گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ دکتر «رئیسه احمد» [1] - فعال اجتماعی - در یادداشتی که وبسایت بریتانیایی «counterfire» آن را منتشر کرده است به موضوع نقش رسانههای جریان اصلی در جنگ غزه میپردازد. به گفته وی، این رسانهها شریک جرم اصلی اسرائیل در کشتار و نسلکشی مردم فلسطین هستند. پژوهشهای مستقل نشان میدهد که این رسانهها ارزشی برای جان مردم فلسطین قائل نیستند و هنگام انتشار گزارش درباره جنگ غزه، سوگیری نژادپرستانه خود را علیرغم ادعاها درباره آزادی بیان و حقوق بشر، کاملاً نشان میدهد. وی تأکید میکند که سانسور جنایتهای اسرائیل و پوشش مغرضانه اخبار غزه از سوی رسانههای جریان اصلی در غرب، موجب شده است که مردم بیشتری در این کشورها به رسانههای خبری مستقل روی می بیاورند.
شریک جرم نسلکشی
من در ماه اکتبر ۲۰۲۳ مقالهای نوشتم که در آن به همدستی رسانههای جریان اصلی غرب (MSM) در نسلکشی غزه توسط اسرائیل پرداختم. امروز با گذشت چند ماه از آن مقاله، چیز زیادی تغییر نکرده است، جز اینکه رسانههای جریان اصلی در غرب به طور فزایندهای در تلاش خود برای پاکسازی جنگ وحشیانهای که توسط دولت استعمارگر اسرائیل علیه جمعیت بومی و بیدفاع فلسطین اعمال میشود، در مخمصه گیر افتادهاند و دستوپا میزنند. «رابرت پاپ» [2] - مورخ نظامی آمریکایی - واقعیت این وضعیت را شرح داده است. او میگوید «غزه» یکی از شدیدترین کمپینهای مجازات غیرنظامیان در تاریخ است و اکنون بهراحتی در بالاترین و ویرانگرترین سطح کمپینهای بمباران تاریخ قرار دارد.
نارضایتی فزایندهای در اتاقهای خبر رسانههای جریان اصلی در غرب درباره سانسور جنایات اسرائیل در غزه شکل گرفته است و روزنامهنگاران علیه این سوگیری معترض هستند.
نهاد دیدهبان حقوق بشر اروپا - مدیترانه گزارش داده است که از ۷ اکتبر بیش از ۱.۹ میلیون نفر در داخل غزه آواره شدهاند. بیش از ۶۷ هزار خانه به طور کامل ویران شده و نزدیک به ۱۸۰ هزار خانه دیگر نیز تا حدودی ویران شده است. بیش از ۲۵ هزار فلسطینی از جمله حداقل ۱۲ هزار کودک کشته شدهاند[3]. «جیمز الدر» [4] - سخنگوی یونیسف - جنگ غزه را «جنگ علیه کودکان» خوانده است. سیستم مراقبتهای بهداشتی غزه به طور سیستماتیک نابود شده است و تنها ۶ بیمارستان از ۳۶ بیمارستان غزه بهصورت نصفهنیمه کار میکنند. بیش از ۳۷۰ کارمند مراقبتهای بهداشتی کشته شدهاند و تنها ۶ آمبولانس باقی مانده است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) هشدار داده است که بیماری، میتواند تهدیدی بزرگتر از بمباران برای زندگی آوارگان غزه باشد. کوتاهی مداوم رسانههای جریان اصلی غرب در گزارش حقیقت، تنها یک قصور ژورنالیستی نیست و آنها باید به دلیل فراهمکردن امکان نسلکشی در غزه پاسخگو باشند.
زبانی که رسانههای جریان اصلی در غرب برای توصیف این وضعیت به کار میبرند، بسیار جنایتآمیز، غیرعاطفی و بیرحمانه است. آنها نهتنها اطلاعات نادرستی درباره جنگ غزه به مردم ارائه میدهند، بلکه به انسانیتزدایی تکاندهندهای از فلسطینیها نیز ادامه میدهند. بااینحال، نارضایتی فزایندهای در اتاقهای خبر رسانهها درباره این وضعیت شکل گرفته است و روزنامهنگاران علیه این سوگیری رسانههای جریان اصلی در غرب معترض هستند.
انتقام اسرائیل از خبرنگاران فلسطینی
«کریس مک گریل» [5] - روزنامهنگار گاردین - در گزارش خود تحت عنوان «اسرائیل روزنامهنگاران فلسطینی را در غزه میکشد» میپرسد: «آیا به دلیل اینکه قربانیان، آمریکایی یا اروپایی نیستند احساس همدردی وجود ندارد؟» بیش از ۱۰۰ روزنامهنگار فلسطینی توسط اسرائیل کشته شدهاند. تعداد روزنامهنگاران کشتهشده در غزه در طی ۳ ماه بیشتر از تمام جنگ جهانی دوم و جنگ ویتنام بوده است. سکوت رسانههای جریان اصلی در غرب نفرتانگیز است.
پژوهشهای صورتگرفته نشان میدهد که روزنامههای بزرگی مثل «نیویورکتایمز»، «واشنگتنپست» و «لسآنجلس تایمز»، سوگیریهای مداومی علیه فلسطینیها در گزارشهای خود نشان میدهند.
