تکه‌تکه اما زنده؛ روایت‌هایی از بازتعریف آموزش در دل ویرانی و امیدسازی معلمان غزه؛

معلمان غزه با تخته‌هایی از امید

معلمان غزه با تخته‌هایی از امید
دو ماه قبل از راه‌اندازی کلاس ناامید بودم و احساس شکست می‌کردم؛ برای اینکه به یکباره همه چیز را پشت سرم گذاشتم؛ آرزوهایم، خانه‌ام و هر چیز زیبایی که در زندگی‌ام بود و درحالی‌که زندگی‌ام در مسیری پر از امید و دستاوردها قرار داشت، جنگ آمد و همه چیز را متوقف کرد. اما هنگامی که شروع به مرتب‌کردن افکارم به‌عنوان یک معلم کردم، متوجه این اشتباه شدم که بیش از ۶ ماه دانش‌آموزان بدون تدریس مانده‌اند.

گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ در سایه بحران‌های انسانی و وضعیت فاجعه‌آمیز غزه، حق آموزش‌وپرورش و تحصیل به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین حقوق کودکان تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. غزه، با جمعیتی متراکم و شرایطی بغرنج، نمونه‌ای بارز از این واقعیت است. در این منطقه، برپایی مدارس در چادرها به یکی از راه‌حل‌های اضطراری برای تأمین آموزش کودکان تبدیل شده است. این مدارس نه‌تنها به‌عنوان مکان‌هایی برای یادگیری و رشد فکری عمل می‌کنند، بلکه نمادی از امید و پایداری در برابر چالش‌ها و مصائب زندگی روزمره هستند. در این گزارش، خرده‌روایت‌هایی از برپایی مدارس در چادرهای صحرایی در شهر غزه را می‌خوانیم.

 

مدرسه «رویة» - منطقه المواصی - خان‌یونس - آوریل ۲۰۲۴

«شرین أسعد» یکی از فلسطینیان ساکن خان‌یونس در گفت‌وگو با خبرگزاری فلسطینی «شهاب» بیان کرد که به منظور ازسرگیری عملیات آموزش در غزه و مشخصاً در اردوگاه «مواصی» در خان‌یونس، اقداماتی از سوی جوانان آغاز شده است. در این راستا، یک مدرسه به نام «رویة» (به معنای دیدگاه) افتتاح شده که شامل چادرهایی برای آموزش کودکان سال اولی تا سال چهارم تحصیل است. اسعد تأکید کرد که این نوع ابتکارات، به‌صورت فردی است و از سوی معلمان به‌منظور بهره‌وری از زمان صورت می‌گیرد. ضمن اینکه تعدادی از خانواده‌های آواره فلسطینی به این مدرسه اقبال نشان داده‌اند و من یکی از این خانواده‌ها هستم. اسعد بیان کرد که این ایده به‌منظور قراردادن کودکان در مراحل اولیه تحصیل و توانایی بر ادامه آموزش بعد از پایان جنگ شکل گرفته است. [1]

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

 

«أسماء أسطل» - منطقه المواصی - خان‌یونس - آوریل ۲۰۲۴

دانش‌آموزان بر روی ماسه‌ها چمباتمه زده‌اند و در چادر کلاس درس در نزدیک خان‌یونس در نوار غزه حاضر شده‌اند. «أسماء أسطل» - معلم فلسطینی - به‌صورت داوطلبانه در مدرسه‌ای که در داخل چادری نزدیک به ساحل نوار غزه در منطقه المواصی در اواخر آوریل (۲۰۲۴) افتتاح شده، به تدریس مشغول است. او در این باره می‌گوید: «داوطلبانه و با تلاش ویژه برادرانمان در مصر و همین‌طور خواهران و دوستان‌مان این مدرسه را به راه انداختیم. ما امروز از دانش‌آموزان استقبال می‌کنیم، درحالی‌که یک لیست طولانی از دانش‌آموزان در دست داریم که ظرفیت پذیرش همه آنها را نداریم.» این معلم فلسطینی در پایان سخنان خود تأکید می‌کند که به جای اتلاف یک سال تحصیلی کامل در سایه جنگ، پذیرش کودکان را به منظور آموزش آنها ادامه خواهیم داد. [2]

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

 

