گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی مهم و البته قابل توجه به جنگ غزه و مقاومت دلیرانه و البته مظلومانه ملت فلسطین در مقابل وحشیگری‌های رژیم اسرائیل از زاویه‌ای دیگر نگاه کرده است. بر اساس گزارش این روزنامه، جوانان آمریکایی در مواجه با مقاومت ملت فلسطین در مقابل این وحشیگری‌ها در پاسخ به چرایی این مقاومت به خواندن قرآن روی آورده‌اند و در این مسیر بسیاری از افراد طی یک ماه و نیم گذشته مسلمان شده‌اند. بنا به نوشته این روزنامه، جنگ غزه باعث شده است تمامی کلیشه‌هایی که دولت آمریکا از اسلام به عنوان دینی ضد زن، ضدعلم، خشن و خشک در رسانه‌ها ساخته بود فرو بریزد.
قرآن‌خوانی در شبکه‌های اجتماعی
«مگان بی. رایس» [1] عاشق مطالعه است. او یک باشگاه «رمان عاشقانه» را در پلتفرم پیام‌رسانی «دیسکورد» [2] راه‌اندازی کرده و نقد و بررسی کتاب‌ها را نیز در شبکه اجتماعی «تیک‌تاک» بارگذاری می‌کند. ماه گذشته رایس ۳۴ساله که در شیکاگو زندگی می‌کند، از حساب‌های کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی برای صحبت در مورد بحران انسانی در غزه استفاده کرد. او در مصاحبه‌ای گفت: «می‌خواستم در مورد ایمان مردم فلسطین صحبت کنم که چقدر این ایمان قوی است و حتی وقتی همه چیز از آنها سلب شده است باز هم در اولین فرصتی که پیدا می‌کنند خداوند را شکر می‌کنند».
برخی از دنبال‌کنندگان مسلمان «رایس» در فضای مجازی پیشنهاد کردند که برای کسب اطلاع بیشتر در مورد دین اسلام، قرآن را به عنوان متن اصلی دین اسلام بخواند. بنابراین رایس که به‌صورت مذهبی بزرگ نشده بود، «باشگاه کتاب ادیان جهانی» را در شبکه اجتماعی «دیسکورد» ترتیب داد؛ جایی که افراد با هر پیشینه‌ای می‌توانستند در کنار او قرآن را مطالعه کنند. هرچه «رایس» بیشتر می‌خواند، محتوای قرآن را با سیستم اعتقادات اساسی خودش همسو می‌دید. او قرآن را ضد مصرف‌گرایی، ظلم‌ستیز و فمینیستی یافت.
«رایس» در عرض یک ماه پس از شروع به مطالعه قرآن، شهادتین را که مسلک رسمی دین اسلام بود خواند، حجابی برای پوشش اسلامی خود خرید و رسماً مسلمان شد. «رایس» البته در این میان تنها کسی نیست که می‌خواهد قرآن را بخواند و اسلام را تجربه کند. در شبکه اجتماعی «تیک‌تاک» نیز جوانان بسیاری متن قرآن را می‌خوانند تا دینی را که مدت‌ها توسط رسانه‌های غربی مورد تحقیر و تخریب قرار گرفته است، بشناسند و با بسیاری از مسلمانان غزه ابراز همبستگی کنند.
مردم آمریکا این بار بر خلاف ۱۱ سپتامبر به قرآن روی آورده‌اند تا مقاومت، ایمان، قدرت اخلاقی و شخصیت باورنکردنی را که در فلسطینیان مسلمان می‌بینند، درک کنند.
