه همین کار را نمیکند؟ در واقع آیا کل رویداد «روز مردگان» بهگونهای طراحی نشده است که توجه مردم را جلب کند و «پیام خاصی» را شاید درباره مأموریت ادعایی کتابخانه برای «پرورش و جشن تنوع» منتقل کند؟
بهرغم ادعای بیطرفی نهادی، رئیس دانشگاه هاروارد کاملاً تمایل دارد که موضع جانبدارانهای از اسرائیل و محکومیت فلسطینیها اتخاذ کند.
اشتباه نکنید، مراسم روز مردگان در یک سالن مطالعه برگزار شد؛ درست مانند جایی که من و همکارانم برای مطالعه جمع شده بودیم. هنگامی که گروههای لاتینتبار دانشگاه میخواستند از آن فضا برای مهمانی جشن تنوع استفاده کنند، کتابخانه یک بروشور چاپ کرد و آن را در سراسر دانشگاه پخش کرد. وقتی من و همکارانم یک روز قبل از جلسه مطالعه به «وایت هد» نامه نوشتیم و به او اطلاع دادیم که میخواهیم از اتاق مطالعه برای مطالعه استفاده کنیم، هیچ پاسخی دریافت نکردیم. وقتی روز بعد با علامتهای کوچکی که نوشته بود «نظرات متنوع را بپذیرید» - پیامی که بهصورت زنده بر روی بنر بیرون همان اتاقی که در آن نشسته بودیم، چاپ شده بود - حاضر شدیم، کتابخانه نگهبانان امنیتی را فرستاد تا شمارههای کارت شناساییمان را یادداشت کنند. چند روز بعد، رئیس کتابخانه هاروارد مقالهای منتشر کرد که جلسه مطالعه ما درباره اهمیت آزادی آکادمیک و ابراز مخالفت - مانند جلسه مطالعه قبلی دانشجویان درباره غزه و لبنان - را «مخالف با هدف یک اتاق مطالعه کتابخانه» اعلام کند و سپس دانشگاه، دسترسی ما به کتابخانه را معلق کرد.
چرا با رویداد ما اینگونه به طور متفاوتی با جشن «روز مردگان» گروههای لاتین برخورد شد؟ پاسخ به طرز دردناکی آشکار است. بهرغم ادعای «بیطرفی نهادی»، ریاست دانشگاه هاروارد، آشکارا تمایل دارد که بیانیههای سیاسی جانبدارانه صادر کند. اقدامات «آلن گاربر» [7] - رئیس دانشگاه هاروارد - در محکومیت اخیر یک پست رسانهای گروهی دانشجویی در حمایت از فلسطین و پیام اخیر دانشگاه در محکومیت زدن برچسبهای ضدامنیتی که در میدان هاروارد منتشر شده بود، این موضوع را ثابت کرد.
کتابخانه بهمثابه میتینگ سیاسی
موج اقدامات تنبیهی و محدودکننده دانشگاه هاروارد علیه دانشجویان و اساتید به این دلیل است که آنها طی یک سال گذشته به کشتار ملت فلسطین اعتراض کردهاند.
هاروارد همچنین بهخوبی از کتابخانههای خود برای انتقال پیامهای سیاسی استفاده میکند. در همین رابطه رئیس کتابخانه دانشگاه، عکاسان را به کتابخانه دعوت میکند تا از او در کنار بانوی اول اوکراین عکس بگیرند. این اتفاق چند هفته قبل از جلسه مطالعه ما روی داد. این مسئله در این مورد نیز صادق است که کتابخانه از لاتینتبارها در سراسر دانشگاه دعوت میکند تا به اتاق مطالعه «وست استاکس» بیایند تا ما بتوانیم در روز مردگان «تنوع را بپذیریم.»
این واقعیت که نمیتوانم به کتابخانه بروم تا در جشن «روز مردگان» حضور داشته باشم، خود یک بیانیه سیاسی از سوی ریاست هاروارد است؛ بیانیهای که هم غمانگیز و هم تلخ و طعنهآمیز به نظر میرسد؛ زیرا موج اقدامات تحمیلی و محدودکننده آزادی بیان از سوی هاروارد که ابتدا علیه دانشجویان و اکنون علیه اعضای هیئتعلمیاش جریان دارد، تنها به یک دلیل است: در طول سال گذشته، دانشجویان ما در مورد مرگ اعتراض میکردند. بیش از ۴۰ هزار تن در فلسطین کشته شدهاند. بچهها، والدین، معلمان و دانشآموزان کشته شدهاند. در روز «جشن مردگان»، کتابخانه هاروارد درهای اتاق مطالعه «وست استاکس» را به روی همه کسانی که امیدوار بودند «برای گرامیداشت عزیزان درگذشتهمان گرد هم بیایند» - به جز برای کسانی که قبلاً در آنجا جمع شده بودند تا یاد فلسطینیهای درگذشته را گرامی دارند - گشوده بود.
[1] . ANDREW MANUEL CRESPO
[2] . Día de los Muertos celebration
[3] . Widener Library
[4] . Noah Feldman
[5] Melanie Matchett Wood
[6] . Martha Whitehead
[7] . Alan Garber
/ انتهای پیام /