«طارق عنابی» - شهر رفح در جنوب نوار غزه - ژانویه ۲۰۲۴

در یکی از مدارسی که میزبان آوارگان فلسطینی شمال نوار غزه است، در ژانویه ۲۰۲۴، «طارق عنابی» - معلم فلسطینی که در این سال، ۲۵ سال سن دارد- کودکان را دور خود جمع کرده تا به آنها زبان انگلیسی را آموزش دهد. از انبار مدرسه که تبدیل به پناهگاه آوارگان غزه شده است، نیمکت‌هایی را بیرون آورده و به‌صورت مرتب چیده و کودکان را روی آنها نشانده است؛ کودکانی که تلاش می‌کنند بخشی از زندگی طبیعی‌شان را که از زمان حمله اسرائیل به نوار غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ خسارت دیده، بازگردانند. این معلم جوان که کلاس‌های خود را در دو نوبت صبح و عصر برگزار می‌کند، تلاش می‌کند تا تعداد زیادی از معلمان را برای کمک به خودش و همچنین گسترش اقدامش که با استقبال اهالی غزه و دانش‌آموزان روبه‌رو شده است، جذب کند.

عنابی، با هدف محافظت از تداوم روند آموزش و بهبود سطح دانش کودکانی که به دلیل شرایط جنگی از تحصیل بازمانده‌اند، تلاش‌هایی را به‌صورت داوطلبانه انجام می‌دهد. طارق عنابی درباره این اقدام خود بیان می‌کند: «در محله «الزیتون» در نوار غزه معلم بودم، اما در طول جنگ، مدرسه‌مان به‌صورت تقریباً کامل تخریب شد. ساکنان مناطق شمال نوار غزه مجبور به کوچ به سمت جنوب غزه شدند و ما با تلاش داوطلبانه و شخصی برای بهبود سطح آموزش دانش‌آموزان کار می‌کنیم و با آموزش زبان انگلیسی کمک می‌کنیم تا از تداوم روند آموزش آنها اطمینان یابیم.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

طارق عنابی درحال تدریس زبان انگلیسی به کودکان فلسطینی

این معلم فلسطینی که به‌صورت رایگان به تدریس می‌پردازد، دانش‌آموزان را در حیاط مدرسه «طه حسین» که در شهر رفح در جنوب نوار غزه واقع شده، نشانده و تخته‌های چوبی کوچکی به همراه گچ را بین دانش‌آموزان توزیع می‌کند تا بتوانند روی آن بنویسند. او در این باره بیان می‌کند: «به‌منظور هدایت انرژی‌شان و کاستن فشار روانی از آنها، اقدام به توزیع گچ و تخته‌های کوچک می‌کنیم و با این کار آنها قادر می‌شوند صدای پر قدرت خود را به جهان خارج منتقل کنند.» عنابی تاکید می‌کند «تداوم قطع بودن روند آموزش کودکان منجر به از یاد بردن آموخته‌های قبلی‌شان نیز خواهد شد. به همین منظور، با تمام توان، برای تداوم آموزش و تثبیت آموخته‌هایشان تلاش می‌کنیم.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

این معلم فلسطینی به دلیل اینکه کلاس‌های درسی از آوارگانی که از مناطق مختلف آمده‌اند پر شده، تصمیم گرفته که تدریس دانش‌آموزان را در فضای باز و در حیاط مدرسه برگزار کند. او در این باره می‌گوید که شرایط محیطی برای امر تدریس، مناسب و فراهم نیست؛ اما در وضعیت فعلی هرآنچه آنچه را که می‌توانیم انجام می‌دهیم. [3] عنابی همچنین بیان می‌کند: «دانش‌آموزان در پایان هر درسی درباره درس بعدی سؤال می‌کنند و آنها واقعاً از یادگیری درس‌ها خرسند هستند. کودکان ما کودکان جنگ نیستند، بلکه کودکان صلح هستند و حق آنها این است که مانند سایر کودکان جهان آموزش دریافت کنند. امیدوارم این جنگ خیلی زود پایان یابد. [4]»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