بر اساس قوانین بینالمللی بشردوستانه، هدف قرار دادن عمدی اصحاب رسانه ممنوع است. در غزه پوشیدن جلیقه خبرنگاری، روزنامهنگاران را بیشتر در معرض خطر قرار میدهد، درصورتیکه باید بهعنوان محافظ برای آنها عمل کند. اسرائیل روزنامهنگاران را میکشد، زیرا نمیخواهد جهان حقیقت را ببیند. وزارت امور خارجه آمریکا همچنان به تحمیق روانی مردم ادامه میدهد و اظهار میدارد که آنها هیچ مدرکی مبنی بر اینکه اسرائیل عمداً روزنامهنگاران را هدف قرار میدهد، ندیدهاند. گروههای برجسته آزادی مطبوعات و سازمانهای حقوق بشری در ژانویه نامهای به بایدن - رئیسجمهور آمریکا - نوشتند و به گزارشهای موثق مبنی بر اینکه اسرائیل مسئول مرگ روزنامهنگاران است، استناد کردند. در این نامه به هدف قرار دادن عمدی خودرویی که در آن سه خبرنگار در ۷ ژانویه در حال حرکت بودند، اشاره شده است که دو تن از آنها کشته و دیگری بهشدت مجروح شده است. یکی از آنها «حمزه وائل الدحدوح» پسر ارشد «وائل الدحدوح» [6] - رئیس دفتر الجزیره در غزه - بود. این اولینبار نیست که «الدحدوح» در جریان این نسلکشی با چنین خسارت ویرانگری روبرو میشود. همسر، پسر، دختر و نوة او در حملة هوایی اسرائیل در ماه اکتبر در حالی که او در حال گزارشدادن بود، کشته شدند. متعاقباً خود او در یک حملة هوایی دیگر اسرائیل مجروح شد و دوست فیلمبردارش نیز کشته شد. تنها چند ساعت پس از دفن «حمزه، الدحدوح»، وی دوباره در حال گزارشکردن اخبار جنگ برای شبکه الجزیره بود. او تجلیل تکاندهندهای از پسرش کرد که با این جمله به پایان رسید: «در گذشته گفته میشد که تمام کارهایی که روزنامهنگاران انجام میدهند، توسط اصل آزادی بیان و عقیده تضمین شده است. در گذشته گفته میشد که وظیفه ما توسط قوانین بینالمللی و بشردوستانه تضمین شده است؛ با این حال، ۱۰۷ روزنامهنگار توسط اسرائیل کشته شدهاند و خون آنها روی این سرزمین ریخته شده است... انگار هیچکس نمیبیند که اینجا چه خبر است. من از تمام دنیا میخواهم که به این کشتاری که روزنامهنگاران را یکی پس از دیگری از بین میبرد، پایان دهند.»
سوگیری و نفاق واضح رسانههای غربی
«سیانان» گزارشهای خود درباره غزه را قبل از انتشار به واحد سانسور ارتش اسرائیل در بیتالمقدس میفرستد.
شجاعت، صداقت روزنامهنگاری و تعهد «الدحدوح» برای نشاندادن حقیقت به جهان، قابلوصف نیست. او سرانجام در ماه ژانویه توانست غزه را ترک کند و تحت معالجه پزشکی در قاهره قرار گیرد. «الدحدوح» و روزنامهنگاران فلسطینی بیشماری که جان خود را در کف دستشان گرفتهاند، رسانههای جریان اصلی در غرب را شرمنده کردهاند. تقریباً هیچگونه همبستگی توسط روزنامهنگاران جریان اصلی در غرب با همکاران خود در غزه وجود نداشته است. نفاقی که در اینجا وجود دارد خیلی واضح و روشن است. هنگامی که در سال ۲۰۱۵ کارکنان مجله طنز جنجالی فرانسوی «شارلی ابدو» [7] مورد حمله قرار گرفتند، سیاستمداران و رسانههای غربی نمایش بزرگی از همبستگی و ادای احترام به قربانیان برگزار کردند. «رعنا ایوب» [8] - روزنامهنگار هندی - نوشته است: «روزنامهنگاران فلسطینی رها شدهاند تا بمیرند و ما همدستیم.»
ما مدیون روزنامهنگاران فلسطینی هستیم که با مالیاتها و بمبهای ما واقعیت و جنایات وحشتناکی را که علیه فلسطینیها انجام میشود، به ما نشان دادند. فداکاریهای شخصی این روزنامهنگاران شجاع فلسطینی برای اینکه جهان بتواند حقیقت را ببیند، هرگز نباید فراموش شود یا بیهوده باشد.
بازی با کلمات به نفع اسرائیل
یک مطالعة انجام شده توسط «دانا نجار» [9] و «جان لیتوا» [10]- دانشمندان علم اطلاعات و داده - هزاران مقاله «بیبیسی» بین ۷ اکتبر تا ۲ دسامبر را مورد بررسی قرار دادند. آنها یک «اختلاف سیستماتیک در نحوه برخورد با مرگهای فلسطینی و اسرائیلی» توسط «بیبیسی» پیدا کردند. کلمات «قتل»، «قتلعام» و «سلاخی» تقریباً منحصراً درباره مرگ اسرائیلیها توسط «بیبیسی» استفاده شده است. کلمات مادر، دختر، پدر، پسر، مادربزرگ، پدربزرگ و نوه بیشتر از فلسطینیها برای اسرائیلیها استفاده شده است. «بیبیسی» از کلمة «کشته» در اشاره به اسرائیلیها و «مرگ» برای فلسطینیان استفاده کرده است. این پژوهش همچنین نشان میدهد که با افزایش تعداد فلسطینیهای کشته شده، پوشش خبری «بیبیسی» این موضوع را منعکس نمیکند و ذکر تلفات اسرائیلیها و فلسطینیها ثابت مانده است.
