گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ نوجوانان امروزی برخلاف آنچه پیشینیان خود تجربه کرده‌اند، در حال گشت و گذار در دنیای دیجیتال هستند، به خصوص وقتی صحبت از حضور فراگیر رسانه‌های اجتماعی به میان می‌آید. در سال ۲۰۲۲، «مرکز تحقیقات پیو»[۱] یک نظرسنجی عمیق انجام داد و از نوجوانان آمریکایی -و والدین آن‌ها- در مورد تجربیات و دیدگاه هایشان نسبت به رسانه‌های اجتماعی سوال کرده؛ یافته‌های کلیدی این بررسی نشان می‌دهد که چگونه نوجوانان آمریکایی به شبکه‌های اجتماعی اعتیاد پیدا کرده‌اند. ترجمه کامل یافته‌های مهم این نظرسنجی از آن جهت حائز اهمیت است که می‌تواند پیمایش مشابهی از سوی مراکز افکار سنجی کشورمان در مدارس و دانشگاه‌ها صورت بگیرد تا میزان استفاده و احیانا وابستگی نوجوانان و جوانان به شبکه‌های اجتماعی مشخص شود. این مسئله قطعاً از الزامات برنامه ریزی و سیاست‌گذاری درست و اصولی در زمینه نحوه مواجه با شبکه‌های اجتماعی در کشور است.
اکثریت نوجوانان گزارش می‌دهند که همیشه از یوتیوب، تیک تاک، اینستاگرام و اسنپ چت استفاده کرده‌اند. بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط موسسه «پیو» از ۱۴ آوریل تا ۴ می ۲۰۲۲ که از ۱۰ پلتفرم آنلاین پرسیده شده: یوتیوب رایج‌ترین پلتفرمی است که نوجوانان از آن استفاده می‌کنند، به‌طوری که ۹۵ درصد از افراد ۱۳ تا ۱۷ ساله گفته‌اند که تا به حال از آن استفاده کرده‌اند. دو سوم نوجوانان گزارش داده‌اند که از «تیک تاک» استفاده می‌کنند و پس از آن تقریباً شش نفر از هر ده نفر از اینستاگرام (۶۲ درصد) و اسنپ چت (۵۹ درصد) استفاده می‌کنند. تعداد بسیار کمتری از نوجوانان می‌گویند که تا به حال از توییتر (۲۳ درصد)، توییچ (۲۰ درصد)، واتساپ (۱۷ درصد)، ردیت (۱۴ درصد) و تامبلر (۵ درصد) استفاده کرده‌اند. استفاده از فیس‌بوک نیز در میان نوجوانان از ۷۱ درصد در سال ۱۵-۲۰۱۴ به ۳۲ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است. توییتر و «تامبلر» نیز در این بازه زمانی کاهش کاربران نوجوان را تجربه کردند، اما اینستاگرام و اسنپ چت افزایش استفاده قابل توجهی در میان نوجوانان داشتند.
استفاده از «تیک تاک» در بین نوجوانان سیاه پوست و در بین دختران نوجوان رایج‌تر است. به عنوان مثال، تقریباً از هر ده نوجوان سیاهپوست هشت نفر (۸۱ درصد) می‌گویند که از «تیک تاک» استفاده می‌کنند، در حالی که این میزان در نوجوانان اسپانیایی تبار ۷۱ درصد و نوجوانان سفیدپوست ۶۲ درصد است. نوجوانان اسپانیایی تبار (۲۹ درصد) بیشتر از نوجوانان سیاه پوست (۱۹ درصد) یا نوجوانان سفیدپوست (۱۰ درصد) از «واتس اپ» استفاده می‌کنند. استفاده نوجوانان از برخی پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی نیز بر اساس جنسیت متفاوت است. دختران نوجوان بیشتر از پسران نوجوان از تیک تاک (۷۳ درصد مقابل ۶۰ درصد)، اینستاگرام (۶۹ درصد در مقابل ۵۵ درصد) و اسنب چت (۶۴ درصد مقابل ۵۴ درصد) گزارش می‌دهند. پسر‌ها بیشتر از دختران از یوتویوب (۹۷ درصد در مقابل ۹۲ درصد)، تویچ (۲۶ درصد مقابل ۱۳ درصد) و ردیت (۲۰ درصد مقابل ۸ درصد) گزارش می‌دهند.