«لیان» - دختر ده‌ساله و از دانش‌آموزان طارق عنابی - گفت: «من از شهر غزه به اینجا آمده‌ام چون رژیم اشغالگر اسرائیلی خانه ما را در منطقه «النصر» بمباران کرده و ما به اینجا آمده‌ایم و در این مدرسه می‌مانیم. عمو طارق نیز به ما انگلیسی یاد می‌دهد و من هنگامی که بزرگ شدم می‌خواهم معلم زبان انگلیسی شوم.» [5]

 

 

«هبه حلاوه» - شهر رفح - جنوب نوار غزه - آوریل ۲۰۲۴

در یکی از چادرهای کوچک آوارگان در شهر رفح واقع در جنوب نوار غزه، خانم معلم در کنار تخته چوبی ایستاده و برای دانش‌آموزانش که کلاس اول و دوم هستند، تدریس می‌کند. هبه حلاوه درباره انگیزه تدریس خود در وسط بمباران می‌گوید: «از این کار خود احساس خوشحالی می‌کنم برای اینکه تلاش می‌کنم جهل را از دانش‌آموزان دور کنم.»  او در کنار ۳۰ کودکی که تلاش می‌کنند یاد بگیرند تا چگونه اولین کلمات خود را بخوانند، تاکید می‌کند: «آموزش نیازمند کتاب‌های درسی و لوازم‌التحریر نیز هست. بااین‌وجود، کودکان در مدرسه خوشحال و شاد هستند. [6]»

 

اهالی غزه علاقه‌مند آموزش هستند

 «نداء مدهون» - غزه - سپتامبر ۲۰۲۴

در داخل یکی از چادرهای آموزشی، «نداء مدهون» - معلم زبان انگلیسی - طوری کودکان را آموزش می‌دهد که آنها حروف انگلیسی را به راحتی و با صدای بلند تکرار کنند. مدهون درباره این فعالیت خود بیان می‌کند: «نهایت تلاش خود را برای اتمام روند آموزش در سایه جنگ و کمبود امکانات به کار می‌بندیم. در همین راستا، با تعدادی از مدرسان به‌صورت داوطلبانه برای آموزش دروس اصلی مانند زبان عربی، ریاضیات و زبان انگلیسی کار می‌کنیم.» مدهون در ادامه سخنان خود تأکید می‌کند: «در سایه این شرایط سخت باید روند آموزش تداوم یابد؛ به این دلیل که کودکان، نیازمند ساختن آینده‌شان هستند و با وجود توقف امر تحصیل، باید آموزش به آنها را ادامه دهیم.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

او همچنین بیان می‌کند: «اقبال زیادی از سوی اهالی غزه برای فرستادن فرزندانشان به این چادرهای آموزشی وجود دارد؛ چرا که آنها علاقه‌مند آموزش فرزندانشان باوجود این شرایط سخت هستند.» مدهون توضیح داد: «توقف آموزش، آثار روانی را بر دانش‌آموزان برجای می‌گذارد.» این معلم فلسطینی آرزو کرد که جنگ در غزه پایان یابد و کودکان به سر کلاس درس بازگردند. [7]

 

«وفاء علی» - غزه - سپتامبر ۲۰۲۴

در سایه سختی تأمین فضای امن برای تدریس کودکان، «وفاء علی» که قبل از جنگ، مدیریت مدرسه‌ای در شهر غزه را بر عهده داشت، در منزلش در شمال غزه دو کلاس درسی دایر کرده است؛ به‌طوری‌که ده‌ها کودک برای آموزش زبان عربی و انگلیسی و درس ریاضی در این کلاس‌ها حضور دارند. وفاء علی درباره این اقدام خود می‌گوید: «خانواده‌ها می‌خواستند که فرزندانشان به جای اینکه وقت خود را تلف کنند، خواندن و نوشتن یاد بگیرند؛ به‌ویژه اینکه جنگ به این زودی پایان نخواهد یافت. [8]»

 