در ماه نوامبر بیش از ۷۵۰ روزنامهنگار از دهها سازمان خبری، نامهای سرگشاده در محکومیت کشتار روزنامهنگاران فلسطینی توسط اسرائیل امضا کردند و از نحوه پوشش اخبار جنگ غزه توسط رسانههای جریان اصلی در غرب انتقاد کردند.
یک مطالعة مجزای دیگر نیز توسط وبسایت «openDemocracy» که بخشهای خبری شبکه «بیبیسی ۱» بین ۷ اکتبر تا ۴ نوامبر را مورد بررسی قرار داده است، نتایج مشابهی را گزارش میکند. بر اساس این پژوهش، عبارات «قتل»، «جنایت»، «قتل دستهجمعی» و «قتل وحشیانه» در مجموع ۵۲ بار برای مرگ اسرائیلیها استفاده شده است؛ اما هرگز این عبارات برای مرگ فلسطینیها استفاده نشده است. «اوون جونز» [11]- روزنامهنگار مستقل بریتانیایی - گفت: این مطالعه نشان میدهد که «زندگی فلسطینیها برای بیبیسی بسیار بسیار کمتر از زندگی اسرائیلیها ارزش دارد.»
«اینترسپت» یک تحلیل کمّی از پوشش رسانهای بین ۷ اکتبر تا ۲۴ نوامبر انجام داد و بیش از ۱۰۰۰ مقاله را بررسی کرد. آنها دریافتند که روزنامههای بزرگی مانند «نیویورکتایمز»، «واشنگتنپست» و «لسآنجلس تایمز» یک سوگیری مداوم علیه فلسطینیها در گزارشهای خود نشان میدهند. آنها به طور ناجوانمردانهای بر مرگ اسرائیلیها تأکید میکنند و از زبان احساسی برای توصیف قتل آنها استفاده میکنند؛ اما درباره قتل فلسطینیها از این زبان احساسی و عاطفی استفاده نمیکنند و پوشش مغرضانهای از اقدامات یهودستیزانه در ایالات متحده ارائه میکنند؛ درحالیکه معمولاً، نژادپرستی ضد مسلمانان را نادیده میگیرند. بهازای هر دو کشته فلسطینی، یکبار از نام فلسطین در گزارشهای آنها استفاده میشود؛ درحالیکه بهازای مرگ هر اسرائیلی، هشت بار از اسرائیلیها نام برده شده است. کلماتی مانند «کشتار»، «قتلعام» و «وحشتناک» تقریباً منحصراً مختص اسرائیلیها است. آنها همچنین دریافتند که از کودکان اسرائیلی بهعنوان «کودکان» یاد میشود، اما کودکان فلسطینی بهعنوان «مردم» توصیف میشوند. «شان بل» [12] - کارشناس شبکة اسکای نیوز انگلیس - در ماه ژانویه از دختر چهارساله فلسطینی که توسط ارتش اسرائیل در یک ایست بازرسی در نزدیکی اورشلیم کشته شده بود، بهعنوان «بانوی سه یا چهار ساله» یاد کرد که این اتفاق خشم مردم را برانگیخت. «شان بل» همچنین این حادثه را «تصادفی» و «حادثهای غمانگیز» توصیف کرد.
آنتن زنده در اختیار ظالمان
مطالعة مشابه دیگری که در مورد اخبار مربوط به سیانان، فاکس نیوز و اماسانبیسی بین ۷ اکتبر تا ۷ نوامبر توسط «The Column» انجام شد، نشان میدهد که سه کانال بزرگ رسانه خبری ایالات متحده، سوگیری واضح و قابل سنجشی را به نفع اسرائیل در جنگ علیه غزه نشان دادهاند. این تحقیق نشان میدهد که «پیتر لرنر» [13]- سخنگوی نیروهای اشغالگر اسرائیل - در مجموع ۱۹ روز از ۳۰ روز اول جنگ، از هر سه شبکه بهصورت زنده برنامه داشته است. در طول این مصاحبهها، «لرنر» آزادانه و بدون چالش صحبت کرده است. در این رسانهها با وجود افزایش تداوم تلفات فلسطینیها، به اسرائیلیها بسیار بیشتر از فلسطینیها اشاره شده است. باز هم کلماتی مانند «قتلعام» تقریباً منحصراً مختص اسرائیلیها است. علیرغم افزایش چشمگیر کودکان فلسطینی کشته شده، آنها تنها ۳۶ درصد از پوشش خبری را شامل میشدند؛ درحالیکه کودکان اسرائیلی ۶۴ درصد پوشش خبری را دریافت کردند.
غرب به طور مصرّانه صداهای مخالف مستقلی را که سیاستهای آنها را زیر سؤال میبرند سرکوب میکند. این در حالی است که آنها خود را بهعنوان سمبل آزادی مطبوعات به جهان نشان میدهند.
«مارک جونز» [14]- دانشیار «دانشگاه حمد بن خلیفه» قطر - که متخصص اطلاعات نادرست و تبلیغات است نیز پوشش روزنامههای بریتانیا در مورد غزه را بررسی کرده است. او متوجه شد که هنگام اشاره به مرگ فلسطینیها و اسرائیلیها، سوگیری زبانی مشابهی وجود دارد. در ۱۴ روز اول نسلکشی، او متوجه شد که روزنامه پرتیراژ «Daily Mail»، با وجود ذکر آمار تلفات اسرائیلی، یکبار هم در صفحه اول خود به تلفات مضاعف و تصاعدی فلسطینیها اشاره نکرده است. او به حاشیه راندن فلسطینیها و «مغالطه و پنهانسازی» توسط رسانهها را بهعنوان بخشی از سیاست انسانیتزدایی دائمی از فلسطینیها توصیف کرد.