ویدئوهایی با هشتگ «quranbookclub» تا کنون ۱.۹ میلیون بازدید داشته است که نشان می‌دهد کاربران قرآن‌های تازه خریداری شده خود را در دست گرفته و آیات این کتاب را برای اولین‌بار می‌خوانند. دیگران هم نسخه‌های رایگان قرآن را به صورت آنلاین در اینترنت پیدا کرده‌اند و یا به صدای قاریانی که قرآن می‌خوانند در حین رانندگی برای رفتن به محل کار گوش می‌دهند. همه افرادی که قرآن را در «تیک‌تاک» می‌خوانند زن نیستند؛ اما بیشتر کاربرانی که در فضای «#BookTok» برای بحث درباره کتاب‌ها جمع می‌شوند زن هستند. «زارینا گریوال» [3] دانشیار دانشگاه «ییل» است که بر روی کتابی درباره کتاب مقدس اسلامی و مدارای مذهبی در فرهنگ آمریکایی کار می‌کند. او گفت که این علاقه به مطالعه قرآن در «تیک‌تاک» چندان هم بی‌سابقه نیست.
این بار با ۱۱ سپتامبر فرق می‌کند
پس از ۱۱ سپتامبر، قرآن به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در آمریکا تبدیل شد؛ اگرچه در آن زمان بسیاری از آمریکایی‌ها آن را خریداری می‌کردند تا تعصبات و سوگیری‌هایی را که در مورد اسلام به عنوان دینی ذاتاً خشونت‌آمیز داشتند را تأیید کنند. «گریوال» می‌گوید: «تفاوت این است که در حال حاضر مردم برای درک حمله ۷ اکتبر توسط حماس به قرآن روی نمی‌آورند؛ بلکه آنها به قرآن روی آورده‌اند تا مقاومت، ایمان، قدرت اخلاقی و شخصیت باورنکردنی را که در فلسطینیان مسلمان می‌بینند، درک کنند.»
این همان چیزی است که «نفراتی مون» [4]، یک زن جوان ۳۵ساله اهل «تمپا» در فلوریدا را بر آن داشت تا قرآن همسرش را بردارد و شروع به مطالعه آن کند. «مون» خود را فردی غیرمذهبی توصیف کرده و می‌گوید همسرش نیز مسلمان است، اما به دستورات اسلامی پایند نیست و آنها را رعایت نمی‌کند. او می‌گوید: «می‌خواستم ببینم چه چیزی باعث می‌شود مردم وقتی به مرگ خیره می‌شوند و مرگ را مقابل چشمان خود مشاهده می‌کنند باز هم اسم الله را صدا می‌زنند. دیدم که آیه به آیه این کتاب در وجود من طنین‌انداز شده است و من به آن وابستگی عاطفی پیدا کرده‌ام.» به همین دلیل، «مون» تصمیم گرفت که شهادتین را بگوید و مسلمان شود. او می‌گوید: «نمی‌توانم آن را توضیح دهم، اما با خواندن قرآن برای من آرامش حاصل می‌شود. احساس سبکی می‌کنم، مثل اینکه به چیزی برگشتم که همیشه آنجا بود و منتظر بازگشتم بود.»
«میشا یوسف» [5]، نویسنده پاکستانی - آمریکایی و مجری پادکست که به مطالعه تفاسیر مترقی قرآن می‌پردازد، مجموعه اینستاگرامی باشگاه کتاب قرآن خود را از سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی کرده است. او می‌گوید «برخی مضامین موجود در متن قرآن با ارزش‌های جوانان آمریکایی همسو هستند». یوسف می‌گوید: «قرآن پر از استعاره‌ها درباره طبیعت است و شما را تشویق می‌کند که طرف‌دار محیط‌زیست باشید. قرآن همچنین نگرشی ضد مصرف‌گرایی دارد؛ به این معنا که همه ما مباشران زمین هستیم که نباید با دنیا یا همنوعان خود رابطه‌ای استثماری برقرار کنیم.» در قرآن، زن و مرد در نزد خداوند برابرند و «رایس» و دیگر نومسلمانان که در تیک‌تاک مذهب خود را تغییر داده‌اند، می‌گویند که متن قرآن با اصول فمینیستی مدنظر آنها مطابقت دارد. همچنین آیات قرآن با توضیحات علمی درباره آفرینش و انفجار بزرگ و نظریه‌های دیگر همخوانی دارد.»