بازسازی مجدد نوار غزه جز با علم و آموزش انجام نخواهد شد

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

دعاء قدیح - دیرالبلح - آوریل ۲۰۲۴

ویرانی‌های زیادی که جنگ اسرائیل در غزه برجای گذاشته و هدف قراردادن مستقیم مدارس، مانع اقدام داوطلبانه «دعاء قدیح» - معلم زبان انگلیسی - نشد. دعاء، تصمیم به آموزش کودکان آواره در منطقه دیرالبلح در مرکز نوار غزه گرفته و با تمام شرایط سختی که در آن به سر می‌برند، چالش می‌کند. دعاء که فارغ‌التحصیل رشته زبان انگلیسی از دانشگاه اسلامی غزه است، در گفت‌وگو با «الجزیره» بیان می‌کند: «به‌خاطر علاقه به آینده آموزشی کودکان در چادرهای آوارگان، تصمیم گرفتم تا یک کلاس درسی را برگزار کنم.» این معلم فلسطینی که نام کلاس خود را «صلح و آزادی» گذاشته درباره دلیل انتخاب این نام گفت که اسم صلح و آزادی را برای کلاس درسی‌اش انتخاب کرده، چون از ۷ اکتبر، صلح و دوستی و آزادی از کودکان سلب شده است.

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

دعاء قدیح در چادر آموزشی در کنار دانش‌آموزان فلسطینی

دعاء همچنین می‌گوید: «دو ماه قبل از اینکه این کلاس را راه‌اندازی کنم، ناامید بودم و احساس شکست می‌کردم؛ برای اینکه به یکباره همه چیز را پشت سرم گذاشتم؛ آرزوهایم، خانه‌ام و هر چیز زیبایی که در زندگی‌ام بود و درحالی‌که زندگی‌ام در مسیری پر از امید و دستاوردها قرار داشت، جنگ آمد و همه چیز را متوقف کرد. اما هنگامی که شروع به مرتب‌کردن افکارم به‌عنوان یک معلم کردم، متوجه این اشتباه شدم که بیش از ۶ ماه دانش‌آموزان بدون تدریس مانده‌اند. به اهمیت تداوم روند آموزش فکر کردم و اینکه دانش‌آموزان امروز ما نسل آینده هستند و بازسازی مجدد نوار غزه جز با علم و آموزش انجام نخواهد شد؛ لذا با شهامت تصمیم گرفتم که به‌خاطر این کودکان تسلیم نشوم و ادامه دهم و با ایجاد کلاس درسی برای دانش‌آموزان آواره، دوباره صلح و آزادی را به سرزمینمان بازگردانم.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

این معلم فلسطینی اشاره می‌کند: «فکر نمی‌کردم که این کودکان بیش از من علاقه‌مند به تحصیل باشند و این چیزی است که به‌شدت مرا برای تکمیل راهی که شروع کردم، تشویق می‌کند. هنگامی که وارد کلاس شدم، اولین سؤالی که از آنها پرسیدم این بود: آرزو می‌کنید در آینده چه‌کاره شوید؟ علی‌رغم اتفاقاتی که بر همه ما گذشته، از پاسخ‌های آنها که پر از امید و پایداری بود غافلگیر شدم. پاسخ آنها این بود که می‌خواهند معلم، مهندس و پزشک شوند. [9]»

 

«حسن الشلح» و «یاسمین ابومطر» - رفح - جنوب نوار غزه - آوریل ۲۰۲۴

تعدادی از معلمان شهر رفح در جنوب نوار غزه باهدف آموزش کودکانی که از حضور در مدارس به دلیل تخریب مراکز آموزشی توسط رژیم اشغالگر اسرائیلی بازمانده‌اند، اقدام به تبدیل چادرهای آوارگان به کلاس‌های درسی کردند. حسن الشلح یکی از این معلمان است. او یک ماه پیش از جنگ اسرائیل علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ یک مهدکودک به نام «الروضة الملکیة» در شهر خان‌یونس در جنوب نوار غزه ایجاد کرده بود، اما ارتش اسرائیل آنجا را بمباران کرد و تبدیل به آواره شد.

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

حسن الشلح یکی از معلمان فلسطینی شهر رفح

«بعد از اینکه اطمینان کامل یافتم که مکان مهدکودک تخریب شده و فرصتی وجود ندارد تا به آنجا برگردم برای اینکه به کودکان آموزش دهم، تصمیم گرفتم اولین چادر مهد را برای آموزش کودکان راه‌اندازی کنم؛ برای اینکه مردم در نوار غزه دو مرکز برای تفریح کودکان داشتند که روی آموزش آن‌ها متمرکز نبود. هر هفته به چادر‌های مختلفی خواهیم رفت تا با هدف بازگرداندن کودکان به وضعیتی که قبل از جنگ در آن به سر می‌بردند، برای نشر این فکر ابتکاری در تمام سرزمینمان کار کنیم.» این معلم فلسطینی توضیح داد که قبل از تخریب مکان مهدکودک، کودکان به دلیل وجود فعالیت‌های کاملاً تفریحی و آموزشی جدید مهد، بسیار وابسته به این مکان بودند؛ مهد، بخشی از بهشت کودکان بود و پس از اینکه کودکان منظره مهد را دیدند که خراب شده، شروع به گریه کردند.