«اینترسپت» در ماه ژانویه نیز گزارش تکاندهندهای منتشر کرد مبنی بر اینکه «سیانان» گزارشهای خود درباره غزه را پیش از انتشار به دفتر خود در اورشلیم (بیتالمقدس) که تحتنظر سانسور نیروهای اسرائیل قرار دارد، ارسال میکند. این نهاد تصمیم میگیرد که کدام موضوعات برای سازمانهای خبری قابل پوشش نیستند. واحد سانسور نظامی اسرائیل اخیراً انتشار اخبار و گزارشها درباره هشت موضوع از جمله اطلاعات مربوط به گروگانها را محدود کرده است. خبرنگاران خارجی برای دریافت مجوز فعالیت مطبوعاتی در اسرائیل، باید سندی را امضا کنند که در آن به این خواستهها پایبند باشند. یکی از کارکنان «سیانان» به «اینترسپت» گفت: هر خط مرتبط با اسرائیل و فلسطین که قرار است در گزارشی به کار برود، باید از سوی دفتر بیتالمقدس یا افرادی که از سوی آن برگزیده شدهاند، تأیید شود که در اغلب مواقع این اخبار همسو با منافع اسرائیل ویرایش میشود. دادگاه عالی اسرائیل دستور داده است که دولت همچنان میتواند ورود خبرنگاران خارجی به غزه را ممنوع کند. تعداد بسیار کمی از روزنامهنگاران خارجی اجازه ورود به غزه را پیدا کردهاند، اما آنها هم در کنار نیروهای اشغالگر اسرائیل هستند.
نیویورکتایمز در پایان دسامبر ۲۰۲۳، مقالة ناراحتکنندهای را تحت عنوان «فریادهای بدون کلام؛ چگونه حماس خشونت جنسی را به سلاح تبدیل کرد» منتشر کرد. این گزارش آزاردهنده و دلخراش خیلی زود توجهات جهانی را به خود جلب کرد، اما بلافاصله پس از انتشار آن مقاله، خانواده «گل عبدوش» [15] - دختر کشته شده که در مقاله بهعنوان «دختری با لباس سیاه» توصیف شده بود - ادعای تجاوز به او را رد کردند. برادرشوهر «عبدوش»، روزنامه نیویورکتایمز را متهم کرد که با فریب اعضای خانوادهاش آنها را وادار به شرکت در گفتگو با این روزنامه کرده است. پلیس اسرائیل همچنین بیانیهای منتشر کرده بود و در آن توضیح داده بود که نمیتواند شاهدان عینی تجاوز جنسی در ۷ اکتبر را پیدا کند یا شهادتهای منتشر شده را به هم ارتباط دهد. وبسایت خبری مستقل «The Grayzone» از نیویورکتایمز خواسته است که به طور علنی به اظهارات خانواده عبدوش رسیدگی کند و همچنین به تحقیقات کامل آنها در مورد افشای شهادت شاهدان عینی کلیدی که توسط نیویورکتایمز نقل شده است، پاسخ دهد.
همانطور که تحقیقات نشان میدهد، «زبان» بخشی جداییناپذیر از استراتژی رسانههای جریان اصلی در غرب بوده است. استفاده موذیانه از عباراتی مانند «غزة تحت کنترل حماس» توسط این رسانهها عمدی است و سعی در مخدوش کردن این واقعیت دارد که غزه در ۱۷ سال گذشته، تحت محاصره وحشیانه و غیرقانونی اسرائیل بوده است و اسرائیل کنترل کامل آنچه که وارد غزه میشود و از آن خارج میشود را در اختیار دارد.
بر اساس اعلام «طبقهبندی یکپارچه سطح امنیت غذایی (IPC)» بیش از ۹۰ درصد از جمعیت غزه با سطوح بالایی از ناامنی غذایی حاد مواجه هستند. اصطلاحات انفعالی مورداستفاده در تیتر رسانههای جریان اصلی در غرب مانند «مردم در غزه گرسنگی میکشند» و «گرسنگی در غزه گسترش مییابد»، سیاست عمدی اسرائیل برای گرسنگیدادن به جمعیت غیرنظامی غزه را پنهان میکند که این نوعی مجازات جمعی است.
اخیراً تصاویر ویدئویی منتشر شده از غزه نشان میدهد که ارتش اسرائیل به سمت فلسطینیهایی که پس از اطلاع از ورود کامیونهای مواد غذایی به آنها نزدیک میشوند، تیراندازی میکند. کارشناسان سازمان ملل اعلام کردهاند تشدید محاصره مردم غزه و جلوگیری از فرار آنها و رهاکردن این مردم برای هفتهها بدون آب و غذا، دارو و سوخت، علیرغم درخواستهای بینالمللی برای دسترسی به کمکهای مهم بشردوستانه و دادن گرسنگی عمدی به مردم، جنایت جنگی محسوب میشود. این نمونه دیگری از شکست رسانههای جریان اصلی در پاسخگوکردن اسرائیل است.