اکثر نوجوانان هر روز از یوتویوب و تیک تاک استفاده می‌کنند و برخی گزارش می‌دهند که تقریباً به طور مداوم از این سایت‌ها استفاده می‌کنند. حدود سه چهارم نوجوانان (۷۷ درصد) می‌گویند که روزانه از یوتیوب استفاده می‌کنند
اکثر نوجوانان هر روز از یوتویوب و تیک تاک استفاده می‌کنند و برخی گزارش می‌دهند که تقریباً به‌طور مداوم از این سایت‌ها استفاده می‌کنند. حدود سه چهارم نوجوانان (۷۷ درصد) می‌گویند که روزانه از یوتیوب استفاده می‌کنند، در حالی که اکثریت کوچکتر نوجوانان (۵۸ درصد) در مورد تیک تاک همین را می‌گویند. حدود نیمی از نوجوانان حداقل یک بار در روز از اینستاگرام (۵۰ درصد) یا اسنپ چت (۵۱ درصد) استفاده می‌کنند، در حالی که ۱۹ درصد استفاده روزانه از فیس بوک را گزارش می‌دهند. برخی از نوجوانان تقریباً به طور مداوم از این سیستم عامل‌ها استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، ۱۹ درصد می‌گویند که تقریباً به‌طور مداوم از یوتویوب استفاده می‌کنند، در حالی که ۱۶ درصد و ۱۵ درصد به ترتیب در مورد تیک تاک و اسنب چت همین را می‌گویند.
بیش از نیمی از نوجوانان آمریکایی می‌گویند که کنار گذاشتن رسانه‌های اجتماعی برای آن‌ها دشوار است. حدود یک سوم از نوجوانان (۳۶ درصد) می‌گویند که زمان زیادی را در رسانه‌های اجتماعی می‌گذرانند، در حالی که ۵۵ درصد می‌گویند که زمان مناسبی را در آنجا می‌گذرانند و فقط ۸ درصد می‌گویند که زمان بسیار کمی را در شبکه‌های اجتماعی صرف می‌کنند. دختران بیشتر از پسر‌ها می‌گویند که زمان زیادی را در رسانه‌های اجتماعی صرف می‌کنند (۴۱ درصد در مقابل ۳۱ درصد). نوجوانان در مورد اینکه کنار گذاشتن رسانه‌های اجتماعی برایشان سخت یا آسان است نسبتاً تقسیم شده‌اند. حدود ۵۴ درصد می‌گویند که بسیار یا تا حدودی سخت است، در حالی که ۴۶ درصد می‌گویند که بسیار یا تا حدودی آسان است. دختران بیشتر از پسران می‌گویند که کنار گذاشتن رسانه‌های اجتماعی برایشان دشوار است (۵۸ درصد در مقابل ۴۹ درصد). همچنین نوجوانان بزرگتر از نوجوانان جوان‌تر احتمال بیشتری برای گفتن این موضوع دارند: ۵۸ درصد از سنین ۱۵ تا ۱۷ سال می‌گویند که کنار گذاشتن رسانه‌های اجتماعی برای آن‌ها بسیار یا تا حدودی سخت است، در مقایسه با ۴۸ درصد از سنین ۱۳ تا ۱۴ سال.
نوجوانان، بیشتر احتمال دارد که بگویند رسانه‌های اجتماعی بر دیگران تأثیر منفی داشته است تا خودشان. حدود ۳۲ درصد می‌گویند رسانه‌های اجتماعی عمدتاً تأثیر منفی بر افراد هم سن و سال خود داشته‌اند، در حالی که ۹ درصد این را در مورد تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر خود می‌گویند. در مقابل، نوجوانان احتمال بیشتری می‌دهند که این پلتفرم‌ها تاثیر بسیار مثبتی بر زندگی خودشان نسبت به هم سن و سالانشان داشته‌اند. حدود یک سوم نوجوانان (۳۲ درصد) می‌گویند که رسانه‌های اجتماعی عمدتا تاثیر مثبتی بر روی شخص آن‌ها داشته است، در حالی که تقریبا یک چهارم (۲۴ درصد) می‌گویند که این تاثیر برای سایر افراد هم سن آن‌ها نیز مثبت بوده است. با این حال، بیشترین سهم از نوجوانان می‌گویند رسانه‌های اجتماعی نه تاثیر مثبت و نه منفی بر خود (۵۹ درصد) و یا بر روی سایر نوجوانان (۴۵ درصد) داشته است. این الگو‌ها در بین گروه‌های جمعیتی سازگار است.