یاسمین ابومطر یکی از معلمان «الروضه الملکیه» است. او از هوش کودکانی که برنامه و روش درسی قبل از جنگ را حفظ کرده بودند، غافلگیر شده است.و در این باره می‌گوید: «این کودکان جدا پاسخگویی خوبی به آموزش‌هایشان دارند و از بازگشتشان به مهد خوشحال هستند. پاسخ‌های آنها زیبا است و روشی را که پیش از جنگ طبق آن درس داده بودیم، به یاد دارند.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

یاسمین ابومطر یکی از معلمان فلسطینی شهر رفح

این مهد پیش از حمایت آموزشی، حمایت روحی و روانی به کودکان را مورد توجه قرار داده است. در همین راستا، «اسراء بدوان» - روان‌شناس مهد نیز - بیان کرد: «به دلیل شرایط روانی حاصل از جنگ، کودکان پیش از آموزش نیازمند توجه و حمایت هستند و ما اینجا هستیم تا پیش از آموزش و تحصیل، آنها را به لحاظ روانی حمایت کنیم. [10]»

 

«مریم شیخ» و «إسلام أبوقرن» - محله التفاح در شرق غزه - ژوئن ۲۰۲۴

مدرسه «الهاشمیه» در محله «التفاح» در شرق شهر غزه یکی از مدارسی است که برای دانش‌آموزان، چادرهای آموزشی برپا کرده است. داخل چادر نوع خاصی از تعامل بین دانش‌آموزان و معلم که در حال تدریس زبان عربی است، وجود دارد. این خانم معلم با استفاده از آهنگ به دنبال ایجاد شور و شوق در بین دانش‌آموزان است تا برای تعامل و مشارکت شفاهی با او، تشویق شوند. «مریم شیخ» - معلم زبان عربی - در گفت‌وگو با «آناتولی» بیان می‌کند که با مشارکت ۳ معلم دیگر این اقدام را در پناهگاه الهاشمیه راه‌اندازی کرده‌است. او همچنین می‌گوید: «پس از تداوم حملات اسرائیل از سه ماه پیش (ژوئن ۲۰۲۴) این مدرسه را برای آموزش زبان عربی، انگلیسی و ریاضی به کودکان دایر کردیم تا این نسل را از بی‌سوادی و جهل نجات دهیم. دانش‌آموزان دختر و پسر نیز که از مقطع اول تا پنجم بودند، از این اقدام صورت‌گرفته که از یک چادر آموزشی شروع شد، استقبال کردند.»

«أم البراء جابر» که سرپرست اجرای این اقدام داوطلبانه در مدارس وابسته به آنروا در شمال غزه - که به‌عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد - است، موفق به افتتاح یک یا دو کلاس در مدارس شمال غزه شده است. او درباره این اقدام خود بیان می‌کند: «بعد از بمباران، خرابی، گرسنگی و تداوم نسل‌کشی، توانستیم این کلاس‌ها را در مدارس دایر کنیم. البته حمایت از دانش‌آموز در داخل کلاس فقط از بعد آموزشی نیست؛ بلکه شامل حمایت روحی و بهداشتی و اجتماعی از آنها نیز می‌شود.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

جابر ذکر کرد: «ما توانستیم به هر دانش‌آموز دختر و پسری که وارد این کلاس‌ها شدند، کیف و لوازم‌التحریر هدیه بدهیم؛ همچنان که در تلاش برای فراهم‌کردن لباس زمستانی برای آنها هستیم. این تلاش‌ها در شرایط سخت اقتصادی صورت می‌گیرد که خانواده دانش‌آموزان از فراهم‌کردن لوازم‌التحریر مدرسه یا لباس برای فرزندان خود محروم هستند.» او اشاره می‌کند: «تعداد دانش‌آموزان ملحق شده به این کلاس‌ها نزدیک ۴۰۰ دانش‌آموز دختر و پسر است. درحالی‌که هزاران دانش‌آموز جدید ثبت‌نام‌شده هستند که به دلیل کوچکی کلاس‌ها که در چادرها است، جایی برای آنها وجود ندارد.»