در مواقعی که رسانههای جریان اصلی آمار مرگومیر و تلفات ویرانگر غزه را گزارش میکنند، معمولاً در مقدمه این گزارشها و جهت ایجاد تردید در اعتبار اعداد رسمی، مواردی مانند «وزارت بهداشت غزة تحت مدیریت حماس» ذکر میشود. مجله پزشکی «لنست» بریتانیا، نشان داده است که هیچ مدرکی مبنی بر گزارش مرگومیر اغراق شده از سوی وزارت بهداشت غزه وجود ندارد. سازمانهای بینالمللی مانند سازمان ملل متحد، سازمان جهانی بهداشت و دیدهبان حقوق بشر اعلام کردهاند که ارقام گزارش شده از سوی وزارت بهداشت غزه درباره میزان کشتهها بهطورکلی دقیق هستند. سازمان ملل همچنین اعلام کرده است که ارقام ارائه شده توسط وزارت بهداشت فلسطین برای درگیریهای قبلی نیز همیشه معتبر بوده است، اما رسانههای جریان اصلی همچنان به نشاندادن بیتوجهی بیرحمانه خود به زندگی فلسطینیها ادامه میدهند.
نژادپرستی رسانهای
شبکه تلویزیونی «تاک تیوی» متعلق به «رابرت مرداک» [16]، مشغول ساخت یک برنامه با موضوع بیگانههراسی، اسلامهراسی و ضد فلسطینی بوده است. «جولیا هارتلی بروئر» [17]- یکی از خبرنگاران و مجریان این شبکه - بهخاطر تفسیرهای نژادپرستانه مکرر خود، خشم عمومی را برانگیخته است. بینندگان از رفتار وحشتناک او با دکتر «مصطفی برغوثی» [18] - پزشک و سیاستمدار فلسطینی که بسیار نزد مردم فلسطین مورداحترام است - عصبانی و منزجر شدند. در فهرست طولانی دستاوردهای دکتر «برغوثی» ریاست اتحادیه کمیتههای امداد پزشکی فلسطین و نامزدی جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۱۰ نیز دیده میشود. در طول مصاحبه، «بروئر» با شعارهای نژادپرستانه علیه مردان عرب و مسلمان، فریاد زد: «شاید شما عادت ندارید که زنان با شما صحبت کنند!» دکتر برغوثی بهخاطر رفتار آرام و مؤدبانهاش علیرغم رفتار شرمآور «بروئر» مورد ستایش قرار گرفت. پس از آن، «اداره امور ارتباطات بریتانیا» (آفکام) بیش از ۱۵ هزار شکایت علیه بروئر دریافت کرد، اما با وجود این خشم گسترده، او همچنان به کار خود بهعنوان مجری در شبکه «تاک تیوی» ادامه میدهد.
«جولیا هارتلی بروئر» در مصاحبهای دیگر با توجیه اینکه «کوچهای اجباری» بارها در تاریخ اتفاق افتاده است، آن را نوعی «زندگی جدید» خواند و خواستار این شد که کشورهای عربی، آوارگان فلسطینی اهل غزه را بپذیرند. «اوون جونز» در تحلیل خود منعکس کرد که چگونه «جولیا هارتلی بروئر» نهتنها یک افراطگراست، بلکه نماینده «تحقیر شدید رسانههای غربی نسبت به مردم فلسطین» است.
جریان اصلی رسانهای غرب همچنان به سرکوب صدای فلسطینیان ادامه میدهد. «احمد النائوق» [19] - روزنامهنگار فلسطینی و یکی از بنیانگذاران سازمان «ما عدد نیستیم» - در مصاحبه با الجزیره توضیح داد که انتظار رسانههای جریان اصلی در غرب از فلسطینیها این است که آنها شایستگی خود را در ابتدا باید برای مخاطبان غربی ثابت کنند. ۲۱ نفر از اعضای خانواده «النائوق» توسط اسرائیل کشته شدهاند! او توضیح داد که چگونه رسانههای غربی در مصاحبه با او ابتدا از وی بازجویی میکنند و قبل از این که به او اجازه حضور روی آنتن را بدهند، خواستار ارائه مدرک از سوی وی میشوند. به گفته وی، این رفتارها را با رفتار رسانههای جریان اصلی در مقابل رویدادهایی که در ۷ اکتبر رخ داد، مقایسه کنید. زمانی که ادعاهای دروغینی مانند «حماس ۴۰ نوزاد را سر برید»، توسط این رسانهها بدون این که صحت آن را کنترل کنند، منتشر شد.
«پاسنت متار» [20]- روزنامهنگار مستقل - میگوید «رسانههای جریان اصلی میخواهند فلسطینیها درباره درد و رنج خود صحبت کنند؛ اما بدون درنظرگرفتن زمینه تاریخی آن یا این که این درد و رنج را چه کسی به آنها تحمیل کرده است.» این موضوع توسط یک پزشک اورژانس بریتانیایی که در ماه ژانویه از یک مأموریت پزشکی در غزه بازگشته بود نیز مورد تأیید قرار گرفته است. او در مورد سیرک رسانهای غربیها در غزه میگوید: «زمانی که درباره عامل خشونتها و صدمات وحشتناک فلسطینیها در غزه سخن میگوییم، رسانههای غربی علاقه خود را از دست میدهند.»
اخراج خبرنگاران به جرم حمایت از فلسطین
در ماه نوامبر، بیش از ۷۵۰ روزنامهنگار از دهها سازمان خبری نامهای سرگشاده در محکومیت کشتار روزنامهنگاران فلسطینی توسط اسرائیل امضا کردند و از نحوة پوشش اخبار جنگ غزه توسط رسانههای جریان اصلی در غرب انتقاد کردند. این نامهای جسورانه بود که در آن از رؤسای اتاقهای خبر غربی بهخاطر لفاظی غیرانسانی که برای توجیه پاکسازی قومی فلسطینیها استفاده شده است و تضعیف دیدگاههای فلسطینیها، اعراب و مسلمانان، نادیدهگرفتن آنها بهعنوان یک عنصر غیرقابلاعتماد و استناد به زبان تحریکآمیزی که اسلامهراسی و نژادپرستی را تقویت میکند، بهصورت علنی انتقاد شده بود. در این نامه همچنین از انتشار اطلاعات نادرست از سوی مقامات اسرائیلی و عدم بررسی دقیق کشتار بیرویه غیرنظامیان در غزه انتقاد شده بود. روزنامهنگاران در این نامه تأکید کردند: «وظیفه ما حساب کشی از قدرت است؛ در غیر این صورت، ما در معرض خطر تبدیلشدن به لوازم نسلکشی خواهیم بود.»