وقتی صحبت از تجربیات منفی به میان می‌آید، ۳۸ درصد از نوجوانان می‌گویند آنچه در رسانه‌های اجتماعی می‌بینند باعث می‌شود، احساس غمگینی کنند. تقریباً از هر ده نفر، سه نفر می‌گویند این باعث می‌شود که احساس کنند دوستانشان آن‌ها را کنار می‌گذارند
نوجوانان بیشتر از تجربیات منفی در استفاده از رسانه‌های اجتماعی، گزارش مثبتی از استفاده از این شبکه‌ها ارائه می‌دهند. اکثر نوجوانان گزارش می‌دهند که هر یک از چهار تجربه مثبت را که در مورد آن‌ها پرسیده شده است، تجربه کرده‌اند: احساس ارتباط بیشتر با آنچه در زندگی دوستانشان می‌گذرد (۸۰ درصد)، جایی دارند که می‌توانند جنبه خلاقانه خود را نشان دهند (۷۱ درصد)، افرادی که می‌توانند در شرایط سخت از آن‌ها حمایت کنند (۶۷ درصد)؛ و اینکه آن‌ها بیشتر پذیرفته شده‌اند (۵۸ درصد) وقتی صحبت از تجربیات منفی به میان می‌آید، ۳۸ درصد از نوجوانان می‌گویند آنچه در رسانه‌های اجتماعی می‌بینند باعث می‌شود، احساس غمگینی کنند. تقریباً از هر ده نفر، سه نفر می‌گویند این باعث می‌شود که احساس کنند دوستانشان آن‌ها را کنار می‌گذارند (۳۱ درصد) یا برای ارسال محتوایی که نظرات یا لایک‌های زیادی را دریافت می‌کند (۲۹ درصد) تحت فشار هستند و ۲۳ درصد می‌گویند آنچه در رسانه‌های اجتماعی می‌بینند باعث می‌شود احساس بدتری نسبت به زندگی خود داشته باشند. چندین تفاوت جنسیتی در تجربیاتی که نوجوانان هنگام حضور در رسانه‌های اجتماعی دارند، وجود دارد. دختران نوجوان بیشتر از پسران نوجوان می‌گویند که آنچه در رسانه‌های اجتماعی می‌بینند باعث می‌شود احساس کنند جایی برای ابراز خلاقیت خود دارند یا افرادی را دارند که می‌توانند از آن‌ها حمایت کنند. با این حال، دختران نیز گزارش می‌دهند که با برخی از فشار‌ها با درصد بالاتری نسبت به پسران مواجه می‌شوند. حدود ۴۵ درصد از دختران می‌گویند که به دلیل همه نمایش‌های درام در رسانه‌های اجتماعی احساس ناراحتی می‌کنند، در حالی که این رقم در پسران ۳۲ درصد است. همچنین دختران بیشتر از پسران می‌گویند که رسانه‌های اجتماعی باعث شده که احساس کنند دوستانشان آن‌ها را کنار گذاشته‌اند (۳۷ درصد در مقابل ۲۴ درصد) یا احساس بدتری نسبت به زندگی خود دارند (۲۸ درصد در مقابل ۱۸ درصد)
وقتی صحبت از سواستفاده در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی می‌شود، بسیاری از نوجوانان فکر می‌کنند که اتهامات جنایی یا ممنوعیت‌های دائمی کمک زیادی برای حل این مسئله و مقابله با آن خواهد کرد. نیمی از نوجوانان فکر می‌کنند اتهامات جنایی یا ممنوعیت دائمی برای کاربرانی که در رسانه‌های اجتماعی دیگران را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند، کمک زیادی به کاهش آزار و اذیت در این پلتفورم‌ها می‌کند. تقریباً از هر ده نوجوان چهار نفر می‌گویند که اگر شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی فعالانه پست‌های توهین‌آمیز را حذف کنند یا کاربران رسانه‌های اجتماعی را ملزم به استفاده از نام‌ها و تصاویر واقعی خود کنند در این زمینه بسیار کمک خواهد کرد. از هر ده نوجوان سه نفر می‌گویند که اگر مدارس و حوزه‌های آموزشی فعالیت‌های رسانه‌های اجتماعی دانش‌آموزان را از نظر قلدری و زورگویی یا آزار و اذیت زیر نظر بگیرند، بسیار کمک خواهد کرد.
برخی از نوجوانان به دلیل ترس از خجالت یا دلایل دیگر از ارسال برخی مطالب در رسانه‌های اجتماعی اجتناب می‌کنند. تقریباً از هر ده نوجوان چهار نفر می‌گویند که اغلب یا گاهی تصمیم می‌گیرند چیزی را در رسانه‌های اجتماعی پست نکنند، زیرا نگرانند مردم از این مطالب برای شرمسار کردن آن‌ها استفاده کنند
برخی از نوجوانان - به ویژه دختران بزرگتر - به دلیل ترس از خجالت یا دلایل دیگر از ارسال برخی مطالب در رسانه‌های اجتماعی اجتناب می‌کنند. تقریباً از هر ده نوجوان چهار نفر می‌گویند که اغلب یا گاهی تصمیم می‌گیرند چیزی را در رسانه‌های اجتماعی پست نکنند، زیرا نگرانند مردم از این مطالب برای شرمسار کردن آن‌ها استفاده کنند (۴۰ درصد) یا به این دلیل که با نحوه نمایش خود در این پلتفرم‌ها مطابقت ندارد (۳۸ درصدیک سوم نوجوانان می‌گویند به خاطر نگرانی از توهین به دیگران با آنچه می‌گویند، از ارسال برخی مطالب اجتناب می‌کنند، در حالی که ۲۷ درصد می‌گویند از ارسال مطالب اجتناب می‌کنند، زیرا ممکن است به شانس آن‌ها در هنگام درخواست برای مدرسه یا شغل آسیب برساند. این نگرانی‌ها در میان دختران نوجوان بزرگتر شایع‌تر است. به عنوان مثال، تقریبا نیمی از دختران ۱۵ تا ۱۷ ساله می‌گویند که اغلب یا گاهی اوقات تصمیم می‌گیرند چیزی را در رسانه‌های اجتماعی پست نکنند، زیرا نگران هستند که مردم ممکن است از آن برای شرمسار کردن آن‌ها استفاده کنند (۵۰ درصد)، یا به این دلیل که با نحوه نشان دادن خود در این سایت‌ها متناسب نیست (۵۱ درصد)، در مقایسه با سهم کم‌تر در میان دختران کم سن و سالتر و در کل در میان پسران.