از طرفی «إسلام أبوقرن» - دیگر معلم این مدرسه - نیز در گفت‌وگو با آناتولی بیان می‌کند: «پس از اینکه امر تحصیل به دلیل تداوم جنگ متوقف شد، این اقدام اجرایی شد تا با سیاست رژیم اشغالگر در بی‌سواد ماندن دانش‌آموزان غزه مقابله کند و همچنین تلاشی باشد برای بازسازی هرآنچه که اسرائیل در طول این یک سال تخریب کرده است.» این معلم فلسطینی ادامه می‌دهد: «با ساده‌ترین امکانات برای ایجاد یک چادر و جمع‌آوری لوازم‌التحریر به‌منظور جبران برای دانش‌آموزان تلاش کردیم.» تعداد زیادی از کودکان و دانش‌آموزان که رؤیاهایی داشتند و همین‌طور معلمان و اساتید دانشگاه بر اثر حملات اسرائیل در نوار غزه شهید شدند. [11]

 

«آلاء شیخ عید» - منطقه المواصی در خان‌یونس - دسامبر ۲۰۲۴

دانش‌آموزان مقطع ابتدایی منطقه المواصی در خان‌یونس با یک برگه و خودکار، زیر چادرهای پارچه‌ای پاره و بدون اینکه به چیزی تکیه دهند روی شن و ماسه نشسته‌اند و دروس خود را در وضعیت فاجعه باری که به دلیل تداوم جنگ اسرائیل فاقد حداقل امکانات زندگی است، می‌گذرانند.

«وئام الصوفی» - دختربچه ۸ساله که از دانش‌آموزان این کلاس است - از علاقه‌اش به درس این‌طور می‌گوید: «ما اینجا می‌آییم تا یاد بگیرم. آن‌چنان دفتر و خودکاری نداریم، اما می‌توانیم با انگشتانمان بنویسیم و هیچ چیزی ما را از تکمیل تحصیلمان باز نمی‌دارد. امیدوارم از جنگ رهایی یابیم و بازگردیم و مدارسمان را بازسازی کنیم و تحصیلمان را آنجا ادامه دهیم.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

«آلاء شیخ عید» - معلم این کلاس چادری - توضیح می‌دهد: «به دلیل نبود مکان، تصمیم گرفتند مدرسه را در این جای نامناسب دایر کنند. همه می‌دانند که رژیم اشغالگر اسرائیل، مدارس را تخریب کرده و تعدادی زیادی از آنها را از بین برده است و معلمان نیز در معرض بمباران قرار گرفته‌اند و شهید شده‌اند.» او می‌گوید: «با تداوم جنگ که بیش از یک سال به طول انجامید، تصمیم به ایجاد مکانی برای کودکان گرفتیم تا حداقل دروس اولیه را در آنجا یاد بگیرند. در اینجا از همه مؤسسات حامی آموزش و تداوم آن در غزه می‌خواهم تا با ایجاد چادرهایی بهتر برای تدریس آنها از این دانش‌آموزان حمایت کنند. امکانات مدارس قبل از جنگ، شامل رنگ، لوازم‌التحریر، دفتر، خودکار و گچ بود، اما امروز در نتیجه این جنگ وحشیانه چیزی از این امکانات وجود ندارد. به همین دلیل مجبور هستیم از امکانات موجود استفاده کنیم و خود را با این شرایط وفق دهیم.»