امضای چنین نامهای کار جسورانه و خطرناکی است. در سه ماه گذشته تعداد زیادی از خبرنگاران شغل خود را از دست دادهاند. برای مثال، پروفسور «مایکل آیزن» [21]- سردبیر یهودی مجله دانشگاهی علوم پزشکی و زیستی «eLife» - به دلیل تمجید از مقاله کنایهآمیز «پیاز» در مورد جنگ غزه و حمایت از این مطلب در اعتراض به مرگ غیرنظامیان فلسطینی اخراج شد. اخراج «آیزن» به استعفای «لارا اوربان» [22] - ویراستار مجله - نیز منجر شد. «اوربان» در نامة استعفای خود نوشت: «آیزن به دلیل استفاده از حق آزادی بیان خود برای ایستادن در کنار مردم فلسطین، اخراج شد. اخراج مایکل آیزن به دلیل بیان دیدگاههای شخصیاش، سابقه خطرناکی برای آزادی بیان در جامعه دانشگاهی ما ایجاد میکند.»
شبکه تلویزیونی استرالیایی «ای بی سی»، «آنتوانت لاتوف» [23]- خبرنگار لبنانی - استرالیایی - خود را تنها سه روز پس از امضای قرارداد کوتاهمدت با وی اخراج کرد. وی تنها به این خاطر اخراج شد که کلیپی از دیدهبان حقوق بشر را در صفحه اینستاگرام خود بازنشر کرد که در آن نوشته بود: «اسرائیل از گرسنه نگهداشتن غیرنظامیان بهعنوان سلاح جنگی در غزه استفاده میکند.» روزنامة «The Sydney Morning Herald» بهتازگی پیامهای واتساپی را دریافت کرده که نشان میدهد یک کمپین هماهنگ برای اخراج این خبرنگار وجود داشته که نشاندهندة این است که گروه وکلای اسرائیل بر مدیریت شبکه «ای بی سی» فشار آورده است. «لاتوف» اخراج غیرقانونی خود را به چالش کشیده است. ۸۰ روزنامهنگار «ای بی سی» تهدید کردهاند که اگر خواستههای آنها برای شفافیت بیشتر در مورد روند شکایات برآورده نشود، از کار کنار خواهند رفت.
«ماشا گسن» [24]- روزنامهنگار و فعال برجسته یهودی روسی - آمریکایی - مقالهای خارقالعاده با عنوان «در سایه هولوکاست» در نشریة «The New Yorker» نوشت و غزه را به یک محله یهودینشین تشبیه کرد. وی در این مقاله، نوار غزه را «مثل یک محله یهودینشین در یک کشور اروپای شرقی که توسط آلمان نازی اشغال شده است» توصیف کرد که در حال نابودی است. تقریباً بلافاصله بعد از انتشار این مقاله، وی مجازات شد. مراسم اهدای جایزه ادبی «هانا آرنت برای اندیشه سیاسی» به «گسن» لغو شد. «گسن» بعداً جایزه را در یک مراسم کوچک دریافت کرد. «هانا آرنت» - دانشمند سیاسی و فیلسوف یهودی آلمانی - آمریکایی بانفوذ - در سال ۱۹۳۳ مجبور به فرار از آلمان شد. «سامانتا هیل» [25] در گاردین در همین زمینه نوشت: «این کنایه خیلی غلیظتر از آن است که بتوان آن را نادیده گرفت» و اشاره کرد که «هانا آرنت» امروز نیز در آلمان به دلیل موضع سیاسیاش در مورد اسرائیل و نظراتش درباره صهیونیسم معاصر مورد بازخواست قرار میگیرد.
«مهدی حسن» [26] - روزنامهنگار مشهور - نیز به همراه دو خبرنگار مسلمان دیگر در ماه اکتبر توسط شبکه خبری «ام اس ان بی سی» کنار گذاشته شد. حسن یکی از معدود روزنامهنگاران برجسته در ایالات متحده بود که چهرههای اصلی از جمله مقامات اسرائیلی را مورد بازخواست قرار داده است؛ همچنان که «ناتان جی رابینسون» [27] در «Novara Media» نوشت: «اخراج مهدی حسن از ام اس ان بی سی، مایة شرمساری روزنامهنگاری ایالات متحده است.»
«جازمین هیوز» [28]- روزنامهنگار آمریکایی - آفریقاییتبار - پس از امضای نامة سرگشادة «ائتلاف موقت نویسندگان علیه جنگ غزه»، مجبور به استعفا از نیویورکتایمز شد. این نامه با بیش از ۷۵۰۰ امضاکننده، همبستگی خود را با مردم فلسطین، «قربانیان یک جنگ همراه با نسلکشی که دولت ایالات متحده به تأمین مالی و تسلیح اسرائیل با کمکهای نظامی ادامه میدهد»، ابراز کرده است. این بیانیة جسورانه همچنین کسانی که در صنایع غربی به آپارتاید و نسلکشی اسرائیل کمک میکنند را محکوم کرد و توضیح داد که «ما باید تمام تلاش خود را برای رد روایتهایی که همدستی غرب در پاکسازی قومی را تسکین میدهد به کار بگیریم.»