بسیاری از نوجوانان هنگام کنترل اطلاعاتی که شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی درباره آن‌ها جمع‌آوری می‌کنند، احساس نمی‌کنند که در وضعیت کنترل موقعیت هستند. از هر ده نوجوان شش نفر می‌گویند که فکر می‌کنند کنترل کمی (۴۰ درصد) یا هیچ کنترلی (۲۰ درصد) بر اطلاعات شخصی که شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی درباره آن‌ها جمع‌آوری می‌کنند، ندارند. ۲۶ درصد دیگر مطمئن نیستند که چقدر کنترل دارند. فقط ۱۴ درصد از نوجوانان فکر می‌کنند که کنترل زیادی دارند. علیرغم اینکه بسیاری احساس عدم کنترل می‌کنند، نوجوانان تا حد زیادی نگران جمع آوری اطلاعات آن‌ها توسط شرکت‌ها نیستند. تنها ۸ درصد به شدت نگران میزان اطلاعات شخصی هستند که شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی ممکن است از ان‌ها داشته باشند و ۱۳ درصد در این زمینه بسیار نگران هستند. با این حال، ۴۴ درصد از نوجوانان می‌گویند که نگرانی کمی یا اصلان نگرانی در مورد اینکه این شرکت‌ها ممکن است در مورد آن‌ها چه اطلاعاتی داشته باشند، ندارند.
تنها از هر پنج نوجوان یک نفر فکر می‌کند که والدینشان به شدت نگران استفاده آن‌ها از رسانه‌های اجتماعی هستند. حدود ۲۲ درصد از نوجوانان فکر می‌کنند که والدین آن‌ها به شدت یا بسیار نگران استفاده آن‌ها از رسانه‌های اجتماعی هستند. اما سهم بیشتری از نوجوانان (۴۱ درصد) فکر می‌کنند که والدین آن‌ها یا اصلاً (۱۶ درصد) یا کمی (۲۵ درصد) در مورد استفاده آن‌ها از رسانه‌های اجتماعی نگران هستند. حدود یک چهارم از نوجوانان (۲۷ درصد) بیشتر در میانه سقوط می‌کنند و می‌گویند که فکر می‌کنند والدینشان تا حدودی نگران هستند. بسیاری از نوجوانان همچنین بر این باورند که بین برداشت والدین از رسانه‌های اجتماعی و واقعیت‌های زندگی نوجوانان گسست وجود دارد. حدود ۳۹ درصد از نوجوانان می‌گویند تجربیات آن‌ها در رسانه‌های اجتماعی بهتر از آن چیزی است که والدین فکر می‌کنند و ۲۷ درصد می‌گویند تجربیات آن‌ها بدتر است. یک سوم از نوجوانان می‌گویند که دیدگاه والدین درباره این مسئله درست است.
نزدیک به نیمی از والدین نوجوان (۴۶ درصد) به شدت نگران هستند که فرزندشان در معرض محتوای صریح (برهنگی، تصاویر دلخراش و...) در رسانه‌های اجتماعی قرار بگیرند. والدین نوجوانان بیشتر نگران این موضوع هستند تا اینکه نگران این مسئله باشند که رسانه‌های اجتماعی باعث مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی یا کاهش عزت نفس نوجوانان آن‌ها می‌شود. برخی از والدین همچنین از مشکلات مدیریت زمان برای نوجوان خود ناشی از استفاده از رسانه‌های اجتماعی، مانند اتلاف وقت در این سایت‌ها (۴۲ درصد) و حواس پرتی در انجام تکالیف (۳۸ درصد) نگران هستند.
پی‌نوشت:
[۱]. Pew Research Center
/انتهای پیام/