این معلم فلسطینی بیان می‌کند: «ما در مدرسه نزدیک به ۳۰۰ دانش‌آموز داریم که هیچ مکانی برای آموزش آنها غیر از اینجا در این منطقه وجود ندارد و ما تمام امکانات و توان خود را برای ارائه دانش به کامل‌ترین شکل ممکن برای این گروه از دانش‌آموزانی که از زندگی درسی‌شان محروم شده‌اند، به کار می‌گیریم.» «زینب علی» - یکی دیگر از معلمان این مدرسه - تاکید می‌کند: «دانش‌آموزان خسته و بی‌حال از کمبود غذا، وارد کلاس می‌شوند. در سایه قحطی نه آردی دارند و نه غذایی برای خوردن؛ چرا که کمبود غذا بر روی تمرکز تأثیر می‌گذارد.» [12]

 

ابتکار کودکان فلسطینی برای تداوم آموزش در غزه

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

 

«تقی ابوعامر» - خان‌یونس - دسامبر ۲۰۲۳

علی‌رغم محاصره، بمباران و جنگ، کودکان غزه نه تنها آموزش و تحصیل را متوقف نکرده‌اند بلکه در اقدامی قابل توجه کودکان بین ۶ تا ۸ ساله در یک چادر کهنه و پوسیده نشسته‌اند و یک کودک هشت‌ساله با استفاده از ابزارهای ساده مانند برگه و خودکار، به این کودکان خواندن و نوشتن یاد می‌دهد. تقی ابوعامر با یک اطمینان و متانتی از انگیزه این اقدام خود می‌گوید: «بین کودکان آواره در پیرامون بیمارستان «ناصر» در خان‌یونس در جنوب نوار غزه اقدام به آموزش خواندن و نوشتن به آنها کرده‌ام...ما تصمیم گرفتیم به جای اینکه اینجا بازی کنیم، از وقتمان بهره ببریم.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

«تقی ابوعامر»

این معلم کودک، مهارتش را با خواندن ابیاتی از قصیده «الیک امی» (به تو ای مادرم) نشان می‌دهد و به واقع نقش یک معلم را ایفا می‌کند و در چادرها از هم سن و سالان خود امتحان می‌گیرد. او با وجود کوچکی سنش، نسبت به مدرسه، معلمان و دانش‌آموزان اشتیاق دارد و هم سن و سالان خود را به تحصیل و بهره‌بردن از وقتشان در مسائل مفید در داخل چادر تشویق می‌کند. [13]

 

«راما الثابت» - معلم ۱۷ساله - دیرالبلح

در فضایی که کمتر از ۳ متر مربع است و روی ماسه‌های زبر، «راما الثابت» یک زیرانداز اسفنجی پهن کرده تا ۱۳ دانش‌آموز دختر و پسر روی آن بنشینند و هر روز در ساعت پنج عصر جمع می‌شوند تا کلاس شروع شود. راما دانش‌آموز مقطع یازدهم به همراه خانواده‌اش از خانه‌شان در شهر غزه به یکی از اردوگاه‌های دیرالبلح کوچ کرده است؛ به همین خاطر، از تحصیل و آموزش بازمانده است. پس از سپری‌شدن چندین ماه از جنگ، راما تصمیم گرفته این فضای کوچک را به یک کلاس موقت تبدیل کند و با پول‌های جیبی‌اش خودکار خریده و تکه‌های نایلون را به هم چسبانده تا شبیه به تخته مدرسه شود تا بتواند روی آن بنویسد. بالای تخته، کلمه «غزه» را قرار داده است؛ آرزویی که دانش‌آموزان را گرد هم جمع می‌کند. هنگامی که از آنها نیز پرسیده می‌شود چه آرزویی دارید؟ این پاسخ را تکرار می‌کنند: «بازگشت به غزه و پایان جنگ». آرزوی راما نیز همین است.

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

او شرایط تدریس در وسط بمباران را این‌گونه توصیف می‌کند: «در برخی اوقات، صدای انفجارهایی را در نزدیکی چادر کلاس می‌شنویم که موجب ترس و وحشت دانش‌آموزان می‌شود. هنگامی که انفجار قوی رخ می‌دهد، آنها را در آغوش می‌گیرم تا از روی ترس از چادر فرار نکنند. برخی از ما برخی دیگری را بغل می‌کنند تا از حجم استرس و ترس همدیگر بکاهیم و پس از آن مجدد درس را ادامه می‌دهیم.»