سرکوب و ساکت کردن خبرنگاران در غرب چیز جدیدی نیست. هیچ چیز بیش از آزار و شکنجه «جولیان آسانژ» - بنیانگذار «ویکیلیکس» که جنایات جنگی آمریکا در عراق را افشا میکرد - گویای این موضوع نیست. او در حال حاضر ۲۳ ساعت در روز را در سلول خود در زندان «بلمارش» در بریتانیا میگذراند. اسناد محرمانة بریتانیا که اخیراً از طبقهبندی خارج شده است، نشان میدهد که دولت بریتانیا «جان پیلگر» [29] - روزنامهنگار تحقیقی مشهور استرالیایی - که ماه دسامبر ۲۰۲۳ درگذشت، زیر نظر داشته است. بر اساس این اسناد آنها سعی داشتند با تشویق رسانههای جریان اصلی برای حمله به «پیلگر»، وی را بیاعتبار کنند. پیلگر به دلیل افشای سیاستهای دولتهای امپریالیستی آمریکا، بریتانیا و استرالیا از طریق مستندهای عالی خود، بهخوبی شناخته شده است. غرب به طور فعال صداهای مخالف مستقلی که سیاستهای آنها را زیر سؤال میبرند، سرکوب میکند؛ درحالیکه خود را بهعنوان سمبل آزادی مطبوعات به جهان نشان میدهد.
راهبرد کلیدی رسانههای جریان اصلی غرب
یک راهبرد کلیدی رسانههای جریان اصلی در غرب (MSM)، حذف و نادیدهگرفتن کامل گزارشهای روزنامهنگاران فلسطینی از غزه، پوششندادن اعتراضات بزرگ طرفدار فلسطین در سراسر جهان و گزارشنکردن لفاظیهای مستمر نسلکشی مقامات اسرائیلی از جمله بنیامین نتانیاهو - نخستوزیر - بوده است. این راهبرد همچنین به نادیدهگرفتن صداهای اصلی غیر فلسطینی، برای مثال پروفسور «نورمن فینکلشتاین» [30] که به طور گسترده بهعنوان یک متخصص در غزه شناخته میشود تعمیم داده میشود. او فرزند بازماندگان هولوکاست است و بیش از ۴۰ سال از عمرش را صرف تحقیق در مورد درگیری فلسطین و اسرائیل و سیاست هولوکاست کرده است. او نویسنده چندین کتاب دربارة فلسطین و غزه است. دیگر چهرههای قابلتوجهی که توسط رسانههای جریان اصلی نادیده گرفته شدهاند عبارتند از «میکو پلد» [31] - فعال صلح اسرائیل - ، «گیدئون لوی» [32] - روزنامهنگار اسرائیلی - و «اوفر کاسیف» [33] - تنها نمایندة پارلمان اسرائیل که از پرونده نسلکشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در دادگاه بینالمللی دادگستری (ICJ) حمایت میکند.
به طرز شگفتآوری، پوشش رسانههای جریان اصلی غرب از این لحظة تعیینکننده در تاریخ، محدود و ناچیز بوده است. لحظهای که یک دولت آپارتاید سابق، پروندة نسلکشی علیه دولت آپارتاید کنونی اسرائیل که زمانی متحدان سرسخت آپارتاید سفید آفریقای جنوبی بود را تشکیل داده است. این اولینبار در ۷۵ سال گذشته است که کسی سعی میکند اسرائیل را بهخاطر جنایات جنگی خود پاسخگو کند. دادخواست ۸۴ صفحهای آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در دادگاه بینالمللی دادگستری دارای ارزش خبری برای رسانههای جریان اصلی در غرب نیست. این رسانهها استدلال نماینده آفریقای جنوبی را در دادگاه علیه اسرائیل پخش نکردند، ولی دفاعیات نمایندة اسرائیل را پخش کردند.
این رسانهها همچنان به نادیدهگرفتن تحقیقاتی که توسط نهادهای رسانهای مستقل انجام شده است و روایت رسمی اسرائیل در مورد رویدادهای بعد از هفت اکتبر را زیر سؤال میبرد، ادامه میدهند. مقامات اسرائیلی بیسروصدا تعداد کشتهشدگان اسرائیل را از ۱۴۰۰ به ۱۰۰۰ تن تغییر دادهاند. شواهد همچنین نشان میدهد که بسیاری از این افراد سرباز و نه غیرنظامی بودهاند. «کریس هجز» [34]- روزنامهنگار آمریکایی برنده جایزه «پولیتزر» و دریافتکننده جایزه جهانی عفو بینالملل برای روزنامهنگاری حقوق بشر - اشاره کرده است که شواهد فزایندهای مبنی بر اینکه در نبردهای پرهرجومرج که پس از ورود شبهنظامیان حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر رخ داد، ارتش اسرائیل تصمیم گرفت نهتنها جنگجویان حماس، بلکه اسرای اسرائیلی را نیز با آنها هدف قرار دهد. این روزنامهنگار گزارش داده است که فرماندهان اسرائیلی «مجبور شدند برای عقب راندن نیروهای حماس که کنترل اوضاع را به دست گرفته بودند، درخواست حمله هوایی علیه تأسیسات خود در داخل گذرگاه بیتحانون به غزه را بدهند». تصمیم آگاهانة رسانههای جریان اصلی غرب برای عدم بازخواست از مقامات اسرائیلی در این موارد، کیفرخواستی برای حمایت آنها از نسلکشی در غزه است.