قرائت قرآن ابتدا به‌عنوان راهی برای نشان‌دادن همدلی جوانان آمریکایی با فلسطینی‌های گرفتار در غزه آغاز شد، اما حالا به یکی از فعالیت‌های اصلی زندگی آنها تبدیل شده است.
رایس می‌گوید: «معمولاً ما بسیار به مبارزه جامعه مذهبی با علم عادت کرده و خو گرفته‌ایم؛ اما اکنون می‌بینیم که یک دین، علم را پذیرفته و از متون مقدس خود برای حمایت از آن استفاده می‌کند»
«سیلویا چان - مالک» [6] که پس از ۱۱ سپتامبر دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه بود، در میان موجی از نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان و بیگانه‌ستیزی که در رسانه‌ها رواج داشت، می‌گوید: «من به اتفاقی که می‌افتاد بسیار علاقه‌مند بودم و آن را با تاریخ آمریکایی‌های ژاپنی پس حادثه از پرل هاربر مقایسه کردم. من خودم شروع به بررسی این موضوع کردم و با مسلمانان واقعی ملاقات کردم و وقتی تکالیفم را درباره اسلام انجام دادم شدیداً حیرت‌زده شدم».
«چان مالک» پس از مطالعات خود درباره اسلام، به این دین گروید. او اکنون دانشیار دانشگاه «راتگرز» است و تحقیقاتش را بر تاریخ اسلام و اسلام‌هراسی در ایالات متحده متمرکز کرده است. او می‌گوید: «من تجربه بسیار مشابهی با آنچه که اکنون در تیک‌تاک اتفاق می‌افتد داشتم. در آن زمان، من حیرت‌زده و متعجب بودم که چرا افراد مسلمان، با آنچه که در اخبار می‌شنیدم تفاوت داشتند. من هرگز چنین شکاف گسترده‌ای بین ادراک عمومی و حقیقت را تجربه نکرده بودم.»
«گروال»، استاد دانشگاه «ییل»، معتقد است که مردم اغلب شروع به خواندن متون می‌کنند به این امید که از جهان‌بینی خود حمایت کنند. او می‌گوید: «همان‌طور که افراد نژادپرست به دنبال آیاتی برای تأیید تعصبات نژادی خود هستند، افراد چپ نیز به دنبال این کتاب هستند تا پیام‌های مترقی را تأیید کنند. هر کتاب مقدسی پیچیده است و خوانش‌های متعددی را میزبانی می‌کند و خوانندگان قرآن در تیک‌تاک نیز به دنبال چیزی می‌گردند که امیدوارند پیدا کنند».
رایس که در سایه ۱۱ سپتامبر بزرگ شده بود، می‌گوید «او با اسلام‌هراسی و تبعیضی که علیه آمریکایی‌های مسلمان روا داشته شده مخالف است». او می‌گوید: «من به عنوان یک زن سیاه‌پوست، عادت دارم که دولت آمریکا، کلیشه‌های مضری را گسترش دهد که منجر به تصورات غلط افراد خارج از جامعه نسبت به من شود. من هرگز کلیشه‌هایی را که در مورد جامعه مسلمانان پس از ۱۱ سپتامبر منتشر شد، باور نکردم؛ اما زمانی که شروع به خواندن قرآن کردم متوجه شدم که به نوعی آن باورهای غلط را درون خود نهادینه کرده‌ام، زیرا معتقد بودم که اسلام دینی بسیار سخت یا سخت‌گیرانه است.» قرائت قرآن به عنوان راهی برای نشان‌دادن همدلی «رایس» با فلسطینی‌های گرفتار در غزه آغاز شد. اما حالا به یکی از فعالیت‌های اصلی زندگی او تبدیل شده است.
[1] . Megan B Rice
[2] . Discord
[3] . Zareena Grewal
[4] . Nefertari Moonn
[5] . Misha Euceph
[6] . Sylvia Chan-Malik
/انتهای پیام/