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

راما الثابت حین تدریس در چادر آموزشی 

راما ۱۷ساله که مانند یک معلم باتجربه به نظر می‌رسد، در آموزش دروس از مسابقه و روش‌های مختلف دیگر استفاده می‌کند تا دانش‌آموزان را برای فعالیت در کلاس تشویق کند. این خانم معلم فقط به آموزش آن‌ها اکتفا نمی‌کند، بلکه برای آنها جایزه‌های ساده‌ای نیز در نظر می‌گیرد. راما به دانش‌آموزانی که در تلفظ حروف انگلیسی مشکل دارند، اهتمام و توجه ویژه‌ای دارد و آن را چالشی می‌داند که باید بر آن غلبه کند و زمانی که بهبود در گفتار و تلفظ حروفشان را می‌بیند، خوشحالی او تقریباً غیرقابل‌توصیف است. آرزوی این خانم معلم ۱۷ساله این است که تحصیلش را ادامه دهد و به کودکان در تحصیل و تحقق آرزوهایشان کمک کند. [14]

مدارس چادری در بین آواره‌های غزه

 

شهدای معلم غزه

طبق اعلام دفتر رسانه‌ای دولت غزه، در طول یکسال پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بیش از ۷۵۰ نفر از معلمان و کادر آموزشی در نوار غزه به شهادت رسیدند. در ادامه نام چند نفر از این شهدا را از نظر می‌گذرانیم.

 

«آلاء قویدر» معلم فلسطینی بر اثر حمله هوایی رژیم اشغالگر به منزلش به شهادت رسید. در پی این حمله ویرانگر، سه فرزند خردسالش نیز به شهادت رسیدند: «ایمان» در روز تولد پنج‌سالگی‌اش، «فایز» در چهارسالگی و «سارة» در هفت‌ماهگی به طرز حزن‌انگیز و دردناکی شهید شدند. ۱۴ نفر از اعضای خانواده این معلم فلسطینی نیز به شهادت رسیدند و فقط همسر آلاء از این حمله نجات یافت. آلاء قویدر معلم درس ریاضی در یکی از مدارس راهنمایی در شهر غزه بود و همواره به شغل خود و اهمیت آن در آموزش جوانان افتخار می‌کرد. روش زندگی دانش‌آموزان خود را درک می‌کرد. زندگی در شرایط محاصره، در آموزش آنها و نیازهای عاطفی‌شان تأثیر می‌گذاشت. او با نشاط برای فرصت‌های تمرینی و پیشرفت مهارت‌های دانش‌آموزانش به‌ویژه آن‌هایی که در معرض آسیب قرار گرفته بودند، تلاش می‌کرد.

 

«أسامة أبوصافیا» دانشجوی پزشکی دانشگاه الازهر در غزه بود و به‌عنوان یک داوطلب در تقویت آموزش بهداشت در مساجد و مدارس فعالیت می‌کرد. اما بمباران هوایی غزه به او مجال بیشتری نداد تا بتواند در آینده به‌عنوان یک پزشک خدمات بیشتری به مردم خود ارائه دهد.

 

«یاسمین خورشید» معلم فلسطینی به همراه خانواده، عمه‌ها، عموها و کودکانش در شهر غزه به شهادت رسید. تقریباً بیش از ۳۰ نفر از اعضای خانواده‌ یاسمین در اثر این حمله به شهادت رسیدند.

 

«خلیل أبویحیی» مدرس دانشگاه اسلامی غزه که اندیشمند و معروف به نویسندگی عالی‌اش بود بر اثر حملات رژیم اشغالگر به همراه تمام اعضای خانواده‌اش به شهادت رسید. [15]

 

[1] https://shehabnews.com/p/136554

[2] https://asharq.com/reports/88087

[3] https://www.al-watan.com/article/100934/الوطن/تعليم-تحت-القصف

[4] https://ajm.me/02qxbu

[5] https://api.wafa.ps/Pages/Details/85464

[6] https://wafa.ps/Pages/Details/93120

[7] https://www.alquds.co.uk

[8] https://www.alhurra.com

[9] https://ajm.news/n9qu3l

[10] https://ajm.news/i3mf8x

[11] https://www.aa.com.tr/ar

[12] https://aja.ws/ftp9tq

[13] https://ajm.me/7beroi

[14] https://tinyhand.shorthandstories.com/education-gaza-ar-/                                                 

[15] https://www.manhajiyat.com/ar/

/ انتهای پیام /