«مالکوم ایکس»: رسانه قدرتمندترین موجود روی زمین است. آنها این قدرت را دارند که بیگناهان را مجرم جلوه دهند و مجرمان را بیگناه کنند؛ زیرا آنها ذهن تودهها را کنترل میکنند.
وجود رسانههای آزاد برای دستیابی به یک دموکراسی سالم ضروری است. «مهدی حسن» برای آخرین مصاحبه خود در «ام اس ان بی سی» با «معتز عزیزه» [35]- عکاس ۲۴ساله فلسطینی که بیش از ۱۷ میلیون دنبالکننده در سراسر جهان جمع کرده است - گفتگو کرد. او بارها جان خود را به خطر انداخته است تا به تماشاگران غربی، فیلمهای ویرانگر واقعی از غزه را نشان دهد. پیام «معتز» برای بینندگان آمریکایی واضح بود: «اگر نمیتوانید تغییری ایجاد کنید و اگر نمیتوانید جلوی نسلکشی که هنوز ادامه دارد را بگیرید، خودتان را انسانهایی آزاد نخوانید.» البته حق با اوست. «مالکوم ایکس» - رهبر انقلابی آفریقایی - آمریکایی - پیش از این درباره قدرت رسانهها به ما هشدار داده بود. او گفته بود «رسانه قدرتمندترین موجود روی زمین است. آنها این قدرت را دارند که بیگناهان را مجرم جلوه دهند و مجرمان را بیگناه کنند؛ زیرا آنها ذهن تودهها را کنترل میکنند... این مطبوعات است، یک مطبوعات غیرمسئول... اگر مراقب نباشید، روزنامهها شمار را از مردمی که مورد ظلم قرار میگیرند، متنفر میکنند و دوستدار مردمی خواهند کرد که ظلم میکنند».
پوشش مغرضانة اخبار غزه از سوی رسانههای جریان اصلی موجب شده است که مردم بیشتری در غرب به رسانههای خبری مستقل روی بیاورند. با وجود ادامة کشتار، غزه از تیتر یک رسانههای جریان اصلی خارج شده است؛ اما به لطف تلاشهای قهرمانانه بسیاری از روزنامهنگاران شجاع فلسطینی در غزه، این مستندترین نسلکشی تاریخ شده است. آنها ورشکستگی اخلاقی غرب از جمله رسانههای جریان اصلی را افشا کردهاند. این فیلم ویرانگر توسط میلیونها نفر در سراسر جهان مشاهده شده است و افراد بیشتری استانداردهای دوگانه غرب را زیر سؤال میبرند. نادیدهگرفتن صدها روزنامهنگار فلسطینی که در بیش از ۱۰۰ روز گذشته ویرانی بیسابقهای را به ما نشان میدهند، درحالیکه تعداد بیسابقهای از آنها به قتل رسیدهاند، گستاخی و ذهنیت نژادپرستانة این رسانهها را نشان میدهد که برای روزنامهنگاران فلسطینی ارزش قائل نیستند.
«جان پیلگر» در آخرین مقالهاش برای «Declassified Australia» قبل از مرگش نوشت: «امروزه جنگ از طریق رسانهها وظیفه کلیدی بهاصطلاح روزنامهنگاری جریان اصلی است و یادآور آن چیزی است که دادستان نورنبرگ در سال ۱۹۴۵ توصیف کرد: نازیها قبل از هر تجاوز بزرگ، بهاستثنای چند مورد بر اساس مصلحت، یک کمپین مطبوعاتی به راه انداختند که برای تضعیف قربانیان خود و آمادهکردن مردم آلمان از نظر روانی محاسبه شده بود. در سیستم تبلیغاتی آنها، مطبوعات و رادیو به مهمترین سلاح تبدیل شده بود.» این یک یادآوری آشکار از یک نقش اساسی است که رسانههای جریان اصلی در امپریالیسم غربی و جنایات آنها علیه بشریت ایفا میکنند. اکنون وقت آن است که این ماشین تبلیغاتی مرگبار برچیده شود و آنها پاسخگو شوند.
[1] . Raisa Ahmed
[2] . Robert Pape
[3] . آمار شهدا و مجروحین فلسطینی جنگ غزه روزبهروز بالاتر میرود در دویست و پنجاهمین روز جنگ، وزارت بهداشت غزه اعلام کرد که تعداد شهدا نزدیک به ۴۰ هزار نفر و تعداد مجروحین نیز به بیش از ۸۴ هزار تن رسیده است. طبق گزارشهای رسمی بیش از ۱۵ هزار تن از شهدا را کودکان تشکیل میدهد.
[4] . James Elder
[5] . Chris McGreal
[6] Wael Al-Dahdouh.
[7] . Charlie Hebedo
[8] . Rana Ayyub
[9] . Dana Najjar
[10] . Jan Lietava
[11] . Owen Jones
[12] . Sean Bell
[13] . Peter Lerner
[14] . Mark Jones
[15] . Gul Abdush
[16] . Rupert Mudoch
[17] . Julia Hartley-Brewer
[18] . Mustafa Barghouti
[19] . Ahmed Alnaouq
[20] . Pacinthe Mattar
[21] . Michael Eisen
[22] . Lara Urban
[23] . Antoinette Lattouf
[24] . Masha Gessen
[25] . Samantha Hill
[26] . Mehdi Hasan
[27] . Nathan J Robinson
[28] . Jazmine Hughes
[29] . John Pilger
[30] . Norman Finkelstein
[31] . Miko Peled
[32] . Gideon Levy
[33] . Ofer Cassif
[34] . Chris Hedges
[35] . Motaz Azaiza
/ انتهای پیام /